acute vtique et ingeniofe disputata. De ceteris difpiciet bonus Heliodi editor, fi quis eius carmini aliquando obtigerit. Primo verfus: Caeditur et tilia ante iugo leuis, altaque fagus Stinae, quae currus a tergo torqueat imos: e Martini iudicio conftituit; eosque bono fenfu carere pronuntiat, nifi curfus emendetur cum viro docto apud Martinum. Enimuero fic Maro latine dicere non potuit: quod fenfus quemque fuus docere potest, si sermonis vfum habeat. At currum pro aratro rotis in. fructo dicere per poetici fermonis indolem et vfum licuit; eum, h. e. aratrum, regit, a tergo torquet arator; imi currus epitheto ornante dicti funt non minus poetice, quatenus vomere alte impreffo inferior aratri pars defuper ab eo, qui ftiuam moderatur, flectitur ac regitur; Exit itaque, modo genium poetici fermonis teneas, e Virgi liana lectione fententia eadem, quam viri docti inferre volunt per lectionem corruptam, Negat vir doctus aratrum rotis inftructum iam tum innotuiffe. illud fuiffe hic ipfe locus docere debebat. tone et Varrone illud non commemoratum eft, gumento idoneo effe nequit: cum neuter id agat, vt inftrumentorum rufticorum formam curiofe defcribat. Fac vero vtrumque id egiffe, quod non egit: potuit fecun dum illos, Virgilii aetate, in agro Mantuano, aliud vsu haberi ; Innotuere poft arma a Iulio Caefare in Gallias illata alia quoque a Gallis inuenta; vt certa vehiculorum genera, carrucae et fic porro; coli coepit in Alpibus fecale (Plin. XVIII, 16, 4) Romanis ignotum, Occurrunt alia in Virgilio Italiae fuperioris agris propria ac fingularia, Plinii verba lib. XVIII, 48 a me laudata omnem facile dubitationem tollerent, fi lectio in eo effet minus incerta, Dentalia, h. e. dentale, vux, bene vir doctus, quem laudaui, docet accipiendum effe de vomeris parte anteriore (Pflugkopf), in acumen acta: hoc dentale duplici Atqui notum pro ar elle dorfo, h. e. binis cruribus in formam litterae V (Sohlhölzern) aptatum; binas aures tandem, tabellas a Varrone I, 29, 2 memoratas, vomeri additas (das Streichbret und Molterbret), et vtrique cruri ita impactas, vt impresso in folum vomere terra profcissa vtrinque accumulata in fulcos attollatur. Buris eft temo, iOTOBOEús; fcil. proprie pars eius infima, vt iam Salmas. in Solin, p. 576 docuit. Infpicienda et cognofcenda funt reliqua; etiam de aratro Hefiodeo; nifi quod malim eum fimpliciter appofuiffe, qualem eius formam ac fpeciem apud animum effingeret, nec de epochis mutationum inter Aegyptios, Graecos, et Romanos tam multa effe ariolatum, quae ad liquidum perduci nequeunt. Quod enim noftro tempore fieri videmus, non minus olim locum habuit, vt in diuerfis populis ac regionibus feu more maiorum feu foli natura aliaue neceffitate vrgente diuerfa effet aratri forma, retinereturque deterior multis in locis, cum in aliis dudum inuenta et frequentata esset melior et elaboratior. Euoluat, cui talia curae funt, Paullum Lucam Voyages Tom. I, p. 182. Norden Voyage en Egypte Tom. I, pl. 56. add. Goguet Orig. des Loix T. I, p. 184 fqq. Sunt antiquae artis opera, in quibus aratrum vifitur: vix tamen notionem accuratam inde confequi licet: Comes de Caylus Recueil d' Antiquités Tom. V, pl. 82. Museum Etrufcum Tom. I, tab. extr. Spon, Mifcell. p. 308. IX. Winckelm. Monum, ined. p. 105. Gemmae aratrum, obfcure tamen, referentes funt Muf. Flor, Tom. II, tab. 42. Gorlaei Dactylioth. Tom. II, n. 231. Aratrum, quod in Heliodi edd. ex ant. codd. exhibetur, et in Montfauc. Palaeogr. gr. p. 9 repetitum eft, ferioris feu commenti feu vfus effe patet; nam ab Hefiodo adfcriptum nemo dixerit. Formam aratri, quo nunc Mantuani ac Veneti agricolae vtuntur, vna cum alio exquifitioris ftructurae, Martyn exprimi curauit ad p. 48. Verum neutra forma cum Vir gilianis verbis fatis conuenit. Videbatur fibi Anglus, A, I. des Carrieres (a Disfertation on Virgil's description of the ancient Roman Plough 1788.) veram aratri Virgiliani formam reperiffe in pondere Romano. Verum qui infpexerit, ftatim deprehendet mirum errorem, eft enim as Romanus cum prora ratis, quam ille pro aratro habuit. (Innotuit mihi inter eos, qui ab eo inde tempore de his egere, Adamus Dikfon Husbandry of the Ancients Edimb. 1788. c. XVIII, p. 375 fqq. qui omnino ad carmen Georgicorum confuli poteft. Verum ille, etfi verborum interpres parum idoneus, ipfas res illuftrat, praeceptorumque veritatem et vtilitatem explorat; atqui haec ad interpretis poetae prouinciam haud fpectant. Non fine fructu infpexeris ad h. 1. Vollii V. C. Commentar. in Georgica.) EXCVRSVS II* Ad locum de prognofticis ferenae tempeftatis ex pluuiali. cy ones; ་ Georg. I, 393. Nec minus ex imbri foles et aperta ferena Profpicere, et certis poteris cognofcere fignis. Nam neque tum ftellis acies obtufa videtur; Nec fratris radiis obnoxia furgere Luna; Tenuia nec lanae per caelum vellera ferri; Non tepidum ad fo lem pennas in littore pandunt Dilectae Thetidi alnon ore folutos Immundi meminere fues iactare maniplos: At nebulae magis ima petunt etc. Haefi in his interpretandis et me in iis haerere ingenue fum profeffus. Spectare enim ad boni interpretis et critici officia, cenfeo, ea loca, quae non fatis affequitur, non intacta relinquere, aliisque fraudem facere, quafi fenfus per fe fit fatis apertus, fed lectorem de iis diligentius etiam, quam de aliis, monere. Inspectis aliis interpretibus, nec aliud quid, quam quod ipfe tenueram, afferri, difficultates autem interpretationis multos ne fenfiffe quidem vidi. Senferat eam forte is qui apud Gellium VII, 17 de notione vocis obnoxius h. 1. quaerebat. Scilicet fumitur, quod primo ftatim adfpectu occurrit: inde a 395 praefagia ferenitatis memorari. Atqui ea, quae memorantur, non conueniunt huic confilio, immo vero repugnant. Senfus enim vff. 395-400 hic effe perhibetur: ftellarum et lunae clara ac pura lux eft: (quae tamen fententia grammatice ex verbis erui nequit, vt ftatim videbimus) non nubeculae lanis fimiles per caelum feruntur (atqui hae adeffe deberent, quippe quae funt fereni caeli nuntii) non alcyones alas ad folem expandunt (atqui, fi hoc inter praefagia ferenitatis eft, alas debebant expandere, cum caeli ferenitas inftet) non sues iactant frugum manipulos (an vero per omne tempus pluuium id faciunt fues, nec nifi fereno caelo hoc facere omittunt?) Haec tam parum inter fe conueniunt, vt vix affequaris, quomodo poeta tam acutus iungere ea inter fe potuerit. De pofterioribus nihil vidi monitum; haefit disputatio tantum in prioribus, Nam neque tum ftellis acies obtufa videtur: quod poteft bene ita accipi: aciem ftellarum nunc non amplius videri esse obtufam; adeoque eam effe claram, et ftellas enitefcere; id quod fit dispulfis nubibus et caeli ferenitate reducta. At enim alter verfus: nec fratris radiis obnoxia furgere Luna, nullo modo nec grammatice, nec fenfus paritate conuenit. Antiqua iunctura tradita eft a Seruio, vt repetatur obtufa. Ita erit: nec Luna, fratris radiis obnoxia, quae lucem mutuatur a fole, videtur furgere obtufa: contra vero videtur oriri clara. Recte. At enim primo videtur alio modo nunc accipitur quam fuperiore verfu, vbi erat pro cernitur, nunc autem eft doxa, et alio modo conftruitur, cumn in finito; Si tamen missuin id facias, grammatice non poteft obtufa repeti fic nude; antecefferat: neque videtur acies ftellis obtufa, debet adeo fequi: neque videtur acies obtufa Lunae, calu tertio; τη Σελήνη; non autem: nec Luna videtur furgere obtufa, “ cum Aggreffus eram viris doctis locum interpretatione altera: et Luna videtur furgere (cernitur fur gens) oriri, non obnoxia fratris radiis, foli; quasi esset: ita vt non fit obnoxia, non videatur esse obnoxia; vt fenfus effet: luna tam clara et pura luce oritur, lucet, vt non foli debere lucem, fed propria luce lucere videatur. At quae tandem argutiae hae funt! an luna clariorem lucem habitura esset, si propria luce luceret? vnde hoc fufpicari licet? an non a fole lucem foeneratur fatis claram ac puram, modo iuftum tempus redierit? Venerat in mentem, fententias melius fibi conftare, fi vs. 396. pro Nec fratris, legeretur Et adfcita altera lectione meliore videri, hoc modo: Nam neque tum ftellis acies obtufa videri, Et fratris radiis obnoxia furgere Luna: infinitiuo hiftorico, vt fit: nam et ftellarum acies tum, |