1 rum femper ad idem genus redeuntium turbas nafci les gentis taedium. Scilicet fic ab omni narratione epica, quae in rebus geftis magnis ac mirabilibus factisque audaciae ac virtutis heroicae fpecie animos mouentibus verfatur, exit abftinendum. Nam et magna eft omnium fi militudo, et magna eorum pars rebus bello geftis continetur: inprimis fi de iis quaeritur, quae argumentum epicum fuppeditare poffint. Tum bello, ad ipfam hiftoriarum fi dem, paratae fuerunt Troia nis fedes in Latio; et variati funt a poeta pugnarum cafus mirifice; etiam episodiis fuis diftincti... Bellum aiunt propter puellam, Aeneae numquam vifam, geri: Quod verum non eft. Geritur bellum fuper Troianorum fedibus in Latio: accedit Laviniae coniugium tamquam pignus foederis cum Latino fuper his fedibus in Latio conceffis facti: VII, 260 fq. 267 fq. Lauiniae amorem, qualem noftra aetas probat, ab Aenea fruftra in heroica vita expectari, alio loco mo nui. Amatae quoque partes, quales Mariae Mediceae vel Annae Auftriacae, ea aetate dari non poterant. Etiam icto iam cum Latino foedere cauffas belli aiunt (Macrobii exemplo Sat. V, 17) nimis effe exiles ac tenues; vam, puellae Siluiae deli cer cias, cafu a Troianis caefar. Nec tamen cauffa haee belli fuit, fed, exacerbatis iam Latinorum animis prima, qua erumperent irae, occafio (cf. ad VII, 475): eaque ad prifcae vitae morem non má le attemperata; inprimis fi Latium cogites quale illo tempore fuit, per vicos et tuguria fparfim inhabitatum, cum vna vrbs Laurentum effet: etfi poeta tenuitatem rerum diligenter ex oculis legentium remouit, resque vitae heroicae pauperes et exiles epico fplendore fummo ornauit. Sed omnino belli exordia ad Iunonis artes et ad euocatae Alectus fraudes referenda funt, quibus exafperati Latinorum et Turni animi a nouis in Latio fedibus Troianos prohibent. In Latino tamen multa funt, quae perfonam epicam dedeceant. Recte hoc moneretur, fi epicam ille, quam volunt, perfonam fuflineret, hoc eft, fi in hoc rege fumma rerum verteretur, Nec vero eminere eum par erat, fi Turnus in medium erat adducendus isque cum Aenea comparandus: aut enim duo futuri erant Turni, aut fimplicitas actionis et argumenti vnitas deferenda. Adumbratum eft in Latino veterum regum exemplum, quorum vix alia auctoritas, quam vt confiliorum populi principes principes bellique duces ef fent. Latinus, itaque non audet bellum gerendum de. trectare, pofcentibus popu lis: lib. VII, 591 fqq. Cum autem Turno fumma belli effet mandanda: Latinus an nis grauis a rerum actu erat remouendus. Itaque Turnus copias cogit, agmen du. cit ad eiusque voluntatem in ipfa adeo vrbe nouae copiae 'confcribuntur lib. VII, 367-fqq. Turni autem ferox ingenium ac violentia multo magis elucefcit cum Latini miti ac manfueta mente comparata. Sed ipfe Turnus plus audaciae ac viuidae virtutis habet, quam Aeneas. Recte vtique, ne duo effent Aeneae. Et dignus erat adverfarius Aeneae obiiciendus. Cum autem huic femel effet tributa virtus cum prudentia et conftantia animi, quam res aduerfae et rerum vfus et experientia afferre folet: violenta illa et temeraria fortitudo in Aeneam non cadebat, Turno relinqui poterat. Annon Lauiniae, fi liberum erat puellae arbitrium, praeferen dus fuiffet Turnus: quaeftio eft ex noftris moribus ingeniisque petita, non ex heroicae vitae feuerioribus in femineum fexum inftitutis. Nec vero Latino difplicebat Turnus, probatus quoque eximie (v. c. XII, 19 fqq.); prodigiis tantum et monitis deorum externum generum fibi afcifcendum effe Latinus intellexerat. Potuere vtique effe in Aeneide, quae minus fe probarent Vario, Tuccae, Maecè. nati vel Augufto: funt quoque paffim notata a nobis nonnulla, inprimis in deorum minifteriis, parum fubtiliter digefta, alia, inprimis in fermonibus, rhetorum argutiis inquinata, quae difplicere poffunt: fed haec profecto, quae noftri aeui critiei reprehendenda putarunt, ifla aetate vix in, vituperium venerunt; nec omnino cum naturae fimplicitate et integritate coniuncta, verum ex noftrae vitae faftidio et flo macho ducta funt. Si fex pofteriores libri non aeque delectatione tenent animos magnae lectorum partis, ac priores: cauffas eius rei facile equidem affequor; fcilicet, vt ne impetum animi, fublata rei nouitate, retufum commemorem, ad fex pofteriores libros intelligendos maior doctrinae haud vulga ris copia rerumque antiquae Italiae fcientia requiritur; is autem, qui in rebus verfatur obfcuris parumque notis adeoque difficilibus, vbi laboris moleftia voluptatem intercipit, et ingrauefcens tandem taedium librum manu excutit, non facile eius rei cauffam in fe latentem agnofcit, fed in auctore rei, quae taedium afferebat, reperit. A 3 Adeo T u quoque litoribus noftris, Aeneia nutrix, Aeternam moriens famam, Caieta, dedifti; Et nunc feruat honos fedem tuus, offaque nomen Hefperia in magna, fi qua eft ea gloria, fignat. At 2 famam moriens Gud., ingrato fono. 3 At nunc pr. Moret. a m. pr. 4 a decft Puget. fignant Heinf. e Medic. Gud. et aliis maluit. Sed exemplo adiecto (fic apud Nafonem, nomina fignata faxo) vix fatis commode declarauit, quo modo accipi id vellet. Burmannus ad hysteron proteron recurrit; quod multo minus commodum eft. Contorte ctiam Cerda. Si tueri illud velis, dicendum effet: offa pro loco dicta effe, quo offa funt condita, hoc eft, pro tumulo; is fignat, adeoque offa fignant, titulo infculpto pofteris produnt, nomen tuum, Enimuero praeftat altera ante Heinfium vulgata lectio, quam inter caeteros codices Romanus firmat, fignat, vt honos fervat fedem, fic nomen fignat ́offa, h. nomen loco inditum fepulturam Caietae ad noftram memoriam feruat. Ed. Ven. repetit, feruat. Adeo difficile eft in fe defcendere, et iudicii fui cauffas exquirere occultas. Altera tamen ex parte is, qui antiquarum rerum lectione deletatur, et tam ingeniofe a poeta et follerter innumera ex Italiae antiquitate commodo lodo pofita et ad finem "epicum attemperata animadvertit, non minus recordari debet magnam huius voluptatis partem non tam ab ipfo carmine, quam a doctrinae copus, difficultatis fuperatae fenfu, antiquitatis ftudio et amore, et quae alia, proficifci. 14. Caietae, quae in his locis moritur, memoria in Aeneae erroribus non obfcura erat: et promontori portusque et vrbis nomen in Latet Campaniae finibus ab Tea ductum vulgo ferebatur. De Caieta v. Excurf. I. Super libri initio aut nimium disiuncto a Mifeni memoria VI, 232 (nam ad hanc refertur tu quoque), aut nimium coniuncto cum verss. vltimis fup. libri, cum vett. Grammaticis argutari nolim." 3. Etiamnum feruat honos Jedem tuus, exquifite, pro, honos adeft adhuc, fupereft, feruatur fedi tuae, tumuli tui extat adhuc memoria; nam sedes pro fepulcro, vt v. 152 lib. VI. honos pro titulo et nomine feu infcripto feu fama vulgato: fupra VI, 507 nomen et arma locum feruant. Alterum offa nomen fignat, eodem fere redit; nomen eft titulus fepulcri. Hefperia magna epitheton ornans; v.I, 569 et IV, 345 Italia magna. *fi qua eft ea g. Interpretes a Seruio inde accipiunt, quafi 4 At pius exfequiis Aeneas rite folutis,ndion cubil A en ant Adfiduo 6 quierant ex Hebro (ignotum nomen et forte corruptum) laudat Seruius; et fic Montalb. et pro var. lect. alter Hambsunny portusque Gud, reliquit aliquot Heinf.et Pier. 8curfus Heinf. cum vetuftio. ribus, it. fragm, Vatic. Vulgo curfum legitur. 10 Eft zi dictum fit: fi quis fenfus eius cupour indeque etiam illuftranda; fed gloriae ad inferos eft. Bo-poeta ornauit ftudiofe fingu nus fenfus; fed verba hoc tantum fubiiciunt: quantacunque ea gloria fit. Conf 7-9 tendit iter velis, per vela vento data, docte, vt curfum, greffum tendere ali. quis dicitur, pro vulgari: tendere curfu. Sic 1 656 iter ad nauis tendebat Achates. Sub no&tem zivany, vt faepe Apollonius, ventus fecundus increbrefcit et lana fauet nauigationi non negat curfum fplendore fuo, qui egregic defcribitur: Splendet -triemulo fub lumine pontus No-ta rei imago quam Cerda copiofe illuftrats expreffa dudum ab Ennio: Lumine fic fre~ mulo terra et caya caerula candent, ap. Macrob. VI, 4.1 10-14. Cirtes infula, facta poftea terra continens, Cir-cei, notum Latii promonto rium. De ea vid, Excurf. I. Petita eft fabula ex Odyff, x 4 . la verbis exquifitis. radun tur nam praeteruehuntur Troiani; fic III, 699. 790. Diuitem cur appellet Circen, cauffam puto effe domus opu lentiam (vnde mox tecta fuper ba), quam Homerus quo. que ei tribuit l. 1. v. 210.211 et 311. 514.315, inprimis 348 fqq. conf. Quid Met. XIV, 260 fqq. inacceffos lucps, h. 1. filua, ad quam raro accedunt homines, folitaria. Servius ad quos nullus debeat accedere, fc. veneficiorum metu. At lucos memorat fecundum Homerica ibid 149. 150, vbi filuam in infula et in ea Circes aedes memorat. Effe autem Circeios denfos filuis, ἄκραν ὑψηλὴν, πασᾶαν δὲ αφόdpa, naì éxau devv raj dávn rodλnv naj mužėívny, monftrariporro Elpenoris (Od, μ, 14) tumulum et in ea nafci myrtum, etiam TheophrafA 4 tus 5 10 * Adfiduo refonat cantu, tectisque fuperbisig Vrit odoratam nocturna in lumina cedrum, Arguto tenuis percurrens pectine telas. 12 refonant Sprot. 13 odoratum Oudart, ed. Leid.ho@krno in lumine Medic. et Zulich. a m. fec., quae vulgaris eft ratio. Idem verfus Ge. I, 294. tus acceperat Hift. Plant. V, 08, et Plinius porro XV, 29 myrtum in Europae citeriore folo primum Circeiis in El•penoris tumulo vifam tradi notauit." refonat, refonare fa cit, vt alibi quoque. VulFarius, perfonare. De can tu u Circes nota res ex Odyff. **, 221 fqq., qui iidem verfus cum de Calypfo quoque ab Homero pofiti fint, Od. e, 61. 62, ex eodem loco v. 57–61 **repetüt reliqua de foco et de textura. Nam Tug μsv in · ἐσχαρόφιν μέγα καίετο, τηλόθι Today Kidps eûnedroio dús Ὁ ἀνὰ νῆσον ἐδῶδα Δαιομένων. cf. Plin. XIII, 16, 30. Prifcae vitae, et Orientis nunc quo que, communes eae lautio- rum hominum deliciae, quas vel laxiorum nimio aeftu cor mina, vt pro lumine effet; ita es. , 2 J vt Cedrus autem Graecorum et Romanorum, jam ad Georgica vidimus lib. II, 443, eluniperorum genere eft, etiam oxycedrus diéta. v. Bodaeus a Stapel ad Theophr. H. Plant. HI, 12 vbi Icones quoque vifuntur, et poft alios Celfius in Hierobot. P. I, p. 77, qui diligenter a cedro Libani, quae ex abiotino genere eft, eam diflinguit, etfi ne fic quidem fatis expedita res eft. Sufficit, Jay, δύον, cedrtin, effe aliam orion©talem aliam occidentalem, hanc quidem Theophrafti appellatam. Ex Homerico lo*co quoque verfus 14 illuftrandus: ἰσὸν ἐποιχομένη χρυσείη neguid2 œiver. télat h. 1. pro ftamine vet trama, quam tex |