EXCERPTA EX C. CLAUDIANO.

:

I. DITIS IRA.

IPSE rudi fultus solio, nigraque verendus
maiestate sedet: squalent immania foedo
sceptra situ: sublime caput maestissima nubes
asperat, et dirae riget inclementia formae.
terrorem dolor augebat. tunc talia celso
ore tonat: tremefacta silent dicente tyranno
atria latratum triplicem compescuit ingens
ianitor, et presso lacrymarum fonte resedit
Cocytos, tacitisque Acheron obmutuit undis,
et Phlegethonteae requierunt murmura ripae :
Atlantis Tegeaee nepos, commune profundis
et superis numen, qui fas per limen utrumque
solus habes, geminoque facis commercia mundo,
i celeres proscinde Notos, et iussa superbo
redde Iovi. tantumne tibi, saevissime fratrum,
in me iuris erit? sic nobis noxia vires

cum coelo fortuna tulit? num robur et arma
perdidimus, si rapta dies? an forte iacentes
ignavosque putas, quod non Cyclopia tela

stringimus, aut vanas tonitru deludimus aures? nonne satis visum, quod grati luminis expers tertia supremae patior dispendia sortis,

30

informesque plagas; cum te laetissimus ornet signifer, et vario cingant splendore Triones? sed thalamis etiam prohibes? Nereia glauco Neptunum gremio complectitur Amphitrite. te consanguineo recipit post fulmina fessum Iuno sinu. quid enim narrem Latonia furta? quid Cererem, magnamque Themin? tibi tanta creandi copia: te felix natorum turba coronat. ast ego deserta maerens inglorius aula implacidas nullo solabor pignore curas? non adeo toleranda quies. primordia testor noctis, et horrendae stagna intemerata paludis, si dicto parere negas, patefacta ciebo Tartara Saturni veteres laxabo catenas: obducam tenebris lucem: compage soluta fulgidus umbroso miscebitur axis Averno.

Vix ea fatus erat, iam nuntius astra tenebat. audierat mandata pater, secumque volutat, diversos ducens animos, quae tale sequatur coniugium, Stygiosve velit pro sole recessus.

40

II. ULTIO IN RUFINUM.

SAEPE mihi dubiam traxit sententia mentem,
curarent superi terras, an nullus inesset
rector, et incerto fluerent mortalia casu.
nam cum dispositi quaesissem foedera mundi,
praescriptosque mari fines, annisque meatus,
et lucis noctisque vices; tunc omnia rebar

consilio firmata dei, qui lege moveri
sidera, qui fruges diverso tempore nasci,
qui variam Phoeben alieno iusserit igni
compleri, solemque suo: porrexerit undis
littora tellurem medio libraverit axe.
sed cum res hominum tanta caligine volvi
adspicerem, laetosque diu florere nocentes,
vexarique pios; rursus labefacta cadebat
relligio, causaeque viam non sponte sequebar
alterius, vacuo quae currere semina motu
affirmat, magnumque novas per inane figuras
fortuna, non arte, regi: quae Numina sensu
ambiguo vel nulla putat, vel nescia nostri.
abstulit hunc tandem Rufini poena tumultum,
absolvitque deos. iam non ad culmina rerum
iniustos crevisse queror: tolluntur in altum,
ut lapsu graviore ruant. vos pandite vati,
Pierides, quo tanta lues eruperit ortu.

Iam summum radiis stringebat Lucifer Haemum, festinamque rotam solito properantior urget, tandem Rufini visurus funera, Titan. prosiluit stratis, densaeque capacia turbae atria regifico iussit splendere paratu exceptura dapes, et, quod post vota daretur, inscribi propriis aurum fatale figuris. ipse salutatum reduces post proelia turmas iam regale tumens, et principe celsior, ibat, collaque foemineo iactabat mollia gestu, imperii certus; tegeret ceu purpura dudum corpus, et ambirent ardentes tempora gemmae. Urbis ab angusto tractu, qua vergit in Austrum, planities vicina patet: nam caetera Pontus circuit, exiguo dirimi se tramite passus.

hic ultrix acies ornatu fulgida Martis
explicuit cuneos: pedites in parte sinistra
consistunt; equites illic poscentia cursum
ora reluctantur pressis sedare lupatis.
hic alii saevum cristato vertice nutant,

et tremulos humeris gaudent vibrare colores,
quos operit formatque chalybs: coniuncta per artem
flexilis inductis animatur lamina membris,
horribilis visu: credas simulacra moveri
ferrea, cognatoque viros spirare metallo.
par vestitus equis: ferrata fronte minantur,
ferratosque levant securi vulneris armos.
diviso stat quisque loco: metuenda voluptas
cernenti, pulcherque timor: spirisque remissis
mansuescunt varii vento cessante dracones
Augustus veneranda prior vexilla salutat.
Rufinus sequitur, quo fallere cuncta solebat

callidus affatu, devotaque brachia laudat,

40

50

60

nomine quemque vocans, natosque patresque reversis nuntiat incolumes. illi, dum plurima ficto certatim sermone petunt, extendere longos a tergo flexus, insperatoque suprema circuitu sociare parant: decrescere campus incipit, et clypeis in se redeuntia iunctis curvo paullatim sinuantur cornua ductu. sic ligat immensa virides indagine saltus venator: sic attonitos ad littora pisces aequoreus populator agit, rarosque plagarum contrahit anfractus, et hiantes colligit oras. excludunt alios: cingi se fervidus ille

nescit adhuc, graviterque apprensa veste morantem 70 increpat Augustum; scandat sublime tribunal :

participem sceptri, socium declaret honoris.

cum subito stringunt gladios, vox desuper ingens infremuit: nobis etiam, teterrime, nobis

sperasti famulas imponere posse catenas? unde redi nescis? patiarne audire satelles, qui leges aliis libertatemque reduxi?

bis domitum civile nefas, bis rupimus Alpes. tot nos bella docent nulli servire tyranno.

Diriguit: spes nulla fugae: seges undique ferri 80 circumfusa micat: dextra laevaque revinctus haesit, et ensiferae stupuit mucrone coronae. ut fera, quae montes nuper dimisit avitos, altorumque exsul nemorum damnatur arenae muneribus, commota ruit: vir murmure contra hortatur, nixusque genu venabula tendit. illa pavet strepitus, cuneosque erecta theatri respicit, et tanti miratur sibila vulgi. Unus per medios audendi pronior ense prosilit exserto, dictisque et vulnere torvus, hac petit, hac Stilicho, quem iactas pellere, dextra te ferit; hoc absens invadit viscera ferro.

sic fatur, meritoque latus transverberat ictu.
felix illa manus, talem quae prima cruorem
hauserit, et fessi poenam libaverit orbis.
mox omnes fodiunt hastis, artusque trementes
dilaniant: uno tot corpore pila tepescunt,
et non infecto puduit mucrone reverti.

90

TYPIS EXCUDEBANT CROSSLEY ET BILLINGTON, RUGBEIAE.