percussorem illius interimat. Commisso equestri prælio Camilla ab Arunte occiditur, Aruns ab Opi. Camillæ nece consternati Rutuli fugam arripiunt. Cujus calamitatis nuntio ad Turnum perlato, is relictis, quas insederat, angustiis, auxilio suorum accurrit. Eodem subsequitur Æneas: imminente jam nocte, castra utrique ante urbem collocant. OCEANUM interea surgens Aurora reliquit. Interim Aurora oriens deseruit mare. Æneas victor, primo mane reddebat vota Diis: quamvis et urgeat solicitudo dandi tempus sociis tumulandis, et animus turbatus sit morte Pallantis. Defigit in colle quercum excelsam, ramis circum amputatis et imponit ei arma splendida, spolia ducis Mezentii: quod erat trophæum tibi sacrum, o magne Deus belli: accommodat quercui cristas stillantes 2. et abest nonnullis Pier. et Heins., etiam edd. vett. humandi Zulich.3. Julius Sab. ad h. v. 66 Apronianus legit: mens turbata præcipitat funera.” Spectat hoc eo, quod in Mediceo legitur: funera; sic quoque Exc. Burm., perperam.-6. Consistunt Goth. tert., perperam et hoc. Truncum quercus amputatum statuit, constituit, Æneas in tumulo.-7. eximias Franc. trium NOTE 5 1 Oceanum, &c.] Noctem, quæ prælium secuta est, non describit: quo nomine perperam carpitur a Donato, in Eunuchum Terentii: nam, ut ait Servius,' quæ naturalia sunt, omnibus per se patent..' De Aurora, pro die, Æn. vi. 535. Ge. 1. 249. 4 Primo Eoo] Lucifero, stella Veneris; quæ mane ante ortum Solis apparet, diciturque tum Eous, ab nus Aurora; sero Solem cadentem subsequitur, tumque vocatur Vesper, Ecl. vI. 86. Porro Æneas vota exequitur antequam funus curet: quia polluti credebantur, et Deorum sacris inepti, qui funera attigerant: Æn. vi. 7 Tropæum] Græcis Tрówαion, a Bellipotens; aptat rorantes sanguine cristas, sanguine, et spicula hominis fracta, et loricam appetitam et apertam duodecim locis: et annectit lævæ parti clypeum ex ære, et suspendit collo gladium manubrio eburneo. Deinde sic exorsus hortatur socios exultantes: nam omnis turba ducum circumstabat eum densa: O socii, res maxima perfecta est: omnis metus absit. Quantum ad reliqua: hæc sunt spolia et primitiæ de feroci rege Turno: et hic NOTE 10 9 Tela trunca] Quæ in Eneam a Mezentio projecta, et clypeo recepta atque infixa magno numero fuerant, Æn. x. 887. 10 Perfossumque] Duo tantum vulnera Mezentius ab Ænea acceperat : alterum in inguine, Æn. x.785. alterum in jugulo, ibid. 907. Unde igitur duodecim illa thoracis foramina? Suspicatur Servius eum ab Etruscis infensis post mortem fuisse multis ictibus appetitum: ut fuit Hector, ut Tydeus. Oraverat tamen moriens Mezentins Eneam, ne suorum odiis eum objiceret. Numerum autem duodenum, pro quolibet incerto numero, a poëta 15 phum Goth. tert. pro var. lect. pr. Hamb.-8. roranti Goth. sec., sicque Rom.-9. Truncaque tela Goth. tert. virum Lutat. ad Stat. 11 Theb. 710.— 10. Effossumque Dorvill. sinistra aliquot Heins. sinistris vel sinistra Gud.11. eburneum Gud. a m. sec., applaudente Heinsio.-12. Cum s. Carisius lib. IV citat.-omnis constipata Goth. tert.-14. 15. Mutavi hic Heinsianæ recensionis interpunctionem, quæ manifeste sententiam vitiabat: Maxima res effecta viri. Timor omnis abesto. Quod superest: hæc sunt etc. Imo vero jungenda: timor omnis abesto, quod id attinet, quod superest, (karà) тd deîπov τοῦ πολέμου. Quæ sequuntur: hæc sunt spolia, illustrant illa: maxima res effecta.-15. et deest Ven. et sec. Rottend. Alii apud Heins. distinguebant: et de rege superbo Primitia manibusque meis: Mezentius hic est. Parum scite. -16. manibusque meis Mezentius hic est. Paulo durior est oratio verborum junctura: meis manibus Mezentius hic est, talis est, mea virtute huc est redactus: quod de eo superest, hoc est. Supra IX, 481. Hunc ego te, Euryale, positum puto. 11 Eburnum] Quia vel vagina, vel manubrium, erat ex ebore. 13 Ovantes] Exultantes ob victoriEn. III. 189. am. 16 Primitia] Primi fructus belli in Turnum suscepti, quos pius Æneas Marti dedicat: ut solebant primitiæ frugum, aut primi gregum fœtus Diis sacrari. De rege superbo] Turnum explico, non Mezentium: non enim hæ erant Mezentii primitiæ, sed spolia omnia. Hic est] Servius hic pronomen putat, et explicat talis: quasi diceret: Hic tantus tamque formidandus. hostis, nunc talis ac Nunc iter ad regem nobis murosque Latinos. 20 jacet Mezentius mea manu. Nunc nobis eundum est ad regem et urbem Latinam. Parate arma, et cum animo ac spe desiderate pugnam: ne ulla mora detineat vos imparatos, et dubia sententia retardet pigros præ timore; cum primum Dii permiserint nobis eruere signa e terra, et emittere juventutem e castris. Interim tradamus terræ socios et cadavera insepulta: qui honos unicus superest iis qui sunt sub profundo Acheronte. Ite, inquit: donate ultimis honoribus animas illas insignes, quæ emerunt nobis hanc regionem suo sanguine: et Pallas primus reduca .... tantillus est, umbra tantum et inane simulacrum. Ego hic adverbium malo. 19 Vellere signa] More Romanorum, qui in castris humi defigebant signa: quæ si deinde ad pugnam ituri facile evellerent, bono ducebant omi 25 aspicio. Nunc tropæum ostenditur, Mezentii armis indutum, quod Mezentium esse ait. Hoc acumen veteribus, saltem Maroni, placuisse, inf. v. 173 docet: Tu quoque (Turne) nunc stares immanis truncus in armis: tu quoque nunc esses tropæum. in manibusque Voss. hice' est monet legendum esse Marius Victorinus in Grammatica. vid. Heins. ad 11, 654. Pro adverbio hic accipiunt nonnulli, minus bene: nec melius succedit, si quis cum Cerda titulum imaginis animo cogitet.-17. Tunc duo Burm.-18. Arma parate animis. Aut hypallage est, inquit Servius, pro armis parate animos, aut certe est mutanda distinctio, ut sit : rma parate: animis et spe præsumite bellum. Atque hoc probat Burm., non enim satis eleganter dici, animis parare arma. Tantilli erat videre, arma esse pro pugna dicta: pugnam autem parare animo, esse exquisitius dictum, quam quod solenne est: parare animos ad pugnam.-19. Ne qua hora Goth. tert. avellere præscriptum est ab Heinsio: reperio id exaratum in una Ald. pr. Nam altera 1505 consentit in vellere, quod ubique editum video. Et id Servius interpretatur. evellere Dorvill.-20. Adnuerent Rom. Adnuerunt Leid. Annuerant ed. pr. Burm. pubesque Ven. puppem inducere Goth. tert.-21. segnisque Heins. e libb. (sicque jam Ald. tert.) pro vulgari: segnesque. At porro Medic. segnisve, nec aliter Rom. signisve. Hoc itaque cum Brunckio reposui. Alii segnique; edd. vett. aliquot: segnesque metus.-23. est abest Rom. et aliis Pier., uni Heins. et ed. pr. Burm.24. Servius: "Vitiose in media oratione ait positum Critici notant." Satis indoctos illos fuisse necesse est: cum adeo frequens hæc sit verbi: inquit; ait, iteratio. Aliter Burm. rem expedit: ut nunc ad milites aut famulos se convertat. egregiasque Ven. qui Macrob. et Schol. Horat. ap. Heins.25. pepigere Bigot. et decorate Õudart.-28. et f. vertit Vratisl.-Versus idem NOTÆ ni; si difficile, malo. 23 Honos Acheronte sub imo] Qui enim carebant honore sepulcri, despecti apud Inferos, et vagi centum annos errabant. Æn. vi. 325. Acheron, Inferorum fluvius, hic pro Inferis acceptus, ibid. Muneribus; moestamque Evandri primus ad urbem Sic ait illacrymans, recipitque ad limina gressum: NOTE 30 tur in urbem tristem Evandri: Pallas, quem non inopem virtutis funesta dies eripuit et extinxit nece aspera. Sic dixit plorans, et refert pedem ad portam, ubi senex Acates custodiebat depositum cadaver Pallantis mortui, Acœtes qui prius fuit armiger Evandro Arcadi; sed jam non venerat tam faustis ominibus comes addictus dilecto alumno. Circumstant omnes, et turba famulorum, et multitudo Trojanorum, et Trojanæ tristes passis capillis juxta ritum. Postquam vero Æneas ingressus est portis sublimibus; emittunt ad astra magnum gemitum pectoribus 26 Evandri ad urbem] Pallanteum, Æn. viii. 51. 29 Ad limina] Ad januam quippe domus producebantur defunctorum cadavera. Æn. IX. 486. Ceteras vero funerum ceremonias descripsimus Æn. vi. 215. et sequentibus. Videtur Æneas, confecto prælio fugatisque hostibus, in urbem ingressus suam, in ea noctem duxisse. Eo 35 sup. VI, 429 occurrebat.-29. et lacrimans ed. pr. Burm.-30. exanimum aliquot Pier. exanime Bigot. postum Bigot. exanimum positi conj. Heinsius et olim viri docti ap. Cerdam, perperam. Acetes vulgg., item Acetas, Acestes. Est 'Akoiтns.-31. Parrhasio Evandro. Prosodia docet non E-vandro (sic enim prima brevis esset) sed Ev-andro pronuntiandum esse. Ita Ev longa est syllaba, et versus spondaicus; nisi Eu- pronuntiare malis.-34. Circa Leid. et sec. Moret. omnis e Pier. et suis reposuit Heins., ut nunc sit: omnis manus. Alii omnes. Tr. pubes qu. Moret.-35. Idem versus sup. III, 65. mæsta editum erat in vulgg. ante Heins., qui secundum Pierium e codd. vetustioribus (inter quos et Medic. et Rom. est) retraxit mostum: quod elegantius est, et in vett. edd., quas in manibus habeo, occurrit omnibus. Videtur primus mutasse Ald. statim ed. pr. Displicet vox versu hinc quarto repetita.36. tectis sese Schol. Statii Theb. VI, 39. sese impulit pr. Hamb.-37. tonsis etiam illata ante noctem fuerant principum virorum cadavera, præcipue Pallantis: quod insigni aliqua in domo depositum invisit summo mane Æneas: indeque deductam funeris pompam extra urbem prosequitur. 31 Parrhasio Evandro] Arcadi. Æn. VIII. 344. 35 Iliades, &c.] De more solvendæ comæ in luctu, Æn. 1. 484. Pectoribus, moestoque immugit regia luctu. Nostra, neque ad sedes victor veherere paternas ? 40 45 perculsis, et insonuit aula tristi fletu. Ipse Eneas, postquam aspexit caput candidi Pallantis sustentatum, et ejus faciem, et plagam mucronis Itali apertam in molli pectore, lacrymis erumpentibus sic loquitur: O deplorande juvenis, an fortuna, cum prospera accederet ad me, eripuit te mihi; ut non videres imperium nostrum, neque victor reducereris ad urbem paternam? Non hæc dederam de te promissa patri tuo Evandro, cum ab eo abii; cum amplexus me abeuntem, dimitteret me in magnum imperium Etruscorum; et timens admoneret me, Latinos homines esse asperos, bellum esse mihi cum forti natione. Et nunc quidem ille, delusus spe admodum vana, forsan etiam concipit vota pro te, et onerat aras muneribus: dum nos tristes prosequimur inutili honore juvenem mortuum, et jam nullatenus subjectum 39 Fultum] Sustentatum suppositis vestibus, tapetibus, &c. De Ausonibus, Italis, Æn. vii. 54. 47 Mitteret in imperium] Ad Tuscos, 50 scribunt multi. tusis pr. Moret. tollit sec. Hamb. et Erf.-38. immugiit Mentel. pr. et sec. cum Exc. Burm.-39. niveum Goth. tert. fulvum pr. Moret. et alter Hamb. vultum Leid. pro var. lect.-40. lenique Oudart. in corpore pr. Moret.-41. sic fatur duo Burm.-42. cui l. Hugen., male.— 43. f. tibi Zulich. a m. pr. ne r. venires alter Hamb. a m. sec.-46. dederim a pr. m. Dorvill. compressus Vratisl.—47. moveret Parrhas.-48. d. in prælia Medic. a m. sec., quod se non intelligere fatetur Heins. Scilicet putavit Apronianus dictum a poëta: gentem duram in prælia, ut virum in pugnam acrem pro, ad pugnam, dicimus. ad prælia Leid.-50. Forset esse posse Servius putabat: Forsit nonnulli ap. Pier., qui tamen cum Fabric. et Heins. ac Burm. satis firmat vulgatum Fors et. Erat quoque ap. Pier. in libb. Sors et, solenni errore.-51. exanimem edd. vett. aliquot et codd. apud Pier., inter quos Rom.-52. comitamus pr. Moret. comitantur duo Burm. cum Goth. NOTE quibus regem petentibus Evander Æneam miserat, En. vIII. 475. 551. 51 Nil jam cœlestibus, &c.] Vivi subditi sunt superis Diis, mortui inferis. |
Get this book in print
0 Reviews Reviews aren't verified, but Google checks for and removes fake content when it's identified Write review |