Intereà feffos ventus cum fole reliquit: Ignarique viæ, Cyclopum allabimur oris. Portus ab acceffu ventorum immotus, et ingens Ipfe; fed horrificis juxtà tonat Ætna ruinis, Interdumque atram prorumpit ad æthera nubem, Turbine fumantem piceo et candente favillâ, Attollitque globos flammarum, et fidera lambit: Interdum fcopulos avulfaque vifcera montis Erigit eructans, liquefactaque faxa fub auras Cum gemitu glomerat, fundoque exæftuat imo. Fama eft, Encéladi femuftum fulmine corpus Urgeri mole hac; ingentemque infuper Ætnam Impofitam, ruptis flammam expirare caminis: Et, feffum quoties mutet latus, intremere omnem Murmure Trinacriam, et cœlum fubtexere fumo. Noctem illam tecti fylvis immania monstra Perferimus: nec, quæ fonitum det caufa, videmus. Nam neque erant aftrorum ignes, nec lucidus æthrå 583 Sidereâ polus; obfcuro fed nubila cœlo,
Et lunam in nimbo nox intempesta tenebat. Poftera jamque dies primo furgebat Eoo, Humentemque Aurora polo dimoverat umbram: Cùm fubitò è fylvis, macie confecta fupremâ, Ignoti nova forma viri, miferandaque cultu, Procedit, fupplexque manus ad litora tendit. Refpicimus: dira illuvies, inmiffàque barba, Confertum tegmen fpinis; at cætera Graius, Et quondam patriis ad Trojam miffus in armis. Ifque ubi Dardanios habitus et Troïa vidit Arma procul; paullum afpectu conterritus hæfit, Continuitque gradum : mox fefe ad litora præceps Cum fletu precibufque tulit. per fidera teftor, Per fuperos, atque hoc cœli fpirabile lumen: Tollite me, Teucri; quafcunque abducite terras. Hoc fat erit. fcio me Danais è claffibus unum, Et belló Iliacos fateor petiiffe Penates.
Pro quo, fi fceleris tanta eft injuria noftri, Spargite me in fluctus, vaftoque immergite ponto. Si pereo, manibus hominum periiffe juvabit. Dixerat: et genua amplexus, genibufque volutans Hærebat. qui fit, fari, quo fanguine cretus, Hortamur: quæ deindè agitet fortuna, fateri. Ipfe pater dextram Anchises, haud multa moratus, Dat juveni, atque animum præfenti pignore firmat. Ille hæc, depofitâ tandem formidine, fatur: Sum patriâ ex Ithacâ, comes infelicis Ulyffei, Nomen Achemenides: Trojam genitore Adamafto Paupere (manfiffetque utinam fortuna!) profectus. 615 Hîc me, dum trepidi crudelia limina linquunt, Immemores focii vafto Cyclopis in antro Deferuere. domus fanie dapibufque cruentis, Intùs opaca, ingens: ipfe arduus, altaque pulfat Sidera: (Dii, talem terris avertite peftem) Nec vifu facilis, nec dictu affabilis ulli. Vifceribus miferorum, et fanguine vefcitur atro. Vidi egomet, duo de numero cùm corpora noftro Prenfa manu magnâ, medio refupinus in antro Frangeret ad faxum, fanieque afperfa natarent Limina: vidi, atro cum membra fluentia tabo Manderet, et tepidi tremerent fub dentibus artus. Haud impunè quidem: nec talia paffus Ulyffes, Oblitufve fui eft Ithacus difcrimine tanto. Nam fimul expletus dapibus, vinoque fepultus Cervicem inflexam pofuit, jacuitque per antrum Immenfus, faniem eructans, ac frufta cruento Perfomnum commixta mero; nos, magna precati Numina, fortitique vices, unà undique circum Fundimur, et telo lumen terebramus acuto Ingens, quod torvâ folum fub fronte latebat, Argolici clypei aut Phœbeæ lampadis inftar : Et tandem læti fociorum ulcifcimur umbras. Sed fugite, ô miferi, fugite, atque ab litore funem
Nam qualis quantufque cavo Polyphemus in antro Lanigeras claudit pecudes, atque ubera preffat; Centum alii curva hæc habitant ad litora vulgò Infandi Cyclopes, et altis montibus errant. Tertia jam lunæ fe cornua lumine complent, Cùm vitam in fylvis, inter deferta ferarum Luftra domofque traho, vastofque ab rupe Cyclopas Profpicio, fonitumque pedum, vocemque tremisco. Victum infelicem, baccas, lapidofaque corna Dant rami, et vulfis pafcunt radicibus herbæ. Omnia colluftrans, hanc primùm ad litora claffem Confpexi venientem: huic me, quæcunque fuiffet, Addixi: fatis eft gentem effugiffe nefandam. Vos animam hanc potiùs quocunque abfumite leto. Vix ea fatus erat, fummo cum monte videmus Ipfum inter pecudes vaftâ fe mole moventem Paftorem Polyphemum, et litora nota petentem : Monftrum horrendum, informe, ingens, cui lumen a- demptum.
Trunca manum pinus regit, et veftigia firmat. Lanigeræ comitantur oves, ea fola voluptas, Solamenque mali: de collo fiftula pendet. Poftquàm altos tetigit fluctus, et ad æquora venit; Luminis effoffi fluidum lavit inde cruorem: Dentibus infrendens gemitu: graditurque per æquor Jam medium, necdum fluctus latera ardua tinxit. Nos procul inde fugam trepidi celerare, recepto Supplice, fic merito, tacitique incidere funem: Verrimus et proni certantibus æquora remis.
Senfit, et ad fonitum vocis veftigia torfit.
Verùm ubi nulla datur dextram affectare poteftas, Nec potis Ionios fluctus æquare fequendo, Clamorem immenfum tollit, quo pontus et omnes Intremuere undæ, penitùfque exterrita tellus Italiæ, curvifque immugiit Ætna cavernis.
At genus è fylvis Cyclopum et montibus altis
Excitum ruit ad portus, et litora complent. Gernimus aftantes nequicquam lumine torvo Ætnæos fratres, cœlo capita alta ferentes,
Concilium horrendum: quales cum vertice celfo Aëriæ quercus aut coniferæ cypariffi
Conftiterant, fylva alta Jovis, lucufve Dianæ.
Præcipites metus acer agit quòcunque rudentes
Excutere, et ventis intendere vela fecundis.
Contrá, juffa monent Heleni Scyllam atque Charybdim
Inter utramqué viám, leti discrimine parvo,
Ni teneant curfus: certum eft dare lintea retrò.
Sicanio prætenta finu jacet infula contra Plemmyrium undofum: nomen dixere priores Ortygiam. Alpheum fama eft huć, Elidis amnem, Occultas egiffe vias fubter mare; qui nunc Ore, Arethufa, tuo Siculis confunditur undis. Juffi numina magna loći veneramur: et inde Exupero præpingue folum ftagnantis Helori. Hinc altas cautés, projectaque faxa Pachyni Radimus: : et fatis nunquam conceffa moveri Apparet Camarina procul, campique Geloi, Immanifque Gela, fluvii cognomine dicta. Arduus inde Agragas oftentat maxima longè
Moenia, magnanimûm quondam generator equorum. Teque datis linquo ventis, palmofa Selinus: Et vada dura lego faxis Lilybeïa cæcis.
Hinc Drepani me portus et illætabilis ora Accipit. hic, pelagi tot tempeftatibus actus,
Heu! genitorem, omnis curæ cafiifque levamen, Amitto Anchisen: hîc me, pater optime, feffum
Deferis, heu! tantis nequicquam erepte periclis. Nec vates Helenus cum multa horrenda moneret, Hos mihi prædixit luctus ; non dira Celano. Hic labor extremus, longarum hæc meta viarum. Hinc me digreffum veftris deus appulit oris. Sic pater Æneas, intentis omnibus unus, Fata renarrabat divûm, curfufque docebat: Conticuit tandem, factoque hîc fine quievit.
AT regina gravi jamdudum faucia curâ, Vulnus alit venis, et cæco carpitur igni.. Multa viri virtus animo, multufque recursat Gentis honos: hærent infixi pectore vultus, Verbaque: nec placidam membris dat cura quietem. Poftera Phoebeâ luftrabat lampade terras,
Humentemque Aurora polo dimoverat umbram; Cum fic unanimem alloquitur male fana fororem. Anna foror, quæ me fufpenfam infomnia terrent? Quis novus hic noftris fucceffit fedibus hofpes? Quem fefe ore ferens! quàm forti pectore et armis! Credo equidem, nec vana fides, genus effe deorum. Degeneres animos timor arguit. heu quibus ille Jactatus fatis! quæ bella exhaufta canebat! Si mihi non animo fixum immorumque federet, Ne cui me vinclo vellem fociare jugali,
Poftquàm primus amor.deceptam morte fefellit;
« PreviousContinue » |