Huic Anius niveis circumdata tempora vittis Concutiens, et tristis, ait: Non falleris, heros Maxime: natorum vidisti quinque parentem. 645 Quem nunc, tanta homines rerum inconstantia versat,

Pæne vides orbum. Quid enim mihi filius absens Auxilii? quem dicta suo de nomine tellus Andros habet, pro patre locumque et regna te

nentem.

Delius augurium dedit huic: dedit altera Liber Fœmineæ sorti voto majora fideque 651

Munera: nam tactu natarum cuncta mearum
In segetem, laticemque meri, baccamque Mi-

nervæ

Transformabantur: divesque erat usus in illis.
Hoc ubi cognovit Troja populator Atrides ; 655
Ne non ex aliqua vestram sensisse procellam
Nos quoque parte putes, armorum viribus usus
Abstrahit invitas gremio genitoris, alantque
Imperat Argolicam cœlesti munere classem.
Effugiunt quo quæque potest. Euboea duabus,
Et totidem natis Andros fraterna petita est. 661
Miles adest, et, ni dedantur, bella minatur.
Victa metu pietas consortia pectora pœnæ
Dedit: et ut timido possis ignoscere fratri,
Non hic Æneas, non qui defenderet Andron 665
Hector erat, per quos decimum durastis in an-

num.

Jamque parabantur captivis vincla lacertis : Illæ tollentes etiamnum libera cœlo [que Brachia, Bacche pater, fer opem, dixere: tulitMuneris auctor opem : si miro perdere more670 Ferre vocatur opem. Nec, qua ratione figuram Perdiderint, potui scire, aut nunc dicere possim. Summa mali nota est: pennas sumsere, tuæque Conjugis in volucrem niveas abiere columbas.

Talibus atque aliis postquam convivia dictis Implerunt, mensa somnum petiere remota. 676 Cumque die surgunt, adeuntque oracula Phœbi; Qui petere antiquam matrem, cognataque jussit Littora. Prosequitur rex, et dat munus ituris, Anchise sceptrum, chlamydem pharetramque nepoti,

680

Cratera Æneæ, quem quondam miserat illi
Hospes ab Aoniis Therses Ismenius oris.
Miserat hunc illi Therses, fabricaverat Alcon
Myleus, et longo cælaverat argumento.
Urbs erat: et septem posses ostendere portas :
Hæ pro nomine erant, et, quæ foret illa, docebant.
Ante urbem exsequiæ, tumulique, ignesque, ro-
gique,
687

Effusæque comas, et apertæ pectora matres Significant luctum. Nymphæ quoque flere videntur,

[bem

Siccatosque queri fontes. Sine frondibus arbos
Nuda riget rodunt arentia saxa capellæ. 691
Ecce facit mediis natas Orione Thebis,
Hanc non fœmineum jugulo dare pectus aperto,
Illam demisso per fortia vulnera telo
Pro populo cecidisse suo; pulchrisque per ur-
Funeribus ferri, celebrique in parte cremari.
Tum de virginea geminos exire favilla,
Ne genus intereat, juvenes, quos fama Coronas
Nominat, et cineri materno ducere pompam.
Hactenus antiquo signis fulgentibus ære
Summus inaurato crater erat asper acantho.
Nec leviora datis Trojani dona remittunt:
Dantque sacerdoti custodem thuris acerram,

700

nam.

Et jam Dulichios portus, Ithacamque, Samenque,
Neritiasque domos, regnum fallacis Ulixi,
Præter erant vecti: certatam lite deorum
Ambraciam, versique vident sub imagine saxum
Judicis, Actiaco quæ nunc ab Apolline nota est,
Vocalemque sua terram Dodonida quercu, 716
Chaoniosque sinus, ubi nati rege Molosso
Impia subjectis fugere incendia pennis.

Proxima Phæacum felicibus obsita pomis
Rura petunt. Epiros ab his, regnataque vati 720
Buthrotos Phrygio, simulataque Troja tenentur.
Inde futurorum certi, quæ cuncta fideli
Priamides Helenus monitu prædixerat, intrant
Sicaniam. Tribus hæc excurrit in æquora lin-
guis:
[tros:
E quibus imbriferos obversa Pachynos ad Aus-
Mollibus expositum Zephyris Lilybæon: at Arc-

ton

726

737

Equoris expertem spectat Boreanque Peloros.
Hac subeunt Teucri, remisque æstuque secundo
Sub noctem potitur Zanclæa classis arena.
Scylla latus dextrum, lævum irrequieta Charyb-
dis
730
Infestant. Vorat hæc raptas,revomitque carinas:
Illa feris atram canibus succingitur alvum,
Virginis ora gerens: et, si non omnia vates
Ficta reliquerunt, aliquo quoque tempore virgo.
Hanc multi petiere proci: quibus illa repulsis
Ad pelagi Nymphas, pelagi gratissima Nymphis,
Ibat, et elusos juvenum narrabat amores.
Quam, dum pectendos præbet Galatea capillos,
Talibus alloquitur, repetens suspiria, dictis:
Te tamen, o virgo, genus haud immite virorum
Expetit: utque facis, potes his impune negare.
At mihi, cui pater est Nereus, quam cærula Doris
Enixa est, quæ sum turba quoque tuta sororum,
Non nisi per fluctus licuit Cyclopis amorem 744
Effugere et lacrymæ vocem impediere loquentis.
Quas ubi marmoreo detersit pollice virgo,
Et solata deam est; Refer, o carissima, dixit,
Neve tui causam tege, sum tibi fida, doloris.
Nereis his contra resecuta Cratæide natam: 749
Acis erat Fauno Nymphaque Simæthide cretus,
Magna quidem patrisque sui, matrisque voluptas,
Nostra tamen major: nam me sibi junxerat uni
Pulcher: et octonis iterum natalibus actis,
Signarat dubia teneras lanugine malas.
Hunc ego, me Cyclops, nullo cum fine petebat.
Nec, si quæsieris, odium Cyclopis, amorne 756
Acidis in nobis fuerit præsentior, edam.
Par utrumque fuit. Pro quanta potentia regni
Est, Venus alma, tui! nempe ille immitis, et ipsis
Horrendus sylvis, et visus ab hospite nullo 760
Impune, et magni cum dis contemtor Olympi,
Quid sit amor sentit, nostrique cupidine captus
Uritur, oblitus pecorum antrorumque suorum.
Jamque tibi formæ, jamque est tibi cura pla-
cendi :

Jam rigidos pectis rastris, Polypheme, capillos: 765 Jam libet hirsutam tibi falce recidere barbam :

Et spectare feros in aqua, et componere vultus. Cædis amor, feritasque, sitisque immensa cruoris Cessant: et tutæ veniuntque abeuntque carinæ. Telemus interea Siculam delatus ad Ætnen, 770 Telemus Eurymides, quem nulla fefellerat ales, Terribilem Polyphemon adit; Lumenque, quod

unum

Fronte geris media, rapiet tibi, dixit, Ulixes.
Risit, et, O vatum stolidissime, falleris, inquit:
Altera jam rapuit. Sic frustra vera monentem
Spernit: et aut gradiens ingenti littora passu 776
Degravat, aut fessus sub opaca revertitur antra.
Prominet in pontum cuneatus acumine longo
Collis: utrumque latus circumfluit æquoris unda.
Huc ferus adscendit Cyclops, mediusque resedit.
Lanigeræ pecudes nullo ducente secutæ.
Cui postquam pinus, baculi quæ præbuit usum,
Ante pedes posita est, antennis apta ferendis,
Sumtaque arundinibus compacta est fistula cen-
tum;

781

785

790

800

Senserunt toti pastoria sibila montes,
Senserunt undæ. Latitans ego rupe, meique
Acidis in gremio residens, procul auribus hausi
Talia dicta meis, auditaque mente notavi:
Candidior nivei folio Galatea ligustri,
Floridior pratis, longa procerior alno,
Splendidior vitro, tenero lascivior hædo,
Lævior assiduo detritis æquore conchis,
Solibus hibernis, æstiva gratior umbra,
Nobilior pomis, platano conspectior alta,
Lucidior glacie, matura dulcior uva,
Mollior et cygni plumis, et lacte coacto,
Et, si non fugias, riguo formosior horto.
Sævior indomitis eadem Galatea juvencis,
Durior annosa quercu, fallacior undis,
Lentior et salicis virgis, et vitibus albis,
His immobilior scopulis, violentior amne,
Laudato pavone superbior, acrior igni,
Asperior tribulis, fœta truculentior ursa,
Surdior æquoribus, calcato immitior hydro,
Et, quod præcipue vellem tibi demere possem,
Non tantum cervo claris latratibus acto,
Verum etiam ventis, volucrique fugacior aura.
At, bene si noris, pigeat fugisse, morasque
Ipsa tuas damnes, et me retinere labores.
Sunt mihi, pars montis, vivo pendentia saxo 810
Antra, quibus nec sol medio sentitur in æstu,
Nec sentitur hiems: sunt poma gravantia ramos:
Sunt auro similes longis in vitibus uvæ:
Sunt et purpureæ tibi et has servamus et illas.
Ipsa tuis manibus sylvestri nata sub umbra 815
Mollia fraga leges: ipsa autumnalia corna,
Prunaque, non solum nigro liventia succo,
Verum etiam generosa, novasque imitantia ceras.
Nec tibi castaneæ, me conjuge, nec tibi deerunt
Arborei fœtus: omnis tibi serviet arbos. 820
Hoc pecus omne meum est: multæ quoque val-
libus errant :

806

Multas sylva tegit: multæ stabulantur in antris. Nec, si forte roges, possim tibi dicere, quot sint. Pauperis est numerare pecus. De laudibus ha

rum

Nil mihi credideris: presens potes ipsa videre,
Ut vix sustineant distentum cruribus uber. 826
Sunt fetura minor tepidis in ovilibus agni:
Sunt quoque, par ætas, aliis in ovilibus hædi.
Lac mihi semper adest niveum. Pars inde bi-
benda

Servatur, partem liquefacta coagula durant. 830
Nec tibi deliciæ faciles, vulgataque tantum

nat.

Nerei, te vereor: tua fulmine sævior ira est. Atque ego contemptus essem patientior hujus, Si fugeres omnes. Sed cur Cyclope repulso 860 Acin amas, præfersque meis amplexibus Acin? Ille tamen placeatque sibi, placeatque licebit, Quod nollem, Galatea, tibi: modo copia detur, Sentiet esse mihi tanto pro corpore vires. Viscera viva traham divulsaque membra per agros, 865 Perque tuas spargam (sic se tibi misceat) undas. Uror enim, læsusque exæstuat acrius ignis: Cumque suis videor translatam viribus Ætnam Pectore ferre meo: nec tu, Galatea, moveris. Talia nequicquam questus, nam cuncta videbam, Surgit: et ut taurus, vacca furibundus ademta, Stare nequit, sylvaque et notis saltibus errat. Cum ferus ignaros, nec quicquam tale timentes, Me videt atque Acin: Videoque, exclamat, et ista

Ultima sit, faciam, Veneri concordia vestræ. 875 Tantaque vox, quantam Cyclops iratus habere Debuit, illa fuit. Clamore perhorruit Ætne. Ast ego vicino pavefacta sub æquore mergor. Terga fugæ dederat conversa Symæthius heros: Et, Fer opem, Galatea, precor, mihi: ferte parentes, 880 Dixerat, et vestris periturum admittite regnis. Insequitur Cyclops, partemque e monte revul

Vivaque per rimas, proceraque surgit arundo: Osque cavum saxi sonat exsultantibus undis. Miraque res, subito media tenus exstitit alvo Incinctus juvenis flexis nova cornua cannis: 894 Qui nisi quod major, quod toto cærulus ore est, Acis erat. Sed sic quoque erat tamen Acis in

amnem

Versus et antiquum tenuerunt flumina nomen. Desierat Galatea loqui: cœtuque soluto Discedunt, placidisque natant Nereides undis. Scylla redit: neque enim medio se credere ponto Audet; et aut bibula sine vestibus errat arena, Aut, ubi lassata est, seductos nacta recessus Gurgitis, inclusa sua membra refrigerat unda. Ecce fretum findens alti novus incola ponti, 904 Nuper in Euboica versis Anthedone membris Glaucus adest, visæque cupidine virginis hæret: Et, quæcunque putat fugientem posse morari, Verba refert: fugit illa tamen, veloxque timore Pervenit in summum positi prope littora montis. Ante fretum est ingens, apicem collectus in unum,

[tex.

Longa sine arboribus convexus ad æquora verConstitit hic: et tuta loco, monstrumne, Deusne Ille sit ignorans, admiraturque colorem, Cæsariemque humeros subjectaque terga tegentem,

914

Ultimaque excipiat quod tortilis inguina piscis.
Sentit; et innitens, quæ stabat proxima, moli,
Non ego prodigium, non sum fera bellua, virgo;
Sum deus, inquit, aquæ: nec majus in æquora
Proteus
[mon.
Jus habet, aut Triton, Athamantiadesve Palæ-
Ante tamen mortalis eram; sed scilicet altis 920
Deditus æquoribus, jam tum exercebar in illis.
Nam modo ducebam ducentia retia pisces:
Nunc in mole sedens moderabar arundine linum.
Sunt viridi prato confinia littora, quorum
Altera pars undis, pars ultera cingitur herbis:
Quas neque cornigeræ morsu læsere juvencæ,
Nec placida carpsistis oves, hirtave capellæ.
Non apis inde tulit collectos sedula flores:
Non data sunt capiti genialia serta : nec unquam
Falciferæ secuere manus. Ego primus in illo
Cespite consedi, dum lina madentia sicco. 931

Utque recenserem captivos ordine pisces,
Insuper exposui, quos aut in retia casus,
Aut sua credulitas in aduncos egerat hamos.
Res similis fictæ : sed quid mihi fingere prodest?
Gramine contacto cœpit mea præda moveri, 936
Et mutare latus, terraque, ut in æquore, niti.
Dumque moror, mirorque simul, fugit omnis in
undas

Turba suas, dominumque novum littusque relinquunt.

Obstupui: dubiusque diu, quæ causa, requiro:
Num deus hoc aliquis, num succus fecerit herbæ.
Quæ tamen has, inquam, vires habet herba?
manuque

Pabula decerpsi, decerptaque dente momordi.
Vix bene combiberant ignotos guttura succos,
Cum subito trepidare intus præcordia sensi, 945
Alteriusque rapi naturæ pectus amore.
Nec potui restare loco: Repetendaque nunquam
Terra, vale, dixi, corpusque sub æquora mersi.
Di maris exceptum socio dignantur honore :
Utque mihi quæcunque feram mortalia demant,
Oceanum Tethynque rogant. Ego lustror ab
illis :
951

Et purgante nefas novies mihi carmine dicto
Pectora fluminibus jubeor supponere centum.
Nec mora: diversis lapsi de fontibus amnes,
Totaque vertuntur supra caput æquora nostrum.
Hactenus acta tibi possum memoranda referre:
Hactenus et memini: nec mens mea cætera
sensit.

Quæ postquam rediit; alium me corpore toto Ac fueram nuper, nec eundem mente, recepi. Hanc ego tum primum viridem ferrugine barbam,

Cæsariemque meam, quam longa per æquora 961

verro,

DECIMUS.

Scylla mihi visa est.

cesque,

Pudor est promissa, pre

22

Blanditiasque meas, contemtaque verba referre.
At tu, sive aliquid regni est in carmine; carmen
Ore move sacro: sive expugnacior herba est;
Utere tentatis operosæ viribus herbæ.
Nec medeare mihi, sanesque hæc vulnera mando,
Fineque nil opus est: partem ferat illa caloris.
At Circe, neque enim flammis habet aptius ulla
Talibus ingenium, seu causa est hujus in ipsa,
Seu Venus indicio facit hoc offensa paterno,
Talia verba refert: Melius sequerere volentem,
Optantemque eadem, parilique cupidine captam.
Dignus eras, ultro poteras certeque rogari : 30
Et, si spem dederis, mihi crede, rogaberis ultro.
Neu dubites, absitque tuæ fiducia formæ ;
En ego, cum dea sim, nitidi cum filia Solis,
Carmine cum tantum, tantum cum gramine pos-

sim,