Sermonum memor et promissi muneris, heros. "Maxime Teucrorum ductor, quo sospite numquam 470 "Res equidem Trojae victas aut regna fatebor, "Nobis ad belli auxilium pro nomine tanto Exiguae vires: hinc Tusco claudimur amni, "Hinc Rutulus premit et murum circumsonat armis. "Sed tibi ego ingentes populos opulentaque regnis "Jungere castra paro: quam fors inopina salutem "Ostentat. Fatis huc te poscentibus affers. "Haud procul hinc saxo incolitur fundata vetusto "Urbis Agyllinae sedes, ubi Lydia quondam "Gens, bello praeclara, jugis insedit Etruscis. "Hanc multos florentem annos rex deinde superbo "Imperio et saevis tenuit Mezentius armis. 66 66 66 Quid memorem infandas caedes? quid facta tyranni "Effera? Dî capiti ipsius generique reservent! "Mortua quin etiam jungebat corpora vivis, Componens manibusque manus atque oribus ora"Tormenti genus-, et sanie taboque fluentes Complexu in misero longa sic morte necabat. "At fessi tandem cives infanda furentem 66 Armati circumsistunt ipsumque domumque, "Obtruncant socios, ignem ad fastigia jactant. "Ille inter caedem Rutulorum elapsus in agro "Confugere, et Turni defendier hospitis armis. "Ergo omnis furiis surrexit Etruria justis: "Regem ad supplicium praesenti Marte reposcunt. "His ego te, Aenea, ductorem millibus addam. "Toto namque fremunt condensae litore puppes, 465 475 480 485 490 495 :6 Signaque ferre jubent; retinet longaevus haruspex, "Fata canens: 'O Maeoniae delecta juventus, "Flos veterum virtusque virum, quos justus in hostem 500 66 6 'Fert dolor et merita accendit Mezentius ira, "Nulli fas Italo tantam subjungere gentem ; Externos optate duces.' Tum Etrusca resedit "Hoc acies campo, monitis exterrita divům. 66 66 Ipse oratores ad me regnique coronam Cum sceptro misit, mandatque insignia Tarchon, Succedam castris, Tyrrhenaque regna capessam. "Sed mihi tarda gelu saeclisque effeta senectus "Invidet imperium, seraeque ad fortia vires. "Gnatum exhortarer, ni mixtus matre Sabella "Hinc partem patriae traheret. Tu, cujus et annis "Et generi fata indulgent, quem numina poscunt, 66 Ingredere, o Teucrûm atque Italûm fortissime ductor. "Hunc tibi praeterea, spes et solatia nostri, "Pallanta adjungam: sub te tolerare magistro "Militiam et grave Martis opus, tua cernere facta "Assuescat, primis et te miretur ab annis. "Arcadas huic equites bis centum, robora pubis "Lecta, dabo, totidemque suo tibi nomine Pallas." Vix ea fatus erat: defixique ora tenebant Aeneas Anchisiades et fidus Achates; Multaque dura suo tristi cum corde putabant, Ni signum coelo Cytherea dedisset aperto. Namque improviso vibratus ab aethere fulgor Cum sonitu venit, et ruere omnia visa repente, Tyrrhenusque tubae mugire per aethera clangor. Suspiciunt; iterum atque iterum fragor increpat ingens. Arma inter nubem coeli in regione serena Per sudum rutilare vident et pulsa tonare. 66 505 510 515 520 525 530 Tum memorat: "Ne vero, hospes, ne quaere profecto, 66 Quem casum portenta ferant: ego poscor Olympo. "Hoc signum cecinit missuram diva creatrix, "Si bellum ingrueret, Vulcaniaque arma per auras 535 “Laturam auxilio. "Heu quantae miseris caedes Laurentibus instant! Quas poenas mihi, Turne, dabis! quam multa sub undas Fama volat parvam subito vulgata per urbem, 560 66 Qualis eram, quum primam aciem Praeneste sub ipsa "Stravi scutorumque incendi victor acervos, "Et regem hac Herilum dextra sub Tartara misi-, "Nascenti cui tres animas Feronia mater "6 (Horrendum dictu !) dederat, terna arma movenda; 565 66 545 550 555 66 "Ter leto sternendus erat; cui tunc tamen omnes "Abstulit haec animas dextra et totidem exuit armis-: "Non ego nunc dulci amplexu divellerer usquam, "Nate, tuo, neque finitimo Mezentius umquam "Huic capiti insultans, tot ferro saeva dedisset Funera, tam multis viduasset civibus urbem. "At vos, o superi, et divûm tu maxime rector "Jupiter, Arcadii quaeso miserescite regis, "Et patrias audite preces: Si numina vestra "Incolumem Pallanta mihi, si fata reservant, "Si visurus eum vivo et venturus in unum: "Vitam oro, patior quemvis durare laborem ; "Sin aliquem infandum casum, Fortuna, minaris : "Nunc, nunc o liceat crudelem abrumpere vitam, "Dum curae ambiguae, dum spes incerta futuri, “Dum te, care puer, mea sola et sera voluptas, "Complexus teneo; gravior neu nuntius aures "Vulneret." Haec genitor digressu dicta supremo Fundebat; famuli collapsum in tecta ferebant. Jamque adeo exierat portis equitatus apertis, Aeneas inter primos et fidus Achates, Inde alii Trojae proceres; ipse agmine Pallas In medio, chlamyde et pictis conspectus in armis : Qualis ubi Oceani perfusus Lucifer unda, Quem Venus ante alios astrorum diligit ignes, Extulit os sacrum coelo tenebrasque resolvit. Stant pavidae in muris matres, oculisque sequuntur Pulveream nubem et fulgentes aere catervas. Olli per dumos, qua proxima meta viarum, Armati tendunt; it clamor, et agmine facto Quadrupedante putrem sonitu quatit ungula campum. Est ingens gelidum lucus prope Caeritis amnem, Religione patrum late sacer; undique colles Inclusere cavi et nigra nemus abiete cingunt. 570 575 580 585 590 595 Silvano fama est veteres sacrasse Pelasgos, 66 Munera, ne mox aut Laurentes, nate, superbos, 600 605 610 615 620 625 630 |