Page images
PDF
EPUB

ecloga non poteft, nifi perquam contorte et aduerfa rerum verborumque omni natura, vt probare fe eam rem Burmanno potuiffe mirer. Enimuero quorfum bonum otium conterò in exponendis opinationibus et ariolationibus, in quibus nihil ad liquidum perduci poteft!

Quid autem, fi ne locus quidem ariolationi est, quis puer ille fuerit, quem Maro nafcentem memorat? Poteft enim ille nihil aliud voluiffe, quam, calamitofis bellorum ciuilium temporibus fucceffura nunc effe tempora laetiora; quae ε¿Q¤vтxoiadne poeta per aetates mythicas declarat; cum autem funeftum hoc et ferreum faeculum non protinus mutari poffet in aureum, inuerfa ratione per gradus res ad faeculum aureum adducenda fuit. Cum porro melior rerun conditio effe nequeat, nifi homines meliores deterioribus fuccefferint: eam rationem ingreffus effe putari poteft, vt nouam progeniem prodituram effe dicat; haec progenies vt primordia fua habeat neceffe eft; deflexit itaque orationem ad puerum illum, qui primus in huius faeculi auspiciis est nasciturus. In hanc fere fententiam vidi quoque incidisse vnum ex meis olim familiaribus Kuithan, Tremonienfem, acuti ingenii iuvenem, Rectorem nunc Gymnafii Lünenfis Weftphaliae.

Puerum illum iam herois nomine et loco recte

impertiit; potuere quoque Iouis pueri incunabula animo poetae infidere; recte quoque patrias virtutes commemorat, natus enim ille puer eft a deo aliquo, tamquam heros. Manent quidem vel fic in figmento hoc nonnulla obfcura nec fatis commode inuenta; verum probe arrogantem effe neceffe foret eum, qui hoc fibi fumeret, aut fibi fatis confideret, vt omnia a fe expedita in hoc carmine effe pronuntiet; ipfa enim res, ticinii indoles et lex, enuntiationis modus per mythica ornamenta, omnem conatum fufflaminant.

va

non minus

Non oraculum Sibyllae fed Hefiodi quatuor aetates a Marone refpici contendebat Fabric. in Bibl. Gr. Tom. 1, 31, 19. Fuere tamen huius generis et vatum et poetarum lufus multi alii. In ipfo quoque Hefiodo non fatis aperta eft aetatum ratio, loco forte interpolato. De obfcuritate carminis perperam conqueruntur homines docti, quandoquidem hoc ipfum ad vaticinii indolem pertinet, vt per ambages obfcurata fit oratio. Tum vero fingulos verfus ad fingulare aliquod iftorum temporum factum reuocare velle, inane ftudium eft, quam quod interpretes oraculorum facrorum fequi videas, cum fingula phantasmata vatum, tamquam fi in annalibus Taciti alicuius verfentur, inter ipfas res geftas referunt, et poetica ornamenta ad factorum fidem explorant. Etiam Lowthius Summe Ven. Epifc. Londin, Praelect. XXI erudite de hac Ecloga agit, eamque omnino expediri poffe negat, nec multum abeft, quin fibi perfuadeat, non fine veri dei afflatu eam fcriptam effe: Contra quam fententiam disputatum eft nuper fingulari libello a viro docto, Sam. Henley. Si quis tamen animo reputet, aliorum quoque populorum, praeter Iudaeos, vates et vaticinia olim fuiffe permagno numero; eorum porro vatum ingenia non minus incaluisse phantasmatibus et vifis poeticis, feu poeticum ornatum admittentibus; quotiesque in eodem argumento feu calamitatum praedicendarum feu felicitatis publicae priuataeque oftendendae verfarentur, neceffario in eadem rerum phantasmata eos incidere debuiffe: non adeo mirabitur, adumbratas effe in hoc carmine, vt in tot aliis, rerum Species ac formas ex aetate aurea iisque fimiles, quae in Hebraicis vatibus occurrunt; vt illud taceam, in magno illo Sibyllinorum oraculorum numero, quem paullo ante vidimus, multa effe debuiffe a Syris et Iudaeis hominibus propagata.

1

Noluere viri docti hanc Eclogam inter Bucolica referri: quae res omnino ex carminis Bucolici notione ac definitione diiudicanda eft. Illud notari debet, etfi argumentum ex ipfa vita ruftica petitum dici nequeat, ita tamen illud effe tractatum, vt fententiae et imagines rerum fiue ab ea vita fiue a vita antiquiffimorum hominum arceffitae fint. Ceterum et in hoc carmine poetam interpretabimur ad fenfum noftrum: ad refellendum quemquam non defcendemus. Quoties fide hiftorica certa deftituimur, omnisque res ad coniecturam redit, liberum cuique esse debet, pro ingenio fuo ariolari, aut, fi nolit, omnino non ariolari: in qua quidem fecta me effe profiteor. Imitatione magnam partem expreffit Calpurnius Ecl. I, 36 fq.

Sicelides Mufae, paullo maiora canamus ;
Non omnis arbufta iuuant humilesque myricae;
Si canimus filuas, filuae fint Confule dignae.

1 Sicilides paffim codd. Pier. et Burm. Verum eft Σικελίς, Σικελίδες ex Σικελοί. 2 humilesque geneftae Pierii Medic. myricae, penultima longa, cum Theocrito Muginai. At Homer. Iliad. K, 467 corripit:— mugíxns t' ¿gianλéas ¿¿ous. 3 funt Goth.

1. Sicelides Mufae, Paftoritii carminis praefides, Theocriteae, omninoque bucolicae. Enelov μéhoç Bion Idyll. VII, I. Σικελικαί Mora Mofchus Idyll. III. Paullo altius fe pro bucolico carmine aggredi argumentum bene praefatur. Idem genus bucolicum

porro

ar

bufiis, myricis, et filuis exprimit. Myrica virgulti genus in Italiae oris, quod ripas fluminum obfidere folet. Tamarifcum elle docent poft Iulium Sabinum viri docti. conf. Mart. Tamaricem Gallicam Linn. Schreber ad Theocr. I, 13. 3. fil

vae fint confule dignae, fit

Vltima Cumaei venit iam carminis aetas; Magnus ab integro faeclorum nafcitur ordo.

5

fec. cum al., et fic Pierius in plerisque effe ait: fententia parum 4 Cymaei plerique ap. Pier. temporis Menag. iam

commoda.

venit Leid. carmen hoc bucolicum fatis ex dignitate Pollionis Cof.

4. 5. Agitur iam vltima aetas carminis Sibyllini; iterum procedent faecula, quae fuerunt: 6. 7. Adeoque redit nunc faeculum Saturnium, et cum eo hominum genus, quale faeculo illo aureo fuit. Itaque v. 8. 9 fubiicitur: puero nato ferream aetatem definere, auream exoriri. Haec funt ipfa poetae phantasmata, fi nihil aliunde adfciueris. Igitur carmen tum fupererat, quod ad Sibyllam Cumanam vulgo referri folebat, in quo, vbi vltima aetas adueniffet, quam de fua aetate interpretatur poeta, meliorum temporum ordo, per donaráσTαow aliquam, denuo procedere nuntiabatur; Nam, Cumaeum carmen de Hefiodeo, a Dio eius patre, Cumis oriundo (vid. Opera et Dies v. 636 fq.), fecundum Valerium Probum, Grammaticum, intelligere (cum Fabricio Bibl. Graec. I, 30, 14, et Graeuio

اد

Lect. Heliod. c. 5), non licet. Nihil enim in illo de reuoluentibus fe ac redituris aetatibus melioribus occurrit: nifi obfcure elicias ex vl 175 ὄφειλον — ἢ πρόσθε θανεῖν, ἢ ἔπειτα γενέσθαι. Quot aetates Sibylla conftituerit, ex h. 1. non constat. Etiam in retracto aetatum curfu mox tantum memoratur melior feu aurea aetas, fua exordia, incrementa, et anu habens. Si quem vero illud male habet, quod, cum Cumanae Sibyllae libri in Capitolio feruarentur, nihil ex iis a poeta fciri aut vulgari potuerit: tenendum eft, auctoritate Senatus, qua quidem talia agi fas erat (v. Dio lib. XXXIX, c. 15), multa paffim ex libris Sibyllinis vulgata, et praeterea magnum effatorum Sibyllinorum numerum, vndecunque acceptum et ex cunctis gentibus apportatum, vulgo inter homines iactatum fuiffe. v. Argumentum. Conftituit autem poeta aetatem auream

Iam redit et Virgo; redeunt Saturnia regna;
Iam noua progenies coelo demittitur alto.
Tu modo nafcenti puero, quo ferrea primum
Definet, ac toto furget gens aurea mundo,
Cafta, faue, Lucina: tuus iam regnat Apollo. io

7 dimittitur alii ap. Burm., folita variatione. 9 et Menag. at Goth. fec. 10 Erat vir doctus, qui accipiebat de Pollione : tuus iam regnat Apollo.

per certos gradus ac progreffus, quos fecundum vitae humanae gradus conftituit; per pueritiam, 18 25 dum aetatis ferreae mala defitura, aureae bona reditura funt; tum per adolefcentiam, qua perfectior quidem aetas, heroicae tamen fimilis, proceffura fit; 2636 cum virili autem aetate, tamquam tertio gradu ipfum faeculum Saturnium effe fucceffurum. Poetica haec elle phantasmata, nec hiftorici quicquam argumenti, ne vaticinium quidem, fubeffe, fatis apparet, dummodo nihil aliunde intuleris, et, vbi intuleras, ex eo argumenteris ac disputes. 6. Virgo, Alun, Iuftitia, vt Hefiod. Epy. 256. Nota res vel ex Ouid. Met. I, 149, et Ge. II, 414. Heliod. Epy.

200.

Saturnia regna vt

Excurf. V ad Aen. VII, pag. 550.) Graeci tamen et auream aetatem ἐπὶ Κρόνου memorant: Hefiod. 1. 1. 109 feq. Attigit nofier eandem Georg. I, 125 fq. II, 536 fq. 7. noua progenies, nouum hominum genus, noua fucceffio, nafcitur, véa Tàndic avdov, h. meliores et iufiiores, vt in nouo rerum ordine et aurea aetate. Eadem mox vf. 9 gens aurea. Hefiod. O. et D. 109 Xúσεον γένος μερόπων ανθρώ Twy. Non igitur ad puerum referri hoc poteft; qui ab ea discernitur. demitti caelo fimpliciter effe nafci, fiatuas ex v. 8 nafcenti puero. etfi notio JeóDε yεvvão Dαι, θεόθεν γεννᾶσθαι, diuinitus, numine propitio, nafci. furget, procedet, ortum et initium habebit hoc puero nato.

10. tuus iam regnat

Romanus poeta laudat (vid. Apollo. Vltimum faecu

[ocr errors]
« PreviousContinue »