Sed quis ad Hesperiæ venturos littora Teucros Crederet? aut quem tùm vates Cassandra moveret? Cedamus Phœbo, et moniti meliora sequamur.
Sic ait: et cuncti dictis paremus ovantes. Hanc quoque deserimüs sedem, paucisque relictis Vela damus, vastumque cava trabe currimus æquor. Postquàm altum tenuêre rates, nec jam ampliùs ullæ Apparent terræ, cælum undiquè, et undiquè pontus; Tùm mihi cæruleus supra caput adstitit imber, Noctem hiememque ferens; et inhorruit unda tenebris. Continuò venti volvunt mare, magnaque surgunt Æquora: dispersi jactamur gurgite vasto. Involvêre diem nimbi, et nox humida cœlum Abstulit: ingeminant abruptis nubibus ignes. Excutimur cursu, et cæcis erramus in undis. Ipse diem noctemque negat discernere cœlo, Nec meminisse viæ media Palinurus in undâ. Tres adeò incertos cæcâ caligine soles Erramus pelago, totidem sine sidere noctes. Quarto terra die primùm se attollere tandem Visa, aperire procul montes, ac volvere fumum. Vela cadunt, remis insurgimus: haud mora, nautæ Adnixi torquent spumas, et cærula verrunt. Servatum ex undis Strophadum me littora primum Accipiunt. Strophades Graío stant nomine dictæ Insulæ Ionio in magno, quas dira Celæno, Harpyiæque colunt aliæ, Phineïa postquam Clausa domus, mensasque metu liquêre priores. Tristius haud illis monstrum, nec sævior ulla Pestis et ira Deûm Stygiis sese extulit undis. Virginei volucrum vultus, fædissima ventris Proluvies, uncæque manus, et pallida semper
Hùc ubi delati portus intravimus; ecce Læta boum passim campis armenta videmus, Caprigenumque pecus, nullo custode, per herbas. Irruimus ferro, et Divos ipsumque vocamus In partem prædamque Jovem : tunc littore curvo Exstruimusque toros, dapibusque epulamur opimis. At subitæ horrifico lapsu de montibus adsunt Harpyiæ, et magnis quatiunt clangoribus alas, Diripiuntque dapes, contactuque omnia fædant Immundo: tùm vox tetrum dira inter odorem. Rursum in secessu longo, sub rupe cavatâ, Arboribus clausi circùm atque horrentibus umbris, Instruimus mensas, arisque reponimus ignem. Rursum ex diverso cœli cæcisque latebris Turba sonans prædam pedibus circumvolat uncis; Polluit ore dapes. Sociis tunc arma capessant Edico, et dirâ bellum cum gente gerendum.. Haud secùs ac jussi faciunt, tectosque per herbam Disponunt enses, et scuta latentia condunt. Ergo, ubi delapsæ sonitum per curva dedêre Littora, dat signum specula Misenus ab alta Ære cavo: invadunt socii, et nova prælia tentant, Obscenas pelagi ferro fædare volucres.
Sed neque vim plumis ullam nec vulnera tergo Accipiunt; celerique fuga sub sidera lapsæ, Semesam prædam et vestigia fæda relinquunt.
Una in præcelsa consedit rupe Celæno, Infelix vates, rupitque hanc pectore vocem :
Bellum etiam pro cæde boum stratisque juvencis, Laomedontiadæ, bellumne inferre paratis, Et patrio insontes Harpyias pellere regno? Accipite ergo, animis atque hæc mea figite dicta : Quæ Phœbo Pater omnipotens, mihi Phœbus Apollo
Prædixit, vobis Furiarum ego maxima pando. Italiam cursu petitis, ventisque vocatis Ibitis Italiam, portusque intrare licebit :
Sed non antè datam cingetis mænibus urbem, Quàm vos dira fames, nostræque injuria cædis, Ambesas subigat malis absumere mensas. Dixit, et in silvam pennis ablata refugit.
At sociis subitâ gelidus formidine sanguis Diriguit: cecidêre animi; nec jam ampliùs armis, Sed votis precibusque jubent exposcere pacem, Sive Deæ, seu sint diræ obscenæque volucres.
At pater Anchises, passis de littore palmis, Numina magna vocat, meritosque indicit honores : Dî, prohibete minas; Dî, talem avertite casum, Et placidi servate pios. Tùm littore funem Deripere, excussosque jubet laxare rudentes. Tendunt vela Noti: fugimus spumantibus undis, Quà cursum ventusque gubernatorque vocabant. Jam medio apparet fluctu nemorosa Zacynthos, Dulichiumque, Sameque, et Neritos ardua saxis : Effugimus scopulos Ithacæ, Laërtia regna; Et terram altricem sævi exsecramur Ulyssei. Mox et Leucatæ nimbosa cacumina montis, Et formidatus nautis aperitur Apollo. Hunc petimus fessi, et parvæ succedimus urbi. Anchora de prorâ jacitur; stant littore puppes. Ergo insperatâ tandem tellure potiti, Lustramurque Jovi, votisque incendimus aras, Actiaque Iliacis celebramus littora ludis. Exercent patrias oleo labente palæstras Nudati socii: juvat evasisse tot urbes Argolicas, mediosque fugam tenuisse per hostes.
Intereà magnum sol circumvolvitur annum,
Et glacialis hiems Aquilonibus asperat undas. Ere cavo clypeum, magni gestamen Abantis, Postibus adversis figo, et rem carmine signo : Eneas hæc de Danais victoribus arma.
Linquere tùm portus jubeo, et considere transtris.
Certatim socii feriunt mare, et æquora verrunt. Protinùs aërias Phæacum abscondimus arces, Littoraque Epiri legimus, portuque subimus Chaonio, et celsam Buthroti ascendimus urbem. Hic incredibilis rerum fama occupat aures, Priamiden Helenum Graias regnare per urbes, Conjugio Æacidæ Pyrrhi sceptrisque potitum, Et patrio Andromachen iterùm cessisse márito. Obstupui; miroque incensum pectus amore Compellare virum, et casus cognoscere tantos. Progredior portu, classes et littora linquens. Solemnes tùm fortè dapes et tristia dona, Ante urbem in luco, falsi Simoëntis ad undam, Libabat cineri Andromache, Manesque vocabat Hectoreum ad tumulum, viridi quem cespite inanem, Et geminas, causam lacrymis, sacraverat aras.
Ut me conspexit venientem, et Troïa circum Arma amens vidit, magnis exterrita monstris, Diriguit visu in medio, calor ossa reliquit; Labitur; et longo vix tandem tempore fatur: Verane te facies, verus mihi nuncius affers, Nate Deâ? vivisne? aut, si lux alma recessit, Hector ubi est? Dixit, lacrymasque effudit, et omnem Implevit clamore locum. Vix pauca furenti Subjicio, et raris turbatus vocibus hisco :
Vivo equidem, vitamque extrema per omnia duco. Ne dubita; nam vera vides.
Heu! quis te casus dejectam conjuge tanto
Excipit? aut quæ digna satis fortuna revisit? Hectoris, Andromache, Pyrrhin' connubia servas?
Dejecit vultum, et demissâ voce locuta est : O felix una ante alias Priaraeia virgo, Hostilem ad tumulum, Trojæ sub mænibus altis, Jussa mori, quæ sortitus non pertulit ullos, Nec victoris heri tetigit captiva cubile! Nos, patriâ incensâ, diversa per æquora vectæ, Stirpis Achilleæ fastus, juvenemque superbum, Servitio enixæ, tulimus: qui deindè, secutus Ledæam Hermionem, Lacedæmoniosque Hymenæos, Me famulam famuloque Heleno transmisit habendam. Ast illum, ereptæ magno inflammatus amore Conjugis, et scelerum furiis agitatus, Orestes Excipit incautum, patriasque obtruncat ad aras.
Morte Neoptolemi regnorum reddita cessit Pars Heleno, qui Chaonios cognomine campos, Chaoniamque omnem Trojano à Chaone dixit; Pergamaque, Iliacamque jugis hanc addidit arcem.
Sed tibi qui cursum venti, quæ fata dedêre? Aut quis te ignarum nostris Deus appulit oris? Quid puer Ascanius? superatne, et vescitur aura? Quem tibi jam Troja....
Ecquæ jam puero est amissæ cura parentis? Ecquid in antiquam virtutem animosque viriles Et pater Æneas et avunculus excitat Hector?
Talia fundebat lacrymans, longosque ciebat
Incassum fletus, cùm sese à moenibus heros Priamides multis Helenus comitantibus affert, Agnoscitque suos, lætusque ad limina ducit, Et multùm lacrymas verba inter singula fundit. Procedo, et parvam Trojam, simulataque magnis Pergama, et arentem Xanthi cognomine rivum
« PreviousContinue » |