Frigidus et filuis aquilo decuffit honorem; Iam tum acer curas venientem extendit in an num Rufticus, et curuo Saturni dente relictam 405 404 vt filuis Schol. Horat. Epod. XI, fed aliter Nonius et Prifcianus. e filuis Parrhas. 405 extendet Medic. 406 Agricola pro Rufticus Rom. per recedere a vulgaribus. Tibull. I, 1, 7 Ipfe feram teneras maturo tempore vites Rufticus. acer, diligens, labori non parcens. dens Saturni eft falx amputatoria, notum dei infigne. Iam v. 407 putationem vitium exprimi, fatis patet. Colum. IV, 23, 1 Placet ergo, fi mitis ac temperata permittit in ea regione, quam colimus, caeli clementia, facta vindemia, fecundum Idus Octobris, aufpicari putationem et rel. Iam Cerda et alii non modo putationem, fed et ablaqueationem, cum inutiles radiculae ferro refcinduntur, praecipiendam fuiffe putant, eamque in verbis vitem attondens quaerunt. Et fane Colum. IV, 8, 1 Nam poft Idus Octobris, prius quam frigora inuadant, vitis ablaqueanda eft; vbi in feqq. difertius Sed haec res exponitur. optantur potius, vt verbis infint, quam inesse probantur; fic et pastinatio memoranda fuiflet. conf. Geopon. III, 13; et ablaqueationem fub putatione complecti ipfum Columellam video IV, 24, 4 fqq. 404. Varronis hunc verfum effe Seruius teltatur. Imitatione expreffit, fed infeliciter, Marklando iudice, Statius Silu. I, 2, 154 Excludunt radios filvis decussa vetuftis Frigora: arbores altae ac denfae obumbrare locum declarat per frigus decuffum, ve niens, factum a filuis. 406. relictam vitem, et fructu et frondibus nudatam; quod itaque eius reliquum eft, iam nunc est putandum; quam rationem etiam Martinum fequi video. Burmannus neglectam tonderi interpretatur, praeteritam et cui poft vindemiam Perfequitur vitem adtondens, fingitque putando. Primus humum fodito, primus deuecta cremato Sarmenta, et vallos primus fub tecta referto; Poftremus metito: bis vitibus ingruit vmbra; 410 Bis fegetem denfis obducunt fentibus herbae. Durus vterque labor. Laudato ingentia rura: anton 407 Profequitur Zulich. et vnus Mead., fed vid. Burm. dens vetufta Nonii Marcelli exemplaria, vt ancidere, attundens fcribunt alii. tondens Franc. fugitque Menag. 408 deiecta ed. Ven. al. defecta. fup. v. 207 filuam deuexit arator. 409 et deerat Ven. primum nonnulli; vt femper. reporto Voll. alter. 410 poftremos Rottend. fec. vmbrae Zulich. 411 obducant Leid. nulla adhuc fit cura adhibita. Etiam Seruius, relictam, fcilicet a fe paullo ante defertam. 408-419. Subiicit nunc tempora operis vinitorii: vt moneat, tempeftiue omnia effe curanda. conf. Colum. IV, 27. 409. vallos, h. pedamenta, ne imbribus putrefcant. v. Varro R. R. I, 8, 6. Quantum enim video, poeta promifcue modo vites altas vlmis aliisque arboribus iugatas, modo ftatuminibus, iugis, perticisue ac vallis firmatas, memorat. Iam 410. 411 metere pro vindemiare, vt fupra fegetem, arua, ferere, femina ad vineas transferri vidimus. cf. ad v. 267. Porro bis in anno, vere et auctumno, pampinationem et runcationem fieri debere dicit poeta; fed rem ab antecedente defignat: bis pampini excrefcunt nimia copia, bis herbae exuberant, adeoque eruendae et euellendae funt. fentes poetica copia adiecti; funt hic omne id, quod ex iftis herbis enascitur et solum implicat. 412. Cum tam affiduam ac perpetuam operam requirat vitium cultura: placeant aliis vineae magnae; tibi parua probetur, quae recte et tanto maiore cum fructu a te coli poffit. Pallad. I, tit. 6, 7 Ita in arbitrio noftro eft, vtrum plus habeamus, an melius fecun Exiguum colito. Nec non etiam aspera rusci Vimina per filuam, et ripis fluuialis arundo Caeditur, incultique exercet cura falicti. 415 Iam vinctae vites; iam falcem arbusta reponunt; Iam canit extremos effetus vinitor antes: tus. cf. Martin. 415. falices curandae funt, h. virgae ex iis parandae. incultae, quae ipfae per se nulla cura indigent et fponte proueniunt. 413 rufti nonnulli fcribunt. vid. Heinf. frufi Iul. Pompon. Sab. afpere frufci a m. pr. Medic. in quibus argutandi copia esset. 414 per filuas Moret. quart. et Regius Martini. et a Franc. abest. 415 Creditur Menag. pr. 416 victae Medic. a m. pr. et Reg. a m. fec. iunctae Moret. fec. et duo ap. Martinum. iunctae vites, jugata vinea Iul. Sabin. fatcemque Goth. fec. 417 Iam canit effectos extremus vinitor Romanus; et fic Medic. Fogginii, nifi quod a m. fec. effectus erat, it. Erf. effoetos extremus alii cum edd. vett., vt Argent., et hoc etiam Nonius Marcellus in antes dior eft culta exiguitas, quam magnitudo neglecta. Sed luculentus huius rei et loci commentarius eft apud Colum. I, 3, 8 fqq. IV, 3, 4 fq. conf. Plin. XVIII, 6, f. 7, 3; vtrique verfus hic laudatur. Vidit hoc fagaciffimus quisque e noftris hominibus, latifundia perdidiffe olim Italiam, nunc plerasque Europae prouincias ac terras. Forma orationis ex Heliodeo petita "Epy. 643 Noλívny αἰνεῖν, μεγάλη δ' ἐνὶ φορTía Joa. Sic h. 1. lau τία θέσθαι. dato, valere iube, aliis relinque, habeant illi fibi, vt colito pro praefer, potiori loco habe. 413. rufcus virgulti genus, oxymyrfine, rufcus aculea 416. Iam arbusta, h. vites iam fatis putatae funt; aut, cum vites iam memoratae fint, arbores, quibus vites iugatae funt; reponunt falсет, dum per eas reponere falcem licet; falcem non amplius requirunt. 417-419. Pulcerrime perfectam et abfolutam vinitoris operam putandi ac runcandi defignat. Peruenit ad extremos antes, ordines vitium; canit eos, gaudet fe eo peruenisse, et quidem effetus, viribus exhauftus, qui iam defunctus effe labore fibi videbatur; Sollicitanda tamen tellus, puluisque mouendus; Procuruam exfpectant falcem raftrosque tenaces, Quum femel haeferunt aruis, aurasque tulerunt. agnofcit. Pollit hoc ferri, fi nulla effet variatio. At alii plerique effectus extremos. Hinc alia librariorum ludibria: effoetus vel effectos extremus, effectus extremos, effectos extremos, effoetus extremos, effoetos extremis in Goth. pr. Scilicet primam lectionem fuiffe, effetus extremos, verifimile fit, quam mutarunt Grammatici, qui breuis fyllabae productionem non ferebant, vt nunc fit quod per omnes ab Aldd. inde edd. vulgatum: extremos effetus. 420 nonnulla Leid. vnus et Bodlei., vt iam Seruius notauit legi. Sed mala ac perpetua aberratione. 422 Maior ver fibus vigor ineffe videtur, fi poft tenaces interpungas, et nouam fententiam ordiaris : Cum femel haeferunt aruis aurasque tulerunt: Ipfa f. Similiter fubiicitur: Poma quoque, vt primum iterum tamen ac denuo vinea fodienda feu paftinanda; quae ipfa foffio pulueratio dicitur. v. Seru. h. 1. et Indicem Scriptt. R. R. ὑποκόνισις Graecis. Et poft tamen haec omnia nouus labor ex tempestate iniqua et aeris iniuriis oriri potest, vt aduerfus grandinem, pluvias, rubiginem, reliqua aeris vitia vitis munienda ac defendenda fit. Ita v. 419 accipiendus effe videtur. cf. Colum. IV, 3, 4, vbi de vinea: Res enim eft tenera, infirma, iniuriae maxime impatiens etc. vam 420. 421. Olearum contra nulla eft cultura, h. oleae nulla fere cultura indigent. Leui cultu fuftinetur olea Colum. V, 8, 1, vbi de ea❤ rum cultu agere incipit. Add. Plin. XVII, 3o fqq. Porro neque illae Procur tenaces, b. nec putatione nec paftinatione opus eft, fcilicet non tam affidua ac perpetua. Bene Seruius: quod tamen ad curam refertur anniuerfa riam, nam necesse est, licet tarde, oliuam putare; id quod vel ex Columella notum eft. 422. Cum femel Ipfa fatis tellus, quum dente recluditur vnco, Sufficit humorem, et grauidas cum vomere fruges. Hoc pinguem et placitam Paci nutritor oliuam. 425 Vi propria nituntur. Moneri potest, et monitum est, ita 420.421 nimis magna polliceri poetam, oleas enim in seminario haud parum operae requirere; recte vtique; fed poeta agit de oleis iam e viridario in oliuetum transpofitis. Nec tamen tam peruicaciter leuem coniecturam teneo, vt minus eam probanti irafci aut maledicere velim. tulere Goth. pr. 424 grauidas cum foenore fruges coni. Reiske et Io. Schrader. Vide Notam. 425 placidam quinque apud Burm., male. fubminiftrare grauidas fruges, h. vberem oliuarum prouentum. Colum. V, 9, 15 Nam veteris prouerbii meminisse conuenit: eum, qui aret oliuetum, rogare fructum; qui ftercoret, exorare; qui caedat (putet), cogere; et §. 12 Sed id (oliuetum) minime bis anno arari debet, et bidentibus alte circumfodiri. Tandem cum vomere potest quidem ita accipi, vt fit, ducto vomere, aratione facta, fed verius eft, vt fuppleatur, cum recluditur Scilicet et tellus haeferunt terrae; fup. 317 vites femine iacto Concretam - radicem affigere terrae. Et ad illa aurasque tulerunt cf. v. 332 sq. In illis: 423. 424 poteft quidem recte dici: Ipfa tellus fatis, h. affatim, fufficit fcil. oleis humorem; iudicio tamen ac delectui Virgiliano confentaneum, fatis ita accipere, vt oleas fata appellauerit, quemadmodum fupra vineas. cf. ad v. 267. Sic mox v. 436 faepemque fatis. Porro dens vncus ligonis ac bidentis eft; et fententia fic conftituitur, vt, dummodo fodiatur et biden- fufficit fruges grauidas, vomere: te aut farculo fubigatur hu- cum recluditur vomere. |