Page images
PDF
EPUB

Quid dicam, iacto qui femine comminus arua Infequitur, cumulosque ruit male pinguis are

104 iacto cum Moret. fec. fec. Parrhal.

fponte le offert fententia. Si tamen ante grammaticum vfum adhibitum attuleris acumen ingenii, fententia haec prodit: laetus ex tali temperie eft ager; nec ager Myfiae, etfi cultissimus, cum eo eft comparandus; haec poetice ornaffe videri poteft Maro. Hanc fere fententiam expreffam vides in verbis Macrobii V, 20,,Omnis regio, quae opportunos habuerit humores, aequiparabit fecunditatem aruorum Myfiae." Multum recedit tertia ratio, vt fit, Myfia nullo cultu, quae non colitur; haec frigent, cum otiofe fint

adiecta.

[blocks in formation]

mus. Alius haec omnia praecipiendo extuliffet: Faciendum eft hoc et illud, et fic 105. arua Infeporro. quitur, fulcos factos in aruo profequitur, alium poft alium raftris frangendo, et cumulos feu nimium feu inutiliter pinguis, h. duri, foli, glebas tenaciores, contundit et euertit et omni parte ae, quat. Fit hoc alias farritione. De qua v. c. Colum. II, 12. infequi idem atque vrgere, inftare et fine intermissione aut mora rem ftatim aggredi, aut profequi. Sic fof for infequitur, pampinator infequitur ap. Colum., et inf. 155 infectari terram rafiris, Heliod. "Epy. 469 ὁ δὲ τυτθὸς ὄπισθεν Δμως, ἔχων μακέλην, πόνον ὀρνίθεσσι τιθείη Σπέρματα και xpurTwv. arena pro fola, terra omnino: vt IV, 291 et viridem Aegyptum nigra fecundat arena Nilus. Ceterum v. 106 fqq. nofter

104-110, Prodeft quoque femente facta glebas raftris comminuere, vt femen obruatur, et aqua agrum obducere. Quid dicam de eo, qui; h. praeclare haud dubie et is facit qui; transitus formula, etiam in pedeftri oratione. In hac autem varianda Maro feliciffi- Iliad. Q, 257 fqq. egregium

Deinde fatis fluuium inducit riuosque fequentis? Et, quum exuftus ager morientibus aestuat herbis, Ecce fupercilio cliuofi tramitis vndam

Elicit? illa cadens raucum per leuia murmur Saxa ciet, fcatebrisque arentia temperat arua. 110 Quid, qui, ne grauidis procumbat culmus aristis, Luxuriem fegetum tenera depascit in herba,

106 riuosque fluentes Rom. 107 herbas Gudian. extuat Goth. pr. 108 diuerfi tramitis Menag. alt., forte pro deuerfi, h. deorfum verfi, ex interpretatione. 109 Eligit Rom. Gudian. illa fcatens Erf. a pr. m. raucumque Medic. vidus ed. Mediol.

[blocks in formation]

Et licet III gra

111117. Depafcenda quoque eft a grege pecudum herba fegetis nimis luxurians; et colluuies aquarum stagnans ex agro deducenda per collicias.- III. ne gravidis procumbat culmus ariftis. Verba funt Heliodi Εργ. 473 Ωδέ κεν άδρο σύνη στάχυες νεύοιεν ἔραζε. 112. Pro interpretatione fit Plin. XVIII, 44, 2 Inter vitia fegetum et luxuria eft, cum oneratae fertilitate procumbunt, et c. 45 Luxuria fegetum caftigatur dente pecoris in herba duntaxat; et depaftae quidem vel faepius nullam in spica iniuriam fentiunt. Theophr. Hift. Plant. VIII, 7 'Ev δὲ ταῖς ἀγαθαῖς χώραις, πρὸς

1

Quum primum fulcos aequant fata? quique pa

ludis

Conlectum humorem bibula deducit arena?

Praefertim incertis fi menfibus amnis abun

dans

Exit, et obducto late tenet omuia limo:

115

113 aequat Goth. pr. Viro docto ap. Seruium hic verfus adeo fe probauit, vt adfcripfiffe narretur : ,,Sane V.rgilii hoc hemiftichium vnum de inuictis eft." 114 deducit in herba Goth. pr. ex verfu 112. 115 certis ap. Probum Grammat. lib. I, quod ferri poffit, verum tamen non eft. cum menfibus Reg. apud Martin. 116 Exiit obducto Gudian.

του;

τὸ μὴ φυλλομανεῖν, ἐπινέ. μουσ. καὶ ἐπικείρουσι τὸν σῖfit idem falce inter nos. fulcos aequant fata. Scilicet fulcus nunc defignat terram inter duo fulcos proprie dictos elatam, porcam dictam. Ponitur enim fulcus varie, etiam pro ipfo agro arato, interdum quoque fato vt inf. 216 et al. et pro aratione ipfa fup. 68.

114. Spectat praeceptum ad agros, in quibus aqua

rum colluuies facta locis cavis ac depreffis. paludis collectum humorem, Waffergalle. Collecta et stagnans lacunae aqua, putris colluvies, deducitur fulcis aquariis factis, quos collicias dixere Plin. XVIII, 49, 3. Colum. II, 8, 3; elices ap.

Feftum; hic vero eius generis fulcus feu fola exprimitur, qua aqua arena, h. e. per vel ad arenofum locum, deducitur, vbi in fabulum fe infinuans tandem exarefcit. Simile foffarum genus eft in folo adhuc inculto, vt cultui idoneum reddatur: eae vel patentes funt vel caecae. v. Colum. II, 2, 9. Pallad. VI, 3. Solet quoque folo humido arena admixta humor fubduci, qua de re cf. Dickfon de agricolatione. 115. incertis menfibus veris et auctumni, quod anni tempus incertae tempestatis est. cf. Ouid. Art. II, 318; hic tamen de vernis potiffimum agitur. exit, euagatur ripas, vt Aen. II, 496 aggeribus ruptis cum Spumeus

Vnde cauae tepido fudant humore lacunae. Nec tamen, haec quum fint hominumque boumque labores

Verfando terram experti, nihil inprobus anfer, Strymoniaeque grues, et amaris intuba fibris, 120

boum vnus

117 trepide Menag. pr. 118 labores deeft Gudiano. hominumque deumque labores ap. Seru. Aen. II, 306. Mead., perpetuo. cum funt Seru. Leid. 120 intiba plerique. intyba alii. intuba, antiquior fcriptura. v. Pierium. Subest ratio, quod Romani u Gallico fere more, fi breue effet, pronuntiarunt; vnde fubftitutum pallim y. In aliis pronuntiatum vt o, vude volnus,

vortere, arduos.

amnis Exiit. Tum obducto tenet pro obducit. 117. pro vulgari: vnde lacunae exiftunt. Sudant humore tepido, adeoque putrido et noxio. Judant, madent, loca, in quibus lacuna existit.

autem, quod modum et menfuram excedit, adeoque immodicum, nimium; iniquum, iniuftum; nimis magnum, et omnino magnum, grande, vehemens: conf. ad Aen. IX, 62. Sic avaids. Quod fequitur: Strymoniae grues, a graecis poetis profectum eft. E Thraciae finibus, cuius flumen Strymon, veniunt grues in Graeciam, cum hieme ingruente migrant. intubum e cichoreorum genere, erraticum, fibris feu radicum minutis filis late ferpens; Theophr. Hift. Plant. VII, ιι τὸ κιχώριον ραβλαστικὸν δὲ καὶ τῇ ρίζη dè nai xal äλλws μanpóppigov⋅ diò ἄλλως μακρόῤῥιζον· nal dusahεpov oтav yap καὶ δυςώλεθρον· ὅταν γὰρ

118. Nec tamen nihil. Vides transitum ad aliam rem: ea, quae noceant fegeti. Comparat locum Lucretii V, 214 fqq. Macrobius VI, 2 extr. Multum etiam officiunt, obfunt, anferes. 119. improbus, infatiabilis, auidus, et hoc ipfo noxius. Scilicet, vt poft varias virorum doctorum disputationes femel moneatur: probum eft id, quod verecunde fit, intra modum eft, moderatum; adeoque iuftum, mo- ἐκλαχανίζωνται, πάλιν τὸ dicum, aequum. Improbum ὑπόλοιπον ἀρχὴν λαμβάνει

[blocks in formation]

πα

Officiunt, aut vmbra nocet. Pater ipfe colendi Haud facilem effe viam voluit; primusque per

artem

Mouit agros, curis acuens mortalia corda;
Nec torpere graui paffus fua regna veterno.
Ante Iouem nulli fubigebant arua coloni:
Ne fignare quidem aut partiri limite campum

125

122 primusque parentem Romanus. 124 fua iura ed. Ven. 125 fubicbant Leid. fec. et Voss. VII. 125–128 sunt apud Senecam Ep. 90. 126 Ne fignare quidem e vetuftis multi, etiam Romanus; perpetua varietate, et fequuntur fere hoc viri docti. Sequar nunc et iple pro altero nec, cum Wakefield, qui fic in Lactant. Inft. V, 5

yevéσews. non modo horγενέσεως.

tenfe, quod inf. IV, 120, nobis Endivien, fed et filvestre genus eft, inplc dictum; idem profequuntur anferes et aliae aues domefticae. vid. Colum. VIII, 14, 2.

121. Iam principio rerum natura ita constitutum eft, vt dii vendant fua bona labore. Non inuitum lectorem ad digreffionem hanc duci intelligis: redit ad propofitum v. 150. 155. Adumbratus locus ex Hefiodi "Epy. 42 fqq. Noftrum ante oculos habuit Manil. I, 79 fqq. et Claudianus XXXVI, 20 fqq. 31. 122. Tribuitur Iouis iuffis, quod fub eius imperio con

tigit: ftimulando igitur hominum animos curis, Mouit

agros, h. fecit moueri, arari, neceffitatem colendi impofuit. fua regna, homines, quibus imperabat. veterno pro ignauia, inertia. Nemefian. Ecl. I, 60 Nec fegnem paffus nobis marcere iu

ventam etc.

125. Expressa ex Heliod. "Epy. 90 fq. et Arato 110 fq. Inde locus a multis tractatus: inprimis a Tibullo I, 3, 35 fq., vbi v. Brouckh. Hunc verfum refpexit, notante Burmanno, Seneca ep. 86 de Scipione: terram, vt mos fuit prifcis, ipfe fubigebat. 126. Expreffit haec Ouid. Met. I, 136. Am. III, 8, 42. Nec fas erat, h. follenne, folitum, vt faepe.

« PreviousContinue »