Page images
PDF
EPUB
[ocr errors]

vocare conatur. Aeneas iterum in fomnis a Mercurio admonitus, intempefta noite ancoras foluit 583. Illa doloris impatiens, in editiffima aedium parte, fimulatione facrorum, ingentem pyram exftruit, ablegataque Barce, Sichaei nutrice, ne quid deflinatae morti impedimenti adferret, necem fibi confcifcit.

Libri huius praeftantiam quis non fenfit? quis non laudibus praedicauit? Eft enim ad communem hominum affectum comparata res, amor infauftus et fucceffu carens. Si de iis partibus carminis quaeritur, quae Virgilio propriae funt, et ex quíbus eius ingenium et ars inprimis fpectari fimulque illud intelligi poffit, quantum ad cuiusque poetae indolem aetas et temporum, in quae incidit eius vita, genius faciat: librum hune primo loco excitandum effe arbitror. Nihil enim, in Homero cer. te, habuit, quod fequeretur; nam alieniffima res ab Homeri faeculo et moribus, delicias in amore facere, aut exquifitiorem aliquem affectum fufcipere. Euripidis Alceften in nonnullis ante oculos habere potuit. Etiam ex Naeuii bello. Punico eum nonnulla retinuiffe fufpicor; v. Macrob. VI, 5 et Seru. ad IV, 9. Sed communi opi nione Apollonium Rhod. fe. quutus effe fertur iam in Ser. vianis ad lib. IV pr. Scili cet Medeae amorem ad Di. donem transtulit. Quae tamen alia inde tollere potuerit, praeter pauca, quae ad primos libri verfus et paflim.

.

[ocr errors]
[ocr errors]

alibi notauimus, vix quic

quam occurrit; et Medeae amor admodum diuerfus ab amore Didonis; in qua fecundarum nuptiarum pudor, et regia dignitas, imperiumque in nouo regno, inprimis vero animum fuperbia et ira exftimulant. Caeterum hunc Didonis amorem a tot aliis muliercularum amoribus, et a recentiorum fludiis, quae toties in tali argumento occupata fuere, admodum diuerfum effe facile intelligas. Quod qua potiffimum ratione a poëta effectum fit, fi fortè quaeras, quaeri autem hoc poteft, cauffae rei mihi ex eo potif fimum ducendae effe videntur, quod amor a Didone et Aenea non leuiter fufcipitur, fed quod partim nouae vrbis incrementum, partim aerumnofae nauigationis finis ex eo captatur; quod is amoris af. fectus cum aliis, iisque gra viffimis, affectibus coniunc. tus eft; quod Didonis non modo decus ac fama fed falus ac vita in eo agitur; quodque miferationi terror ipfe eft admixtus. Aeneas quidem noftris moribus ido. nei amatoris perfonam male fuftinere videri potefl; nec poteft negari, vix te ad libri quarti

t regina graui iam dudum faucia cura

A

Volnus alit venis, et caeco carpitur igni. Multa viri virtus animo, multusque recurfat Gentis honos: haerent infixi pecore voltus,

Verbaque:

Vi.

I Ad multi, vt fere alias variatur. v. Pier. h. 1. et Burm. yamdudum Medic. 3 recufat vel reuerfat codd, Pierii. v. fup. I, 662J Miratur Burm. nullum librarium refcripfiffe Magna viri virtus. detur adeo vir do&tus non vidiffe: Multa recursat elle pro multum pofitum.

quarti finem legendo perue nire, quin Aeneae feritatem et immanitatem exfecreris. Subfidit tamen ira, fi fatorum neceffitatem, vaticiniis. et oraculis Aeneae Tatis declaratam, cogitas. Sed ompino res noftris moribus ac fenfibus non eft iudicanda; et ex veteribus vitae inftitu tis multas excufationes res habebat, fi amicam defereres. Quid? quod maiorem ex ipfa Aeneae truculentia et afperitate dignitatem carmen duxit; et deorum volunta te, fatorum ordine, ipfa in Didone amoris impotentia, et facta in eum finem Aeneae oratione v. 332 fqq. culpa eius eleuatur. Dignitati he rois fui poeta prouidit etiam in hoc, quod, quo amoris aeftu ille arferit, nusquam memorat, etfi is tantus effe debuit, vt Aeneas omnem de monftrata a fatis in Italia fe. de cogitationem animo dimitteret. Dolorem vero ac follicitudinem fuper difcellu fuo ac difcidio paullo liberius manifeftat. Vide v. 279 fqq.

[ocr errors]

a re,

393 fqq. 448 fqq. Et ipfe difceffus non nimis accelera tus, nec nifi nouo Mercurii monitu factus v. 554 fqq., ta citam reluctantis affectus ha bet fignificationem. In quo vero fummam artem decla→ rauit poeta, eft, quod epis odium hoc, per fe alienum vt multi adeo con. quefti fint, illud ad animum ab Aeneae perfona ac rebus gerendis auocandum valere, cum confilio fuo et cum ipfo argumento tam are coag mentauit, vt Iunonis fraudes ac confilia actionis epicae, quod aiunt, nouum nodum faciant, vtque, ne interrup tus et omnino interceptris Aeneae in Italiam aduentus fit, iam metuere incipias. Mox vero, fublato eo quidem metu, Didonis dirae, quae vaticinii fpeciem habent fu per odiis perpetuis, quae in-, ter Romanos et Carthaginienfes interceffura erant, nouam et inexfpectatam ac fummam. fuauitatem habent.

15. Splendida libri frons, et eximia grauiflin Ff 2

amoris

5 Verbaque: nec placidam membris dat cura quietem, Poftera Phoebea luftrabat lampade terras, Humentemque Aurora polo dimouerat vmbram; Quum fic vnanimam adloquitur male fana fororem:

Anna

5 dat membris Menag. pr. 6 luftrabat Phoebea Doruill. 7 Idem verfus iam fup. III, 589. 8 Tum aliquot Pier. vnanimam Heinf repofuit ex Medic. et aliis, etiam Pier. alii unanimem sono minus grato.

amoris declaratio: At refpicit vlt. verf. fup. libri: Aeneas finem dicendi hic fecit (nam quieuit, dormitum iuit, ieiunius dictum effet); regina vero ex narratione multo magis fuit incenfa amore viri. cura, vulnus, quod alitur venis, propter fanguinem amoris aeftu concitatum, et occultus ignis (quem ne alienum putes a vulnere, Cupidinis is πυρφόρος cogites neceffe eft, et Apollonius in oculis fuit lib. III, 286. 287) et quod multum animo recurfat Aeneae virtus et Troianorum clarum nomen, amoris fcilicet et cauffae et exeufationes, ne contra dignitatem fufceptus effe videretur. Ad v. 4. 5 cf. Apollon. III, 453 fqq. Amor autem hic, vt in memoriam reuoces, is eft, quo Venus et falfus Afcanius Didonem incenderant fup. I, 672. 712 fq.

6. 7. Auroram pro die, vt Homero 'Has, propter reliqua accipio. luftrare in his et fimilibus eft obire. (Male Seru. cum aliis.) Lampadem pro face iam Lucretius dixit. Hu

mentem vmbram, v. fup. II, 8, Duo hos verfus reprehen debat, tamquam alieni et nimii ornatus, Ill. Homius P. II, c. 21 Principior. Crit. Viden. tur tamen eiusmodi temporis declarationes, quandoquidem apud Homerum et Virgilium toties recurrunt, in propriae et fimplicis orationis loco effe habendae, et probandae etiam hactenus, quod narrationis ieiunitatem vel teno◄ ́ rem variant et ornant.

8. male fana, infana, μm. vouévn. Etiam amantiffimam fororem exquifito vocabulo vnanimam dixit. In oratione, quae fequitur, obferua amoris et pudoris pugnam, et inanem peruicaciae often. tationem vitamque iamdu. dum ab affectu mentem. Quod Annam fororem Didonis inducit, non nutricem, vt fere Graeci in tali re folent, admodum placet. Sed debet id Virgilius Apollonio Rhodio, qui Chalciopae, Medeae forori, fimile officium tribuerat; a quo et infomnia habet Didonis et amorem fo rori reuelatum. v. Apollon. III, 616 fqq.

Anna foror, quae me fufpenfam infomnia terrent!
Quis nouus hic noftris fucceffit fedibus hofpes!
Quem fefe ore ferens! quam forti pectore, et armis!
Credo equidem, nec vana fides, genus effe deorum.
Degeneres animos timor arguit. Heu, quibus ille
Jactatus fatis! quae bella exhaufta canebat!
Si mihi non animo fixum inmotumque federet,
Ne cui me vinclo vellem fociare iugali,
Poftquam primus amor deceptam morte fefellit:
Si non pertaefum thalami taedaeque fuiffet:
Huic vni forfan potui fuccumbere culpae.

Anna,

9 fufpenfo Medic. a pr. m. et Goth. tert. fufpenfum me Menag. pr. terret a nonnullis lectum, e Seruio et e Pierio patet; et fic Franc., defendente etiam Pomponio Sabino, vt vigilia fit attonita Dido. Ex eodem difco, alteram lectionem terrent effe Aproniani, quae haud dubie melior eft: infomnia terrent. Nam fomnia poffunt terrere, non vigilia. 10 moenibus hofpes Frane. At Catulli imitationem cum Vrfino agnofcit Burm. II Quam fefe Parrhaf., male. quem f. p. et. armis emendabat Marklandus poft Vales. notante Burmanno, et fic a m. pr. fuit in Fragm. Vatic. ap. Bottar. p. 175. Bene quidem et hoc dictum effet; verum videtur illud ipfum quem, h. c. qualem, paullo difertius exponi in illo: quam forti pectore et armis. Tamen vel fic elegantius legeretur, quam in codd. Leid. Rottend. pr. Hamb. pr. et Reg. a m. pr. cum Goth. fec. a m. pr. quam fortis pectore et ar. mis. 12 Crede Gud. a pr. m. vide lib. VI, 849. Oudart. Sprot. et Goth. tert. follenni variatione. 15 innatum Wall. a m. pr., male. 16 Nec duo editi. vellem vinclo Venet. vellem leto f. i. Wall. 17 decepta morte tres ap. Heinf., quod ipfi elegantiae quid, parum intellectae, habere vifum; fed quae aliena effet ab h. 1. vide Burm. 18 fuissent Medic. cum feptem vett. libris; temere tamen. fuiffem a pr. m. fragm. Vatic.' fitan huic vui cx Augustino laudatur, et fic Goth. fec. fubcum

bere duo.

II, 616 fqq. 645 fqq. Nam Homeri Nauficaam Virgilius vix ante oculos habere potuit, quod Cerda volebat. Annam iam Naeuius memorauerat, tefle Seruio ad v. 9 in Bello, puta, Punico.

9. fufpenfam ornate adiectum, ad metum pertinet. Adumbrat haec, vt iam di

14 bella exacta tenebat Goth. pr.

19 For

[blocks in formation]
[merged small][ocr errors]

5 Verbaque: nec placidam membris dat cura quietem; Poftera Phoebea luftrabat lampade terras, Humentemque Aurora polo dimouerat vmbram; Quum fic vnanimam adloquitur male fana fororem: Anna

5 dat membris Menag. pr. 6 luftrabat Phoebea Doruill. 7 Idem verfus iam fup. III, 589. 8 Tum aliquot Pier. vnanimam Heinf repofuit ex Medic. et aliis, etiam Pier. alii vnanimem sono

minus grato.

amoris declaratio: At refpicit vlt. verf. fup. libri: Aeneas finem dicendi hic fecit (nam quieuit, dormitum iuit, ieiunius di&um effet); regina vero ex narratione multo magis fuit incenfa amore viri. cura, vulnus, quod alitur venis, propter fanguinem amoris aeftu concitatum, et Occultus ignis (quem ne alienum putes a vulnere, Cupidinis is πυρφόρες cogites neceffe eft, et Apollonius in oculis fuit lib. III, 286. 287) et quod multum animo recurfat Aeneae virtus et Troianorum clarum nomen, amoris fcilicet et cauffae et exeufationes, ne contra dignitatem fufceptus effe videretur. Ad v. 4. 5 cf. Apollon. III, 453 fqq. Amor autem hic, vt in memoriam reuoces, is eft, quo Venus et falfus Afcanius Didonem incenderant fup. I, 672. 712 fq.

6. 7. Auroram pro die, vt Homero 'Has, propter reliqua accipio. luftrare in his et fimilibus eft obire. (Male Seru. cum aliis.) Lampadem pro face iam Lucretius dixit. Hu

mentem vmbram, v. fup. II, 8; Duo hos verfus reprehen debat, tamquam alieni et nimii ornatus, Ill. Homius P. III, c. 21 Principior. Crit. Viden. tur tamen eiusmodi temporis declarationes, quandoquidem apud Homerum et Virgilium toties recurrunt, in propriae et fimplicis orationis loco effe habendae, et probandae etiam hactenus, quod narrationis ieiunitatem vel tenorem variant et ornant.

8. male fana, infana, μm. vouévn. Etiam amantiffimam νομένη. fororem exquifito vocabulo vnanimam dixit. In oratio. ne, quae fequitur, obferua amoris et pudoris pugnam, et inanem peruicaciae often. tationem vitamque iamdu. dum ab affe&tu mentem. Quod Annam fororem Didonis inducit, non nutricem, vt fere Graeci in tali re folent, admodum placet. Sed debet id Virgilius Apollonio Rhodio, qui Chalciopae, Medeae forori, fimile officium tribuerat; a quo et infomnia habet Didonis et amorem forori reuelatum. v. Apollon. UI, 6:6 fqq.

« PreviousContinue »