II. 646.] Vision of the Hostile Divinities. prima tenet, sociumque furens a navibus agmen jam summas arces Tritonia, respice, Pallas 79 615 620 Tum vero omne mihi visum considere in ignis Ilium et ex imo verti Neptunia Troja; 625 ac veluti summis antiquam in montibus ornum 630 Atque ubi jam patriae perventum ad limina sedis. antiquasque domos, genitor, quem tollere in altos 635 optabam primum montis primumque petebam, abnegat excisa vitam producere Troja exsiliumque pati. Vos O, quibus integer aevi sanguis,' ait 'solidaeque suo stant robore vires, vos agitate fugam: me si caelicolae voluissent ducere vitam, has mihi servassent sedes. Satis una superque 640 645 jam pridem invisus divis et inutilis annos demoror, ex quo me divom pater atque hominum rex fulminis adflavit ventis et contigit igni.' 650 Talia perstabat memorans, fixusque manebat. nos contra effusi lacrimis, conjunxque Creüsa Ascaniusque omnisque domus, ne vertere secum cuncta pater fatoque urguenti incumbere vellet. abnegat, inceptoque et sedibus haeret in isdem. rursus in arma feror, mortemque miserrimus opto: 655 nam quod consilium aut quae jam fortuna dabatur? Mene efferre pedem, genitor, te posse relicto sperasti, tantumque nefas patrio excidit ore? 660 si nihil ex tanta Superis placet urbe relinqui, et sedet hoc animo, perituraeque addere Trojae teque tuosque juvat, patet isti janua leto, jamque aderit multo Priami de sanguine Pyrrhus, gnatum ante ora patris, patrem qui obtruncat ad aras. hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis eripis, ut mediis hostem in penetralibus, utque Ascanium patremque meum juxtaque Creüsam alterum in alterius mactatos sanguine cernam? arma, viri, ferte arma; vocat lux ultima victos. reddite me Danais; sinite instaurata revisam proelia numquam omnes hodie moriemur inulti.' Hinc ferro accingor rursus clipeoque sinistram insertabam aptans, meque extra tecta ferebam. ecce autem complexa pedes in limine conjunx haerebat, parvumque patri tendebat Iulum: 'Si periturus abis, et nos rape in omnia tecum; sin aliquam expertus sumptis spem ponis in armis, hanc primum tutare domum. Cui parvus Iulus, cui pater et conjunx quondam tua dicta relinquor?' Talia vociferans gemitu tectum omne replebat, cum subitum dictuque oritur mirabile monstrum. 665 670 675 680 II. 713.] Flight of Eneas with his Household. namque manus inter maestorumque ora parentum fundere lumen apex, tactuque innoxia mollis Juppiter omnipotens, precibus si flecteris ullis, aspice nos; hoc tantum; et, si pietate meremur, da deinde auxilium, pater, atque haec omina firma.' vix ea fatus erat senior, subitoque fragore intonuit laevum, et de caelo lapsa per umbras stella facem ducens multa cum luce cucurrit. illam, summa super labentem culmina tecti, cernimus Idaea claram se condere silva signantemque vias; tum longo limite sulcus dat lucem, et late circum loca sulphure fumant. hic vero victus genitor se tollit ad auras, adfaturque deos et sanctum sidus adorat. 81 685 690 695 700 705 'Jam jam nulla mora est; sequor, et qua ducitis adsum. di patrii, servate domum, servate nepotem. vestrum hoc augurium, vestroque in numine Troja est. cedo equidem, nec, nate, tibi comes ire recuso.' Dixerat ille; et jam per moenia clarior ignis auditur, propiusque aestus incendia volvunt. Ergo age, care pater, cervici imponere nostrae ; ipse subibo humeris, nec me labor iste gravabit: quo res cumque cadent, unum et commune periclum, una salus ambobus erit. Mihi parvus Iulus sit comes, et longe servet vestigia conjunx: vos, famuli, quae dicam, animis advertite vestris. est urbe egressis tumulus templumque vetustum 691 augurium. R. 710 desertae Cereris, juxtaque antiqua cupressus abluero.' 715 720 725 Haec fatus, latos humeros subjectaque colla veste super fulvique insternor pelle leonis, succedoque oneri; dextrae se parvus Iulus implicuit sequiturque patrem non passibus aequis ; pone subit conjunx : ferimur per opaca locorum; et me, quem dudum non ulla injecta movebant tela neque adverso glomerati ex agmine Grai, nunc omnes terrent aurae, sonus excitat omnis suspensum et pariter comitique onerique timentem. Jamque propinquabam portis, omnemque videbar 730 evasisse viam, subito cum creber ad auris visus adesse pedum sonitus, genitorque per umbram dum sequor, et nota excedo regione viarum, defuit, et comites natumque virumque fefellit. 740 quem non incusavi amens hominumque deorumque, 745 aut quid in eversa vidi crudelius urbe? Ascanium Anchisenque patrem Teucrosque Penatis commendo sociis et curva valle recondo; 750 755 me refero inruerant Danai, et tectum omne tenebant. ilicet ignis edax summa ad fastigia vento volvitur; exsuperant flammae, furit aestus ad auras. procedo et Priami sedes arcemque reviso. et jam porticibus vacuis Junonis asylo custodes lecti Phoenix et dirus Ulixes 760 praedam adservabant. Huc undique Troïa gaza incensis erepta adytis, mensaeque deorum, crateresque auro solidi, captivaque vestis 765 + congeritur; pueri et pavidae longo ordine matres stant circum. Ausus quin etiam voces jactare per umbram implevi clamore vias, maestusque Creüsam nequiquam ingeminans iterumque iterumque vocavi. quaerenti et tectis urbis sine fine furenti infelix simulacrum atque ipsius umbra Creüsae 775 longa tibi exsilia, et vastum maris aequor arandum, 780 775 rejected by R. |