nec longo distant cursu; modo Juppiter adsit, tertia lux classem Cretaeis sistet in oris.' sic fatus, meritos aris mactavit honores, taurum Neptuno, taurum tibi, pulcher Apollo, nigram Hiemi pecudem, Zephyris felicibus albam. 120 Fama volat pulsum regnis cessisse paternis Idomenea ducem, desertaque litora Cretae, 130 135 hoste vacare domos, sedesque adstare relictas. linquimus Ortygiae portus, pelagoque volamus, bacchatamque jugis Naxon viridemque Donysam, 125 Olearon, niveamque Paron, sparsasque per aequor Cycladas, et crebris legimus freta consita terris. nauticus exoritur vario certamine clamor; hortantur socii: Cretam proavosque petamus. prosequitur surgens a puppi ventus euntis et tandem antiquis Curetum adlabimur oris. ergo avidus muros optatae molior urbis, Pergameamque voco, et laetam cognomine gentem hortor amare focos arcemque attollere tectis. Jamque fere sicco subductae litore puppes; conubiis arvisque novis operata juventus; jura domosque dabam: subito cum tabida membris, corrupto caeli tractu, miserandaque venit arboribusque satisque lues et letifer annus. linquebant dulcis animas, aut aegra trahebant corpora; tum sterilis exurere Sirius agros; arebant herbae, et victum seges aegra negabat. rursus ad oraclum Ortygiae Phoebumque remenso hortatur pater ire mari, veniamque precari: quam fessis finem rebus ferat; unde laborum temptare auxilium jubeat; quo vertere cursus. Nox erat, et terris animalia somnus habebat: 123 domum. R. 125 Naxum. R. 126 Parum. R. 127 concita. R., H. 128 & 129 after 123 R. 140 145 effigies sacrae divom Phrygiique Penates, quos mecum a Troja mediisque ex ignibus urbis 150 155 ' Quod tibi delato Ortygiam dicturus Apollo est, hic canit, et tua nos en ultro ad limina mittit. nos te, Dardania incensa, tuaque arma secuti, nos tumidum sub te permensi classibus aequor, idem venturos tollemus in astra nepotes, imperiumque urbi dabimus: tu moenia magnis magna para, longumque fugae ne linque laborem. 160 mutandae sedes: non haec tibi litora suasit Delius, aut Cretae jussit considere Apollo. est locus, Hesperiam Grai cognomine dicunt, terra antiqua, potens armis atque ubere glaebae; Oenotri coluere viri; nunc fama minores Italiam dixisse ducis de nomine gentem: hae nobis propriae sedes; hinc Dardanus ortus, Iasiusque pater, genus a quo principe nostrum. surge age, et haec laetus longaevo dicta parenti haud dubitanda refer: Corythum terrasque requirat Ausonias; Dictaea negat tibi Juppiter arva.' 165 175 Talibus attonitus visis et voce deorum · nec sopor illud erat, sed coram adgnoscere voltus velatasque comas praesentiaque ora videbar; tum gelidus toto manabat corpore sudor corripio e stratis corpus, tendoque supinas ad caelum cum voce manus, et munera libo intemerata focis. Perfecto laetus honore Anchisen facio certum, remque ordine pando. adgnovit prolem ambiguam geminosque parentes, 180 151 insomnis. H. seque novo veterum deceptum errore locorum. . tum memorat: Nate, Iliacis exercite fatis, sola mihi talis casus Cassandra canebat. 185 190 nunc repeto haec generi protendere debita nostro, et saepe Hesperiam, saepe Itala regna vocare. sed quis ad Hesperiae venturos litora Teucros crederet? aut quem tum vates Cassandra moveret? cedamus Phoebo, et moniti meliora sequamur.' sic ait; et cuncti dicto paremus ovantes; hanc quoque deserimus sedem, paucisque relictis vela damus, vastumque cava trabe currimus aequor. Postquam altum tenuere rates, nec jam amplius ullae adparent terrae, caelum undique et undique pontus, tum mihi caeruleus supra caput adstitit imber, noctem hiememque ferens, et inhorruit unda tenebris. continuo venti volvunt mare, magnaque surgunt aequora; dispersi jactamur gurgite vasto ; involvere diem nimbi, et nox umida caelum abstulit; ingeminant abruptis nubibus ignes. excutimur cursu, et caecis erramus in undis. ipse diem noctemque negat discernere caelo, nec meminisse viae media Palinurus in unda. tris adeo incertos caeca caligine soles erramus pelago, totidem sine sidere noctes. quarto terra die primum se attollere tandem visa, aperire procul montis, ac volvere fumum. vela cadunt, remis insurgimus; haud mora, nautae adnixi torquent spumas et caerula verrunt. Servatum ex undis Strophadum me litora primum accipiunt; Strophades Graio stant nomine dictae, insulae Ionio in magno, quas dira Celaeno Harpyiaeque colunt aliae, Phineïa postquam clausa domus, mensasque metu liquere priores. tristius haud illis monstrum, nec saevior ulla 200 205 210 pestis et ira deum Stygiis sese extulit undis. virginei volucrum voltus, foedissima ventris proluvies, uncaeque manus, et pallida semper ora fame. Huc ubi delati portus intravimus, ecce laeta boum passim campis armenta videmus, caprigenumque pecus nullo custode per herbas. inruimus ferro, et divos ipsumque vocamus in partem praedamque Jovem; tum litore curvo exstruimusque toros, dapibusque epulamur opimis. at subitae horrifico lapsu de montibus adsunt Harpyiae, et magnis quatiunt clangoribus alas, diripiuntque dapes, contactuque omnia foedant immundo; tum vox taetrum dira inter odorem. rursum in secessu longo sub rupe cavata, arboribus clausi circum atque horrentibus umbris, instruimus mensas arisque reponimus ignem : rursum ex diverso caeli caecisque latebris turba sonans praedam pedibus circumvolat uncis, ore dapes. Sociis tunc, arma capessant, polluit edico, et dira bellum cum gente gerendum. disponunt enses et scuta latentia condunt. ergo ubi delapsae sonitum per curva dedere litora, dat signum specula Misenus ab alta aere cavo. Invadunt socii, et nova proelia temptant, obscenas pelagi ferro foedare volucres: sed neque vim plumis ullam nec volnera tergo accipiunt, celerique fuga sub sidera lapsae semesam praedam et vestigia foeda relinquunt. Una in praecelsa consedît rupě Celaeno, infelix vates, rūmpitque hanc pēctorẽ vōcēm : 'Bellum etiam pro caedě boum stratîsque juvencis, 230 rejected by R. 215 220 225 230 235 245 250 Lāomedōntiădae, bellumne înferre părātīs, ēt patrio Harpytas insōntis pellerě rēgnō? accipite ergo animis atque haec mea figite dicta, quae Phoebo pater omnipotens, mihi Phoebus Apollo praedixit, vobis Furiarum ego maxuma pando. Italiam cursu petitis, ventisque vocatis ibitis Italiam, portusque intrare licebit; sed non ante datam cingetis moenibus urbem, quam vos dira fames nostraeque injuria caedis ambesas subigat malis absumere mensas.' dixit, et in silvam pennis ablata refugit. At sociis subita gelidus formidine sanguis 255 deriguit; cecidere animi, nec jam amplius armis, 260 sed votis precibusque jubent exposcere pacem, sive deae, seu sint dirae obscenaeque volucres. et pater Anchises passis de litore palmis numina magna vocat, meritosque indicit honores : hunc petimus fessi et parvae succedimus urbi; 265 270 275 280 |