ominibus. sed regna Tyri germanus habebat devenere locos, ubi nunc ingentia cernis moenia surgentemque novae Karthaginis arcem, 'o dea, si prima repetens ab origine pergam, et vacet annales nostrorum audire laborum, ante diem clauso componet Vesper Olympo. nos Troia antiqua, si vestras forte per aures Troiae nomen iit, diversa per aequora vectos forte sua Libycis tempestas appulit oris. sum pius Aeneas, raptos qui ex hoste Penates classe veho mecum, fama super aethera notus. Italiam quaero patriam et genus ab Iove summo. bis denis Phrygium conscendi navibus aequor, 365 cernes. 374 componat. 350 360 370 380 40 'quisquis es, haud, credo, invisus caelestibus aura vitales carpis, Tyriam qui adveneris urbem. perge modo atque hinc te reginae ad limina perfer. namque tibi reduces socios classemque relatam nuntio et in tutum versis Aquilonibus actam, ni frustra augurium vani docuere parentes. aspice bis senos laetantes agmine cycnos, aetheria quos lapsa plaga Iovis ales aperto turbabat caelo; nunc terras ordine longo aut capere aut captas iam despectare videntur : ut reduces illi ludunt stridentibus alis et coetu cinxere polum cantusque dedere, haud aliter puppesque tuae pubesque tuorum aut portum tenet aut pleno subit ostia velo. perge modo et, qua te ducit via, derige gressum.' dixit, et avertens rosea cervice refulsit, ambrosiaeque comae divinum vertice odorem spiravere; pedes vestis defluxit ad imos: et vera incessu patuit dea. ille ubi matrem adgnovit, tali fugientem est voce secutus : quid natum totiens, crudelis tu quoque, falsis ludis imaginibus? cur dextrae iungere dextram non datur, ac veras audire et reddere voces ?' talibus incusat, gressumque ad moenia tendit. at Venus obscuro gradientes aëre saepsit, et multo nebulae circum dea fudit amictu," cernere ne quis eos neu quis contingere posset, molirive moram aut veniendi poscere causas. ipsa Paphum sublimis abit, sedesque revisit laeta suas, ubi templum illi, centumque Sabaco ture calent arae sertisque recentibus halant. corripuere viam interea, qua semita monstrat : 410 iamque ascendebant collem, qui plurimus urbi 420 430 440 450 artificumque manus inter se operumque laborem miratur, videt Iliacas ex ordine pugnas bellaque iam fama totum vulgata per orbem, 6 Atridas Priamumque et saevam ambobus Achillem. constitit, et lacrimans quis iam locus,' inquit, 'Achate, 460 quae regio in terris nostri non plena laboris ? en Priamus! sunt hic etiam sua praemia laudi; sunt lacrimae rerum et mentem mortalia tangunt. solve metus; feret haec aliquam tibi fama salutem.' sic ait, atque animum pictura pascit inani multa gemens, largoque umectat flumine vultum. namque videbat, uti bellantes Pergama circum hac fugerent Grai, premeret Troiana iuventus ; hac Phryges, instaret curru cristatus Achilles. nec procul hinc Rhesi niveis tentoria velis adgnoscit lacrimans, primo quae prodita somno Tydides multa vastabat caede cruentus, ardentesque avertit equos in castra, priusquam pabula gustassent Troiae Xanthumque bibissent. parte alia fugiens amissis Troilus armis, infelix puer atque inpar congressus Achilli, fertur equis curruque haeret resupinus inani, lora tenens tamen; huic cervixque comaeque trahuntur per terram, et versa pulvis inscribitur hasta. interea ad templum non aequae Palladis ibant crinibus Iliades passis peplumque ferebant suppliciter, tristes et tunsae pectora palmis : diva solo fixos oculos avèrsa tenebat. ter circum Iliacos raptaverat Hectora muros exanimumque auro corpus vendebat Achilles. tum vero ingentem gemitum dat pectore ab imo, ut spolia, ut currus, utque ipsum corpus amici tendentemque manus Priamum conspexit inermes. se quoque principibus permixtum adgnovit Achivis, Eoasque acies et nigri Memnonis arma. 470 480 ducit Amazonidum lunatis agmina peltis Penthesilea furens, mediisque in milibus ardet, aurea subnectens exsertae cingula mammae, bellatrix, audetque viris concurrere virgo. haec dum Dardanio Aeneae miranda videntur, dum stupet obtutuque haeret defixus in uno, regina ad templum, forma pulcherrima Dido, incessit magna iuvenum stipante caterva. qualis in Eurotae ripis aut per iuga Cynthi exercet Diana choros quam mille secutae 490 hinc atque hinc glomerantur Oreades; illa pharetram fert umero, gradiensque deas supereminet omnes; 501 Latonae tacitum pertemptant gaudia-pectus : talis erat Dido, talem se laeta ferebat per medios, instans operi regnisque futuris. tum foribus divae, media testudine templi, saepta armis, solioque alte subnixa resedit. iura dabat legesque viris, operumque laborem partibus aequabat iustis aut sorte trahebat ; cum subito Aeneas concursu accedere magno Anthea Sergestumque videt fortemque Cloanthum, 510 Teucrorumque alios, ater quos aequore turbo dispulerat penitusque alias avexerat oras. obstipuit simul ipse simul percussus Achates laetitiaque metuque : avidi coniungere dextras. ardebant, sed res animos incognita turbat. dissimulant et nube cava speculantur amicti, quae fortuna viris, classem quo litore linquant, quid veniant cunctis nam lecti navibus ibant orantes veniam, et templum clamore petebant. postquam introgressi et coram data copia fandi, 520 maximus Ilioneus placido sic pectore coepit : o regina, novam cui condere Iuppiter urbem iustitiaque dedit gentes frenare superbas, Troes te miseri, ventis maria omnia vecti, oramus prohibe infandos a navibus ignes, 513 perculsus. 518 cuncti. |