Page images
PDF
EPUB

Semper, et obtentâ densantur nocte tenebræ ;
Aut redit à nobis aurora, diemque reducit,
Nosque ubi primus equis Oriens afflavit anbelis,
Illic sera rubens accendit lumina Vesper.

Hinc tempestates dubio prædiscere cœlo
Possumus, hinc messisque diem tempusque serendi;
Et quandò infidum remis impellere marmor
Conveniat ; quandò armatas deducere classes,
Aut tempestivam silvis evertere pinum.

Nec frustrà signorum obitus speculamur et ortus, Temporibusque parem diversis quattuor annum.

Frigidus agricolam si quandò continet imber,
Multa, forent quæ mox cœlo properanda sereno,
Maturare datur : durum procudit arator
Vomeris obtusi dentem; cavat arbore lintres;
Aut pecori signum, aut numeros impressit acervis :
Exacuunt alii vallos furcasque bicornes,
Atque Amerina parant lentæ retinacula viti.
Nunc facilis rubeâ texatur fiscina virgâ;
Nunc torrete igni fruges, nunc frangite saxo.
Quippè etiam festis quædam exercere diebus
Fas et jura sinunt: rivos deducere nulla
Relligio vetuit, segeti prætendere sepem,
Insidias avibus moliri, incendere vepres,
Balantumque gregem fluvio mersare salubri :
Sæpè oleo tardi costas agitator aselli

Vilibus aut onerat pomis; lapidemque revertens
Incusum, aut atræ massam picis, urbe reportat.
Ipsa dies alios alio dedit ordine Luna

Felices operum. Quintam fuge; pallidus Orcus,
Eumenidesque sata; tùm partu Terra nefando
Cœumque Iapetumque creat, sævumque Typhœa,
Et conjuratos cœlum rescindere fratres :

Ter sunt conati imponere Pelio Ossam

Scilicet, atque Ossæ frondosum involvere Olympum;
Ter pater exstructos disjecit fulmine montes.
Septima post decimam felix, et ponere vitem,
Et prensos domitare boves, et licia telæ
Addere nona fugæ melior, contraria furtis.
Multa adeò gelidâ meliùs se nocte dedêre,
Aut cùm sole novo terras irrorat Eous :
Nocte leves stipulæ meliùs, nocte arida prata
Tondentur; noctis lentus non deficit humor.

Et quidam seros hiberni ad luminis ignes
Pervigilat, ferroque faces inspicat acuto :
Intereà, longum cantu solata laborem,
Arguto conjux percurrit pectine telas,
Aut dulcis musti Vulcano decoquit humorem,
Et foliis undam tepidi despumat aheni.

At rubicunda Geres medio succiditur æstu,
Et medio tostas æstu terit area fruges.

Nudus ara, sere nudus : hiems ignava colono.
Frigoribus parto agricolæ plerumque fruuntur,
Mutuaque inter se læti convivia curant.
Invitat genialis hiems, curasque resolvit :
Ceu pressæ cùm jam portum tetigêre carinæ,
Puppibus et læti nautæ imposuêre coronas.
Sed tamen et quernas glandes tùm stringere tempus,
Et lauri baccas, oleamque, cruentaque myrta;
Tum gruibus pedicas, et retia ponere cervis,
Auritosque sequi lepores, tùm figere damas
Stuppea torquentem Balearis verbera fundæ,
Cùm nix alta jacet, glaciem cùm flumina trudunt.
Quid tempestates autumni, et sidera dicam?
Atque ubi jam breviorque dies, et mollior æstas,
Quæ vigilanda viris, vel cùm ruit imbriferum ver,

Spicea jam campis cùm messis inhorruit, et cùm
Frumenta in viridi stipulâ lactentia turgent?
Sæpè ego, cùm flavis messorem induceret arvis
Agricola, et fragili jam stringeret hordea culmo,
Omnia ventorum concurrere prælia vidi,

Quæ gravidam latè segetem ab radicibus imis
Sublimè expulsam eruerent; ita turbine nigro
Ferret hiems culmumque levem, stipulasque volantes.
Sæpè etiam immensum cœlo venit agmen aquarum,
Et foedam glomerant tempestatem imbribus atris
Collectæ ex alto nubes; ruit arduus æther,
Et pluviâ ingenti sata læta, boumque labores
Diluit: implentur fossæ, et cava flumina crescunt
Cum sonitu, fervetque fretis spirantibus æquor.
Ipse Pater, mediâ nimborum in nocte, coruscâ
Fulmina molitur dextrâ ; quo maxima motu
Terra tremit, fugêre feræ, et mortalia corda
Per gentes humilis stravit pavor: ille flagranti
Aut Atho, aut Rhodopen, aut alta Ceraunia telo
Dejicit; ingeminant austri, et densissimus imber:
Nunc nemora ingenti vento, nunc littora plangunt.
Hoc metuens, cœli menses et sidera serva,
Frigida Saturni sese quò stella receptet,
Quos ignis coeli Cyllenius erret in orbes.

In primis venerare Deos, atque annua magnæ
Sacra refer Cereri, lætis operatus in herbis,
Extremæ sub casum hiemis, jam vere sereno.
Tunc agni pingues, et tunc mollissima vina :
Tunc somni dulces, densæque in montibus umbræ.
Cuncta tibi Cererem pubes agrestis adoret ;
Cui tu lacte favos et miti dilue Baccho;
Terque novas circum felix eat hostia fruges,
Omnis quam chorus et socii comitentur ovantes,

Et Cererem clamore vocent in tecta : neque ante
Falcem maturis quisquam supponat aristis,
Quàm Cereri, tortâ redimitus tempora quercu,
Det motus incompositos, et carmina dicat.

Atque hæc ut certis possimus discere signis,
Estusque, pluviasque, et agentes frigora ventos,
Ipse Pater statuit quid menstrua luna moneret,
Quo signo caderent austri, quid sæpè videntes
Agricolæ propiùs stabulis armenta tenerent.

Continuò, ventis surgentibus, aut freta ponti Incipiunt agitata tumescere, et aridus altis Montibus audiri fragor, aut resonantia longè Littora misceri, et nemorum increbrescere murmur. Jam sibi tùm curvis malè temperat unda carinis, Cùm medio celeres revolant ex æquore mergi, Clamoremque ferunt ad littora; cùmque marinæ In sicco ludunt fulicæ; notasque paludes Deserit, atque altam supra volat ardea nubem. Sæpè etiam stellas, vento impendente, videbis Præcipites cœlo labi, noctisque per umbram. Flammarum longos à tergo albescere tractus; Sæpè levem paleam et frondes volitare caducas, Aut summâ nantes in aquâ colludere plumas.

At Borea de parte trucis cùm fulminat, et cùm Eurique Zephyrique tonat domus; omnia plenis Rura natant fossis, atque omnis navita ponto Humida vela legit. Nunquàm imprudentibus imber Obfuit: aut illum surgentem vallibus imis Aëriæ fugêre grues; aut bucula, coelum Suspiciens, patulis captavit naribus auras ; Aut arguta lacus circumvolitavit hirundo; Et veterem in limo rana cecinêre querelam. Sæpiùs et tectis penetralibus extulit ova

Angustum formica terens iter; et bibit ingens
Arcus; et è pastu decedens agmine magno
Corvorum increpuit densis exercitus alis.
Jam varias pelagi-volucres, et quæ Asia circum
Dulcibus in stagnis rimantur prata Caystri,
Certatim largos humeris infundere rores,
Nunc caput objectare fretis, nunc currere in undas,
Et studio incassum videas gestire lavandi.
Tùm cornix plenâ pluviam vocat improba voce,
Et sola in siccâ secum spatiatur arenâ.
Nec nocturna quidem carpentes pensa puellæ
Nescivêre hiemem, testâ cùm ardente viderent
Scintillare oleum, et putres concrescere fungos.

Nec minùs ex imbri soles et aperta serena
Prospicere, et certis poteris cognoscere signis.
Nam neque tum stellis acies obtusa videtur;
Nec fratris radiis obnoxia surgere luna;
Tenuia nec lanæ per cœlum vellera ferri;
Non tepidum ad solem pennas in littore pandunt
Dilectæ Thetidi alcyones; non ore solutos
Immundi meminêre sues jactare maniplos:

[ocr errors]

At nebulæ magis ima petunt, campoque recumbunt;
Solis et occasum servans de culmine summo
Nequicquam seros exercet noctua cantus.
Apparet liquido sublimis in aëre Nisus,
Et pro purpureo poenas dat Scylla capillo;
Quacunque illa levem fugiens secat æthera pennis,
Ecce inimicus atrox magno stridore per auras
Insequitur Nisus ; quà se fert Nisus ad auras
Illa levem fugiens raptim secat æthera pennis.
Tùm liquidas corvi presso ter gutture voces
Aut quater ingeminant; et sæpè cubilibus altis,
Nescio quâ præter solitum dulcedine læti,

,

« PreviousContinue »