Tuque harum interpres curarum et conscia Iuno, Nocturnisque Hecate triviis ululata per urbes, Et Dirae ultrices, et dî morientis Elissae, Accipite haec, meritumque malis advertite numen, Et nostras audite preces. Si tangere portus Infandum caput ac terris adnare necesse est, Et sic fata Iovis poscunt, hic terminus haeret; At bello audacis populi vexatus et armis, Finibus extorris, complexu avulsus Iuli, Auxilium imploret, videatque indigna suorum Funera; nec, cum se sub leges pacis iniquae Tradiderit, regno aut optata luce fruatur; Sed cadat ante diem mediaque inhumatus harena. Haec precor, hanc vocem extremam cum sanguine Tum vos, o Tyrii, stirpem et genus omne futurum Exercete odiis, cinerique haec mittite nostro
615-629. She curses Aeneas and all his descendants with a sevenfold curse. She prays (1) that he may meet bitter
opposition from the peoples in Italy; (2) that he may be compelled to seek aid from the Greek Evander; (3) that he may behold the death of many of his friends; (4) that he may have to make disadvantageous terms of peace; (5) that he may die an untimely death by drowning; (6) that the Tyrians may hold the whole future race of Trojans (Romans) in bitter hatred; (7) that some champion may arise from her ashes to avenge her wrongs upon Aeneas' descendants. According to tradition in part and authentic history in part, this curse was fulfilled in every particular.
620. Inhumatus. Cf. 1. 383.
623. Cineri haec mittite, etc Cf. Campbell (Gertrude of Wyoming, I. 26): And I will teach thee in the battle's shock,
Munera. Nullus amor populis, nec foedera sunto. Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor, Qui face Dardanios ferroque sequare colonos, Nunc, olim, quocumque dabunt se tempore vires. Litora litoribus contraria, fluctibus undas Imprecor, arma armis; pugnent ipsique nepotesque ! Haec ait, et partes animum versabat in omnes, Invisam quaerens quam primum abrumpere lucem. Tum breviter Barcen nutricem adfata Sychaei; Namque suam patria antiqua cinis ater habebat: Annam cara mihi nutrix huc siste sororem; Dic corpus properet fluviali spargere lym lympha, Et pecudes secum et monstrata piacula ducatt Sic veniat; tuque ipsa pia tege tempora vitta. Sacra Iovi Stygio, quae rite incepta paravi, Perficere est animus, finemque imponere curis, Dardaniique frogum capitis permittere flammae. Sic ait. Illa gradum studio celerabat anili. At trepida, et coeptis immanibus effera Dido, Sanguineam volvens aciem, maculisque trementes Interfusa genas, et pallida morte futura, Interiora domus irrumpit limina, et altos Conscendit furibunda rogos, ensemque recludit Dardanium, non hos quaesitum munus in usus. Hic, postquam Iliacas vestes notumque cubile Conspexit, paulum lacrimis et mente morata, Incubuitque toro, dixitque novissima verba:
641 Illa, etc. A touch true to nature. She hastens off with an old woman's officious zeal. Horace (A. P. 116) has sedula nutrix.
635. Properet, 169.644. Genas, 114.
Dulces exuviae, dum fata deusque sinebat, Accipite hanc animam, meque his exsolvite curis. Vixi, et, quem dederat cursum fortuna, peregi; Phantom Et nunc magna mei sub terras ibit imago." Urbem praeclaram statui; mea moenia vidi; Ulta virum, poenas inimico a fratre recepi; Felix, heu nimium felix, si litora tantum Numquam Dardaniae tetigissent nostra carinae! Dixit, et, os impressa toro, Moriemur inultae? Sed moriamur, ait. Sic, sic iuvat ire sub umbras. Hauriat hunc oculis ignem crudelis ab alto Dardanus, et nostrae secum ferat omina mortis. Dixerat; atque illam media inter talia, ferro Collapsam aspiciunt comites, ensemque cruore Spumantem, sparsasque manus. It clamor ad alta Atria; concussam bacchatur Fama per urbem. Lamentis gemituque et femineo ululatu,
Tecta fremunt; resonat magnis plangoribus aether.
Non aliter, quam si immissis ruat hostibus omnis Karthago aut antiqua Tyros, flammaeque furentes Culmina perque hominum volvantur perque deorum. Audiit exanimis, trepidoque exterrita cursu Unguibus ora soror foedans et pectora pugnis Per medios ruit, ac morientem nomine clamat : Hoc illud, germana, fuit? me fraude petebas? Hoc rogus iste mihi, hoc ignes araeque parabant? Quid primum deserta querar? comitemne sororem Sprevisti moriens? Eadem me ad fata vocasses; Idem ambas ferro dolor, atque eadem hora tulisset.
659. Os. The kiss of farewell. Cf. III. 351 and note.
654 Mei, 82.669. Ruat, 196.676. Mihi, 108. 678. Vocasses, 207.
His etiam struxi manibus, patriosque vocavi Voce deos, sic te ut posita crudelis abessem? Exstinxti te meque, soror, populumque patresque Sidonios urbemque tuam. Date vulnera lymphis Abluam, et, extremus si quis super balitus errat,
Ore legam. Sic fata gradus evaserat altos, Semianimemque sinu germanam amplexa fovebat Cum gemitu, atque atros siccabat veste cruores. Illa, graves oculos conata attollere, rursus Deficit; infixum stridit sub pectore vulnus. Ter sese attollens cubitoque adnixa levavit; Ter revoluta toro est, oculisque errantibus alto ing comme Quaesivit caelo lucem, ingemuitque reperta. Tum Iuno omnipotens, longum miserata dolorem Difficilesque obitus, Irim demisit Olympo, Quae luctantem animam nexosque resolveret artus. Nam quia nec fato, merita nec morte peribat, Sed misera ante diem, subitoque accensa furore, Nondum illi flavum Proserpina vertice crinem Abstulerat, Stygioque caput damnaverat Orco.
685. Ore legam. Either referring to the Roman custom of having the nearest relative catch the dying breath in his own mouth, or expressing a desire to keep the last breath from leaving the body. For the first view, cf. Ariosto (Orl. Fur. XXIV. 82):
And while yet aught remains, with mourn- ful lips,
The last faint breath of life devoutly sips. For the second view, cf. Ovid (Met. XII. 424):
Impositaque manu vulnus fovet, oraque ad ora
Admovet atque animae fugienti obsistere
694. Irim. Juno's messenger.
698. Crinem abstulerat. It was a popular belief that no one could die until he had thus been consigned to Pluto. And just as in later years the suicide could not be buried in consecrated soil (cf. Shakspeare, Hamlet), so here the death struggles are prolonged until ended by the special intervention of Juno.
684. Abluam, 169. — 698. Illi, 101.
Ergo Iris croceis per caelum roscida pennis,
Mille trahens varios adverso sole colores,
Devolat, et supra caput astitit: Hunc ego Diti Sacrum iussa fero, teque isto corpore solvo. Sic ait, et dextra crinem secat: omnis et una Dilapsus calor, atque in ventos vita recessit.
701. The poet, with exquisite art, lightens up the terrible and gloomy scene with which the book closes by
this beautiful touch, and amid the leaden hues of death he throws the bright colors of the rainbow.
« PreviousContinue » |