Page images
PDF
EPUB

Sed tamen alternis facilis labor: arida tantum Ne faturare fimo pingui pudeat fola; neue So Effetos cinerem inmundum iactare per agros. Sic quoque mutatis requiefcunt fetibus arua. Nec nulla interea est inaratae gratia terrae. Saepe etiam fterilis incendere profuit agros, Atque leuem ftipulam crepitantibus vrere flam

mis:

Siue inde occultas vires et pabula terrae

85

79 Sententiae implicitae ac perplexae. Io. Schrader. occurrere volebat transpofitione versuum: 82. 83. 79. 80. 81. 80 Nec Parrhal. Voll. Goth. pr. 81 Effoffos Zulich. Effectos Vratisl. et

Goth. pr., etiam Romanus; aberrationes librariorum. conf. inf. II, 417. immundos Menag, alter. 82 requiefcat Ven. requiefcent Rom. et ed. Ven. Heinf. emendabat requiefcant: quod alienum eft. fecibus error fragm. Moret.

Moret.

[ocr errors]

fens medicina eft, vt fter-
core adiuues, et abfumtas
vires hoc velut pabulo re-
foueas.
79. facilis la-
bor, f. ipfius agri, vt ei
tribuatur labor, quemad-
modum fatigari, defetifcere,
recreari ille dicitur; f. agri-
colae in agro colendo, fi
alternis ille ceffat; hoc fa-
cilius, illud doctius: vt inf.

84 Sentes et fteriles fragm.

plicatur. Prouocat ad h. 1. Plin. XVIII, 72 extr. (30). Sunt qui accendant in arvo et ftipulas, magno Virgilii praeconio. Summa autem eius ratio, vt herbarum femen exurant. De ipfo praecepto disputant fcriptores; v. c. Dickson. c. 12. p. 324 fq. 86. Siue fiue. Pro varia foli, vel macri vel vliginofi vel denfi vel rari, natura, varias cauf84. Aliud praeceptum de fas fabiicit. pabula funt ftipulae incenfae ad agrum fucci, qui nutriunt femina beneficio. fteriles agros, ac plantas: puta ex cinere ftipulas agri, vt v. fq. ex- crematarum

150 mox et frumentis labor additus.

ftipularum et

[blocks in formation]

Pinguia concipiunt; fiue illis omne per ignem Excoquitur vitium, atque exfudat inutilis humor; Seu pluris calor ille vias et caeca relaxat Spiramenta, nouas veniat qua fuccus in her

bas;

Seu durat magis, et venas adftringit hiantis: Ne tenues pluuiae, rapidiue potentia folis Acrior, aut Boreae penetrabile frigus adurat.

87 aeuum vel ignem Zulich. 89 pluris vetuftiores praeter Medic. reftringit Moreti pr.

rhal.

90

88 exundat Parrhaf. a m. pr.

91 conftringit Ven. et Par92 tenuis Rom. cum aliis Hein

fianis. rapidiue Heinf. e melioribus retraxit; nam fic iam Aldd.

pro que, quod edd. occuparat.

91.ca

lixiuio. 88. inutilis humor, noxia vligo. 89. caeca fpiramenta, meatus occultos et latentes, nos poros dicimus; mox venas. Lucretius fic fere Spiracula dixit VI, 492. Vada latentia apud Gratium Cyneg. 423. 91. calor adftringit fc. condenfando molle et lutofum fo. lum. 93. Adurere conuenit proprie frigori tantum et aeftui folis. Sed, follenni figura, generalior inde notio τοῦ nocere elicienda et ad illud: ne tenues pluviae, referenda eft. Penetrale frigus iam Lucretius dixerat I, 495. tenues ex natura pluuiae petitum epitheton, quod hic nullam

vim habere debet, vt faepe epitheta ponuntur, vtque rapidus fol, frigus penetrabile hoc ipfo loco. Ipfa tenuitate humoris pluuia fe in humum infinuat. Alioqui pluuiae tenues in vitio effe poffunt, nimio folis aeftu eas coquente: melliginem vocant. Enimuero in h. 1. illud cadere nequit; nam vitium illud culmos laedit, qui ex humore a fole excandefacti corrumpuntur; nec folo durato auerti potest rubigo, nec in folum illa penetrat. Vir doctus dictas pluuias tenues putabat, quia tenuem reddunt terram, adeoque fecunditatis cauffam afferunt, dilutis fa

Multum adeo, raftris glebas qui frangit inertis, Vimineasque trahit crates, iuuat arua; neque

illum

Flaua Ceres alto nequidquam fpectat Olympo; Et qui, profciffo quae fufcitat aequore terga,

95

94 raftris. Io. Schrader. coni. rutris, ligonibus, Sed Plin. XVIII, 49, 3 occatio crate vel raftro. Alius raftri, feu farculi dentati, vsus memoratur post sationem v. 155. Meliorem locum haberet coniectura Aen. VII, 725 vertunt felicia Baccho Maffica qui raftris: putes rutris melius fodi vineas. Verum noli turbari: Etiam vineas colentes aratro, adeoque et raftro, glebas frangunt; v. c. Colum. III, 13, 3 de Arb. 12, 2. 95 nec Ven. Goth. pr. 96 Spectet Parrhas. 97 fufcitet Moret. pr. qui fufcitat Gud.

libus feu partibus refinofis et ignitis. Sed hoc nimis docte factum videtur.

94-99. Omnibus omnino modis terram frangendam, comminuendam, et a fole excoquendam effe, omnes monent de RR. auctores. vid. Xenoph. Oecon. c. XVI, 11-14. glebas inertes dicit poeta, quae, nifi comminuantur, nil generant. Agit autem feqq. verff. de occatione et pulueratione, cf. Plin. XVIII, 49, 3 (20). etiam in vinea, Colum. XI, 2, 60. Varro I, 29. 95 trahit crates. Colum. II, 18, 4 tum glebas farculis refolvemus, et inducta crate coaequabimus etc. Ex vimine autem factae fatis va

3

lidae funt crates in folo raro ac puluerulento: alioqui funt dentibus ferreis. 95. 96. Ex Callimacho fuauiffima imago expreffa: Ous dé nev εὐμειδής τε καὶ ἵλαος αὐτ γάσσηαι, Κείνοις εὖ μὲν poupa Qépel orάxuv etc. H. in Dian. 129, et flaua Ceres, να ξανθὴ Δημήτηρ iam in Homero. neque nequic. quam, h. non fine fructu, vt Aen. VI, 117 пес te nequicquam lucis Hecate praefecit Auernis: Spectat, propitia est, respicit, vt Gratius, qui hunc locum ante oculos habuit Cyneg. 426 nec non tamen illum Refpicit et facilis Paean adiuuit in artes. 97. Etiam ille multum iuuat arua,

[ocr errors]

Rurfus in obliquum verfo perrumpit aratro,

Exercetque frequens tellurem, atque imperat

aruis.

orate fere

nas,

100

Humida folftitia atque hiemes

98 obliquom Medic. et Gud.

prorumpit multi fcripti et excufi ap. Pier. et Heinf., fic et Aldd. pr. et fec. perrupit Voll. pr. et Bodlei. ap. Martin. perrumpat Cantabr. ibid. in oblitum Ven. arator Goth. pr. 99 armis Bodlei. 100 optate Moret. qu. a m. fec. Arundel. ap. Martin. edit. La Cerda; et ita legiffe videtur Plin. XVII, 2, nili potius ex interpretatione dixit, vt etiam a Seruio factum in Nota ad h. 1. Recepit tamen Wakef.

otiofius pofitum videri poteft. Sed habet To imperare vim coercitionis, acerbitatis et iniquitatis: Cogit quafi ille agrum, vt fit fecundus. Sic imperant vitibus ap. Colum. III, 3, 6. Sen. de Tranquill. an. c. 14 Danda eft remiffio animis Vt fertilibus agris non eft imperandum: cito enim exhauriet illos numquam intermiffa fecunditas. Inf. II, 369 tum denique dura exerce imperia.

qui etc. conf. praecepta ap. Colum. II, 2, 25. Plin. XVIII, 49, 18. f.49. a et disputata a Dickfon T. I, p. 434-491 fq. T. II, p. 54 fq. Frequentibus autem his fulcis perficitur tandem hoc, quod demum recte fubactum effe aiunt, vt non intelligatur, vtro vomer ierit, vid. Plin. ibid. 49, 2 extr. conf. Colum. II, 4, 1. terga refoluta agro tribuit id. X, 7. Idem imitatus eft hunc locum libro X, vff. 91-93. 99. Exercetque f. tractat, verfat. Colum. IV, 14, 2 de foffione vineȧe: nam vtique frequenter folum exercendum est. Inf. II, 356 aut preso exercere folum fub vomere. Poft haec illud, atque imperat aruis, quamquam tur; hiemale bruma vocaeleganter dictum, paullo tur. tur. vide quos ad b. 1. lau

100-103. De tempeftate monet, quae fementem iactam excipit; pro natura tamen foli Italici. Humida folftitia, aeftates, vt Ecl. VII, 47. Solftitium proprie de aeftiuo latine dici

Agricolae; hiberno laetiffima puluere farra, nullo tantum se Mysia cultu

Laetus ager;

Iactat, et ipfa fuas mirantur Gargara messis.

102 nullo fe tantum Wakef. refinxit, tanquam mollius, ex ant. edit. Moefia in multis et antiquioribus. vid. Heinf. et Pier. At Myfia Rom. cum alio Pierii, Medic. Gud. Moreti fragm.; et fic editum a Commelino e Palat., hincque ab aliis; idque ratio Goth. cum aliis. poftulat, cum Gargara fequantur. Mefia vterque Melia Cantabr. 103 Deb, et- - mirantia; fed eft: et non tan

tum mirantur.

dat Cerda, inprimis Plin. II, 19 f. 17 adde XVIII, 25 f. 58. conf. Salmaf. Exerc. Plin. p. 175 et al. humidum tempus, vt pluuiarum irrigatione feruidi caloris vis temperetur. Exagitat hunc noftri verfum nobili loco Plin. XVII, 2, vbi tandem fubiicit: Hiberno quidem pulvere laetiores fieri messes, luxuriantis ingenii fertilitate dictum eft. Contra quae tamen defendi poeta poteft, et defenditur a Cerda ad h. 1., inprimis ex antiquo carmine, quod apud Feft. in Flaminius, item apud Macrob. Sat. V, 20 extr. et Seru. ad h. 1. habetur: Hiberno puluere, verno luto, grandia farra, Camille, metes. Scilicet omnia haec pro regionum et agrorum fitu, forte et temporum decurfu, variant.

Virgilius ad agrum Mantua

num

refpicere putandus. 101- - 103. nullo tantum fe Myfia cultu, Simpliciffima, et nulla praeuia opinione occupato animo, ex grammatica ratione, procedit sententia, eaque cum poetae nullo, confilio coniuncta; non vllo, cultu Myfia, cultiffima regio, tantum fe iactat, tam infignis eft, quam tali caeli temperie: quae in illis locis eft. Sunt ea loca fertilitate nobiliffima, partim caeli clementia, partim fitus felicitate fub monte Ida, riuorum et vnde magna aquarum copia eos agros cundat. Ida πoλumídanas ex Homero notus eft: cf. Iliad. 0, 47 fq. pars Idae australis eft Gargara (rò Tápyapov, rà Tápyapa, quibus fubiecta quoque fuit vrbs τὰ Tégyapa.) Haec, vt dixi,

fe

« PreviousContinue »