Page images
PDF
EPUB

Defectus folis varios, lunaeque labores;
Vnde tremor terris; qua vi maria alta tumefcant
Obiicibus ruptis, rurfusque in fe ipfa refidant; 480
Quid tantum Oceano properent fe tinguere foles
Hiberni, vel quae tardis mora noctibus obftet.
Sin, has ne poffim naturae adcedere partes,
Frigidus obftiterit circum praecordia fanguis:

478 laboris Mentel. a m. pr. Laudat verfum Macrob. de Somn. Scip. I, 15. 479 tufemcunt Longob. et Voss. pr. 480 Obici

bus fcribunt alii, et fic iam apud Gellium N. A. IV, 17. refidant ed. Dan. et 'ant. edd. refident Moreti pr. 481 properant ed. lunt. intingere Goth. fec. 483 non quatuor ap. Burm. non poffum Goth. fec.

99 fqq. Propert. III, 5, 25 fqq. 478. lunae labores, defectus. Lucretius V, 750 dixerat: Solis item quoque defectus Lunaeque latebras (vel hoc vno verfu, Virgiliani carminis quanta fuauitas fit, intelliges) Pluribus e cauffis (hi funt defectus varii) fieri tibi poffe putandum est. 479. qua vi m., h. cauffas acceffus ac receffus maris aeftuantis. Argumentum fane philofophicae contemplationis follennius, quam alterum, tempeftatum maris cauffae; quod quidem et ipfum verba ferrent. Ob. iices funt littora inprimis in aeftuariis. 481. Cauffas varietatis in dierum noctium

que menfura intellige. Etiam hoc Lucretius expofuerat V, 679 fqq. Quid tantum properent foles hiberni, sol in hieme, hiemali tempore, tinguere fe Oceano, occidere etc.

483-489. Si philofophus elle nequit, agricola faltem esse vult.

484. Stuporem animi a frigore fanguinis ducere recte poteft poeta, qui tantum probabilia fequitur; inprimis cum e philofophis nonnulli ita fenfiffe videantur. Empedocles animum effe cenfet cordi fuffufum fanguinem Cic. Tulc. Qu. I, 9, vbi vid. Dauies. Quod vero fanguinem circa prae

Rura mihi et rigui placeant in vallibus amnes; 485 Flumina amem filuasque inglorius. O, vbi campi, Spercheosque, et virginibus bacchata Lacuenis

485 rigidi Rom. Pierii. 486 O vbi Tempe coniectura plurium doctorum virorum apud Burm., at ea v. 469 iam memorata, et vid. Notas. 487 Sperchcosque dictum vt 'AACE's, Alpheus, Пveròs, Peneus, fic Enegxeos, Spercheus. Heinfius repofuit, e

cordia memorat, ex antiqua Italorum philofophia petitum videri poterat, in qua praecordia, Opévas, πрanídas, fedem non modo motuum animi, fed et mentis, faciebant. vid. Cicero ibid. Sed et hoc ipfum Empedocleum eft, cuius verfus laudatur in Etymologo Magno in afua et alibi: Alux yap ἀνθρώποις περικάρδιον ἐστι vónux. Notabilis locus Schol. Cruqu. ad Horat. Art. 465 Empedocles qui dicebat, tarda ingenia frigido circa praecordia fanguine impediri. At quomodo ad haec fomnia homines delabi potuere? Scilicet, quod primis rerum aetatibus nullus erat fapiens, qui non effet poeta, nullus poeta, qui non maiore animi motu atque aeftu raperetur, aut, vt loquebantur, diuino fpiritu (vovov) ageretur. Calor itaque fanguinis cum animi vi, ingenii fubtilitate, TOM. I

naturae

poetica facultate, aliquam coniunctionem habere videri poterat. Imitatus eft verfum Lucan. II, 557

Feruidus haec iterum circa praecordia fanguis Incaluit.

485. amnes rigui, h. 1. qui rigant. umem, colain. Exemplis illuftrat Burm. 486-489. O quam vellem ruri vitam agere! Tamquam poeta nobiliora rura memorat, in Theffaliae, Laconicae, ac Thraciae campis. cf. Culicem v. 93, in quo quafi femina aut rudimenta huius pulcerrimi loci videas. vbi non itaque est, vt fitum locorum quaerat, fed vt ibi degat. Habet tamen locus maiorem devóтηTα, fi ita

iungis: O vtinam fit, qui me fiftat ibi, vbi campi etc., enthuliafmo abreptus fententiarum ordinem turbauit. Campi Spercheosque poetica ftructura enthusiasmo et ipfa confentanea dixit, pro

Nnn

Taygeta! o, qui me gelidis in vallibus Haemi
Siliat, et ingenti ramorum protegat vmbra!
Felix, qui potuit rerum cognofcere cauffas; 490

Mediceo; in quatuor Spercheus. Alii Sperchiosque, Sperchios et,
Sperchiusque, hoc qnidem in vulgg. edd. v. Heinf. h. 1. et ad Ouid.
Met. I, 579. 488 gelidis conuallibus Medic. et vnus Mead.,
forte, gelidi, inquit Heinf.

campis ad Sperchium, campis Theffaliae, in cuius confiniis fubter Oetam montem fluuius ille in finum Maliacum exit. Taygeta fc. iuga, opn, vt rò TauyeTov, montes ex Arcadia per totam Laconicam procurren

tes;

fubiecta iis Sparta et Eurotas amnis. bacchata, palliue, quae bacchando frequentantur, in quibus virgines Lacaenae bacchari, orgia Bacchi celebrare, folent. Sic bacchata Naxos Aen.

III, 125. Erat autem fub Taygeto Bacchi templum, quod adhuc Pausaniae aetate vifebatur; ad id folis mulieribus aditus patebat, et mulieres folae facra in operto faciebant. vid. Paufan. III, 20. Ita explicatus locus placere poteft. Haemus autem inprimis filuis abundabat: hinc vll. 488. 489.

490493. Beata eft, inquit, vita philofophi, at nec minus beata vita ruftici. cf.

ad vf. 477. Columella in praef. iam a Cerda laudatus: Res ruftica quae fine dubitatione proxima et quafi confanguinea fapientiae eft. Cicero in Cat. mai. 15 Venio nunc ad voluptates agricolarum, quibus ego incredi biliter delector, quae nec vlla impediuntur fenectute, et mihi ad fapientis vitam proxime videntur accedere. Philofophiae autem Lucretianae capita hic proferri ex primis ftatim Lucretii paginis manifeftum fit. v. Lucret. I, 49 fqq. ad 150, qui verfus optimi huius loci commentarii funt. Forte et Graecus poeta vtrique ante oculos erat. Laudatur ex Empedocle: "Oλßios, os θείων πραπίδων ἐκτήσατο

d

hoÛTOY ap. Clement. Alex. Stromat. V extr. Veris autem de natura rerum, deorum et animae, rationibus ab Epicuro propofitis, metus, terrores, ac cupiditates

Atque metus omnis et inexorabile fatum Subiecit pedibus, ftrepitumque Acherontis auari!

491 ineluctabile fatum Romanus Pierii, ex Aen. VIII, 334 fcilicet. 492 ftrepitusque Reg. et vnus Mead. Acherontis auerni Erf. a m. pr.

hominibus detractas et ad veram felicitatem viam patefactam effe, faepe a Lucretio praedicatur. Conf. Cic. Fin. I, 13 (vid. Bentleii Remarks upon a late difcourfe of Freethinking in a Letter by Phileleutherus Lipfienfis fegm, 20). Ipfum Lucretium his laudibus praedicari putabat Spencius Polymet. Dial. II, p. 14, quod non placet; non quidem propterea, quod nimis magnificas, quam pro Lucretii meritis, laudes effe dicam; nam quae fecta non fuum principem ita extollit? Fecit hoc idem in Epicuro fuo Lucretius. Verum non hic locum habebat vnius cuiusquam certi hominis laus et praedicatio. Non male expreffit locum Seneca Agam. 604-608. Colorem orationis mutuatus eft hinc graviffimo loco Lucan. IV, 394 Felix qui potuit mundi nutante ruina, Quo iaceat iam fcire loco! h. e. nouit, in tenui hac fortuna, humili

hoc loco, fecuram fibi fore vitam; ex magna fortuna se deiici non poffe; contra potentes et diuites metus hie

agitat continuus, ne opibus fuis excidant. 490. qui po. tuit, ad formam aoristi, qui poteft. 492. metus ex fuperftitionibus falfisque opi. nionibus natos, inprimis de fato et de inferis. Lucret. I, 79 Quare Religio (superftitio) pedibus fubiecta viciffim Obteritur. Metus fubiectos vide ibid. 67 fqq. 103 fqq. V, 1193 fqq. III, 14 Nam fimul ac Ratio tua coepit vociferari, Naturam rerum haud diuina mente coortam, Diffugiunt animi terrores, moenia mundi Discedunt, totum video per Inane geri res, Apparet Diuum numen fedesque quietae nusquam apparent Acherufia templa. ftrepitum Acheruntis ex Lucret. III, 37 Et metus ille foras praeceps Acheruntis agendus Funditus, humanam qui vitam

At contra

Fortunatus et ille, deos qui nouit agreftis, Panaque Siluanumque fenem Nymphasque fo

rores!

Illum non populi fafces, non purpura regum, 495 Flexit, et infidos agitans discordia fratres;

494 Siluarumque fenom ed. Ven. 496 inuidia fratres Moret. fec., e gloffemate rou discordia.

turbat ab imo, Omnia fuffundens mortis nigrore, neque vllam Effe voluptatem puram liquidamque relinquit. Quomodo illum metum expellat v. eod. libro III, 842-907 ad fin. cf. Seneca de Benef. VII, 1. Nam in rationibus, argumentisque, a quibus illa perfuafio ducitur, discrimen inter sanam et insanam philofophiam cernitur. Quam ornate haec dicta fint intelliges, fi reputes nihil aliud haec effe, quam: natura rerum rite cognita nec fatum

nec mortem a te timeri.

493. 494. Vitae rufticae amoenitatem a splendidis et fanctis rerum imaginibus petit, ex primorum hominum, aureae aetatis, vita fumtis; nempe cum innocuis et puris caftisque illis hominibus dii verfabantur, eos frequentabant et in medio eorum confpiciebantur: vide vel Ca

tull. LXIII, 384. Itaque is, qui filuas, valles, fontes et antra frequentat, praeclare deos agreftes noffe dicitur. Cul. 76 Illi funt gratae rorantes lacte capellae Et nemus et fecunda Pales.

495-499. Viuit animo imperturbato, atque, vt ab omni cupiditate, ita ab omni cura ac follicitudine vacuo, et vere vitam beatam ex Epicuri formula agere videri poteft. Illum non populi fafces (v. Lucret. III, 1009) non purpura regum · flexit: flectit; et fic in seq. doluit, inuidit, vidit. nil curat honores ac magistratus, in quem transferantur, aut quibus regna fiue reddantur fiue eripiantur; quae fortunarum conuerfiones annis proximis a profligatis Antonianis partibus fatis frequentes haud dubie inciderant. et infidos agitans discordia fratres illum non flexit, nil

« PreviousContinue »