Tendit inevectus radios Hyperionis ardor, 100 men: et nunc ita video in edd. Fabric: esse excusum. Id modulatur pastor non arte canora, h. e. inconditum, ut Ascens. At Heins. malit canorus cum Petav. et nulla arte.-100. Hic magnam versuum transpositionem Scaliger induxit, multum adjutus, inquit, scheda vetere. Collocat post v. 99 versus, qui infra sequuntur, 152. 146. 147. 144. 145. 148. 149. 150. 151. 155. 153. 154. 156. Tum 100. 101. 102. 103 sqq., sed hos ipsos versus admodum immutatos exhibet, ut apponere eos necesse sit : Compacta solidum modulatur arundine carmen, Si tali transpositione lucidior ordo sententiarum et lenior verborum junctura inferretur: minus haberem, quod conatum similem retundendum putarem. Sed vulgarem, fateor, ordinem multo minus, meo sensu, esse molestum.100. Tendit inevectus Aldinæ deberi videtur; nam Bembus e cod. suo proferebat Tendit in evectos; sed recte alterum revocarunt sequentes editores. Tendit et evectus edd. vett. Tendit ut Scaliger emendabat. T. humo evectus Heins. conj. Redit idem voc. inevectus pro simplici, evectus, infra v. 340 Iret inevectus cœlum super. Tum alius poëta forte maluisset inevecti Hyperionis.-101. ponit. Jo. Schrader. ap. Frisemann. promit vix bene.-102. Dum jacit vett. edd., et capaces, quod Domitius quoque et Ascens. interpretantur. Conjiciebam rapaces, quod probat Wakef. ad Lucret. v, 398, ubi rapax vis Solis equorum. Accipienda verba de Sole in medio cœli convexo constituto: solis ardor tendit, intendit, radios, et ponit mundo discrimina lucida, h. discrimen lucis, cœlum in duas partes discriminat, quatenus versus Orientem et Occidentem radios æqua lance dispergit. Laudat Taubmannus post Barthium illud Statii Theb. v, 85 Sol operum medius summo librabat Olympo Lucentes, ceu staret, equos, et Lucani notum versum: cum cardine summo Stat librata dies. Durior est Barthii interpretatio, qui ponit, perdit, discrimina accipit, cum pari spatio ab utroque fine distet.-103. Interpolatio in seqq. est manifesta; bis eadem memorantur. Probabilius tamen fit 106. 107. 108 a seriore manu accessisse.104. Lene susurrantis conj. Jo. Schrader. repetebant ad vada legebatur ubique: per archaismum dictum videri posse, Scaliger judicabat. Sed idem mox melius subjicit: repebant ad vada. Nec de eo dubitandum censeo. Nam ineptus homo v. 49 perrepunt ad cava, ante oculos habuit. Miro conatu Barth. Advers. xxx, 24 conj. repedabant Noniana voce. Melius Heius. reptabant. Quæ subter viridem residebant cœrula muscum. 105 110 (Nunc Wakefield ad Lucret. vi, 278, ubi ei voc. repedavit restituit, eandemque Horatio obtrudit Carm. 1, 37, 24 Classe cita repedavit oras, et astruxit vocis antiquatæ usum pro recedere, ex Pacuvio, Juvenco, S. Damaso, Fortunato, pergit: "Nec dubito quin Barthius verissime restituerit-repedabant ad vada lympha; quamvis inscitissime sannis excipiat emendationem Heynius, ipse vicissim deridendus, nisi sit nulla seges Nonianarum dictionum in Virgilio.") --105. residebant. Pro hoc facile est conjicere resonabant, aut potius resonabat, sc. lympha. Heins. scribit: Quæ subter viridem saliebat garrula muscum. Inf. 389 Rivum propter aquæ viridi sub fronde latentem. Ovid. II Fast. Garrulus in primo limite rivus erat. Sen. Hippol. 5111 Garruli gramen secuere rivi. Calphurn. IV, 2. Quidve sub hac platano, quam garrulus astrepit humor. Prudent. Psychom. Fons patribus de rupe datus, quem mystica virga Elicuit scissi sulientem vertice saxi. Lucret. II, 30 Propter aquæ rivum sub ramis arboris altæ. Quorsum has opes allatas esse dicemus? aquam garrulam et salientem bene dici, nemo sanus dubitet; fatearis quoque versum factum esse meliorem; enimvero an vetus poëta ita scripserit, nullo modo probatum hinc est.-106, ope rum: pro, operis: ut modo ex Statio vidimus ad v. 102, quasi opus diurnum Sol expleret. Heins. conj. æthræ in partes. At Jo. Schrader. oper. part. emensus.-107. densas...in umbras: f. densis in umbris. Heins. densa in umbra.108. Satis turbata hæc. Ut nihil habet, quod sequatur. Vett. edd. Et procul adspexit, hoc itaque revocavi; non tamen ac si locum sic sanatum putarem; quis enim aspexit? et quid aspexit? Solne pastorem? an pastor gregem? hoc præfero: aspexit pastor, prospexit, pecudes residere, cubare, in luco tuo, o Diana. Suspicor tamen insertos esse vss. 106. 107. 108 et fuisse: Et jam...muscum, Luco, Diva, tuo, quo. Barthius xxi, 9 emendabat: Et procul accessit. Jam vss. 108 sqq. locum, quo Culicis argumentum actum est, accuratius describit: est is lucus Bootie, Dianæ sacer, idem ille, quo Penthei cæde peracta mater Agave bacchata pervenerat; adeoque sub Citharone, cf. Ovid. Met. II, 702. Hic multa desiderari, et forte cantum pastoris recenseri putabat Heinsius. Immo vero multorum lacinia in unum locum congestæ sunt, quæ inter se parum sunt conglutinatæ.-110. Nyctileum fugiens. Immo vero Nyctelium f., h. Bacchum. Verum hoc esse negat Scaliger; non enim fugiebat Bacchum Agave, quem non offenderat, cum ejus ministra esset: sed hoc, inquit, poëta vult: in eum lucum, in quem Agave, victa furore Bacchi, metuens pœnam, hoc est, ayos, quod imminebat ejus posteritati propter interfectum Pentheum, confugerat, compulisse pastorem pecudes suas. Itaque sic legit:...quo quondam victa furore Venit Nyctilei, fugiens Cadmeis Agave Posterius panam natis e morte futuram; versum itaque, ut vides, 113 retraxit. Mihi nec hæc, nec alia Scaligeri trajectio versuum placet. Fugere Deum, fugere Bacchum, commode satis dictum est de coλTTOLS, quos premit, urget, Deus, ut vates, quæ bacchatur, magnum si pectore possit Excussisse Deum; inprimis de Bacchis, quæ furore actæ discurrunt, ac si liberare se a furore velint. In hanc sententiam jam Barthium inclinasse ex Taubm. disco: etsi nec eo confugere necesse videtur. Cognito enim scelere NOTÆ 108 Lucum sub Citharone monte describit Dianæ sacrum. vid. Var. Lect, Infandas scelerata manus e cæde cruenta: 115 interemti materna manu nati abhorrens sacra Bacchica Agave Nyctelium fugiens in solitudinem secessit, ut morori indulgeret. furorem Nyctelium conj. Heins. 111. et cæde c. vett. edd. et codd., quasi esset et cruenta ex cæde.112. Quo g. em. Heins. Ogygiis b. i. Jo. Schrader., docte.-113. Versus in edd. Fabric. sic est emendatus: Posterius pœnam gnati de morte datura. Heins. conj. Post verita et pænas nati se morte daturam. Sed totum versum una cum antecedente ejiciendum arbitror tanquam supposititium. In Ms. Helmst. subjectus erat versui 110.-116. catus vulgg., nonnullæ etiam Ald. cum Ms. Helmstad. Puto fuisse: Naiadum et cœtus. Nam paulo durius cum suppletur. horridus pro Orpheus Aldina et edd. Fabric. cum Ms. Helmst. et Petav. cum Voss. Heins. conj. Non tantum Eagrius H. vel, tantum haud Rhodopeius H. Idem jungit Naiadum cætu non tanto. Sane Orpheus trisyllabum esse, ut Pentheus, et in Catalectis Pith. p. 31 Theseus: verum Virgilio vix licuisse esse tam audaci. silvasque sonantes Jo. Schrader. em.-117. rivis Ms. Contian. perpetua variatione: unde tamen Scaliger refingit: rivis silvisque canendo. Mihi vulgata suavior procedit: non Orpheus canendo tantum tenuit Hebrum, ripis restantem (cursum intra ripas sustinentem), sylvasque: h. delectavit Hebrum sylvasque. Etsi totus hic locus, et is qui sequitur, ex variorum versificatorum symbolis coaluisse videri debet.-118. Hic versus contaminatus (a Пnveids esset Пnveiè), quod et vidit elegans carminum judex Jo. Schraderus Emendatt. Præf. pag. XXI. XXII. conf. ad Ge. IV, 355. At idem hic versus alienus prorsus est a tota sententia. Si in Boeotia res geritur, non Peneus delectari potuit chorea Nympharum. Sin in Thessaliam rejicias carminis argumentum, aliena sunt quæ v. 108 sqq. de Agave narrantur, etiamsi cum Jano Parrhasió in Quæsitis per Epist. pag. 51 Lucani locum (lib. v1, 355–359) huc advoces: nam ex eo nihil constitui potest, cum poëta ipse parum docte loquatur. Afferre voluit medicinam huic versui Scaliger. Apponam verba: “ Quia paulo ante, inquit, dixerat, tantum non Orpheus, putarunt hic åvτañodotikòv deesse; ita bic Quantum posuerunt. Atqui legendum: Non tam te, Peneu, remorata est dia chorea." Altera versus parte carere possumus medicina, nam suppleri potest ex sup. tenuit te remorantem. Suspicatur autem sagacissimus vir, auctorem carminis institisse vestigiis Catulli in Pelei et Thetidis nuptiis (vss. 285-293). Tamen ne sic quidem versus tres sequentes commodam orationem subjiciunt. Quantum te, Pentheu, conj. Heins., nullo cum fructu. In vett. edd. pro dia invenio Diva et Dive, in aliis chorea, et in margine pro Peneu, pastor, ex viri cujusdam docti emendatione, puto. Etiam penu pro NOTE 114 seqq. Iterum luxuriatur seu poëtæ seu interpolatoris ingenium in describendo luco et antro, quo pastor consedit. Alia aliorum poëtarum lusibus assuta. De singulis vid. Var. Delph, et Var. Clas. Virg. Lect. Comparari potest similis arborum enumeratio ap. Ovid. Met. x, 86 sq. in cantu Orphei: quem locum auctor hujus emblematis ante oculos habuisse videri potest. 4 U Multa tibi læto fundentes gaudia vultu, 120 125 Peneu plures edd. Venetæ servant; Aldina autem, et hinc Ge. Fabric., Quantum te pernix remorantem diva chorea. Atque hæc lectio tenenda, tanquam vera, et ex cujus corruptela importunus ille Peneus versum invasit; tantum non Orpheus cantu Hebrum sylvasque tenuit, quantum te, o Luna (v. 109), tenuit chorea Nympharum: Quantum te pernix remorantem, Diva, chorea. Eandem fere lectionem Ms. Kæler. quoque habebat: Ms. Helmst. autem, Qua te perpigra morantem diva corea. Petav. Quam te nigremorantem. Voss. Quam te per nigra morantem, meri librariorum stupores. remorantur em. Heins. Nodell Not. crit. p. 80 conj. pernox chorea; ut ravvúxioi xopot ap. Sophoclem.→ 119. Multa tuo late f. vett. edd. tuo lata (scil. chorea) Ascens. et aliæ, quod et Heins. probat. tuo late Ald. Quam nunc habemus, Bembina est lectio: chorea-fundentes nota synthesis. tibi int. Dianæ, Lunæ desuper aspicienti. Multa tuo late f. ed. Fabric. tuæ lætæ f. g. luctu Petav. Heins. conj. fluctu. Interpositi sunt ab alio vss. 116. 117. 118, et juncti erant: puellæ Multa. 121. Hæc adhuc ad Naidas referenda. Importunum tamen Quis: ferrem saltem His dabat. Mox in antro Ald.—122. Nam primæ in p. conj. Heins. prona vallis, ut ap. Catull.-123. Recte hoc (Heinsium non probare miror) revocatum, Scaligero monente, et priscis edd. Ita quoque Bembus correxerat. Sed iterum illatum erat ex vett. edd., etiam Aldina: Aëria platani: inter quas erat impia lotos. Sic et Petav. Saltem esse deb. quas inter et i. l. In marg. ed. Ven. Scoti notatum: alios legere: Lotis, quæ nympha fuit. Perperam.-126. Ac malit Heins., et ignipedum c. p. equorum.--127. Ambustus Ph. legendum, pro Ambustos, quod in oculos incurrit et Scaliger monuit. Et hoc idem e Ms. Helmst. NOTE 124 Impia lotos, Impia, quæ; nota (nam utrasque Virgilius agnoscit Ecl. figura Horatii exemplo jam a Scali- VI, 62 et Æn. x, 190), in quas mutatæ gero notato: Impiæ, nam quid. p. m. Phaetontis sorores, Heliades, tanImpiæ d. Carm. II, 11, 30. 31, et Ca- quam Solis ex Clymene filiæ. Factum tull. LXIV, 404. 405. Impietas specex luctu de fratris casu suscepto; tat haud dubie ad injuriam Ulyssi fac- unde poëta: Phaeton luctu iis mutatam sociis retentis. abegit, scil. ab verat artus. Mox v. 128. 129 hoc velle Ulyssis navi, avocavit: intercessit videtur poëta: populos illas sororias loti suavitas, quo minus socii Ulyssis ita inter se condensatas situ fuisse, ut ad naves redirent (v. Odyss. I. 94 implicarent mutuo nexu ramos et sqq.). Ceterum confudit poëta di- umbracula facerent: fundebant tentis versi generis lotos. Lotus illa Ulyssis ramis velamina (nt v. 74 Tmolia pamin Africa reperta non erat Bootie pineo subter coma velat amietu) candida; domestica, scilicet populus alba est intelligenda. 126...129 Populi arbores, vel alni amplexa br. vid. Var. Lect. Heliades teneris amplexa brachia truncis 130 135 notatum video.-128. amplexa passive accipit Taubm. Nec tamen vel sic expedio: amplexa brachia truncis. Nonnus Dionys. II, 167 Εἴην Ἡλιάδων καὶ ἐγὼ μία—φιλοθρήνοις τε κορύμβοις Γείτονος αἰγείροιο περίπλοκα φύλλα πελάσσω. Suspicor implexa brachia, h. habentes ramos truncis (vicinarum invicem populorum) implexos. Nec aliter Heins. conj. teneris, et in marg. tentis Ms. Kæler.-129. pandebant conj. Jo. Schrader., feliciter. tentis pro extentis. Sed facile incidit animus in lentis. Conjecit quoque Scaliger, et extat in edd. Fabric. Sed idem malebat: lentis sudamina ramis, ingeniose; nam electrum stillare populus dicta. vid. Ovid. Met. II, 364 sq., verum sic candida parum commode appositum esset. Heins. conj. concita f. lentis ululamina r., parum feliciter: nam de umbra arborum quæritur.-130. 131. Misere corrupti versus nec sine libris facile sanandi, etsi nnum et alterum conjectare licet: Perfidiæ lamenta, et latere inultis in multis; ita ut expleri possint reliqua: dolis cum lusit inultis, vel propius ad corruptam scripturam: malis quæ flevit inultis. Agi de amygdala, in quam Phyllis mutata fertur, seu quæcumque alia illa arbor fuit, obvium est. Sed primo loco monendum, in vett. edd. et codd. post v. 131 snbjici alium: perfide, multis, Perfide Demophoon, et nunc defende puellam, vel puellis. Tum varietas lectionis hæc fere est : in vett. edd. Perfidia legitur. Bembus reposuit Perfidiam: idem versum modo ascriptum ejecit. Probarem, si sententia integra sic absolveretur: quæ omnino sic nulla est, quantum video. Scaliger e vett. edd. laudat Perfida lamentandi mala, et corrigit modo: Perfida lamentandi diu mala, ut sit malum perfidum pro perfidia; modo: Perfidia lamentandi mala: Neutrum feliciter. Reliqua, versu a Bembo ejecto iterum admisso, sic constituit: perfide multis, Perfide Demophoon et nunc deflende puellis. Sed unde de Demophoontis amoribus, iisque adhuc a puellis deflendis, constet, Scaliger vix habuit dicere; et tota sententia jejuna est; versus autem inepti versifi. catoris commentum, etsi etiam Barthius Advers. xx1, 9 sensum exsculpere eumque defendere maluit. et nunc defuncte puellis Ms. Helmst. Post etiam, vel, Post vero, cui D. em. Heins.; tum iterum: Post, meritus cui Demophoon aterna reliquit Perfidiam lamentandi mala. Perfide, inultis, Perfide Demophoon et nunc deflende puellis. Jo. Schrader. Perfidiæ monumenta sua mala. Omnino suspicor primo unum tantum versum ascriptum fuisse: Posterius, cui Demophoon lamenta reliquit. Quam c.-132. fatali carmine malit Heins.-133. quam semina, victu, vel quam semina, adulta conj, Heins.-135. 136.. Alter versus pro NOTE 130. 131 Postea stabat arbos amygdala, in quam mutata fuit Phyllis Demophoontis perfidiam lamentata. 132...134 De quercu Dodonæa fatidica nota est fabula. : quercus carmina, ex apposito, h. e. quæ car. men reddunt, vel e quibus carmen, redditur; canoræ. Carmen adeo pro canente, vaticinium pro vate. cf. Taubm. fatale igitur, quia de oraculo, Glandes ante frugum sationem a Triptolemo monstratam meministi vel ex. Ge.1, 7. 8. mutavit, permutavit.. |