Page images
PDF
EPUB

Laocoonta ferunt, sacrum qui cuspide robur
Læserit, et tergo sceleratam intorserit hastam.
Ducendum ad sedes simulacrum, orandaque divæ
Numina conclamant.

Dividimus muros, et moenia pandimus urbis.
Adcingunt omnes operi, pedibusque rotarum
Subjiciunt lapsus, et stuppea vincula collo
Intendunt. Scandit fatalis machina muros,
Feta armis. Pueri circum innuptæque puellæ

--

230

233

130. sacrum quia pr. Moret. qui sacrum Puget.—231. forserit Zulich.-232. sedem Zulich. a m. pr. sedis pr. Moret. horrendaque Franc. a m. pr. — 233. conclamat tert. Mentel. a m. pr. - 234. diffidimus Schol. Cruqu. Horat. III Od. 16 ad v. 13 diffidit urbium portas Vir Macedo. At vulgata retinenda non modo propter librorum consensum, sed et quod doctior et exquisitior est. cf. Markland. ad Stat. I Silv. I, to Hunc neque discissis cepissent Pergama muris, quo in loco, ex Virgilio expresso, Marklandi emendationem divisis non bene spernit Burm. ad h. 1. omnes alter Hamb. cum Goth. tert. stuppea scribunt optimi. multi, veteri ac sollenni more in talibus, ut obicit, obicitur.

lere, sacrilegio, in equum, MiDervæ donum, commisso. tergum, T. sup. ad v. 50, ubi latus et alvum dixerat. At variavit ut poeta; et patet tergum latius. ad sedes, deæ, h. e. templum, quod in arce erat. simulacrum. Homericum μεγ' άγαλμα θεῶν θελκτήριον. Od. , 509. orandaque diva Numina, numen ejus exorandum, placandum.

234.-236. Dividimus muros, exquisite pro dissolvere et dirumpere, ut aditus fiat, aut ut h. 1. latins pateat; nam de porta Scæa agitur, a qua non longe stabat equus; ir múkais, ut Eurip. Troad. 521. mænia h. 1. proprio significatu, ut ædificia intra muros sint. v. Burm. h. 1. et Lexica. accingunt se, v. var. lect. ad v. 208. rotarum lapsus, egregie pro simplici, rotas, que labentes dicuntur poetis quando volvuntur sic et inten

[ocr errors]

- 235. operi 236. subiciunt 238. pueri circum

dunt exquisitius, quam illigant, innectunt. cf. VI, 506. In collo noli argutari cum fune ex eo nexo trahi equus vix commode posset. Intellige simpl. funem ex anteriore parte aptum. Occurrit aspectus in anaglyphis. Ceterum poetam, saltem 238. 9. ad thensas Romanorum suorum sacramque pompam respexisse non improbabile est.

237-240. Scandit muros, h. e. transcendit, major imago quam si portam intrat, quæ, murorum impositorum et attingentium parte dejecta, erat latior facta, conf. inf. VI, 514. 515, et machina fatalis, exitium fatale Trojanis afferens, et feta armis, plena armatis viris; ut jam ἐγκύμον ̓ ἵππον TEUXIV apud Eurip. Troad. 11, h. e. voλos, ut ibid. v. 520: supra 20 veterum dixerat. gravis inf. VI, 515 armatum peditem gravis

Sacra canunt, funemque manu contingere gaudent.
Illa subit, mediæque minans inlabitur urbi.
O patria, o divom domus Ilium, et incluta bello
Moenia Dardanidum! quater ipso in limine portæ
Substitit, atque utero sonitum quater arma dedere.
Instamus tamen immemores cæcique furore,
Et monstrum infelix sacrata sistimus arce.

240

245

241. Ilion inclyta nonnulli libri et 242. ipse Ven. v. Burm.

Heins. ex optimis codd. Vulgo circum pueri.
Priscan. ap.
Heins. Ilion et duo Burm. cum Goth. sec.
limine poste Exc. Burm.

attulit alvo. Locus autem ex En-
nianis expressus apud Macrob. VI,
2 nam maximo Sultu superavit
gravidus armateis equus

Qui

suo partu ardua perdat Pergama. Sacra canunt h. e. hymnos, ut bene Serv.; scilicet quemadmodum alias apud poetas, canere dulce, ferale. Hic, et in toto loco, manifesta Euripidei chori vestigia Troad. 522 sqq. mediæ urbi, omnia media dicuntur post initia, adeoque tota urbs intra muros ; etsi utique per mediam urbem ad arcem ductus est equus, ut Palladis in templo collocaretur. cf. Eurip. I. c. 540, 1 et Odyss. I, 504. minans simpl. ad altitudinem ref. Nam, quæ altitudine sua super cetera eminent, minari iis dicuntur. cf. Æn. IV, 88 et Serv. Melius autem jungitur illabitur urbi media, minans; quam minans mediæ urbi, quod tenuius. 241-243. divum domus, certum esse potest: quo sensu dixerit poeta. Proprie tamen urbs ita appellari debet propter augusta templa religiones; et ex persona pii Æneæ hæc acceptio est convenientissima. Sic et in numo

p.

in

Eckhel. V. C. Numi vet. anecd.

p. 170 urbs Germanicopolis Paphlag. dicta est foría Div ut et de aliis urbibus dictum meminimus. Ceterum v. 241 totus Ennianus esse fertur apud Servium. Scilicet in verbis: O pater, o patria, o Priami domus. v. inf. ad 502. Vs. 242. 243 ad omina pertinent, quæ putide exsequitur Quintus Cal. XII, v. 491 sqq. Expressa e nostro esse Senecæ Agam. v. 626 sq., jam Cerda monuit. Sonitum plus quam tragice declarat Eurip. Troad. 519. — οὐράνια βρέμοντα. ad calum fre mentem, sonantem, dum trahebatur. Videtur totus locus Maroni ante oculos fuisse ; et certe chorus comparandus.

244. Instamus tamen. Quintus Cal. XII, 419 oi d' äμa Társ Εἷλκον ἐπιβρίσαντες etc. immemores h. 1. improvidi, incogitantes (cf. eund. v. 112 sqq.), quippe ques monuerant dii tali omine, nee tamen Trojani eorum monitum intellexere. monstrum infelix præ clare de Equo portentosæ magnitudinis, qui exitum urbi erat allaturus. Sic Ciceroni fatale prodigium portentumque pro perni cioso homine.

Tunc etiam fatis aperit Cassandra futuris
Ora, dei jussu non unquam credita Teucris.
Nos delubra deum miseri, quibus ultimus esset
Ille dies, festa velamus fronde per urbem.
Vertitur interea cælum, et ruit oceano Nox,
Involvens umbra magna, terramque, polumque,'
Myrmidonumque dolos : fusi per mœnia Teucri
Conticuere; sopor fessos complectitur artus.

Et jam Argiva phalanx instructis navibus ibat
A Tenedo, tacitæ per amica silentia lunæ,

250

255

247. Male ab aliis ad antec. referri dei jussu, monet Burm. jusso Oblongus Pierianus. 249. per urbes alter Hamb. 253. amplectitur tres ap. Burm. — 254. At jam sec. Moret. falanx, phalans, male in libris : ibant aliquot apud Pierium sum Donato, et probat Heinsius. 255. tacite duo Goth.

[blocks in formation]

248. 249. Velare proprium hac in re; suspensis, super templorum postibus, coronis ac sertis, etiam frondibus, infulisque. Traduxit aliis locis poeta ad quodcunque coronandi genus, etiam victimarum, vel sacerdotum, supplicum quoque, sola corona, vel infula ac vitta.

250 253. Vertitur cælum. Circumacto cœlo, ( ad oculorum fraudem judicio facto, quasi hoc singulis noctibus fiat; v. Excurs. II ad hunc librum); ruit, exquisite pro venit, surgit : umbra magna, v. ad Georg. II, 338. Myrmidonum

dolos, quam ingeniose adjectum et vere tamen! per mænia nunc est per urbem dispersi sopor fessos complectitur artus. Non moratur poeta in comissationibus Trojanorum, quas adtingit tantum v. 265. At vide ineptias Quinti Cal. XIII pr.

254. 255. Phalanx docte pro classe ; tacitæ per amica silentia Lunæ ornate pro noctu. Silentia noctis sæpe apud poetas; eadem tacita, silens, taciturna. Nunc Virgilius silentia ad Lunam transtulit; quod magis etiam poeticum; quumque silentia Lunæ per se dici recte possint pro nocte, sive Luna fulgeat, sive lateat; poeta tamen versu 340, oblati per Lunam, satis declarasse videtur, se lunam cum ratione posuisse, adoptata eorum opinione, qui Trojam plenilunio excisam tradiderant : v. laudd. a Burmanno; inprimis vero V. et Schol. Euripidæ, Hecub. 913; et Petron. 89, 54. 55. Præclare de h. 1. egit Burm. Nihil expedierat

Litora nota petens: flammas quum regia puppis
Extulerat; fatisque deum defensus iniquis,
Inclusos utero Danaos, et pinea furtim
Laxat claustra Sinon : illos patefactus ad auras
Reddit equus; lætique cavo se robore promunt,
Thessandrus Sthenelusque duces, et dirus Ulixes,

[ocr errors]

260

256. flammas tum pr. Moret. — 257. fatis divum Zulich. quod malim ; nam copula parum commode interposita est : fatisque dei Gud. pro div. lect. v. Burm. — 258. Danaos utero Puget. -259. Post Sinon finita priore sententia novam ordiendam puto. Laxatlaustra Sinon Illos p. Epcos. Invadunt urbem etc. Vulgata distinctio parum commoda. Mox post promunt interpunct. mutavi. Porro Lavat castra e nonnullis Heins. laudat Burm. ad Penon. 89, v. 7. 260. cavo se r. promunt major librorum pars; et sic proprie hac in re dicitur. Fnimvero Longob. Pierii, quem etiam Ge. Fabricins respicere videtur, produnt habet; quod sane exquisitius, se prodere. Itaque Heinsio illud probatum ad Claudian. IV Cons. Honor. 643, et Ovid V Fast. 508. promit fragm. Moret. cavo de r. promunt Leid. cum Goth. tert. a m. sec. 261 Tisandrus, Thesandrus, Thersandrus in libris scribitur et in eddhic et alibi. In Græcis est .pravdeos, ut ap. Pind. Ol. 3, 76. Apollod. III, 7, 2, Paus. IX, 5 et al. Ita et pro Sthenelus aberratum Stenelus, Scelenus, Schelemus, Schoneus. Porro durus Ven. et Franc. post Longob. Vide Pierium, qui et divus e

cum aliis Parrhas. Quæs. per epist. I. Sunt sane etiam silentia maris et ventorum, et possunt illa cum silentio noctis conjuncta esse, de his tamen poeta nunc nihil memoravit. amica silentia, grata et faventia insidiis Achivorum.

256. Fax sublata, signum profectionis, e navi prætoria, nunc reditus versus litus Trojanum. v. Excurs. VIII. —257. fatisque deum defensus iniquis: fata deum ex more. Nam modo fatis ipsi dii tenentur; modo deorum, inprimis Jovis voluntate, constituuntur, et pro diis iniquis fata iniqua dixit, sc. Trojanis infesta: defensus, servatus Sinon a Trojanis. 258. Danaos et claustra (in latere fores) laxat, solito more, uno verbo duobus nominibus accommodato, proprie diversis; aperit, et Danaos emittit: xxas apud Lycophr. 343, quod Brunck. ad Apollon. I, 955

[ocr errors]

e cod. restituit, pro

illustratione esse potest : γαστρὶς ἐκλύσας ζυγὰ, est soluta alvi compage.

5.5.

259-264. De his equo inclusis vid. Excurs. III ad h. lib. se promunt, prodeunt: ἱππόθεν ἐκχύμενοι, κοίλον λόχον ἐκπρολιπόντες Odyss. 9, Thessandrus, seu verius Thessander, Polynicis et Argia f., secundum Serv. (ex Etolia ait Pompon. ad h. 1. et Dietys lib. I, c. 14. adde c. 17. f. leg. ex Baotia). Desideratur sane inter ceteros heroes nomen aliquod clarum; verum Thersander Polynicis f. locum vix tueri potest; quum ubique ille tradatur in pugna cum Telepho in principio b. Trojani cecidisse. v. Paus. IX, 5. Dictys II, 2. Et sic Cypria carmina tradiderant, ut e Proclo MS. didici. Aut itaque alius hic Thersander habendus, aut Tisandrus verior est lectio. In Ilomero neutrum nomen occurrit.

Demissum lapsi per funem, Acamasque, Thoasque,
Pelidesque Neoptolemus, primusque Machaon,
Et Menelaus, et ipse doli fabricator Epeos.
Invadunt urbem somno vinoque sepultam;
Cæduntur vigiles, portisque patentibus omnis
Adcipiunt socios, atque agmina conscia jungunt.
Tempus erat, quo prima quies mortalibus ægris
Incipit, et dono divom gratissima serpit.

In somnis, ecce, ante oculos mæstissimus Hector
Visus adesse mihi, largosque effundere fletus,

265

270

262. dimis

codd. et grammaticis memorat. divus etiam a m. pr. fragm. Vatic. sum alii ex more. demissam Rottend. alter. Acamas bene post Pierium ab Heinsio restitutus e libris. Vulgo Athamas, perpetua varietate. - 264. Epeos Heins. e libris vulgo Epeus. 'Errós. Medic. Epæos, Gud. a m. pr. cum aliis Epios. tres Epius. Alii vitiose: Epyus, Opeus, Ipeus, Ypheus, Epheus, Efeus, Ephius, Epheos. 265. somnoque meroque Hamb. sec. vino somnoque Goth. tert. et sopitam alter. — 268. erat, cum fuere qui legerent teste Guellio; sed utrumque dici mos est. 270. Insomnis una voce, multi ap. Heins. insomnes Montalb. insompnis Leid. un.; sed non insomnem fuisse Æneam patet ex v. 302, ubi excutitur somno; quod jam Burm. monuit. in somnis divisim etiam fragm. Vatic. 271. refundere Medic. Pierii. fluctus aliquot Pier. fletus Hamburg. alter, v. inf. 298.

-

De Acamante, altero Thesei filiorum et Demophoontis fratre, v; Intpr. ad Hygin. f. 108 et h. 1. Heins.; de ceteris saltem Servium. Demissum lapsi per funem, h. e. delapsi fune demisso. Ex historia hoc acceperat; v. Excurs. III: at egregie ad magnitudinem equi declarandam accommodavit. Itaque emphasin Quintil. agnovit Inst. VIII, 3, 84, ubi v. not. et Ursin. ad h. 1. primusque Muchaon: intelligo, qui primus, inter primos, egressus est. Argutantur in hoc jam veteres. Vide Sext. Aurel. Victor. G. Rom. c. 1. Machaon apud Thessalum in πρεςβευτικώ sub f. memoratur paullo postquam equo exierat vitam amisisse. doli fabricator. Sic déxov pro equo ad insidias facto Hom. Odyss.,

494. Epeus: de quo v. Exc. III.

pr.

268 sqq. Locus, cui similes e pluribus poetis excitari possint, quoties per somnum species objicitur, adumbratus videtur ex Iliad. 4, 62 sq. ubi Patrocli Umbra Achilli apparet. Virgilium plane expressit Statius V Theb. 265 sq. et totum locum, qui sequitur, Seneca Troad. 438 sq. mortalibus ægris, sane ut alias miseris, οιζυροις, πολυπόνοις, proprie tamen infirmis. Burmannus fessos laboribusque et curis divernis fatigatos interpretatur. serpit, quando latenter membris infunditur. Serv. ut priv. Visus adesse, adstare sic, ut quondam visus erat raptatus, cum raptabatur: v. sup. I, 483. laniato ore, fœdatus pulvere et pedibus

271.

« PreviousContinue »