Page images
PDF
EPUB

PARARI

posterioribus, multi primis iungunt; unus tamen est sensus.] infinitus modus pro indicativo. et est figura propria historiographorum, 25 ut Sallustius [Iug. 6, 1]: 'equitare iaculari, cursu cum aequalibus certare'; ut poetarum propria est [1, 320]: 'nuda genu' et [7, 399]: 'torvum clamat'. quod autem ait Cicero [pro Mur. 30]: 'bellicum caniť non est figura, sed sermo naturalis; est enim soni nomen. quidam sane parari' pro parabantur accipiunt et ad omnia hoc subaudiunt. 133 SALSAE 30

FRVGES sal et far, quod dicitur mola salsa, qua et frons victimae et foci aspergebantur et cultri. fiebat autem de horna fruge et horno sale, ut Horatius [carm. 3, 23, 3]: 'et horna fruge'. VITTAE quibus victimae coronabantur. 134 LETO non sacrificio: Tinvidiose locutus est.1 et est hysteroproteron, prius enim erat ut vincula rumperet, et sic fugeret. [VIN- 35 CVLA RVPI atqui solutae sunt hostiae; nam piaculum est in sacrificio aliquid esse religatum: unde est [4, 518]: unum exuta pedem vinclis, in veste recincta' item [3, 370]: 'vittasque resolvit sacrati capitis'. ergo vincula religionis intellege, ut [8, 651]: 'et vinclis innaret Cloelia ruptis', scilicet foederis; nec enim obsides umquam ligantur. sed huic expo- 40 sitioni illud occurrit, unde iste ligatus fuerit, quia eum Troiani non ligarunt; ultro enim se obtulerat. unde est intellegendum a Graecis magis ligatum ante tempus sacrificii; nam consuetudo illa quam supra diximus erat in ipso tempore sacrificiorum. ante enim ligari et Iuvenalis docet, dicens [sat. 12, 5]: sed procul extensum petulans quatit 45 hostia funem'.1

COD. D ADD. 15 pacto: vel ordine inter eos instituto

APP. 4 intellegendum est L videbunt H 11 prodere dolo ostendere P 11s me sciebat: id est eum dicere quem sciebat ci Thilo

13 i. aut vacat P a: ex CP ut Cicero [Cat. 2, 1] 'tandem aliquando Quirites. item abiit Lion 14 evanuit L'1H 15 erupit H 16 si veluti P errore om C 17 vocem vero CP 19 intellegantur H: debemus intellegere M 20 videatur M 21 provocandum C 22 omnis C 24 primis: prioribus vulgo Iam. Parari P 25 infiniti Z1: -ivus L2 et: hoc P historiaegraphorum H 26 iaculare LHME 28 est om H 29 sed nat. est sermo L 30 parabantur: parare P 31 fors P 32 asperguntur M fiebant LCP: fit M 32s orna et orno ll. 34 LETO bene loeto sscr. LoM2 37 vinctis H 38 retincta H 39 vinculis L 40 obligantur C 40ss sed -obtulerat om C 41 ad fuerit sscr. L2: quando a Troianis inventus est 42 unde est i. L: unde i. HME: aut certe i. est C 42s a-magis om C 43s quae supra scripta est C 44 sacrificiorum erat C ligabantur ut I. CM 45 docet dicens om CM1

Diehl, Vergil Aeneis II

3

MP

135

limosoque lacu per noctem obscurus in ulva
delitui, dum vela darent, si forte dedissent.
nec mihi iam patriam antiquam spes ulla videndi
nec duplicis natos exoptatumque parentem,
quos illi fors et poenas ob nostra reposcent
effugia, et culpam hanc miserorum morte piabunt. 140
quod te per superos et conscia numina veri,

per siqua est quae restet adhuc mortalibus usquam

138 DVPLICIS

136 VECA P1: velle c1 DID[...] Pi si forte, dedissent Heyne Peerlkamp, qui tamen hemistichium omittere maluerit P a. corr. Serv. v. l. (-es): DVLCIS My b2c: a e cf. 4,33 139 et: ad cm: b man. rec. in ras. VMQVA M Sscr. 5

corr.: dulces 61 Serv. 142 RESTAT M (a. corr.): b

SERV. 135 LIMOSO QVE LACV ut verisimilem fugam faciat, circumstantiis utitur. notandum sane, Vergilium sub aliorum persona causam exsequi nobilium, ut hoc loco Marii, item paulo post Pompeii, ut [557]: 'iacet ingens litore truncus'. PER NOCTEM OBSCVRVS bona elocutio est rem temporis ad personam transferre, ut 'matutinus veniť'.1 VLVA herbal palustris. sane in arte rhetorica omnem narrationem cum rei partibus dicunt convenire debere, loco tempore <modo) materia causa persona. hic ad singula respondetur: nam persona Vlixis ponitur ad fallendum aptissima; causa, quia timeret ne ultor esset Palamedis; tempus ad nocendum aptissi mum, cum sibi quisque timeret; modus agendi 'bis quinos silet ille dies; 10 materia salsae fruges et circum tempora vittae'; locus per noctem obscurus in ulva delitui'. 136 [SI FORTE DEDISSENT medium se praebet: nam nec negat nec confirmat eos navigasse, ne aut eis demat securitatem, aut quod supra dixit falsum sit, non posse navigare Graecos, nisi homine immolato: ut illorum sit quicquid elegerint. et artis est in argumentorum angustia incertis uti sermonibus. SI FORTE DEDISSENT] *id est quia iam scire non poterat, quid facturi essent, cum ipse fugisset.*1 137 ANTIQVAM caram. et bene commemorat liberos et parentem, ostendat se non deseruisse ut vilem, sed mortis fugisse terrore. †ignotos finxit sibi liberos et parentem, ut maior miseratio ex pluribus 20 nasceretur. quidam sane non dulces', sed duplices' legerunt, quia ‘dulces' leve esset et commune epitheton liberorum. 139 QVOS ILLI de quibus illi. FORS ET POENAS forte et poenas. alii iungunt 'forset', ut Tsit forsan. Tet bene elicit misericordiam ostenditque, non se habere causam redeundi post mortem suorum: ne eum Troiani non reciperent, suspicantes 25 ad suos quandoque rediturum. 140 EFFVGIA et 'fuga' dicimus et 'effugium', sicut 'lana' et 'lanitium', ut [georg. 3, 384]: 'si tibi lanitium

ut

et bene

15

[curae hinc est aequitas' et aequum'. 'sed hic dicendo ‘effugia' verbo sacrorum et ad causam apto usus est. nam hostia quae ad aras adducta est immolanda,】 si 'casu】 effugeret, 'effugid' vocari veteri more solet; in 30 cuius locum quae supposita fuerat, succidanea; si gravida fuerat, forda [dicitur; quae sterilis autem est, taurea appellatur: unde ludi Taurei dicti, qui ex libris fatalibus a rege Tarquinio Superbo instituti sunt propterea, quod omnis partus mulierum male cedebat. alii ludos Taureos a Sabinis propter pestilentiam institutos dicunt, ut lues publica in has hostias 35 verteretur. CVLPAM HANC vel quod fugi vel quod me defensorem Palamedis dixeram.] PIABVNT expiabunt: et tv μέowy est; nam plerumque et impiare significat. hic tamen piabunt' bene addidit, quia nisi per sanguinem diis accepta hostia non est: quod merito ex persona Sinonis inducitur, quia fatetur sacra per suam fugam fuisse violota. et vult 40 etiam beneficii sibi debitores esse Troianos, quod interim Graeci ablegati sunt. 141 QVOD TE PER SVPEROS propter quod. Tet finita narratione subiungit epilogos; neque enim quae non putaret credituros argumenta subicere debuit. sane per huius modi preces ostendere vult vera se dicere. CONSCIA NVMINA VERI bene medium tenuit; † nam ea numina invocans, 45 quae sunt conscia numina veritatis, quia et pontifices dicunt, singulis actibus proprios deos praeesse. hos Varro [rer. div. 14] certos deos appellat. 142 PER SI QVA EST aut diasyrtice deridet, ut diximus [80]1, aut certe hoc ait: si aliqua est fides. quam cum sibi non adscribit, facit ut in eo esse credatur. RESTET supersit. VSQVAM quia apud Graecos dicit fidem esse corruptam. 50

[ocr errors]

APP. 2 personis EL2 3 pompei M 4 tuncus H locutio ME 5 referre L1 matutinus sscr. L2: gł. pro mane 12 Medium es epraebet H 13 eis: his E: illis ci Thilo: seclus. Schoell 15 post immolato secuntur in C: 16 id est-17 fugisset, quod probaverit Schoell id est in aut ideo mutatis 15 illorum: troianorum C sit om L1 delegerint H in: inter MEL 15s argumento. Nam H 16 angustias MEL id est seclus. Thilo 19 se om L1 terrorem CL2 20 apud) ign. Dorvill: ignotis Burmann: guatos Schoell liberos secludens 22 et: ut ci Thilo 23 forsit ut forsan Schoell, sed cf. Serv. Aen. 11,50 26 et: pro PC 27 que) sit LHP 28 hic P: simile ci Thilo et om M quo hostia si effugisset e. vocabatur, quae autem s. P 32 quae: si P sterelis P taure ex torve P appellabantur P 36s cVLPAM-dixeram exempl. Basil. im 37 TWY μEGOV H: TON MESON L: ton meson MP 38 hic-47 appellat exempl. Basil. im Daniel 41 beneficiis Scioppius obligati C: em Burm. finita Daniel: infinita C 42s ratione Lion, inf. probans 43 enim quae Madvig: n. q. (sic) C: enim quasi Daniel 45 non nomine invocans

lanicium H (utrobi28ss ergo more anti31 forva P: forna C

39 hostia: piatio 42 id est propter P

vel non nominatim vocans Schoell invocavit Daniel numina om Daniel

47 certe Lion. sed cf. Schol. Veron. Verg. Aen. 10, 78
ridet HCP: deridet troianos EL1 ut diximus om C
50 RESTAT PC VMQVAM P
aput P

48 irridet L: 49 uti nec e. C

MP

intemerata fides, oro, miserere laborum
tantorum, miserere animi non digna ferentis.'

145

His lacrimis vitam damus, et miserescimus ultro. ipse viro primus manicas atque arta levari vincla iubet Priamus dictisque ita fatur amicis: 'quisquis es, amissos hinc iam obliviscere Graios: noster eris. mihique haec edissere vera roganti: quo molem hanc immanis equi statuere? quis auctor? 150 quidve petunt? quae religio aut quae machina belli?' dixerat. ille dolis instructus et arte Pelasga

sustulit exutas vinclis ad sidera palmas

'vos, aeterni ignes, et non violabile vestrum
testor numen' ait, 'vos arae ensesque nefandi,

155

144 animae Carm. epigr. 731,7 146 VERO M a. corr.: c1 148 IAM HINC P 149 VERBA Pa. corr. 154 Vestae ci Markland ad Stat. silv. 1, 1, 36

SERV. 143 INTEMERATA incorrupta vel integra. alii tamen volunt 'intemerata' de libris sacris commutatis litteris esse praesumptum, † timaram enim fidem, id est sanctam appellabant, ut sit sensus, oro per fidem vehementer】 sanctam, si tamen est usquam penes homines. TORO ordo est 'quod te oro per superos'. LABORVM periculorum, malorum. MISERERE ↳ quidam pro misereare accipiunt. 144 'NON DIGNA FERENTIS indigno luctu affecti.] 145 ET MISERESCIMVS aut per se plenum est, aut cohaeret sequentibus, quia non potest primis: dicimus enim aut illam rem miseror', aut illius rei misereor, non ‘illis'. quidam miserescimus' pro miseremur, genus inchoativum volunt, ut horreo horresco', 'gelo gelasco: 10 aliter lentesco' inchoativum, nullo praecedente verbo; neque enim est ‘lento', ut sit 'lentesco,] VLTRO Tautem non est sponte: nam iam rogaverat: sed insuper. et venit ab eo quod est ultra'; plus enim quam rogaverat praestiterunt. 147 VINCLA] pro‘vincula' per syncopen dictum. TARTA VINCLA aut epexegesis manicarum est aut utrumque habuit.7 16 148 QVISQVIS ES licet hostis sis. et sunt, ut habemus in Livio [frg. 58 H.], imperatoris verba transfugam recipientis in fidem quisquis es noster eris'. item [10, 228]: 'vigilasne, deum gens' verba sunt, quibus pontifex maximus utitur in pulvinaribus: quia variam scientiam suo inserit carmini. AMISSOS OBLIVISCERE ut [Cic. pr. Cael. 50]: obliviscor iniurias 20 tuas, Clodia'. dicimus autem et amissorum obliviscere. et obliviscere quidam pro contemne vel neglige, ut [5, 703]: oblitus fatorum'. HINC IAM aut ex hoc tempore aut ex hac oratione, qua tibi salutem in tuto polliceor, aut ex eo, quod te dicis Vlixis factione laborasse. 149 EDIS

SERE VERA hic distinguendum; vera enim audire desiderat. 'edissere 25 autem ordine cuncta narra, unde qui plane loquuntur dissertores fiunt et diserti vocantur. sane hoc ab illo Priamus exigit, quod ipse ei statim obtulit [57]: cuncta equidem tibi rex'. 150 QVO MOLEM quam ob causam, in quem usum. Tet ad hoc respondit Sinon [187]: 'ne recipi portis. et est color, qui in coniecturali statu saepe requiritur. hunc 30 tamen equum quidam longum centum viginti, latum triginta fuisse tradunt, cuius cauda genua oculi moventur. QVIS AVCTOR? ad hoc respondit [185]: 'Calchas attollere iussit'.1 151 QVIDVE PETVNT? quid desiderant? Tutique ut placetur Minerva. QVAE RELLIGIO? quae consecratio. MACHINA BELLI ecce subtiliter secutus [[est]] historiam machinamenti bellici mentionem 35 facit. et servat dignitatem regiam; breviter enim reges interrogant, non ut minores, quos plus loqui necesse est. 152 DOLIS ET ARTE unam rem secundo dixit, quia ars t☎v μέowv est, sicut supra [106] diximus. TAD SIDERA ad locum siderum, vel quia semper sunt sidera, sed solis splendore vincuntur. 154 AETERNI IGNES aut ararum, quas fugit, ut 40 exsecratio sit propter posteriora 'vos arae'; aut certe Solem et Lunam significat. exsecratio autem est adversorum deprecatio, iusiurandum vero optare prospera. NON VIOLABILE quod Graeci adaptov dicunt.] 155 TESTOR modo iuro, alibi testificor, ut [432]: 'testor in occasu vestro. VESTRVM NVMEN quia secundum philosophos dicuntur sidera 45 elementa esse, sed habere proprias potestates. TENSESQVE NEFANDI invidiose ad pluralem transit numerum, ut Terentius [Eun. 48]: 'non perpeti meretricum contumelias'.1

COD. D ADD. 39 SIDERA: in altum

APP. 2 commotatis P 3 id est scientiam in sacris dicebant ut sit P sensis C 8 illa L 9 post miseror add. EL im: ut hic ita subsequatur, miserescimus manicas atque arta vincula et post misereor: qui casus hic non est nam illis misereor nemo dicit, ut dicatur his lacrimis: in E utrumque additamentum expunctum est non illis expunxit L miserescimur C em Thilo 12 His. Vltro P nam: non M 14 Arcta vincla P sincopam P 15 efexegesis (eff-) LM: efexesis H ante sunt C sunt ut: sicut L verba sscr. sunt L2 quis L 18 reris H inserit om L1 21 dicimus autem Thilo:

16s verba

19 qui avaritiam L a. corr. dn. n. (sic) C 23 ratione L1M 24 aut: an C 24s Noster. Edissere P 26 locuntur P dissertor fit P: om C: em Daniel et om C 27 appellantur C 30 cf. Iul. Victor rhet. min. p. 387 H. sep(er) sequitur H 31 viginti (ulnas), <pedes sim. ci Burmann 32 ad hoc om LH 34 religio P 35 [[]] Madvig storiam machinamentis belli P 38 quae P ton meson P 39 desidera Z 41 ut vos P 42 autem om L1 43 àgéaptov dicuntur C: em Madvig 46 sed: et PC 47 transiit M 48 merrtricum H

« PreviousContinue »