XXIX.

A a Quis hoc potest uidere, quis potest pati,
Nisi impudicus et uorax et aleo,
Mamurram habere quod Comata Gallia
Habebat uncti et ultima Britannia?
Cinaede Romule haec uidebis et feres?

ẞ Et ille nunc superbus et superfluens
Perambulabit omnium cubilia,
Vt albulus columbus aut Adoneus?
Cinaede Romule haec uidebis et feres?
Es impudicus et uorax et aleo.

5

10

1, 2. Quint. IX. 4, 141. Aspera uero et maledica iambis grassantur Quis hoc potest - aleo.'

3. Plin. H. N. XXXVI. 48. Hic namque est Mamurra Catulli Veronensis carminibus proscissus, quem, ut res est, domus ipsius clarius quam Catullus dixit habere quidquid habuisset Comata Gallia.'

XXIX.

Ad Romulum Catamithum (Chatamittam H) ABHLa'La2b In Romulum Catamithum DGL. Spatium unius uersus in OV.

1. quid potest Phillippensis.

3. Mammuřam C Nam murram (muram H) BDGHLa'La2OV Nam murram marg. murum b Manu murram (Manum urram A) AL Mamurram exhibent Plini codices XXXVI. 48 comota O.

4. Habeat AL Habet B Phillippensis qum te et b et cum te D Schwabius

cum te et ABCGHLLa OV uncti Faernus teste Statio, uulgo unctei unctum Scaliger Idem error in unctis cunctis Hor. Epod. V. 69 apud Plotium IV. 24. Cf. infra u. 22 ante Statius Lachm. Haupt. Rossb. britania H

5, 9. uidebitis H.

brithania V.

8. Et H ydoneus GoVa

idoneus cett. adoneus Statius uulgo et

Lachm. et sic Plautus Menaech. I. 2. 35, Ausonius Epigr. XXX, 6; cf. Simonidei Auson. Prof. XIII. 6, Orphěŭs bis in Culice 117, 269 Orphěō Hor. C. I. 24, 13, Vlixei ib. 6, 7, Epod. XVI. 60, XVII. 16, uide L. Muellerum de Re Metrica p. 268 haut idoneus Silligius Schwab.

dionius Heinsius (dionaeus Guarinus).

columbulus

10. Et si BH Phillippensis Post hunc uersum Mommsenus (Hist. Rom. III. 315) transponit uu. 21-24, Schwabius uu. 23, 24; Ribbeckius (Ann. Iahn. LXXXV. 377) bunc ordinem statuit; 10-12, 23, 24, 13-15, 21, 22, 16-20. 11. Eome H.

Fuisti in ultima occidentis insula,
Vt ista uostra diffututa mentula
Ducenties comesset aut trecenties;
Quid est alit sinistra liberalitas?

ẞ Parum expatrauit an parum elluatus est?
Paterna prima lancinata sunt bona;
Secunda praeda Pontica, inde tertia
Hibera, quam scit amnis aurifer Tagus.
Neque una Gallia aut timent Britanniae.

Quid hunc malum fouetis? aut quid hic potest
Nisi uncta deuorare patrimonia?

15

20

aut b aliud Guarinus

alit praeeunte Scaligero frustra pro

alid Statius iam antea improbatum ab Auantio
scripsi simile Plautinis aliut illut a Ritschelio restitutis
sinistra H.

16. expatrauit cf. Gloss. Labb. p. 69 expatrauit ἐπετέλεσεν

aut Ha

elleuatus B eleuatus Phillippensis eluatus CH elluatus est parum Puccius probatus a Spengelio in Seebod. Nou. Chron. Paed. 1828 Fasc. IV. p. 108. primum codices prima Turneb. Aduers. XII. 1.

17. Pater nam B

18. tercia H.

19. Hibera om D in suo loco, habet in fine u. 18. Hybera Libera O

thagus CGLa La-Va.

20.

mae (Britanie HV) codices Vulp. Doer. Sill. Rossb.

Hune (Hinc H Nunc abd) Galliae timet (timent ALb) et BritanHunc Galliae timetis et B. Faernus Casaubonus Nunc Galliae timetur et B. Froeblichius Schwab. Timentque G. hunc, timet Britannia Turnebus Aduers. XII. 1 Timetque G. hunc, timent Britanniae Dousa P. Time Britannia hunc, timete Galliae Lachmannus Timete Galliae, hunc time Britannia Hauptius, et sic G. Hermannus nisi quod hic hinc scribit Et huncce Galliae et timent B. Spengelius Eunce G. et timent B. Heysius Et huice Gallia et metet Britannia? H. A. I. Munro, ex Plauti Mercat. Prolog. 71, 'Tibi aras, tibi 'occas, tibi seris, tibi eidem metis.' Ipse conieci Neque una Gallia aut timent Britanniae. Hoc est, Neque enim Gallia tantummodo aut Britanniae Mamurram timent; quod post commemoratas ex Ponto atque Hiberia praedas iure uidetur additum. Versum spurium habent Scaliger Conr. de Allio Barthius (Aduers. XXXI. 2) Wagnerus in Iabn. Ann. XIII. 279.

21. malum ut interiectionem uncis incluserunt editores plerique ante Lachmannum. fauetis B hinc CDHL hunc G.

Eone nomine (urbis o pudet meae)
Socer generque, perdidistis omnia?

XXX.

ALFENE immemor atque unanimis false sodalibus
Iam te nil miseret, dure, tui dulcis amiculi ?

24. Verg. Cat. III. 6. Vt iste uersus usquequaque pertinet Gener socerque perdidistis omnia.

23. urbis (uerbis Durbis H urbes a) opulentissime (opulentie Dres

densis) codices imperator unice Scaliger

abditissima G. Hermannus

0

piissime Lachmannus quod tuetur Hauptius Quaest. Catull. p. 20; cf. uersus Hildeberti apud Gulielmum Malmesburiensem IV. 351, 'Quem magis optauit cum

'crimine solus habere Caesar quam socius et pius esse socer.'

orbis o

piissimei Hauptius orbis o pii duces Beniaminus Jowett

oppidissime

Heysius Ipse conieci urbis o pudet meae in parenthesi additum.

24. gener socerque Verg. Cat. III. 6.

XXX.

Hoc carmen primus ni fallor Anglus in Ephem. Class. IV. 297, XV. 107 comparatis Sapphus fr. 68 ed. Bergk.

κατθανοῖσα δε κείσ ̓ οὐδέ ποτε μναμοσύνα σέθεν

ἔσσετ ̓ οὔτε τόθ ̓ οὔθ ̓ ὕστερον· οὐ γὰρ πεδέχεις βρόδων

τῶν ἐκ Πιερίας, ἀλλ ̓ ἀφάνης κὴν ̓Αΐδα δόμοις

φοιτάσεις πεδ ̓ ἀμαύρων νεκύων ἐκπεποταμένα.

et Hor. C. I. 11 Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi I. 18 Nullam, Vare, sacra uite prius seueris arborem IV. 10 O crudelis adhuc et Veneris muneribus potens

e quibus Sapphus carmen 4 uersus haberet, Horatiana alterum 4 × 3, altera 4 × 2, in tres strophas diuisit quaternorum uersuum. Sed utriusque strophae Catulliani carminis posteriores duos uersus rursus in quatuor partes distribuit hoc modo

Iam me prodere, iam non
Dubitas fallere perfide
Nec facta impia fallacum
Hominum caelicolis placent.

Lachmannus in ed. I. Catulli carmen et ipse in tres strophas quaternorum uersuum describebat. Postea in Bergkii et Caesaris Diar. Antiq. 1845 p. 492 sex strophas fecit binorum uersuum. Hunc ordinem secuti sunt Hauptius in ed. sua et Lachm. II., Schwabius. Et Sapphus quidem choriambica carmina in strophas binorum uersuum in antiquis apographis descripta fuisse testatur Hephaestio p. 111, Κοινὰ δὲ ὅσα υπὸ συστήματος μὲν καταμετρεῖται, αὐτὸ δε τὸ σύστημα ἔχει πληρούμενον· οἷά ἐστι τὰ ἐν τῷ δευτέρῳ καὶ τρίτῳ Σαπφοῦς· ἐν οἷς καταμετρεῖται μὲν ὑπὸ διστιχίας, αὐτὴ δ ̓ ἡ διστιχία ὁμοία ἐστί. Id. p. 117,

Ad Aiphenum (Alhpenum D) ADGHLLah

Ad Alfenum BLa1.

1. Alphene BCDGLLa O ab Lachm. Alfene A Rossbachius Schwabius, et sic Mommsen. Inscript. Lat. I. 210, 467, 473, Gruter 208, 753.6, 856. 1, 856.2

lam me prodere, iam non dubitas fallere, perfide?

5

Nec facta impia fallacum hominum caelicolis placent.
Quae tu negligis ac me miserum deseris in malis. (5)
Eheu quid faciant, dice, homines cuiue habeant fidem?

Κοινὰ δὲ συστηματικὰ ἅπερ καὶ ὁ κατὰ στίχον γεγράφθαι φάσκων ὑγιῶς ἂν λέγοι καὶ ὁ κατὰ σύστημα, ὡς τὸ δεύτερον καὶ τρίτον Σαπφοῦς. διὰ μὲν γὰρ τὸ ἐν τοῖς παλαιοῖς ἀντιγράφοις κατὰ δύο ὁρᾶν παραγεγραμμένον ἕκαστον ἆσμα καὶ ἔτι διὰ τὸ μηδὲν εὑρίσκεσθαι ἀριθμοῦ περιττοῦ κατὰ συστήματα νομίζομεν αὐτὰ γεγράφθαι, πάλιν δὲ τῷ ὅμοιον ἑκάτερον εἶναι τῶν ἐν τῇ δυάδι στίχων καὶ τῷ δύνασθαι τὴν ποιήτριαν κατὰ τύχην τινὰ ἀρτίου πάντα ἀριθμοῦ πεποιηκέναι φαίη τις ἂν κατὰ στίχον αὐτὰ γεγράφθαι. Choriambica autem fuisse carmina secundi ac tertii libri Sapphus docet idem p. 42, τῶν δὲ ἀκαταλήκτων τὸ μὲν πεντάμετρον καλεῖται Σαπφικὸν τεσσερεσκαιδεκασύλλαβον, ᾧ τὸ δεύτερον Σαπφοῦς ὅλον γέγραπται, - Ηράμαν μὲν ἐγὼ σέθεν ̓Ατθὶ πάλαι πόκα. (fr. 37) p. 60, τὸ δὲ ἀκατάληκτον καλείται Σαπφικὸν ἐκκαιδεκασύλλαβον, ᾧ τὸ τρίτον ὅλον Σαπφοῦς γέγραπται, πολλὰ δὲ καὶ ̓Αλκαίου ἄσματα, - Νύμφαις ταῖς Διὸς ἐξ αἰγιόχω φασὶ τετυγμέναις (fr.85). Cf. Alc. fr. 39, 40, 41, 42, 44, 82, 83, 84, 86, 87. Hinc apparet tertium librum Sapphus carminum nonnisi choriambicos tetrametros comprehendisse. Nec quidquam obstat quominus Alcaei quoque et Horati choriambica carmina κατὰ δύο scripta fuerint. Σκόλια certe quae hoc metro scripta exstant apud Athenaeum XV. 695 (14, 17, 18, 19, 20, 23) omnia sunt duorum uersuum. Illud certe affirmari posse uidetur, hanc descriptionem Catulli carmini XXX melius quam priorem illam κατὰ τέσσαρας conuenire. Nam post u. 3 nonnulla excidisse pene pro certo habeo. Languet enim nec in u. 4 nisi praeeunte uel nec uel non; deinde quae in u. 5 uix habet quo referatur.

4.

Iam me prodere iam (ia A) me non d.

3. Sic Calpurn. ed. 1481 ADa lam me prodere (perdere b) main non med BCGHLLa La OVb per fidem corr. D. Post hunc uersum excidisse duos uersus censeo. Hec Ha Num Schwabius imperia B improba D. 5. Quos margo L, margo d Bapt. Guarinus Auantius Froeblichius. 6. Oheu codices Eheu uulgo post Aldinam 1. quod D faciam H dico codices dic Pontanus uulgo; impressum non legitur ante Muretinam dehinc Statius Voss. Vulp. Doer. dice ipse conieci. Charisius 349. 23 ed. Keil, 340, 1 P. Omnia autem imperatiua tertiae coniugationis correptae secunda persona temporis instantis per e litteram terminantur. Corrumpuntur haec tria dumtaxat facis fac, dico dic, duco duc, et quae ab his sunt, dico addico addic, praedico praedic, indico indic, duco abduco abduc, induco induc, perduco perduc, seduco seduc. Sed facio, quod subnotauimus, si praepositionem acceperit, ad regulam redit, uelut inficio infice, adficio adfice, conficio confice. Sed apud ueteres salua est regula, qui dixerunt face, dice, duce non minus apud Vergilium antiquitatis amantem in undecimo libro 'Tu Voluse armari Volscorum edice maniplis,' ratione et conpetenter analogiae et consuetudini eruditorum, quoniam imperatiua in omni uerbo omni ordine ex secunda persona finitiua deriuantur amissa s semiuocali littera, uelut nuntio nuntias nuntia, moueo moues moue, munio munis muni, unde et eundem accentum seruare debent qui

Certe tute iubebas animam tradere, inique, me
Inducens in amorem, quasi tuta omnia mi forent.
Idem nunc retrahis te ac tua dicta omnia factaque
Ventos irrita ferre ac nebulas aereas sinis.
Si tu oblitus es, at dii meminerunt, meminit Fides,
Quae te ut paeniteat postmodo facti faciet tui.

Aa

PAENE insularum, Sirmio, insularumque
Ocelle, quascumque in liquentibus stagnis

10

(10)

est in secunda persona, ut producantur. In tertio uero ordine i correptum in e correptum uertitur et fient imperatiua lego legis lege. Ita ergo et dico dicis dice, facio facis face debet declinari et ita positum apud ueteres reperitur. Praeterea in omni ordine re syllaba addita imperatiuis fiunt infinitiua, ut est dictum quasi ama amare, moue mouere, muni munire. Item in tertio ordine correpto scribe scribere, lege legere. Ita quoque nisi dice, face declinetur, dicere facere infinitiuum esse non poterit. Eadem fere dicit 256. 18 Κ., 226, 7 P., 563. 20 K. Cf. Palaemon. Art. Gramm. 1382 P. Sed quaestio de dic duc fac. Numquam enim addita re integre sonuerit infinitiuus; sed hoc usu plurimum ualuit. Nam Vergilius dicit dice et Terentius face, quibus si adiicias re faciunt integre sonare infinitiuum modum, dicere facere ducere. Dice legitur apud Naeuium fr. XI. (Ribbeck.) Plautum Curc. I. 2. 43, Bacc. IV. 4. 65, Capt. II. 2. 109, Merc. I. 2. 47, Poen. V. 4. 60, Rud. 1. 2. 36, dicedum Rud. IV. 4. 112, et sic Poeta apud Varronem L. L. VII. 29, 'Dice illam pusam.'

7. tu a

iubeas b

solebas a
me om. codices, add. Auantius.

uidebas ed. Pr.

quasi omnia tuta ABCDGHLLa La Va quasi

Marcilius

cum te H animam bis a

8. Tu ducens D omnia mi forent O

quasi t. omnia h ed. 1473.

al, idem

inde B

inde ACDGHLLa Rossbachius

dicta tua factaque omnia b

hac

omnia om A.

9. Idem La2OV abb Lal hac B ad D Vento DGHLa'La2OV ed. Pr. aereas ACHL (a m. pr.) a.

10.

II. eras pro es a

ut ACGHLLa La OVh

audii Dut Lach

manno uidetur at B (ni fallor) ac meminerunt at meminit c, quantum scio, solus meminere at meminit Muretus Martyni-Laguna Handius Silligius Froeblichius. Handius at dii-fides pro parenthesi habet, u. 12 facit apodosin legendo facient, et signo interrogationis post tui posito. meminere et meminit Guarinus in commentario.

12. ue pro ut H

poeniteat b postremo D facta Lab. Post

bunc uersum uu. 4, 5 transponit Lachmannus, sequente Hauptio.

XXXI.

Ad Sirmium insulam BDGHLa La ab Ad Syrmium insulam AL.

1. Pene (Poene H) insularum ABGHLa'h

Ene i. V bene i. CL

Spatium unius uersus in OV.

uelle i. a paene insularum Lachmannus

paeninsularum Rossbachius

peninsularum Scaliger syrmio AC