Vela cadunt, remis infurgimus: haud mora, nautæ
Adnixi torquent spumas, et cærula verrunt.
Servatum ex undis Strophadum me litora primum
Accipiunt. Strophades Graio ftant nomine dicta
Infulæ Ionio in magno: quas dira Celano,
Harpyiæque colunt aliæ: Phineïa postquàm
Claufa domus, mensasque metu liquere priores.
Triftius haud illis monftrum, nec fævior ulla
Peftis et ira deûm Stygiis fefe extulit undis.
Virginei volucrum vultus, fœdiffima ventris
Proluvies; uncæque manus; et pallida femper
Ora fame.

Huc ubi delati portus intravimus: ecce

Læta boum paffim campis armenta videmus,
Caprigenumque pecus, nullo cuftode, per herbas.
Irruimus ferro, et divos ipfumque vocamus
In prædam partemque Jovem : tunc litore curvo
Extruimufque toros, dapibufque epulamur opimis.
At fubitæ horrifico lapfu de montibus adfunt
Harpyiæ: et magnis quatiunt clangoribus alas:
Diripiuntque dapes, contactuque omnia fœdant
Immundo: tum vox tetrum dira inter odorem.
Rurfum in feceffu longo, fub rupe cavatâ,

215

220

225

235

Arboribus claufi circum atque horrentibus umbris, 230
Inftruimus menfas, arifque reponimus ignem.
Rurfum ex diverfo cœli cæcifque latebris,
Turba fonans prædam pedibus circumvolat uncis,
Polluit ore dapes. fociis tunc arma capeffant
Edico, et dirâ bellum cum gente gerendum.
Haud fecùs ac juffi faciunt, tectofque per herbam
Difponunt enfes, et fcuta latentia condunt.
Ergo, ubi delapfæ fonitum per curva dedere
Litora ; dat fignum speculâ Milenus ab altâ
Ære cavo: invadunt focii, et nova prælia tentant,
Obfcœnas pelagi ferro fœdare volucres.

Sed neque vim plumis ullam, nec vulnera tergo

K 3

249

Accipiunt:

Accipiunt: celerique fugâ fub fidera lapfæ,
Semefam prædam et veftigia fœda relinquunt.
Una in præcelsâ confedit rupe Celano,
Infelix vates, rupitque hanc pectore vocem:
Bellum etiam pro cæde boum ftratifque juvencis,
Laomedontiadæ, bellumne inferre paratis ?
Et patrio infontes Harpyias pellere regno?

245

Accipite ergo animis atque hæc mea figite dicta:

250

Quæ Phœbo pater omnipotens, mihi Phoebus Apollo

Prædixit, vobis furiarum ego maxima pando.

Italiam curfu petitis: ventisque vocatis

Ibitis Italiam, portufque intrare licebit.

Sed non ante datam cingetis manibus urbem,
Quàm vos dira fames, noftræque injuria cædis,
Ambefas fubigat malis abfumere menfas.
Dixit: et in fylvam pennis ablata refugit.
At fociis fubitâ gelidus formidine fanguis
Diriguit: cecidere animi: nec jam ampliùs armis,
Sed votis precibufque jubent expofcere pacem:
Sive deæ, feu fint diræ obfcænæque volucres.
At pater Anchises paffis de litore palmis

Numina magna vocat, meritofque indicit honores:
Dii, prohibete minas, dii talem avertite cafum,
Et placidi fervate pios, tum litore funem
Diripere, excuffofque jubet laxare rudentes.
Tendunt vela Noti: fugimus fpumantibus undis,
Quà curfum ventufque gubernatorque vocabant.
Jam medio apparet fluctu nemorofa Zacynthos,
Dulichiumque, Sameque et Neritos ardua faxis:
Effugimus fcopulos Ithaca, Laërtia regna,
Et terram altricem fævi execramur Ulyffis.
Mox et Leucatæ nimbofa cacumina montis,
Et formidatus nautis aperitur Apollo.
Hunc petimus feffi, et parvæ fuccedimus urbi.
Anchora de prorâ jacitur, ftant litore puppes.
Ergo infperatâ tandem tellure potiti,

255

260

265

270

273

Luftra

Luftramurque Jovi, votifque incendimus aras:
Actiaque Iliacis celebramus litora ludis.
Exercent patrias oleo labente palæstras
Nudati focii: juvat evafiffe tot urbes
Argolicas, mediofque fugam tenuiffe per hoftes.
-Intereà magnum fol circumvolvitur annum,
Et glacialis hyems Aquilonibus afperat undas.
Ære cavo clypeum, magni geftamen Abantis,
Poftibus adverfis figo, et rem carmine figno:

ENEAS HÆC DE DANAIS VICTORIBUS ARMA.
Linquere tum portus jubeo, et confidere tranftris.
Certatim focii feriunt mare, et æquora verrunt.
Protinus aërias Phæacum abfcondimus arces,
Litoraque Epiri legimus, portuque fubimus
Chaonio, et celfam Buthroti afcendimus urbem.
Hic incredibilis rerum fama occupat aures:
Priamiden Helenum Graias regnare per urbes,
Conjugio Æacidæ Pyrrhi fceptrifque potitum ;
Et patrio Andromachen iterum ceffiffe marito.
Obftupui: miroque incenfum pectus amore
Compellare virum, et cafus cognofcere tantos.
Progredior portu, claffes et litora linquens.
Solemnes tum fortè dapes et triftia dona
Ante urbem, in luco, falfi Simoëntis ad undam,
Libabat cineri Andromache, manefque vocabat

Hectoreum ad tumulum; viridi quem cefpite inanem,
Et geminas, caufam lacrymis, facraverat aras.
Ut me confpexit venientem, et Troïa circum
Arma amens vidit; magnis exterrita monftris,
Diriguit vifu in medio: calor offa reliquit :
Labitur, et longo vix tandem tempore fatur:
Veràne te facies, verus mihi nuncius affers,

280

285

290

295

300

305

310

Nate deâ, vivifne? aut, fi lux alma receflit,

Hector ubi eft? dixit, lacrymafque effudit, et omnem

Implevit clamore locum: vix pauca furenti

Subjicio, et raris turbatus vocibus hifco:

Vivo equidem, vitamque extrema per omnia duco.
Ne dubita, nam vera vides.

375

Heu! quis te cafus dejectam conjuge tanto

Excipit? aut quæ digna fatis fortuna revifit?
Hectoris Andromache, Pyrrhin' connubia fervas;
Dejecit vultum, et demifsâ voce locuta eft:
O felix una ante alias Priameïa virgo,

320

Hoftilem ad tumulum Trojæ fub mœnibus altis
Juffa mori: quæ fortitus non pertulit ullos,
Nec victoris heri tetigit captiva cubile!

Nos patriâ incensâ diverfa per æquora vectæ,

325

Stirpis Achilleæ faftus, juvenemque fuperbum
Servitio enixæ tulimus: qui deindè fecutus

Ledæam Hermionem, Lacedæmoniofque Hymenæos,

Me famulam famuloque Heleno tranfmifit habendam.
Aft illum, ereptæ magno inflammatus amore
Conjugis, et fcelerum furiis agitatus Oreftes
Excipit incautum, patriafque obtruncat ad aras.
Morte Neoptolemi, regnorum reddita ceffit
Pars Heleno: qui Chaonios cognomine campos,
Chaoniamque omnem Trojano à Chaone dixit:
Pergamaque, Iliacamque jugis hanc addidit arcem.
Sed tibi qui curfum venti, quæ fata dedere?
Aut quis te ignarum noftris deus appulitoris ?
Quid puer Afcanius? fuperatne, et vefcitur aurâ?
Quem tibi jam Troja-----

Ecquæ jam puero eft amiffæ cura parentis ?
Ecquid in antiquam virtutem animofque viriles,
Et pater Æneas, et avunculus excitat Hector?
Talia fundebat lacrymans, longofque ciebat
Incaffùm fletus: quum fefe à manibus heros
Priamides multis Helenus comitantibus affert,
Agnofcitque fuos, lætufque ad limina ducit:
Et multùm lacrymas verba inter fingula fundit.
Procedo, et parvam Trojam, fimulataque magnis
Pergama, et arentem Xanthi cognomine rivum

330

335

340

345

350 Agnofco:

Agnofco: Scææque amplector limina portæ.
Necnon et Teucri fociâ fimul urbe fruuntur.
Illos porticibus rex accipiebat in amplis.
Aulaï in medio libabant pocula Bacchi,
Impofitis auro dapibus, paterafque tenebant.
Jamque dies alterque dies proceffit ; et auræ
Vela vocant, tumidoque inflatur carbafus Auftro.
His vatem aggredior dictis, ac talia quæfo:
Trojugena, interpres divûm, qui numina Phœbi,
Qui tripodas, Clarii lauros, qui fidera fentis,
Et volucrum linguas, et præpetis omina pennæ:

Fare age: namque omnem curfum mihi profpera dixit
Relligio; et cuncti fuaferunt numine divi
Italiam petere, et terras tentare repoftas:
Sola novum dictuque nefas Harpyia Celano
Prodigium canit, et triftes denuntiat iras,
Obfcœnamque famem. quæ prima periculo vito?
Quidve fequens, tantos poffum fuperare labores?
Hic Helenus, cæfis primùm de more juvencis,
Exorat pacem divûm: vittafque refolvit
Sacrati capitis: meque ad tua limina Phoebe,
Ipfe manu multo fufpenfum numine ducit.
Atque hæc deindè canit divino ex ore facerdos.
Nate deâ: nam te majoribus ire per altum
Aufpiciis manifefta fides: fic fata deûm rex
Sortitur, volvitque vices: is vertitur ordo.
Pauca tibi è multis, quò tutior hospita luftres
Aquora, et Aufonio poffis confidere portu,
Expediam dictis: prohibent nam cætera Parcæ
Scire Helenum, farique vetat Saturnia Juno.
Principio Italiam, quam tu jam rere propinquam,
Vicinofque ignare paras invadere portus,
Longa procul longis via dividit invia terris.
Ante et Trinacriâ lentandus remus in undâ,
Et falis Aufonii luftrandum navibus æquor,
Infernique lacus, Æææque infula Circes;

355

360

365

370

375

380

386

Quàm