Senfibus hæc imis (res eft non parva) reponas.
P. Dicite: quandoquidem in molli confedimus herbâ :
Et nunc omnis ager, nunc omnis parturit arbos:
Nunc frondent fylvæ, nunc formofiffimus annus.
Incipe, Damota, tu deinde fequêre Menalca.
Alternis dicetis: amant alterna Camoenæ.
D. Ab Jove principium, Mufe: Jovis omnia plena
Ille colit terras, illi mea carmina curæ.
M. Et me Phoebus amat: Phoebo fua femper apud me
Munera funt, lauri, & fuavè rubens hyacinthus.
D. Malo me Galatea petit, lafciva puella,
Et fugit ad falices, & fe cupit antè videri.
M. At mihi fefe offert ultro, meus ignis, Amyntas;
Notior ut jam fit canibus non Delia noftris.
D. Parta meæ Veneri funt munera; namq; notavi
Ipfe locum, aëriæ quo congeffère palumbes.
M. Quod potui, puero fylveftri ex arbore lecta
Aurea mala decem mifi: cras altera mittam.
D. O quoties: & quæ nobis Galatea locuta eft!
Partem aliquam venti Divûm referatis ad aurės.
M. Quid prodeft, quod me ipfe animo non fpernis, A
Si, dùm tu fectaris apros, ego retia fervo?
D. Phyllida mitte mihi, meus eft natalis, Iöla:
Cùm faciam vitulâ pro frugibus, ipfe venito.
M. Phyllida amo ante alias: nam me difcedere flevit,
Et, longum formofe vale, vale, inquit Iöla.
D. Trifte lupus ftabulis, maturis frugibus imbres,
Arboribus venti: nobis Amaryllidis iræ.
M. Dulce fatis humor, depulfis arbutus hædis,
Lenta falix fœto pecori, mihi folus Amyntas.
D. Pollio amat noftram, quamvis fit ruftica, Mufam.
Pierides vitulam lectori pafcite veftro.
M. Pollio & ipfe facit nova carmina: pafcite taurum,
Jam cornu petat, & pedibus qui fpargat arenam.
D. Qui te, Pollio, amat, veniat quo te quoque gaudet:
Mella fluant illi, ferat & rubus afper amomum.
M. Qui Bavium non odit, amet tua carmina, Mævi,
Atque idem jungat vulpes, & mulgeat hircos.
D. Qui legitis flores, & humi nafcentia fraga;
Frigidus, & pueri, fugite hinc, latet anguis in herbâ.
M. Parcite oves nimiùm procedere, non bene ripa
Creditur: ipfe aries etiam nunc vellera ficcat.
D. Tityre pafcentes à flumine reice capellas:
Ipfe, ubi tempus erit, omnes in fonte lavabo.
M. Cogite oves, pueri: fi lac præceperit æftus,
Ut nuper, fruftra preffabimus ubera palmis.
D. Eheu, quam pingui macer eft mihi taurus in arvo! 100
Idem amor exitium eft pecori, pecorifq; magiftro.
M. His certè neq; amor caufa eft; vix offibus hærent:
Nefcio quis teneros oculus mihi fascinat agnos.
D. Dic, quibus in terris (& eris mihi magnus Apollo)
Tres pateat cœli fpatium non ampliùs ulnas.
M. Dic quibus in terris infcripti nomina regum
Nafcantur flores, & Phyllida folus habeto.
P. Non noftrum inter vos tantas componere lites.
Et vitulâ tu dignus, & hic; & quifquis amores
Aut,metuet dulces, aut experietur amaros.
Claudite jam rivos pueri, sat prata biberunt.
POLLIO, ECLOGA IV.
SIcelides Mufæ, paulò majora canamus.
Non omnes arbufta juvant, humilefq; myricæ.
Si canimus fylvas, fylvæ fint confule dignæ.
Ultima Cumæi venit jam carminis ætas:
Magnus ab integro fæclorum nafcitur ordo.
Jam redit & virgo, redeunt Saturnia regna:
Jam nova progenies cœlo demittitur alto.
Tu modò nafcenti puero, quo ferrea primùm
Definet, ac toto furget gens aurea mundo,
Cafta fave Lucina: tuus jam regnat Apollo.
Teque adeò decus hoc ævi, te confule, inibit,
Pollio, & incipient magni procedere menfes.
Te duce, fiqua manent fceleris veftigia noftri,
Irrita perpetuâ folvent formidine terras.
Ille Deûm vitam accipiet, Divifque videbit
Permiftos heröas, & ipfe videbitur illis;
Pacatumque reget patriis virtutibus orbem.
At tibi prima, puer, nullo munuscula cultu
Errantes hederas paffim cum baccare tellus,
Mixtaque ridenti colocafia fundet acantho.
Ipfæ lacte domum referent diftenta capella
Ubera: nec magnos metuent armenta leones.
Ipfa tibi blandos fundent cunabula flores.
Occidet & ferpens, & fallax herba veneni
Occidet: Affyrium vulgò nafcetur amomum.
At fimul heröum laudes, & facta parentis
Jam legere, & quæ fit poteris cognofcere virtus:
Molli paulatim flavefcet campus ariftâ,
Incultifque rubens pendebit fentibus uva.
Et duræ quercus fudabunt rofcida mella.
Pauca tamen fuberunt prifcæ veftigia fraudis,
Quæ tentare Thetin ratibus, quæ cingere muris
Oppida, quæ jubeant telluri infindere fulcos.
Alter erit tum Tiphys, & altera, quæ vehat, Argo
Delectos heröas: erunt etiam altera bella:
Atque iterum ad Trojam magnus mittetur Achilles.
Hinc, ubi jam firmata virum te fecerit ætas,
Ceder & ipfe mari vector, nec nautica pinus
Mutabit merces: omnis feret omnia tellus.
Non raftros patietur humus, non vinea falcem :
Robuftus quoque jam tauris juga folvet arator.
Nec varios difcet mentiri lana colores:
Ipfe fed in pratis aries jam fuavè rubenti
Murice, jam croceo mutabit vellera luto,
Sponte fuâ fandyx Paicentes veftiet agnos.
Talia fæcla, fuis dixerunt, currite, fufis,
Concordes ftabili fatorum numine Parcæ.
Aggredere, ô magnos (aderit jam tempus) honores,
Chara Deûm foboles, magnum Jovis incrementum.
Afpice convexo nutantem pondere mundum,
Terrafque, tractufque maris, cœlumque profundum:
Afpice, venturo lætentur ut omnia fæclo.
O mihi tam longæ maneat pars ultima vitæ,
Spiritus & quantum fat erit tua dicere facta!
Non me carminibus vincet nec Thracius Orpheus,
Nec Linus: huic mater quamyis, atque huic pater adfit,
Orpheo Calliopea, Lino formofus Apollo.
Pan Deus, Arcadiâ mecum fi judice certet,
Pan etiam Arcadiâ dicat fe judice victum.
Incipe, parve puer, rifu cognofcere matrem:
Matri longa decem tulerunt faftidia menfes.
Incipe, parve puer: cui non risêre parentes,
Nec Deus hunc mensâ, Dea nec dignata cubili eft.
DAPHNIS, ECLOGA V.
MENALCAS, MOPSUS.
ME.CUrnon Mopfe (boni quoniam convenimus ambo,
Tu calamos inflare leves, ego dicere verfus )
Hic corylis mixtas inter confedimus ulmos?
Mo. Tu major: tibi me eft æquum parêre, Menalca:
Sive fub incertas Zephyris motantibus umbras,
Sive antro potiùs fuccedimus: afpice, ut antrum
Sylveftris raris fparfit labrufca racemis.
ME. Montibus in noftris folus tibi certet Amyntas.
Mo. Quid fi idem certet Phoebum fuperare canendo?
ME. Incipe, Mopfe, prior, fi quos aut Phyllidis ignes,
Aut Alconis habes laudes, aut jurgia Codri.
Incipe: pafcentes fervabit Tityrus hædos.
Mo. Imò hæc, in viridi nuper quæ cortice fagi
Carmina defcripfi, & modulans alterna notavi,
Experiar: tu deinde jubeto certet Amyntas.
ME. Lenta falix quantum pallenti cedit olivæ,
Puniceis humilis quantum faliunca rofetis;
Judicio noftro tantùm tibi cedit Amyntas.
Mo. Sed tu define plura, puer: fucceffimus antro.
Extin&tum Nymphæ crudeli funere Daphnim
Flebant: vos coryli teftes, & ilumina Nymphis,
Cum complexa fui corpus miferabile nati, V
Atque Deos atque aftra vocat crudelia mater.
Non ulli paftos illis egêre diebus...
Frigida, Daphni, boves ad flumina: nulla neq; amnem
Libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam.
Daphni, tuum Pœnos etiam ingemuiffe leones
Interitum, montefque feri fylvæque loquuntur.
Daphnis & Armenias curru fubjungere tigres
Inftituit: Daphnis thiafos inducere Baccho,
Et foliis lentas intexere mollibus haftas.
Vitis ut arboribus decori eft, ut vitibus uvæ,
Utgregibus tauri, fegetes ut pinguibus arvis:
Tu decus omne tuis: poftquam te fata tulerunt,
Ipfa Pales agros atque ipfe reliquit Apollo.
Grandia fæpe quibus mandavimus hordea fulcis,
Infœlix lolium, & fteriles dominantur avenæ.
Pro molli viola, pro purpureo narciffo
Carduus, & fpinis furgit paliurus acutis.
Spargite humum foliis, inducite fontibus umbras,
Paftores: mandat fieri fibi talia Daphnis:
Et tumulum facite, & tumulo fuperaddite carmen. DAPHNIS EGO IN SYLVIS, HINC USQUE AD SIDERA
FORMOSI PECORIS CUSTOS, FORMOSIOR IPSE.
ME. Tale tuum carmen nobis, divine poëta,
Quale fopor feffis in gramine, quale per æftum
Dulcis aquæ faliente fitim reftinguere rivo.
Nec calamis folum æquiparas, fed voce Magiftrum.
Fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo.
Nos tamen hæc quocunque modo tibi noftra viciffim
Dicemus, Daphninq; tuum tollemus ad aftra:
Daphnin ad aftra feremus: amavit nos quoq; Daphnis.
Mo. An quicquam nobis tali fit munere majus?
Et puer ipfe fuit cantari dignus, & ista
Jampridem Stimichon laudavit carmina nobis.
ME. Candidus infuetum miratur limen Olympi,
Sub pedibufque videt nubes & fidera Daphnis.
Ergo alacris fylvas & cætera rura voluptas,
Panaque, paftorefque tenet, Dryadafque puellas.
Nec lupus infidias pecori, nec retia cervis
Ulla dolum meditantur: amat bonus otia Daphnis.
Ipfi lætitiâ voces ad fidera jactant
|