Page images
PDF
EPUB

Sic placitum. Veniet lustris labentibus ætas,
Quum domus Assaraci Phthiam clarasque Mycenas
Servitio premet, ac victis dominabitur Argis.
Nascetur pulchra Trojanus origine Cæsar,
Imperium Oceano, famam qui terminet astris;
Julius, a magno demissum nomen Julo:
Hunc tu olim cœlo, spoliis Orientis onustum,

fert, lib. XIV, 124. Martialis.

285

- 283. placitum est Leidens. male cum aliis ap. Pier. v. Burm. ad Lucan. II, 5, et inf. ad En. II, 428. 284. Pythiam. Phy thiam male scribitur. 285. Imperio Parrhas. ex interpretatione. et v. duo. cunctis Hamb. pr. cum nonnullis Pierianis. 287. Et famam sec. Hamb. fama deleta lit. m Regius. terminat Oudart. et duo Leid. a m. pr. 288, dimissum plerique vitiose. 289. alii olim honestum, sec. Serv. natum scilicet ex honustum, ut scribebatur.

283-285. Splendide Romanorum bella cum Græcis, et Achaiam in provinciam po. Rom. redactam, designat. In simili acumine versatur Epigramma Adriani Imp. seu verius Germanici, in Ilium novum Anthol. Gr. lib. I, p. 98 Steph. Analect. Brunck, T. II p. 285. II. et latine, sed minus venuste, Anthol. Lat. lib. I, ep. 103. Placitum est, de iis quæ in satis habentur. lustris, doctius quam, annis. domus Assaraci, Romani a Trojanis oriundi, inter quos Assaracus, Trois filius, ex Eneæ fuit majoribus. v. Apollod. III, 12, 2 et Not. Conon. c. 12. Græcia præclare per Phthiam, utpote Achillis patriam, et Mycenas, Agamemnonis regiam, declarata; nec non per Argos, quos tum Diomedes tenebat; (Iliad., 559 sq.) erant tamen illi tantæ tum dignitatis, ut apud Homerum tota Græcia per Argos, et totus exercitus Argivorum nomine insigniretur. inf. VI, 839 Eruet ille Argos, Agamemnoniasque Myce

restituta

nas. Gravissima vocabula et ista : Servitio premet — dominabitur. 286 seqq. Ad Augustum referas haud dubie verius ad Julium quam Cæsarem cum Servio, Cerda et aliis ap. Burm. Nam nec terrarum imperium v. 287 facile Cæsari tribuitur, neque is spoliis Orientis ab onustus, neque eo pax v. 290. Contra de Augusto illa ubique obvia. v. inpr. En. VI, 793 sq. Et is Cæsar: Julius adoptionis jure, hinc Trojanus, ab Asitaducens ; canio Trojano genus que Julius, nomen demissum a magno Iulo, h. e. nascetur Cæsar, Julius nomine, quod nomen ab Iulo in eum venit. pulchra origine simpl. clara. Nec ad Venerem respici posse puto, per sermonis spoliis 289. Hunc Orientis onustum. hæc illa perpetua poetarum inprimisque Virgilii de Augusti in Parthos expeditione vaticinatio. v. Vit. Virg. ad ann. 724 725. 734. cf. ad Georg. H, 170. neque in unum certum annum ea cogere necesse est; quin,

usum.

Adcipies secura; vocabitur hic quoque votis.
Aspera tum positis mitescent sæcula bellis.
Cana Fides, et Vesta, Remo cum fratre Quirinus,
Jura dabunt; diræ ferro et compagibus artis
Claudentur Belli portæ ; Furor impius intus,
Sæva sedens super arma, et centum vinctus aenis
Post tergum nodis, fremet horridus ore cruento.`
Hæc ait: et Maia genitum demittit ab alto;
Ut terræ, utque novæ pateant Carthaginis arces

290

295

290. Adspicies Fabricii MS. cum Goth. tert. et quatuor apud Burm. qui accipies Schol. Cruqu. Horat. auctoritate et Ge. I, 28. et te maximus orbis Accipiat. Sed est omnino gravius, et hahet plus ivepeías respectu Veneris. Sic v. 259 sublimemque feres. 291. mitescunt Hamb. alt. Ceterum Burm. conj. Aspera quum p.. Cana Fides-jura dabunt. Sed hoc est, vaticinationis impetum et vim infringere. Sunt scilicet talia abruptis sententiis efferenda. — 293. Et deest Bigot. arctis al. ut male scribi solet. 295. Sceva Franc. et Par297. Maia sec. Moret. et sic Rom. a m. pr. demittit ex melioribus reposuit Heins. Vulgo dimittit. demisit Ald. et Junt. et sequitur arceret. Verum in poeta epico non locum habet ea observatio e Cicerone petita. dimisit pr. Goth. demittit Olympo Goth. sec.- 298. atque al. et sic vulgo ante Heins.

rhas.

-

adeo ante signa a Parthis reddita, poeticus ingenii fervor hæc ita recte efferre potuit. - 290. secura, nemine intercedente, Junone placata. vocabitur hic quoque votis, præclare honores divinos habendos Augusto ostendit, ut Georg. I, 42.

291. Ad Janum clausum U. C. 725 et pacem per terrarum orbem restitutam recte refertur. cf. Virg. Vit. ad h. a. Nec tamen hinc probare aliquis suscipiat, hoc ipso anno primum Encidos librum esse scriptum. sæcula asperu mitescent, tempus illud erit pacatum, finitis bellis. Tribuitur tempori, quod hominum est. Quæ sequuntur, v. 292 296 magnifice expressa sunt: v. Excurs. ad h. v. Ait fidem, religiones patrias, et civium concordiam, exstinctis

bellis et discordiis, rempublicam esse temperaturas. Fides cana, prisca, antiqua, qualis majorum fuit. Vesta, patria eaque antiquissima religione Romanis culta. Cum his Romulus et Remus jura dabunt, imperio Romano præerunt, ita ut ad pristinam illam temporum sanctitatem et integritatem, quæ ante parricidium Remi a Romulo commissum fuit, rediisse res videri debeat. Bellum, Пónaμos, h. 1. dei personam sustinet; idem mox Furor. Belli portæ respiciunt Jani templum (cf. En. VII, 607), quod pace restituta clausum quasi pro carcere et custodia Belli haberi potest. Reliqua vss. 294, 5, 6 ad terrorem animorum composita sunt.

297–304. Observa, quam succincta in seqq. narratio sit. Bene

Hospitio Teucris: ne fati nescia Dido
Finibus arceret. Volat ille per aera magnum
Remigio alarum ; ac Libyæ citus adstitit oris.
Et jam jussa facit; ponuntque ferocia Pœni
Corda, volente deo. In primis regina quietum
Adcipit in Teucros animum mentemque benignam.
At pius Æneas, per noctem plurima volvens,
Ut primum lux alma data est, exire, locosque
Explorare novos; quas vento adcesserit oras,
Qui teneant, nam inculta videt, hominesne feræne,

300

305

--

301. ac deest pr. Moret. 306. alta sec. Moret. alba

300. æthera Leid. et al. aera multum ed. Ven. 302. Omnia jussa Oudart. At jam j. gerit Hamb. pr. tentat Wakef. Silv. crit. P. V. p. 8o. temere. locosque Quærere constituit, quos vento a.- Explorare Menag. pr. Ex quibus illa possis tenere: locosque Explorare novos, quos vento accesserit; oras Qui teneant, hominesne feræne. Ap. Rufin. de Schem. Lex. p. 253 corrupte : Expl. locos, q.—307. accesserat Leid.—308. vident

299.

ne

autem in hospitio Teucris parando
ministerium deorum interponitur,
ne res miraculo careat.
Fati, seu, quo Trojanis Italia
erat petenda, seu omnino numinis
voluntate ac jussu, adeoque fato
Trojanos ad Libyæ litus esse de-
latos; quod ignorans Dido,
advenæ in his litoribus sedem fi-
gere vellent, vereri, eosque ab
escensu in terram prohibere po-
terat; cf. 527 sqq. Mox 301. re-
migio alarum ornate. Alæ avium
cum navium remis comparari so-
lent. Lucret. VI, 743 et Græci,
Tepois épée Eurip. Iphig. in T.
289. et in Ione 162 ipi núvos"
primoque loco Eschylus Agam.
52.302. Ponunt feroces ani-
mos; mites et placidos animos
accipiunt, ne advenarum con-
spectu exterriti armis eos propul-
sent. quietum animum, íxnλov, 1.
suza, pro placidum propitium,

r. Ingeniose autem hoc ad

[blocks in formation]

Quærere constituit, sociisque exacta referre.

Classem in convexo nemorum, sub rupe cavata,
Arboribus clausam circum atque horrentibus umbris
Occulit; ipse uno graditur comitatus Achate;
Bina manu lato crispans hastilia ferro.

Cui mater media sese tulit obvia silva,

Virginis os habitumque gerens, et virginis arma

310

315

Medic. a m. pr. feræve male multi. — 309. abest que a Longob. et al. Pierio non probante. 310. convexu Zulich. Oudart. Leid. a m. sec. et Exc. Burmann. 311. lidem fere versus inf. III, 229. 230. 312. Achate Medic. sed Achate firmat Heins. Prisciani auctoritate. atque uno Hamb. pr. et Puget. 313. lati ferri Hamb. pr. pro var. lect. quod ex Servio esse derivatum Burm, vidit. conf. IV, 131. - 314. sese obtulit novem ap. Burm. quod recte rejicit. Sed ratio est, quod sese tulit exquisitius est; ut et illud: obvia se tulit, quam tulit se obviam. Sic inf. 439. Infert se sæptus nebula. III, 598. mox sese ad litora præceps-tulit. Nec tamen semper hoc sequitur poeta. Nam inf. 503 talem se læta ferebat. non, talis. -315. ferens Sprot. et Hamb. pr. Virginis· - et virginis Spartanæ miror nemini displicuisse sic juncta, quippe parum suaviter. Assimulaverat se facie ac vestitu puellæ, et erat armata puellæ Spartanæ more. Nec importunitatem mutata interpunctione sustuleris. Expectabas Nympham vel Dianam : Naidos os habitumque

310. Classem occnltat sub convexa rupe nemoribus consita 162 - 165. horrentibus umbris; arboribus. v. ad X, 237 et sup. proœm. 4. I, 165.312. 313. Crispans, exquisitius quam vibrans, habens. Crispantur, quæ incurvantur, inflectuntur; Est To Trúcoroa de hastis Iliad v, 134. Binas hastas gerere, mos fere heroum cum apud poetas, cf. XII, 165, tum apud artifices. Res vana esset, exempla congerere. Achates Æneæ comes datus, ut ap. Homer, epáποντες heroum et ἑταῖροι· Idomenei Meriones, Diomedis Sthenelus, Achillis Patroclus.

314. Antequam silvam litoris esset egressus, sese tulit, se egit, incessit, facta obvia (cf. inf. 503) ei Venus, puellæ venatricis vultu et amictu. Habuít, quem imitaretur, Homerum Odyss. », 19 sqq:

▼, 221 sqq., ubi Minerva altero loco puellæ, aqualem gestanti, in altero pastori assimulata Ulyssi obvia et viæ dux fit. Sed non infeliciter rem variavit Virgilius.

315-320. Arcum cum sagitta habebat, et veste succincta, coma sinuque soluto, erat puellæ Spartanæ vel Treissæ more. Hoe structuræ forma variavit. De Spartanarum puellarum exercitatione, quam huc vocant interpretes, palæstrica nota res. Enimvero tum nude erant, ut tot loca docere possunt; vel Plutarchi ille classicus in Lycurgo p. 47 F. et More tuæ gentis nitida dum nuda palæstra Ludis, Paris ad Helenam apud Ovid. Epist. XVI, 149. cf. Propert. III, 14, 1, ubi v, Intpp. et Crag. de rep. Laced. lib. III. t. 9. inst. 4. In nostro autem poeta westitæ illæ sunt et arcu pharetra

Spartanæ ; vel qualis equos Threissa fatigat
Harpalyce, volucremque fuga prævertitur Eurum.

gerens, aut simile quid; ut Ovid. Met. I, 691. 5 Naias una fuit-ritu quoque cincta Dianæ Falleret, et credi posset Latonia — 316. Virginis arma Sarranæ h. e. Tyria (cf. Georg. II, 606) ingeniosa est emendatio Marklandi ad Statii. Silv. V, 2, 118. Burmannus eam h. 1. exagitat, quod de Tyriis colonis Eneas nondum aliquid cogitare poterat ; Spartanæ autem vel Threissæ virginis species occurrere jam ante Æneæ debuerat. De Spartana tamen non minus dubitare licet, an uspiam Æneæ visa fuerit. Enimvero poeta non declarat, qualem sibi Eneas deæ speciem animo nunc finxerit; sed lectori delineat formam et habitum Veneris, qualem lector suo animo eam repræsentare sibi debeat. Marklandi autem emendatio locum habet nullum propterea, quod ipsam comparationem jugulat. Spartanarum virginum vel Thracicarum formæ habitusque notissimi sunt; his igitur uti debuit poeta ad declarandum id, quod per se sensibus legentis subjici satis clare non poterat. Infra autem Venus, ne dea crederetur, recte se Tyriam aliquam puellam simulare poterat, cum jam expositura esset, qui essent, qui hæc loca incolerent. Threissa, Θράσσα, Θρήσσα, Θρήισσα και Θράξ, Θρήιξ.317. al. Arpalyce. Harpalice. Sed est 'Apranían. Mox vulgo legebatur Hebrum; at Eurum Rutgersii, Huetii aliorumque (v. Cuningam. ad h. 1. ) emendatio est, obvia sane et in quam quilibet facile incidat. Docte de ea egit Burm. ad h. 1. cf. Bentl. ad Horat. I Carm. 25, 20, ubi recte Euro Hebrus cessit; etiam nuper in Epit. Iliad. 737 ap. Wernsdorf. In nostro loco Hebrus defendi potest usu poetarum comparandi motus cur

que instructæ. Itaque ad commu-
nem potius puellarum Lacænarum
habitum erit referendum, cum
militaria opera tractarent, atque
ideo brevibus tunicis, iisque ad
femur usque dissutis, uterentur,
ut nudum femur in incessu appa-
reret (unde avoμnpides Spartanæ
puellæ ;
; qua de re loc. class. Plu-
tarch. in Lycurgo p. 76. F. Eurip.
Andromache 596 sqq., ubi v.
Barnes. et hic Cerdam. Pollux VII,
55. adde Cłem. Alex. II, Pædag.
10). Hic tamen, idque observa-
tione dignum, ab eo potissimum
Spartana virgo designatur, quod
arcum cum sagittis gerit; et pro-
babile fit, puellas Spartanas vena-
tionibus quoque operam dedisse.
Nam coma soluta ad eas non
spectat; si vel Horatium memi-
neris: in comtum Lacænæ more
comam religata nodum II, Carm.
11, 33 (quem locum intactum esse

relinquendum putamus).

[ocr errors]

vel (talis virginis) qualis fatigat (est, cum fatigat) equos, equo incedit : quod proprium Amazonibus. Threissa Harpałyce. Si omnino puella Thressa memoraretur, de Amazone hæc acciperem: cf. inf. ad lib. XI, 659. Idem sequerer, si de Harpalyce Amazone mihi constaret. Tradita tamen de Amazonibus fuere multa, quæ nunc accurate non tenemus. Ceteroqui Hapalyces in vetustis fabulis

notum nomen. Alia est ab Iphiclo spreta, a qua cantilena Harpalice dicta. Ex Aristoxeni ὑπομνήμασι narrat Athenæus XIV, 3 p. 619. F. Alia Clymeni filia, de qua ex Euphorione Parthenius Erotic. c. 13 narrat. Hic tertia, paullo notior illa ceteris, Harpalyci, Amymnæorum (ita legendum, sic Amymnos Epiri memorat Steph. Byz.) Thraciæ regis filia, quæ in silvis

« PreviousContinue »