Finibus extorris, complexu avolsus Iuli, 620 Sed cadat ante diem mediaque inhumatus arena. Munera. Nullus amor populis, nec fœdera sunto. 625 616. externis Hugen. conspectu avolsus codd. ap. Nonium Marcellum. que post complexu duo Burmann, avolsus scriptum cum Medic. et Gud. —617. que abest a Mentel. pr. et sic bona codd. pars ap. Pierium eo caret. —618. leges sub p. -622. et deest Zulich. a m. pr. pr. 619. fruetur Goth. sec.— alter Hamb. -627. quæcunque Parrhas. lib. XII. audacis populi, Servius : - -- Hamb. 626. sequere cum vita, sed multo majore cum vi. Servius : « quasi imprecationes ipsas suo consecraret sanguine. 622-629. Odia inter Pœnos et Romanos, et bella perpetua de imperio. stirpem exercete odiis, vexate. Nisi est exquisitior ratio pro vulgari, exercere odia in posteros; nihil amplius. Munera int. inferias, quæ proprie mitti dicuntur. nec fœdera sunto, quippe tertio rupta, ut Serv. — 625. ultor, Hannibalem ostendit (ut quoque Serv.), qui Italiam ferro ignique vastavit. ex ossibus pro vulgari, ex cinere meo, h. e. post me veniat aliquis, qui persequatur etc. dabunt se, exquisitius quam, erunt. Occurrit et alibi: Georg. I, 287 Multa adeo gelida melius se nocte dederunt. Bella scilicet ominatur sæpius renovata. -628. 629. Servius ad foederis conditiones super - Imprecor, arma armis; pugnent ipsique nepotesque. 630 635 629. Jam precor duo Burmann. arma viris pr. Hamb. p. ipsique nepotesque Heins. reposuit e Medic. aliisque potioribus codd. Vulgo leg. ipsique nepotes; et sic Grammatici passim laudant; sic quoque omnes Goth. (ipsi pugnentque nepotes Moret. qu. ex interpolatione). In quo facile intelligi possit, alterum que librarii culpa extritum esse. Videtur tamen mihi que illud in clausula totius sententiæ et orationis redundans vix locum tueri posse, vel aurium judicio. Tum ipsique non habet, quod commode huc advoces. Nam debent esse aut ipsi Tyrü: tum vero languet post superiora multo graviora : pugnent ipsi et nepotes; aut populi: atqui quinam sunt populorum nepotes? Heumannus et Trappius et Jo. Schrader. in schedis, totum hemistichium rescindendum esse judicabant, tanquam assutum; scilicet viris doctis non succurrebat, qui illi Carthaginiensium nepotes esse possent. Holdsworthus Jubam huc vocabat, et laudabat Lucani locum lib. VIII, 283 sqq. Dicas potuisse poetam latius ipsum Bocchum ac Jugurtham, Afros certe, etsi non proprie Carthaginiensi stirpe oriundos, intelligere. Parum tamen hoc quoque satis facit. Alterutrum tenendum esse arbitror: aut, quod malim, ne clausula tenuior sit reliqua oratione, in suspicionem adducendum hemistichium; aut, si malis, cum excusatione poetæ, retinere, simpliciter nepotes sunt posteri, sera posteritas, sc. respectu eorum, qui tum erant, et tollendum importunum que. 632. Cum br. Wall. Hinc B. breviter Hamb. alter. Porro Barcem, Bachem, Bachen, Braccen, Barchen aberrationes. Sichei est duo Burmann. cum Goth. sec. - 633. Hunc versum suspectum Britanno docto ac vindicatum vide in Miscell. Obs., Vol. I, pag. 13. Suspectum haberi video et aliis, ut Jac. Bryant., et Jo. Schradero, acutis viris. Sane si vitio datur poetæ, quod rem tam parvi aut nullius momenti interposuit, excusandi facultas esset : cum fidem faciant narratis hoc ipso poetæ, quod certis nominibus, rebus, locis, res definiunt ; sed sunt in ipso versu plura, quæ displiceant: suam pro ejus; cinis in patria nutricem habebat. Est itaque haud dubie ab interpolatore profectus. — 635. aspergere Ven., quod est commune. mergere alter Menag. limitibus inter Poenos et Romanos subtiliter satis refert. Enimvero est poetica amplificatione odii et inimicitiæ; ut vulgo solemus dicere: omnia inter Romanos et Po nos fuisse infesta et contraria. 632. Ut sola et sine arbitro esset, cum mortem sibi inferre de Et pecudes secum et monstrata piacula ducat. - 640 645 636. ducet Mentel. pr. — 637. Sic veniet nonnulli e Pierianis. tuaque sec. Rottend. a m. pr. tege corpora Sprot. — 638. parabam vet. cod. apud Macrob. III Sat. 3.. ·640. Dardanidique Wall. pro Dardanida, subjicit Burmann. præmittere Ven. flammis Medic.- 641. Dixerat, illa Parrhas. celebrabat a pr. m. Medic. cum aliis, frequenti lapsu. accelerabat Goth. sec. anilem Burmanno invito in contextum venisse suspicor. Nam Heinsianæ edd. anili retinent, et Burmannus ita rectius legi pronuntiat. Atque ita Mediceus cum præstantissimis aliis ; item Goth. pr. et sec. a m. sec. Non male sane dictum alterum quoque : expuli tamen codicum jussu, quod fors intulerat. -642. Et tr. Montalb. et ante cœptis abest a pr. Moret. At rapidi c. Exc. Burmann. - 643. involvens alter Voss. · 645. irrupit, perrumpit, prorumpit, abrumpit, aberrant codd. apud Burmann. — 646. moribunda Ven. thoros Parrhas. reclusit Gud. a m. pr. Dorvill. et Donatus ad Terent. Adelph. II, 1. restringit un. Heins. — 647. non hosce relictum ex v. 507 cmend. Tan. Faber. Sed 636. monstrata a sacerdote, puto, piacula, piamina, h. 1. purgamina, quibus in sacris magicis utebatur superstitio, h. 1. ad mentem amore exsolvendam. conf. Ecl. VIII, 73 et 80 sq. — 638-640. incepta inde a v. 504 sqq. vid. notam ad v. 480 sq. cf. ad seqq. Silium VIII, 116 sqq., qui sua ex h. 1. duxit: Nigro forte Jovi etc. sc. Plutoni. — 640. rogum permittere flammæ, liguorum struem, pyram, incendere : hoc quidem expeditum est. Verum ambiguum esse potest, sitne flamma Dardanii capitis an rogus Dardanii capitis. Video nunc hoc mollius - esse: rogum, cui imposuerat effigiem Eneæ (sup. 508), quasi caput ac vitam ejus devotura. 642-647. Notas extremi furoris observa. morte futura, jamjam cummaxime constituta; male enim Servius aliter. Sanguineam aciem, ὄμμα ὕφαιμον. interiora domus limina, limen interioris ædium partis; penetrali in sede sup. 504 sq. tecto interiore 494 sq. quæsitum, paratum, acceptum, adeoque etiam datum; sup. 507 dixerat ensem relictum scil. dono ac munere. Arma viri, thalamo quæ fixa reliquit sup. 495. Hic, postquam Iliacas vestis notumque cubile Dulces exuviæ, dum fata deusque sinebant, 650 655 v. Burmann. et not. - 649. parum duo e glossa. lacrimas Goth. pr. mente remota Sprot. 651. si fata alter Hamburg. sinebat Medic. cum codd. parte, etiam Pierianorum, doctius: ut mirer id a viris doctis dimissum manibus esse. At sinebant tuetur inter alios fragm. Vatic. 652. absolvite tres cum Servio apud Burmann. his deest Zulich. exs. pœnis ed. Ven. - 653. Locus est apud Senecam Epist. XII. 654. mea tert. Rottend. Quod vulgare esset, etiamsi metrum, ferret. 648-650. Iliacas vestes notumque cubile rogo imposuerat. conf. sup. 507. 508. Erant autem vestes inter munera e navibus allata. cf. lib. I, 647 sqq. Magnum ac novum aos in conspectu earum rerum, quæ magnopere animum percellere debuere; magnum quoque artificium in dilectu rerum ac verborum. Expende singula. mente, defixa in pristini amoris ac consuetudinis cogitatione. Incubuit toro. Comparant intpp. loca Sophoclis (Trachin. v. 916 sqq.) et Euripidis (Alcest. 173-186), ubi Alcestis moribunda in torum conjugalem se projicit; at in altero Dejanira se ipsam super Herculis toro interficit; qui locus majorem cum nostro similitudinem habet. Saltem præiverunt illi aut alii tragici poetæ in hoc ad movendum affectum egregie comparato spectaculo. Vult autem Dido expiare culpam morte in eo ipso toro, in quo eam commiserat. At oratione, quæ modo sequitur, nihil puto dici posse aut personæ ac tempori accommodatius aut ad animum movendum potentius; illa vero v. 653-656 quam sublimia sententiis! Et tamen Silius se putavit cum poeta in certamen descendere posse, lib. VIII, 141 sqq. animam 651 sq. Exuviæ - Accipite hanc quia iis incubans animam est exspiratura. — 653. Male argutantur in fortuna et ante in fata deusque, jam inde a Servio. Est eadem notio bis, ter, iterata. Magni animi hoc esse puta, ut in novissimis rebus sese erigat, et suæ laudis conscientia ac rerum gestarum claritate fato ac diis invidiam faciat. Ingloria morior; at non vixi ingloria. quem dederat cursum fortuna, peregi: sup. lib. III, 493. dixerat: Vivite felices, quibus est fortuna peracta jam sua. 654. imago, ridwλov, Umbra, magna rerum gestarum nomine ac fama. Male aliter Intpp. Splendidum et illud: sub terras ibit, moriar; petitum ab Ennio et Lucretio. Ulta virum, pœnas inimico a fratre recepi: 656. a abest a multis Pier. et Heins., male. e fratre Hugen. Porro Burm. conj. Pœnos inimico a fratre recepi, ingeniose quidem; sed nimis forte. v. Not. Tandem tres ap. Burm. v. 656 antecedenti præponunt. — 660. Sed moriemur quatuor apud Burm. Si sic Gud. a m. pr. Sic? sic j. Fabric. legebat. Sed recte Burmann. docet esse, vel sic quoque. · 661. ignem oculis alter Hamb. -662. et miseræ Leid. un. ulta virum, vid. sup. I, 360-364. pœnas recepi, nove forte, nec tamen insolenter pro, cepi, sumsi. Bene Pompon. Sab. recepi, ad debitum refertur. Felix heu! Com parat Servius Catu!l. 64, 171 sqq., et de imitatione Statii III Silv. 3, 25 vide Burmann. Etiam Apollon. IV, 33, sed minus ornate (1). 659-662. Iterum animi magni et superbi hoc; ut, ingloriam et inultam se mori, hoc vel maxime pungat. Tandem pro ultione habetur saltem hoc, quod conspectum suæ mortis, et cum hoc spectaculo perfidiæ pœnitentiam, objectum iri Eneæ cogitat. os impressa toro, (1) Perlato ad nos, dum hæc in manibus sunt, gravissimo nuntio de morte Munchhusii, immortalis viri, cum perculsus ingenti luctu animus vix ulterius progredi in opere potest, dolori nostro vel alieno loco paullum indulgere liceat. Vixit et is, vixit, et cursum, at quam gloriosum! quam ad omnem posteritatis memoriam memorabilem! peregit. Poterat et Munchhusius suo jure Didonis verbis uti: Et nunc magna mei sub terras ibit imago; quam enim majorem umbram inveniat inter eos, qui vitam excoluere per artes, scil. percita furore, salute desperata, et morte vicina. Non enim is erat jam mentis habitus, ut exosculari illas exuvias velle videri posset, neque verba, quæ effatur, tale quid arguunt; sed ore impresso, præ animi dolore in torum, cui incubat, immisso, hæc eloquitur. - 660. 661. Inulta moriar; modo sic moriar, ut saltem ille hauriat etc. Inter hæc verba ensem ab illa pectori applicari puta. Dardanus paullo insolentius pro Dardanius, sed et Homerus: Aapdares avp; et sic alia.-662. Splendide: ex meæ mortis indicio ac nuntio infaustum omen navigans ille se Quique sui memores alios fecere merendo (VI, 663. 664)? Urbem præclaram statui; mea mænia vidi. Quid enim? vidit Georgiam Augustam suam. » Relinquo hunc locum a. LXX perscriptum in altera hac recensione intactum, ut, quantum per me fieri possit, Munchhusii nominis caritate etiam tenelli animi imbuantur. Si quid fructus et utilitatis ex hac poetæ interpretatione ad vos redit, o boni, etiam ejus partem aliquam isti viro vos debere putate. Nunc (ut cum Statio loquar) Inferior volat umbra deo! |