Page images
PDF
EPUB

Arma, viri, ferte arma: vocat lux vltima victos.
Reddite me Danais: finite inftaurata reuifam

Proelia. Numquam omnes hodie moriemur inulti. 670
Hinc ferro adcingor rurfus, clipeoque finiftram
Infertabam aptans, meque extra te&ta ferebam.
Ecce autem conplexa pedes in limine coniunx
Haerebat, paruumque patri tendebat Iulum:
Si periturus abis, et nos rape in omnia tecum;
Sin aliquam expertus fumtis fpem ponis in armis,
Hanc primum tutare domum. Cui paruus Iulus,
Cui pater, et coniunx quondam tua di&a relinquor?
Talia vociferans gemitu tectum omne replebat:

Quum

675

668 lux optima Wall. am. pt., ettore folito. cf. Burm. 670 Nuse quam Pieriani aliquot; fed e potioribus fuis et Grammaticis exem plisque defendit vulgatam Heinf. vnquam Franc. 671 Hine Heinf cum codd. propriis et Pierianis. Valgo Hic, Elipeo rurfusque Wall clipeumque finifirae aliquot antiquiff. Pier. cum Donato. 673 com prensa pedes Hamb. pr., per gracciímum. in limina Hugen. 674 que, 675 trake in o. Voff. tape Doruill, 676 inermis 678 tua quondam Doruill. tua cura Goth. fec., non 679 tectum illa Hamb. fec. repleuit aliquot Pier. replerat fragm. Vatic.

abest Franc. Goth. tert. male.

668. Arma, viri, fc. quae ingreffus domum depofuerat. Male olim Grammatici hic argutati funt. v. Seru, et Poma pon. Sab. vocat lux vltima victas, quanto potentius! quam, manet nos mors; moriendum eft, vt et Seru. Mox 670 nunquam pro non, vt Ecl. III, 49. Sententiam grauius extulit Homer. Iliad. x, 304. 305. et 672 manum inferta» bam clipeo, loro clipei vel anfae. v. fup. 393.

672 fq. Ante oculos fuiffe A.1. Homerum, notarunt iam

viri doti: v. Iliad., 394 etc.
399 fqq., vti nofter Val. Flac-
co in Aefone et Alcimede lib..
1,762 fq. fuit. tendebat doc-
tius, quam oflendebat, et patri,
quam, mihi. Apollonii I,
558 Φίλῳ δειδίσκετο πατρὶ com
parabat Brunck. V. Č.

678. Coniux quondam tua
dilla, h. e. quae eram.'
Non
argutandum, vt notum illud:
καὶ τὴν κεκλήθαι ἄκοιτιν, h. e.
effe. cui relinquor, inf. IV,
323 cui me moribundam dese-
ris, hofpes?

680-684.

680 Quum fubitum dictuque oritur mirabile monftrum. Namque manus inter, maeftorumque ora parentum, Ecce leuis fummo de vertice vifus Iuli

Fundere lumen apex, tactuque innoxia mollis Lambere flamma comas, et circum tempora pafci. 685 Nos pauidi trepidare metu, crinemque flagrantem Excutere,

680 Cum fubito Medic. cum multis aliis, etiam Pierianis. At Jubitum poeticum. Ortus error ex fcriptura fubitu. miferabile Gud. Ven. Parrhaf. v. III, 26. 681 arma pro ora Ven. 682 lenis Móntalb., follenni vitio. 683 lucem Seruius, feu quisquis hoc Seruio affuit, legiffe videtur. cf. Burm. trauque lectio erat a Burm. repofita, de qua latius egit ad Grat. Cyneg. 362, cum enim femel trat tus flammarum arrideret, vbique fere obtrudere eum volebat. EA tamen tractus flammae ctiam ab h、 1. alieniffimus; emicare enim talis flamma, errare, lambere, tantum debuit; atque hoc eft tangere, ta&us, quod libri habent pleriquê omnes, etiam Medic. et fragm. Vatic. Ad tra&um, qui eft flammae per longum fpatium ductae, refer re melius poffis mox, quae de ftellae lapfu 693 fqq. Maior difficul tas in molli, quod antea legebatur, et fane accommodatiffimum eft

lafu, nec tamen nifi forte in recentiffimis codd. et in vett. edd., quas equidem euolui, omnibus occurrere videtur. Contra quicquid eft codicum, et in his antiquiffimi, Medic. cum fragm. Vatic., mollis habent, Parrhaf. et ed. Ven. cum fex Heinf. et antiquo vno apud Pier, molles quomodo igitur mollis deferi poffit, non video. Sane. tum et mollis comas et mollis flamma iungi potest; flämma mollis eft leuis, vt mollis fomnus, vel mobilis, vt Georg. II, 389 mollia oscilla. Ita leuis apex et mollis flamma fibi refpondent. Verum et comae molles in puero recte dicerentur. 685 trepidi Wall.

nemque Hugen.
680-684. Ornate fingu
la. cf. imitationem Val. Flac-
cil, 570 fqq. Flamma e ca-
pite micans oftenti et praefa
gii regiae dignitatis genus vel
ex narratione de Seruio Tul-
lio notum. Conf. inf. VII,
73 fqq. Doctus autem An
chifes auguralis fcientiae Ve-
neris munere. Vide Exc.
XVII ad h. lib., vbi de Ans
chife. apex, flamma in apie
cem acuminata, vifus is eft
fandere lumen de vertice juli, h.
e. lucere; vt Ouid. Faft. VI,

manu cris

636 inque coma Flammeus àrfit apex. Hanc rationem damnare équidem nolim et fic le→ vis bene de flamma. Burm. tamen cum Seru. apex pro prie dictum accipit, fc. de pia leo Phrygio, qui, vt pueri, effe debuerit leuis. Ramma vifa lambere tailu, contactu (cf. Var. Lect.), ita vt innoxia effet, pro innoxie. Lambere, pafci, pro ardere quam ornate! ex ignis natu ra. fontibus, docte pro fon te, et hoc pro aqua.

690. Afpice

Excutere, et fan&tos reftinguere fontibus ignes.
At pater Anchises oculos ad fidera laetus
Extulit, et coelo palmas cum voce tetendit:
Iuppiter omnipotens, precibus fi flecteris vllis,
Adfpice nos; hoc tantum: et, fi pietate meremur, 690
Da deinde auxilium, pater, atque haec omina firma.
Vix ea fatus erat fenior: fubitoque fragore
Intonuit laeuum, et de coelo lapfa per vmbras
Stella facem ducens multa cum luce cucurrit.
Illam, fumma fuper labentem culmina te&ti,
Cernimus Idaea claram fe condere filua,
Signantemque vias; tum longo limite fulcus
Dat lucem, et late circum loca fulfure fumant.

Hic

ex compendio lit-
687 Et p. Franc.
ad coelum aliquot
690 hos pro hos
691 Turba-

686 facros Goth. fec. Mentel. fec. et ed. Dan., terarum. v. Burnt. exftinguere qu. Moret. et Voff. 688 Ac coeli Rottend. pr. et palmas coelo Zulich. Pier. ad coelos p. Rottend. fec., male. cf. Burm. Medic., fed a m. pr. nos tantum et fi quid p. Hugen. tum hic aliquid olim effe debuit, fi Pompon. Sabinum infpicias: Frobus ait: atque haec omina firma, nifi enim petiifjet omina, nunquam confirmari optaffet (an, hoc ad le&tionem omina spectauit, pro quo in multis omnia legitur?) Et Apronianus auxilium legit, vt fit: Da deinde auxilium pater et firma omina. Atqui haec conftans omnium librorum eft lectio. F. olim fuit: Da deinde aufpicium. have omiffum in Hugen. et fragm. Vatic. 693 larnom Burm. ex Gud. vmbram Franc., vt alibi. 694 magna cum Doruill. 695 lambentem Doruill. 696 filvam fragm. Vatic. 697 longo tum Cuning, ex Hulf. limite firmavit poft Pier. Heinf. e codd. Vulgg. lumine vel limine — fulcos pr. Rottend. cum l. 1. fuicans Wall. F. mollius: Signantemque vias tum l. I. f. Dat lucem.

690. Adfpice nos, pro vulgari, refpice, vt animum ad Troianos aduertat; nam ad. huc auerfus ab iis effe vide. batur. hoc tantum, fc. plura a te non peto. cf. Burmann. haec omina firma, fecundum auguralem difciplinam. cf. h. 1. Seru. Pompon. Hoc ftaVIRGIL. Tom. II

-

tim fit, dum laeuum tonat.
cf. Odyff. u, 97 fqq.

693-698. Stella cadens
(fup. Georg. I, 365 fqq. cf.
Spanh. ad Callim. in Del. 38)
laetum aufpicium h. 1. fugae
fufcipiendae. Refpexiffe vi-
detur poeta Homerum Iliad.
d. 75 fqq. et Apollon. IV,
R
294 fqq.

695

Hic vero victus genitor fe tollit ad auras,

700 Adfaturque deos, et fan&tum fidus adorat.
Iam iam nulla mora eft. Sequor,et, qua ducitis, adfum.
Di patrii, feruate domum, feruate nepotem:
Veftrum hoc augurium, veftroque in numine Troia eft.
Cedo equidem, nec, nate, tibi comes ire recufo.
Dixerat

699 His vero pr. Rottend, pro var. left. Se tollere Gud. a m. pr.,
eleganter, modo affari et adorare fequi poffet. in auras alii ap. Pie
rium; ad aras nonnulli ap. eundem, et Zulich., fed vid. Burmann.
700 Jankum lumen Zulich. 701 quo aliquot Pier. Leid. et Goth.
lec., fed v. lib. I, 401. Ecl. IX, 4. 702 nepotes Lec. Moret., fed
v. Burm.
703 Veftrum o augurium vn. Leid. v. Burm. ad Ouid. I
Ep. 101. augurium eft Menag. eft in fine deeft Moret. fec.
704 gnate Montalb.

294 fqq. Mirum tamen, quod
h. 1. cum tonitru coniun&ta
eft, nec modo cum fulfureo
halitu. Ad Luciferum, Ve-
neris ftellam, Aeneae con-
fpectam, traxerant alii. v.
fup. ad I, 382. Nec de ful-
mine ftella accipi poteft. To-
tam augurii rationem per par-
tes explicat Seruius.

699–794. viltus, expugnata tandem voluntate. fe tollit ad auras pro fimplici, e ftrato fe attollit, furgit. affatur deos, precatur. veftroque in sumine Troia eft dubiam admodum interpretati onem habent, et infolens eft: in numine effe. Cum haec verba coniuncta fint cum illis: Veftrum hoc augurium, poeta declaraffe videtur, numen ipfi fimili fignificatu effe dictum, h. e. pro augurio, omine, vt inf. VII, 119. Simpliciflima itaque ratio forte haec eft: Troia haec, quam ego de.

ferere, cui ego fuperftes effe nolui (fup. 637), non ampli. us mihi Troia eft: in veftro numine, in veftro hoc augurio, Troia eft, Troiae fatum, Troia mihi erit, quocunque vef trum augurium, o dii, du. cet nos. Nam, vt nouum Troiae ortum oftendi fibi An. chifes putet, multo argutius, quam illud, effe videtur, quafi fit: Troia eft in v. ., h. e. Troia altera promittitur hoc omine, vt III, 86 Serva altera Troiae Pergama. Ita tamen videtur accepiffe, quisquis Seruianis haec attexuit: Augurium numenque veftrum efficiat (immo, efficit) ne putem Troiam perisse.. At Seruius ipfe hoc habet: in vobis habeo Troiam, propter illud fup. 642: Has mihi fer. vaffent fedes. quod forte in priorem noftram rationem interpretari poffis; namque alias haec cum caeteris non

705

Dixerat ille et iam per moenia clarior ignis Auditur, propiusque aeftus incendia voluunt. Ergo age, care pater, ceruici inponere noftrae: 11 Ipfe fubibo humeris, nec me labor ifte grauabit;/ Quo res cumque cadent, vnum et commune periclum, Vna falus ambobus erit. Mihi paruus Iulus ni 710 Sit comes, et longe feruet veftigia coniunx.: Vos famuli, quae dicam, animis aduertite veftris. Eft vibe egreffis tumulus templumque vetuftum T Defertae Cereris, iuxtaque antiqua cupreffus, Religione patrum multos feruata per annos: Hanc ex diuerfo fedem veniemus in Ynam. Tu, genitor, cape facra manu, patriosque Penates. I Me, bello e tanto digreffum et caede recenti,

Vnus.

[ocr errors]

Adtre&are

705 Ille etiam Witt. et Goth. fec. ille quidem, per ed. Ven. 706 que abeft Voff. voluit Ven. 708 fabito pr. Menag. et Ven., male. cf. inf. IV, 599. Heinf. 709 cadant quidam ap. Pier. ca dunt Wall. cadet duo Burm. cadat Witt. cadit Hamb. fec. periclum Leid. vnus. 710 mihi folus I. Donatus legiffe videtur, quod placebat Pierio. cf. Heinf. 713 Heinf. malebat vrbem; fed vtrum que vfitatum. cf. Burm. 716 Hac coni. Heinf. ex diuerfa Leid. e diuerfo duo." ex aduerfo Menag. pr. veniamus tres Burm. 717 Tum Leid. a m. pr. faxa Ven. 718 bello tanto Doruill. cum al. Pier. ex tanto alii eiusdem, cum Goth. tert. et tanto fec. Rottend. bello egreffum ex tanto Witt. fatis bene conuenire videntur, vti nec illa interpretatio, quam Burm. fequitur: in veftra poteftate, tutela, Troia eft.

705. Clarior ignis h. 1. clarior ftrepitus ignis, propiusque aeftus, h. e. calorem, incendia voluunt, ornatiffime, pro flamma, incendium, pro-1 pius adferpit.

7. Longe feruet veftigia, h.e. obferuet greffus meos; e longinquo autem, ne, &

multi vna exirent, deprehen-
derentur ab hoftibus. Ita-
qué et famulos per diuerfas
vias dimifit. Ita bene Cerda
poft Seruium.

[blocks in formation]

715

« PreviousContinue »