430 435 Sæpe canes frustra nemorosis montibus errant : 445 450 456 495 Nec nisi deletis tutum rescribere ceris: 510 I procul hinc, dixit, non es mihi, tibia, tanti, 515 520 Ut mea de vobis altera amica foret. Credere vix videor, cum cogar credere partu, Vos ego cum vestris concubuisse viris. Scilicet Ajaci mulier mæstissima dixit, Lux mea; quæque solent verba juvare viros; Quid vetat a magnis ad res exempla minores Sumere, nec nomen pertimuisse ducis? 526 Dux bonus huic centum commisit vite regendos; Huic equites; illi signa tuenda dedit. Vos quoque, de nobis quem quisque sit aptus ad usum, 460 Si bene promittant, totidem promittite verbis: Musa, nec admissis excutiare rotis. 465 Incitat, exiguum si modo tempus habet. 474 Sed neque te facilem juveni promitte roganti, Nec tamen eduro, quod petit, ore nega. Fac timeat speretque simul: quotiesque remittes, Spesque magis veniat certa, minorque metus. Munda, sed e medio, consuetaque verba, puellæ, Scribite sermonis publica forma placet. 480 Ah quoties dubius scriptis exarsit amator; Et nocuit formæ barbara lingua bonæ ! Sed quoniam, quamvis vittæ careatis honore, Est vobis vestros fallere cura viros; Ancillæ puerive manus ferat apta tabellas: 485 Pignora nec juveni credite vestra novo. Vidi ego pallentes isto terrore puellas Servitium miseras tempus in omne pati. Perfidus ille quidem, qui talia pignora servat: Sed tamen Ætnæi fulminis instar habet. 490 Judice me fraus est concessa, repellere fraudem: Armaque in armatos sumere jura sinunt. Ducere consuescat multas manus una figuras. Ah pereant, per quos ista monenda mihi! Inspicite, et certo ponite quemque loco. 530 Munera det dives: jus qui profitebitur, adsit: Facundus causam sæpe clientis agat. tum. Hic chorus ante alios aptus amare sumus. Nos facimus placitæ late præconia formæ. 535 Nomen habet Nemesis: Cynthia nomen habet. Vesper et Eoæ novere Lycorida terræ. Et multi, quæ sit nostra Corinna, rogant. Adde, quod insidiæ sacris a vatibus absunt: Et facit ad mores ars quoque nostra suos. 540 Nec nos ambitio, nec amor nos tangit habendi: Contemto colitur lectus et umbra foro. Sed facile hæremus, validoque perurimur æstu; Et nimium certa scimus amare fide. Scilicet ingenium placida mollimur ab arte, 545 Et studio mores convenienter eunt. Vatibus Aoniis faciles estote, puella. Numen inest illis, Pieridesque favent. Est deus in nobis, et sunt commercia coli. Sedibus ætheriis spiritus ille venit. A doctis pretium scelus est sperare poetis. Me miserum! scelus hoc nulla puella timet. Dissimulate tamen, nec prima fronte rapaces Este novus viso casse resistet amans. 550 Sed neque vector equum, qui nuper sensit habenas, 566 Te solam norit; tibi semper inhæreat uni. 570 Ut modo montanis sylva recisa jugis. Certior hic amor est: brevis et fecundior ille.575 Quæ fugiunt, celeri carpite poma manu. Omnia tradantur: portas reseravimus hosti; Et sit in infida proditione fides. Quod datur ex facili, longum male nutrit amorem. Miscenda est lætis rara repulsa jocis. 580 Ante fores jaceat: Crudelis janua, clamet : Multaque submisse, multa minanter agat. Dulcia non ferimus: succo renovemur amaro. Sæpe perit ventis obruta cymba suis. Hoc est, uxores quod non patiatur amari : Conveniunt illas, cum voluere, viri. Obde forem, et duro dicat tibi janitor ore, Non potes: exclusum te quoque tanget amor. Ponite jam gladios hebetes; pugnetur acutis. Nec dubito, telis quin petar ipse meis. 590 Dum cadit in laqueos captus quoque nuper amator, 585 Te quoque servari, modo quam vindicta redemit, Et vincto blandas sub pede ferre notas? Caverit hæc custos: pro charta conscia tergum Præbeat, inque suo corpore verba ferat. 626 Tuta quoque est, fallitque oculos e lacte recenti Littera: carbonis pulvere tange; leges. Hunc tamen illa suo crimine fecit avum. Quid faciat custos, cum sint tot in Urbe theatra? Cum spectet junctos illa libenter equos? Cum sedeat Phariæ sistris operata juvencæ; 635 Quoque sui comites ire vetentur, eat? Cum fuget e templis oculos Bona Diva virorum Præterquam si quos illa venire jubet : Cum, custode foris tunicas servante puellæ, Celent furtivos balnea tuta viros: Cum, quoties opus est, fallax ægrotet amica; Et cedat lecto quamlibet ægra suo: Nomine cum doceat, quid agamus, adultera clavis, Quasque petas, non det janua sola, vias. Fallitur et multo custodis cura Lyæo: Illa vel Hispano lecta sit uva jugo. Sunt quoque quæ faciant altos medicamina somnos, 640 645 Hæc quoque, quæ prebet lectum studiosa locumque, 670 Crede mihi, mecum non semel illa fuit. Nec nimium vobis formosa ancilla ministret : Sæpe vicem dominæ præstitit illa mihi. 666 Quo feror insanus? quid aperto pectore in hostem Nitor, et indicio prodor ad ipse meo? Non avis aucupibus monstrat, qua parte petatur: Non docet infestos currere cerva canes. Viderit utilitas: præcepta fideliter edam. Lemniasi gladios in mea fata dabo. Efficite, et facile est, ut nos credamus amari : Prona venit cupidis in sua vota fides. Spectet amabilius juvenem; suspiret ab imo 675 Fœmina; tam sero cur veniatque roget. Accedant lacrymæ, dolor et de pellice fictus Et laniet digitis illius ora suis. Jamdudum persuasus erit; miserebitur ultro: Et dicet, Cura carpitur ista mei. Præcipue, si cultus erit, speculoque placebit, Posse suo tangi credet amore deas. Sed te, quæcunque es, moderate injuria turbet; Neu sis audita pellice mentis inops. Nec cito credideris: quantum cito credere lædat, 680 685 Exemplum vobis non leve Procris erit. Est prope purpureos colles florentis Hymetti Fons sacer, et viridi cespite mollis humus. Sylva nemus non alta facit: tegit arbutus her bam: 689 Ros maris, et lauri, nigraque myrtus olent. Nec densæ foliis buxi, fragilesque myricæ, Nec tenues cytisi, cultaque pinus abest. Lenibus impulsæ Zephyris auraque salubri Grata quies Cephalo; famulis canibusque relictis Pallescunt frondes, quas nova læsit hiems; Quæque suos curvant matura cydonia ramos; Cornaque adhuc nostris non satis apta cibis, Ut rediit animus, tenues a pectore vestes Rumpit, et indignas sauciat ungue genas. Nec mora; per medias sparsis furibunda capillis Evolat, ut thyrso concita Baccha, vias. 710 Ut prope perventum; comites in valle relinquit. Ipsa nemus tacito clam pede fortis init. Quid tibi mentis erat, cum sic male sana lateres, Procri? quis attoniti pectoris ardor erat? Jam jam venturam, quæcunque erat Aura, pu tabas Scilicet, atque oculis probra videnda tuis. 716 Nunc venisse piget; neque enim deprendere | velles : Nunc juvat: incertus pectora versat amor. Credere quæ jubeant, locus est, et nomen, et index; 722 730 Et quia amans semper, quod timet, esse putat. Vidit ut oppressam, vestigia corporis, herbam, Pulsantur trepidi corde micante sinus. Jamque dies medius tenues contraxerat umbras, Inque pari spatio vesper et ortus erant. Ecce redit Cephalus sylvis, Cyllenia proles, 725 Oraque fontana fervida spargit aqua. Anxia, Procri, lates; solitas jacet ille per herbas; Et, Zephyri molles, Auraque, dixit, ades. Ut patuit miseræ jucundus nominis error, Et mens, et rediit verus in ora color. Surgit, et appositas agitato corpore frondes Movit, in amplexus uxor itura viri. Ille feram sonuisse ratus, juveniliter arcum Corripit: in dextra tela fuere manu. Quid facis, infelix? non est fera: supprime tela. Me miserum! jaculo fixa puella tuo est. 736 Hei mihi! conclamat, fixisti pectus amicum. Hic locus a Cephalo vulnera semper habet. Ante diem morior, sed nulla pellice læsa: Hoc faciet positæ te mihi, terra, levem. 740 Nomine suspectas jam spiritus exit in auras : Labor; io! cara lumina conde manu. Ille sinu dominæ morientia corpora mæsto Sustinet, et lacrymis vulnera sæva lavat. Exit, et, incauto paullatim pectore lapsus, 745 Excipitur miseri spiritus ore viri. [est, Sed repetamus iter: nudis mihi rebus agendum Ut tangat portus fessa carina suos. Seilicet exspectes, dum te in convivia ducam, Et quæras monitus hac quoque parte meos? Sera veni; positaque decens incede lucerna. 751 Grata mora est Veneri: maxima lena mora est. Etsi turpis eris, formosa videbere potis : Oderit; et dicat, Stulta rapina mea est. 760 Aptius est, deceatque magis potare puellas. Cum Veneris puero non male, Bacche, facis. Hoc quoque, qua patiens caput est, animusque pedesque Constent, nec, quæ sint singula, bina vide. Turpe jacens mulier, multo madefacta Lyæo: Dignaque concubitus quoslibet illa pati. 766 Nec somnis posita tutum succumbere mensa: Per somnos fieri multa pudenda solent. Ulteriora pudet docuisse: sed alma Dione, Præcipue nostrum est, quod pudet, inquit, opus. 770 Nota sibi sint quæque: modos a corpore certos Sumite non omnes una figura decet. Quæ facie præsignis eris, resupina jaceto: Spectentur tergo, quis sua terga placent. Milanion humeris Atalantes crura ferebat: 775 Si bona sunt, hoc sunt accipienda modo. Parva vehatur equo: quod erat longissima, nunquam Thebais Hectoreo nupta resedit equo. Strata premat genibus, paullum cervice reflexa, Fœmina per longum conspicienda latus. 780 Cui femur est juvenile, carent cui pectora menda, Stet vir, in obliquo fusa sit ipsa toro. Nec tibi turpe puta crinem, ut Phylleia mater, Solvere, et effusis colla reflecte comis. 791 Tu quoque, cui rugis uterum Lucina notavit, Infelix, cui torpet hebes locus ille, puella es, 800 806 Quo pariter debent fœmina virque frui. Tantum, cum finges, ne sis manifesta caveto: Effice per motum luminaque ipsa fidem. Quod juvet, et voces et anhelitus arguat oris. Ah pudet! arcanas pars habet ista notas. Gaudia post Veneris quæ poscet munus amantem, Ipsa suas nolet pondus habere preces. Nec lucem in thalamos totis admitte fenestris. Aptius in vestro corpore multa latent. Lusus habet finem: cycnis descendere tempus, Duxerunt collo qui juga nostra suo. 810 Ut quondam juvenes, ita nunc, mea turba, puellæ Inscribant spoliis, Naso magister erat. P. OVIDII NASONIS REMEDIORUM AMORIS LIBER UNUS. 5 Legerat hujus Amor titulum nomenque libelli: Et quod nunc ratio est, impetus ante fuit. 10 Effice nocturna frangatur janua rixa, 25 30 36 Et tegat ornatas multa corona fores. Fac coeant furtim juvenes, timidæque puellæ : Verbaque dent cauto qualibet arte viro. Et modo blanditias, rigido modo jurgia posti Dicat, et exclusus flebile cantet amans. His lacrymis contentus eris sine crimine mortis. Non tua fax avidos digna subire rogos. Hæc ego movit Amor gemmatas aureus alas, Et mihi, Propositum perfice, dixit, opus. 40 Ad mea, decepti juvenes, præcepta venite, Quos suus ex omni parte fefellit amor. Discite sanari, per quem dedicistis amare: 50 Una manus vobis vulnus opemque feret. Terra salutares herbas, eademque nocentes 45 Nutrit; et urticæ proxima sæpe rosa est. Vulnus in Herculeo quæ quondam fecerat hoste, Vulneris auxilium Pelias hasta tulit. Sed quæcunque viris, vobis quoque dicta, puellæ, Credite: diversis partibus arma damus. E quibus ad vestros si quid non pertinet usus, Attamen exemplo multa docere potest. Utile propositum, sævas extinguere flammas, Nec servum vitii pectus habere sui. Vixisset Phyllis, si me foret uso magistro ; Et per quod novies, sæpius isset iter. Nec moriens Dido summa vidisset ab arce Dardanidas vento vela dedisse rates. Nec dolor armasset contra sua viscera matrem, Quæ socii damno sanguinis ulta virum est. 60 55 Arte mea Tereus, quamvis Philomela placeret, Per facinus fieri non meruisset avis. Da mihi Pasiphaen; jam tauri ponet amorem : Da Phædram; Phædræ turpis abibit amor. Redde Parin nobis; Helenen Menelaus habebit: 65 Nec manibus Danais Pergama victa cadent. Impia si nostros legisset Scylla libellos; Hæsisset capiti purpura, Nise, tuo. Me duce damnosas, homines, compescite curas: 75 80 Dum licet, et modici tangunt præcordia motus, Si piget, in primo limine siste pedem. Opprime, dum nova sunt, subiti mala semina morbi; Et tuus, incipiens ire, resistat equus. [uvas: Nam mora dat vires; teneras mora percoquit Et validas segetes, quod fuit herba, facit. Quæ præbet latas arbor spatiantibus umbras, Quo posita est primum tempore, virga fuit. Tum poterat manibus summa tellure revelli; Nunc stat in immensum viribus aucta suis. Quale sit id, quod amas, celeri circumspice Optima vindictæ proxima quæque dies. Flumina pauca vides de magnis fontibus orta: Plurima collectis multiplicantur aquis. Si cito sensisses, quantum peccare parares, 110 Post tamen hic multos sanatus creditur annos Supremam bellis imposuisse manum. Qui modo nascentes properabam pellere morbos, Admoveo tardam nunc tibi lentus opem. 116. 120 Aut nova, si possis, sedare incendia tentes: 126 130 Ille dolor verbis emoderandus erit. Temporis ars medicina fere est: data tempore prosunt, Et data non apto tempore vina nocent. Quin etiam accendas vitia, irritesque vetando, Temporibus si non aggrediare suis. Ergo, ubi visus eris nostræ medicabilis arti, Fac monitis fugias otia prima meis. Hæc, ut ames, faciunt: hæc, ut fecere, tuentur: Hæc sunt jucundi causa cibusque mali. Otia si tollas, periere Cupidinis arcus, 136 Contemtæque jacent, et sine luce, faces. 140 Quam platanus vino gaudet, quam populus unda, Et quam limosa canna palustris humo; Tam Venus otia amat. Qui finem quæris amoris, (Cedit amor rebus) res age: tutus eris. Languor, et immodici sub nullo vindice somni, Aleaque, et multo tempora quassa mero, 146 Eripiunt omnes animis sine vulnere nervos. 160 Jam videt in campis Cæsaris arma suis. Vince Cupidineas pariter Parthasque sagittas: Et refer ad patrios bina tropaa deos. Ut semel Ætola Venus est a cuspide læsa, Mandat amatori bella gerenda suo. Quæritis, Ægisthus quare sit factus adulter? In promtu causa est: desidiosus erat. Pugnabant alii tardis apud Ilion armis : Transtulerat vires Græcia tota suas. Sive operam bellis vellet dare, nulla gerebat; Sive foro, vacuum litibus Argos erat. Quod potuit, fecit; ne nil ageretur, amavit. Sic venit ille puer: sic puer ille manet. Rura quoque oblectant animos, studiumque colendi: 166 Parte sonant alia sylvæ mugitibus altæ, Et queritur vitulum mater abesse suum. 184 | Venerit insitio; fac ramum ramus adoptet, 195 200 Vel tu venandi studium cole: sæpe recessit 210 Sed quanto minus ire voles, magis ire memento: mam: 230 [est. Sed fuge: tutus adhuc Parthus ab hoste fuga Dura aliquis præcepta vocet mea; dura fatemur Esse: sed, ut valeas, multa dolenda feres. Sæpe bibi succos, quamvis invitus, amaros 227 Eger; et oranti mensa negata mihi. Ut corpus redimas, ferrum patieris et ignes, Arida nec sitiens ora levabis aqua; Ut valeas animo, quicquam tolerare negabis? At pretium pars hæc corpore majus habet. Sed tamen est artis strictissima janua nostræ, Et labor est unus tempora prima pati. Adspicis, ut prensos urant juga prima juvencos? Ut nova velocem cingula lædat equum? 236 Forsitan a Laribus patriis exire pigebit. Sed tamen exibis: deinde redire voles. Nec te Lar patrius, sed amor revocabit amicæ, Prætendens culpæ splendida verba suæ. 240 Cum semel exieris, centum solatia curæ Et rus, et comites, et via longa dabunt. Nec satis esse puta discedere: lentus abesto, Dum perdat vires, sitque sine igne, cinis. Si nisi firmata properabis mente reverti, 245 Inferet arma tibi sæva rebellis Amor. Quid quod, ut abfueris, avidus sitiensque redibis ; Et spatium damno cesserit omne tuo? Viderit, Hæmoniæ si quis mala pabula terræ, Et magicas artes posse juvare putat. 250 |