820 frena feris, manibusque omnes effundit habenas: caeruleo per summa levis volat aequora curru. subsidunt undae, tumidumque sub axe tonanti sternitur aequor aquis; fugiunt vasto aethere nimbi. tum variae comitum facies, inmania cete, et senior Glauci chorus, Inousque Palaemon, Tritonesque citi, Phorcique exercitus omnis : laeva tenet Thetis, et Melite, Panopeaque virgo, Nesaee, Spioque, Thaliaque Cymodoceque. his patris Aeneae suspensam blanda vicissim gaudia pertemptant mentem; iubet ocius omnes attolli malos, intendi bracchia velis. 830 840 una omnes fecere pedem, pariterque sinistros, nunc dextros solvere sinus; una ardua torquent cornua detorquentque: ferunt sua flamina classem. princeps ante omnes densum Palinurus agebat agmen; ad hunc alii cursum contendere iussi. iamque fere mediam caeli nox umida metam contigerat; placida laxabant membra quiete sub remis fusi per dura sedilia nautae ; cum levis aetheriis delapsus Somnus ab astris aëra dimovit tenebrosum et dispulit umbras, te, Palinure, petens, tibi somnia tristia portans insonti; puppique deus consedit in alta, Phorbanti similis, funditque has ore loquellas : 'Iaside Palinure, ferunt ipsa aequora classem ; aequatae spirant aurae; datur hora quieti : pone caput, fessosque oculos furare labori. ipse ego paulisper pro te tua munera inibo.' cui vix attollens Palinurus lumina fatur : 'mene salis placidi vultum fluctusque quietos ignorare iubes? mene huic confidere monstro? Aenean credam-quid enim ?-fallacibus auris et caeli totiens deceptus fraude sereni ?' talia dicta dabat, clavumque adfixus et haerens nusquam amittebat, oculosque sub astra tenebat. 821 equis. 829 remis. 851 et caelo, totiens. 850 ecce deus ramum Lethaeo rore madentem vique soporatum Stygia super utraque quassat tempora, cunctantique natantia lumina solvit. vix primos inopina quies laxaverat artus : et super incumbens cum puppis parte revulsa cumque gubernaclo liquidas proiecit in undas praecipitem, ac socios nequiquam saepe vocantem 860 ipse volans tenues se sustulit ales ad auras. currit iter tutum non setius aequore classis, promissisque patris Neptuni interrita fertur. iamque adeo scopulos Sirenum advecta subibat, difficiles quondam, multorumque ossibus albos; tum rauca adsiduo longe sale saxa sonabant, cum pater amisso fluitantem errare magistro sensit, et ipse ratem nocturnis rexit in undis, multa gemens, casuque animum concussus amici : 'o nimium caelo et pelago confise sereno, nudus in ignota, Palinure, iacebis harena!' 870 LIBER SEXTUS SIC fatur lacrimans, classique inmittit habenas, et tandem Euboïcis Cumarum adlabitur oris. obvertunt pelago proras; tum dente tenaci ancora fundabat naves, et litora curvae praetexunt puppes. iuvenum manus emicat ardens litus in Hesperium; quaerit pars semina flammae abstrusa in venis silicis; pars densa ferarum tecta rapit silvas, inventaque flumina monstrat. at pius Aeneas arces, quibus altus Apollo praesidet, horrendaeque procul secreta Sibyllae, antrum inmane, petit, magnam cui mentem animumque Delius inspirat vates, aperitque futura. iam subeunt Triviae lucos atque aurea tecta. 20 P. VERGILI MARONIS AENEIDOS LIB. VI ; 205 30 40 Pasiphaë, mixtumque genus prolesque biformis Minotaurus inest, Veneris monimenta nefandae hic labor ille domus et inextricabilis error; magnum reginae sed enim miseratus amorem Daedalus ipse dolos tecti ambagesque resolvit, caeca regens filo vestigia. tu quoque magnam partem opere in tanto, sineret dolor, Icare, haberes. bis conatus erat casus effingere in auro; bis patriae cecidere manus. quin protinus omnia perlegerent oculis, ni iam praemissus Achates. adforet, atque una Phoebi Triviaeque sacerdos, Deiphobe Glauci, fatur quae talia regi: 'non hoc ista sibi tempus spectacula poscit; nunc grege de intacto septem mactare iuvencos praestiterit, totidem lectas de more bidentes.' talibus adfata Aenean-nec sacra morantur iussa viri-Teucros vocat alta in templa sacerdos. excisum Euboicae latus ingens rupis in antrum, quo lati ducunt aditus centum, ostia centum ; unde ruunt totidem voces, responsa Sibyllae. ventum erat ad limen, cum virgo, 'poscere fata tempus,' ait; 'deus, ecce, deus!' cui talia fanti ante fores subito non vultus, non color unus, non comptae mansere comae; sed pectus anhelum, et rabie fera corda tument; maiorque videri nec mortale sonans, adflata est numine quando iam propiore dei. cessas in vota precesque, Tros,' ait, 'Aenea, cessas ? neque enim ante dehiscent attonitae magna ora domus.' et talia fata conticuit. gelidus Teucris per dura cucurrit ossa tremor, funditque preces rex pectore ab imo: Phoebe, graves Troiae semper miserate labores, Dardana qui Paridis derexti tela manusque corpus in Aeacidae, magnas obeuntia terras tot maria intravi duce te penitusque repostas Massylum gentes, praetentaque Syrtibus arva, 37 poscunt. 57 direxti codd. 50 60 iam tandem Italiae fugientes prendimus oras; hac Troiana tenus fuerit fortuna secuta. vos quoque Pergameae iam fas est parcere genti, dique deaeque omnes, quibus obstitit Ilium et ingens gloria Dardaniae. tuque, o sanctissima vates, praescia venturi, da-non indebita posco regna meis fatis-Latio considere Teucros, errantesque deos agitataque numina Troiae. tum Phoebo et Triviae solido de marmore templum instituam, festosque dies de nomine Phoebi. te quoque magna manent regnis penetralia nostris ; hic ego namque tuas sortes arcanaque fata, dicta meae genti, ponam lectosque sacrabo, alma, viros. foliis tantum ne carmina manda, ne turbata volent rapidis ludibria ventis : ipsa canas oro.' finem dedit ore loquendi. at, Phoebi nondum patiens, inmanis in antro bacchatur vates, magnum si pectore possit excussisse deum: tanto magis ille fatigat os rabidum, fera corda domans, fingitque premendo. ostia iamque domus patuere ingentia centum sponte sua vatisque ferunt responsa per auras: 'o tandem magnis pelagi defuncte periclissed terrae graviora manent: in regna Lavini Dardanidae venient, mitte hanc de pectore curam, sed non et venisse volent. bella, horrida bella, et Thybrim multo spumantem sanguine cerno. non Simois tibi nec Xanthus nec Dorica castra defuerint; alius Latio iam partus Achilles, natus et ipse dea; nec Teucris addita Iuno usquam aberit; cum tu supplex in rebus egenis quas gentes Italum aut quas non oraveris urbes! causa mali tanti coniunx iterum hospita Teucris, externique iterum thalami. tu ne cede malis, sed contra audentior ito, qua tua te fortuna sinet. via prima salutis, 84 terra. 96 qua Seneca. quam codd. 70 81 90 |