Androgei galeam, clipeique insigne decorum
Induitur, laterique Argivom adcommodat ensem.
Hoc Ripheus, hocc' ipse Dymas, omnisque juventus
Laeta facit spoliis se quisque recentibus armat,
Vadimus inmixti Danais haud numine nostro,
Multaque per caecam congressi proelią noctem
Conserimus: multos Danaûm demittimus Orco.
Diffugiunt alii ad navis, et litora cursu
Fida petunt pars ingentem formidine turpi
Scandunt rursus equom, et nota conduntur in alvo.
Heu nihil invitis fas quemquam fidere divis!
Ecce trahebatur passis Priameïa virgo.
Crinibus a templo Cassandra adytisque Minervae,
Ad coelum tendens ardentia lumina frustra :
Lumina nam teneras arcebant vincula palmas.
Non tulit hanc speciem furiata mente Coroebus,
Et sese medium injecit periturus in agmen.
Consequimur cuncti, et densis incurrimus armis.
Hic primum ex alto delubri culmine telis
Nostrorum obruimur, oriturque miserrima caedes,
Armorum facie et Graiarum errore jubarum.
Tum Danai gemitu atque ereptae virginis ira
Undique conlecti invadunt; acerrimus Aiax,
Et gemini Atridae, Dolopumque exercitus omnis,
Adversi rupto ceu quondam turbine venti
Confligunt, Zephyrusque, Notusque, et laetus eois
Eurus equis stridunt silvae, saevitque tridenti
Spumeus, atque imo Nereus ciet aequora fundo.
Illi etiam, si quos obscura nocte per umbram
Fudimus insidiis, totaque agitavimus urbe,
Adparent primi clipeos mentitaque tela
Adgnoscunt, atque ora sono discordia signant.
Ilicet obruimur numero. primusque Coroebus

Penelei dextra, divae armipotentis ad aram,
Procumbit cadit et Ripheus, justissimus unus
Qui fuit in Teucris, et servantissimus aequi.
Diis aliter visum. pereunt Hypanisque Dymasque
Confixi a sociis: nec te tua plurima, Panthu,
Labentem pietas, nec Apollinis infula texit.
Iliaci cineres, et flamma extrema meorum,
Testor, in occasu vestro, nec tela, nec ullas
Vitavisse vices Danaûm; et, si fata fuissent,
Ut caderem, meruisse manu. divellimur inde;
Iphitus et Pelias mecum : quorum Iphitus aevo
Jam gravior, Pelias et volnere tardus Ulixi:
Protinus ad sedes Priami clamore vocati.

Hîc vero ingentem pugnam, ceu cetera nusquam
Bella forent, nulli tota morerentur in urbe :
Sic Martem indomitum, Danaosque ad tecta ruentis
Cernimus, obsessumque acta testudine limen.
Haerent parietibus scalae, postisque sub ipsos
Nituntur gradibus, clipeosque ad tela sinistris
Protecti objiciunt : prensant fastigia dextris.
Dardanidae contra turris ac tecta domorum
Culmina convellunt: his se, quando ultima cernunt,
Extrema jam in morte parant defendere telis:
Auratasque trabes, veterum decora alta parentum,
Devolvunt. alii strictis mucronibus imas

Obsedere fores: has servant agmine denso.
Instaurati animi, regis succurrere tectis,
Auxilioque levare viros, vimque addere victis.
Limen erat, caecaeque fores, et pervius usus
Tectorum inter se Priami, postesque relicti
A tergo infelix qua se, dum regna manebant,
Saepius Andromache ferre incomitata solebat
Ad soceros, et avo puerum Astyanacti trahebat.

Evado ad summi fastigia culminis: unde
Tela manu miseri jactabant inrita Teucri.
Turrim in praecipiti stantem, summisque sub astra
Eductam tectis, unde omnis Troia videri,

Et Danaûm solitae naves, et Achaia castra,
Adgressi ferro circum, qua summa labantis
Juncturas tabulata dabant, convellimus altis
Sedibus, inpulimusque. ea labsa repente ruinam
Cum sonitu trahit, et Danaûm super agmina late
Incidit. ast alii subeunt: nec saxa, nec ullum
Telorum interea cessat genus.

Vestibulum ante ipsum primoque in limine Pyrrhus Exsultat telis, et luce coruscus aëna.

Qualis ubi in lucem coluber mala gramina pastus,
Frigida sub terra tumidum quem bruma tegebat,
Nunc positis novus exuviis nitidusque juventa,
Lubrica convolvit sublato pectore terga

Arduus ad solem, et linguis micat ore trisulcis.
Una ingens Periphas, et equorum agitator Achillis
Armiger Automedon; una omnis Scyria pubes
Succedunt tecto, et flammas ad culmina jactant.
Ipse inter primos conrepta dura bipenni
Limina perrumpit, postisque a cardine vellit
Aeratos jamque excisa trabe firma cavavit
Robora, et ingentem lato dedit ore fenestram.
Adparet domus intus, et atria longa patescunt:
Adparent Priami et veterum penetralia regum:
Armatosque vident stantis in limine primo.

At domus interior gemitu miseroque tumultu
Miscetur; penitusque cavae plangoribus aedes
Femineis ululant. ferit aurea sidera clamor.
Tum pavidae tectis matres ingentibus errant,
Amplexaeque tenent postis, atque oscula figunt.

Instat vi patria Pyrilius: nec claustra, neque ipsi
Custodes sufferre valent. labat ariete crebro
Janua, et emoti procumbunt cardine postes.
Fit via vi rumpunt aditus, primosque trucidant
Inmissi Danai, et late loca milite conplent.
Non sic, aggeribus ruptis quom spumeus amnis
Exiit, oppositasque evicit gurgite moles,
Fertur in arva furens cumulo, camposque per omnis
Cum stabulis armenta trahit. vidi ipse furentem
Caede Neoptolemum, geminosque in limine Atridas :
Vidi Hecubam, centumque nurus, Priamumque per aras
Sanguine foedantem, quos ipse sacraverat, ignis.
Quinquaginta illi thalami, spes tanta nepotum,
Barbarico postes auro spoliisque superbi
Procubuere tenent Danai, qua deficit ignis.

Forsitan et, Priami fuerint quae fata, requiras.
Urbis uti captae casum, convolsaque vidit

Limina tectorum, et medium in penetralibus hostem;
Arma diu senior desueta trementibus aevo

Circumdat nequidquam humeris, et inutile ferrum
Cingitur, ac densos fertur moriturus in hostis.

Aedibus in mediis, nudoque sub aetheris axe,

Ingens ara fuit; juxtaque veterrima laurus
Incumbens arae, atque umbra conplexa Penatis.
Hîc Hecuba et natae nequidquam altaria circum,
Praecipites atra ceu tempestate columbae,

Condensae, et divôm amplexae simulacra sedebant.
Ipsum autem sumtis Priamum juvenalibus armis
Ut vidit: Quae mens tam dira, miserrime conjunx,
Inpulit his cingi telis? aut quo ruis? inquit.
Non tali auxilio, nec defensoribus istis

Tempus eget non, si ipse meus nunc adforet Hector.
Huc tandem concede haec ara tuebitur omnis:

Aut moriere simul. sic ore effata, recepit
Ad sese, et sacra longaevom in sede locavit.

Ecce autem elabsus Pyrrhi de caede Polites,
Unus natorum Priami, per tela, per hostis
Porticibus longis fugit, et vacua atria lustrať
Saucius. illum ardens infesto volnere Pyrrhus
Insequitur, jam jamque manu tenet, et premit hästa.
Ut tandem ante oculos evasit et öra parentum,
Concidit, ac multo vitam cum sanguine fudit.
Hic Priamus, quamquam in media jam morte tenetur,
Non tamen abstinuit, nec voci iraeque pepercit.
At tibi pro scelere, exclamat, pro talibus ausis,
Dii, si qua est coelo pietas, quae talia curet,
Persolvant grates dignas, et praemia reddant
Debita qui nati coram me cernere letum
Fecisti, et patrios foedasti funere voltus.
At non ille, satum quo te mentiris, Achilles
Talis in hoste fuit Priamo: sed jura fidemque
Supplicis erubuit, corpusque exsangue sepulcro
Reddidit Hectoreum, meque in mea regna remisit.
Sic fatus senior, telumque inbelle sine ictu
Conjecit: rauco quod protinus aere repulsum,
Et summo elipei nequidquam umbone pependit.
Gui Pyrrhus Referes ergo haec, et nuntius ibis
Pelidae genitori. illi mea tristia facta,
Degeneremque Neoptolemum narrare memento.
Nunc morere. hoc dicens, altaria ad ipsa trementem
Traxit, et in multo labsartem sanguine nati,
Inplicuitque comam laeva; dextraque coruscum
Extulit, ac lateri capulo tenus abdidit ensem.
Haec finis Priami fatorum: hicc' exitus illum
Sorte tulit, Troiam incensam, et prolabsa videntem
Pergama; tot quondam populis terrisque superbum

U