Laxat claustra Sinon. Illos patefactus ad auras Reddit equus, laetique cavo se robore promunt Thessandrus Sthenelusque duces et dirus Ulixes, Demissum lapsi per funem, Acamasque, Thoasque, Pelidesque Neoptolemus, primusque Machaon, modo ad v. 256. adnotata.) Quod autem attinet ad illum Plusquamperfecti usum de re tam subito et improviso accidente, ut conspectu citius transeat, cf. v. c. Liv. II, 14, 6. Proelio inito adeo concitato impetu se intulerant Etrusci, ut funderent ipso incursu Aricinos. id. XXXII, 2. Postquam recepere se regii, verter at periculum in Romanos. id. XXVIII, 2, 1. Tria millia ferme aberat, quum haud dum quisquam hostium senserat etc. Cf. Zumpt. §. 508. Copula autem (fatisque), quam Heyn. unius Cod. Zulich. auctoritate deletam malit, offendere non potest, quum interiecta illa sententia flammas quum extulerat ad utramque enuntiationem primariam ibat et laxat pertineat. His expositis facile apparebit, errare Iahnium, locum sic distinguentem: petens. Flammas quum Sinon; illos etc., ut apodosis incipiat ab his: illos patefactus; contra quem recte disputat Weickert. 1. 1. p. 11 sq., veram huius loci rationem bene perspiciens. Wagnerus, oblitus haud dubie, se in carmine interpretando versari, horum versuum membra ita disposita malit: Et iam Argiva phalanx, flammas quum regia puppis Extulerat, tacitae per amica silentia lunae Litora nota petens, instructis navibus ibat A Tenedo; fatisque cett. Peerlkamp. denique praeter necessitatem coni. Extulit: at fatis divûm def. in., at pro tum vero, tunc autem positum esse statuens; 'qua coniectura omnis loci vigor tollitur. 259. Sinon Graeca forma hic et infra v. 329., ut hiatus evitaretur. Cf. Bentl. ad Hor. Od. III, 8, 18. Ochsner. ad Cic. Ecl. p. 435. et 53. Ramsh. §. 53. I. 3. et II. A. Zumpt. §. 56. -alii. ad auras reddit. Vid. supra v. 158. sub auras ferre. ,,se promunt, prodeunt: innódev ἐκχύμενοι; κοῖλον λόχον ἐκπρολιπόνTES Odyss. VIII, 516." H. Quae sequitur singulorum virorum enumeratio, -eam ad Homeri exemplum conformatam esse, non est quod memorem. 260. 260 Similes locos habemus Geo. IV, 334. Aen. VII, 710. et alibi. Ceterum de numero heroum equo inclusorum, ut omnino de toto equo, cf. Heynii Excurs. III. ad h. 1. 261. Thessandrus, qui Homero non commemoratur, idem esse videtur, quem alii (Herod. IV, 147. VI, 52. Paus. IX, 5, 7. Apollod. III, 7, 2. Hyg. f. 71. Schol. Pind. Ol. II, 76.) Thersandrum, Dictys autem II. et ipse Thessandrum vocat, i. e. Polynicis et Argiae filius, quem tamen, a Virgilio dissentientes, Paus. et Dictys 11. 11. iam ineunte bello Troiano a Telepho occisum perhibent. Sthen elus, Capanei regis et Evadnes fil., Argivorum dux et Diomedis comes (cf. Hom. II. II, 564. IV, 365 sqq. V, 111 sqq. etc.), etiam apud Hor. Od. I, 15, 24. et IV, 9, 20. commemoratur. Alii duo Stheneli infra X, 388. et XII, 341. prodeunt. Ceterum duces universe dictum, yμόνες, ἡγήτορες; non: duces huius expeditionis. 262. Demissum lapsi per funem, h. e. delapsi fune demisso; ex historia hoc acceperat; at egregie ad magnitudinem equi declarandam accommodavit. Itaque emphasin Quinctil. agnovit Inst. VIII, 3. 84., ubi vid. not." H. Thiel. confert Hor. Ep. II, 1, 210. per extentum funem ire, et eiusd. A. P. 461. Si curet quis opem ferre et demittere funem. Quod autem attinet ad collocationem verborum, cf. locus prorsus eadem ratione conformatus infra v. 339 sqq. De Acamante, altero Thesei fil. Demophoontis fratre, qui et ipse apud Homerum non invenitur, cf. Tzetz. ad Lycophr. 495. Interpp. ad Hygin. f. 108. et ad Sabini Epist. II, 23. Thoas, Andraemonis et Gorges fil., qui Aetolos ad Troiam expugnandam duxisse fertur. (Cf. Hom. II. II, 638. IV, 507. XIII, 215 sq. Hygin. f. 97. Tzetz. ad Lycophr. 1011.) Alius Thods, Aeneae comes, infra X, 415. commemoratur. 263. Neoptolemus, celeberrimus Achillis e Deidamiae fil., Pelei nepos, proprie Pyrrhus vocatus, - Et Menelaus, et ipse doli fabricator Epeos. 265 nott. De graeca nominis forma, quam optimi Codd. exhibent pro vulg. Epeus, vid. adnott. ad Ecl. VI, 13., quibuscum cf. quae Iahn. ad h. 1. disputavit. qui Troia capta Priamum eiusque filium Politen interfecit (vid. infra v. 526.), Polyxenam ad Achillis tumulum immolavit (vid. infra III, 321 sqq. ibique adnott.), Andromachen et Hele-,,doli fabricator. Sic dólov pro num captivos in Epirum abduxit, ubi illam matrimonio sibi iunxit, tandem vero, Andromache repudiata et Heleno transmissa, quum Hermionen, Menelai et Helenae filiam, Orestae desponsam, rapuisset, Delphis ante aram patri constitutam ab Oreste occisus est (vid. infra III, 294 sqq. 325 sqq.). Cf. de eo Hom. Od. XIX, 326. XI, 505. Pind. Nem. IV, 82. VII, 50. Paus., 11. II, 23. Dictys VI, 7—9. Eurip. Androm. et Orest. pluribus locis. equo ad insidias facto Homer. Odyss. VIII, 404." H. Non tamen tamquam aedificator equi, qui machinae constructionem optimi nosset, Epeos expeditioni erat adiectus, sed quia etiam miles erat fortissimus. Cf. Süpflius, qui comparat Hom. II. VI, 314 sqq., ubi etiam Paris ipse sibi domum suam exstruxisse narratur. 265. Cf. Ennius Ann. VIII. ap.Hessel. p.83. Nunc hosteis vino domitei somnoque sepultei. Idem est infra IX, 189. somno vinoque so luti. ,,primusque Machaon intelligo, qui primus, inter primos, egressus est. Argutantur in hoc iam veteres. Vide Sext. Aurel. Victor O. G. Rom. c. 1." H. Negari tamen nequit, hoc primus septimo ex novem heroibus, qui enumerantur, additum admodum molestum esse, quod etiam Wagn. censuit Qu. Virg. XXVIII, 5. Non inepte autem Burm. comparat Val. Fl. IV, 221. Asper Iason Et simul Aeacides, simul et Calydonis alumni, Nelidesque Idasque prior. Henry autem, qui primus hic non aliter atque supra v. 32. intelligendum putat, poëtam consulto ordinem turbasse suspicatur, ut oratio magis poëtica fieret (?). Ceterum Machaon, Aesculapii ille filius, et bellica virtute et vulnera sanandi arte excellentissimus, qui cum Podalirio fratre Messeniae quasdam nationes in bellum Troianum duxerat (cf. Hom. II. II, 732. IV, 208. XI, 505. 596. etc. Paus. IV, 3. Hygin. f. 108. alii), Heynio teste apud Thessalum in agεoßevriz@ sub f. memoratur paullo postquam equo exierat vitam amisisse. Epeos, Panopei fil., qui Minerva hortante equum condidit. Hom. II. XXIII, 668. Od. VIII, 493. Dictys I, 17. Hygin. f. 180. Paus. II, 19. Övid. Fast. III, 825. alii, Heynii Excurs. III. ad h. 1. et supra ad v. 15. ad Sepultus de ebriis legitur etiam infra III, 630. et VI, 424. vino sepultus, et Prop. III, 11. (9). 56. assiduo lingua sepulta mero (coll. Apulei. Met. VIII. p. 206. Elm. aliquem (vino) sepelire ad mortem); de dormientibus haud raro: velut Aen. VI, 424. custode sepulto etc.— agmina iungunt, h. e. sibi adiungunt, quod, si summam rei spectamus, nihil aliud est, quam se cum agminibus coniungunt. Cf. adnott. ad IV, 142. et XI, 145.268 sqq.,,Locus, cui similes e pluribus poëtis excitari possint, quoties per somnum species obiicitur, adumbratus videtur ex II. XXIII, 62 sqq., ubi Patrocli umbra Achilli apparet. Virgilium plane expressit Statius Theb. V, 265 sqq. et totum locum, qui sequitur, Seneca Troad. 438 sqq." H. — mortales aegri, quos Heyn. minus recte per infirmos explicat, sunt Homeri δειλοί βροτοί, quibus opponuntur uάzages oí. Vid. Ecl. I, 13. et Aen. I, 208. ibique adnott. Thiel. apte commemorat Sil. IV, 794. Heu! primae scelerum causae mortalibus aegris Naturam nescire deûm, coll. cum Tibull. I, 7, 61. Bacchus et afflictis requiem mortalibus affert. Aen. XI, 182. Aurora miseris mortalibus almam Extulerat lucem; et de ipsa re Soph. Phil. 827. (ünvos) ỏðúvas áðans Incipit, et dono divûm gratissima serpit: In somnis, ecce, ante oculos moestissimus Hector Visus adesse mihi, largosque effundere fletus, Raptatus bigis, ut quondam, aterque cruento Pulvere, perque pedes traiectus lora tumentis. -- 269. καὶ ἀλγέων. Εurip. Οr. 207. πότνια λήθη κακῶν τοῖσι δυςτυχοῦσι εὐκταία deós. Tibull. III, 4, 20. (Somnus) menti Deus utilis aegrae, et Ovid. Met. XI, 625 sqq. Primum autem somnum altissimum esse constat. Cf. Aen. I, 470. ibique adnott. serpit, quia latenter membris infunditur. Hunc locum haud dubie ante oculos habebant antiquiores illi viri docti, qui Ovid. Met. VII, 186. ediderunt: Homines volucresque ferasque Solverat alta quies, nullo cum murmure serpens, ubi vid. Iahn. et Bach. Cf. etiam Plin. H. N. VII, 24. ubi somnus serpens commemoratur. Ceterum Punctum, quod vulgo in fine huius versus ponitur, in Colon mutavimus, quum haec arcte cohaereant: Tempus erat ecce, in somnis adesse visus est Hector. In prosaica oratione membra sententiae per quum coniungenda erant. Cf. loci simillimi III, 90. XII, 113. XI, 550 sqq. 608 sq. 270. Poëta imitatus videtur Ennium, cuius Cic. Acad. IV, 16, 51. haec verba affert: visus Homerus adesse poëta; quare Columna (p. 6. Hessel.), hoc ipso Maronis loco collato, suspicatur, integrum Ennii versum hunc fuisse: In somnis mihi visus H. a. p. Anonymus Ennii editor (Spangenb.) p. 2. sic scripsit: Insomnis ibi visus H. a. p., et statim subiungit alterum illum versum, quem infra v. 274. a Virgilio translatum videmus. 271. visus adesse, adstare, sic ut quondam conspiciebatur, quum raptatus erat. Videri verbum proprium de somniis et somni simulacris, ut apud Graecos doxɛiv (de quo Thiel. conferri iubet Valken. ap. Wyttenb. ad Plut. de S. N. V. p. 54. et Stallbaum. ad Plat. Crit. 2.). Cf. infra III, 150. V, 637. Tibull. III, 4, 24. Ovid. Met. IX, 495. XV, 653. id. A. A. II, 328. Cic. Div. I, 23, 46. 24, 29. 51. Acad. II, 14, 47. extr. cett. Comma post bigis positum, quod iam Gronov. (cui adsentitur Hand. in 270 Diatr. ad Stat. T. I. p. 217.) et Wakef. tolli iusserant, nosque in prioribus editt. cum Heyn. et Wagn. omiseramus, nunc cum Iahnio (et eodem Wagn. in edit. min.) restituimus, quum verba ut quondam non solum ad raptatus bigis, sed etiam ad sequentia aterque etc. pertineant. Sensus enim, quem rectissime perspexit Henry (Class. Mus. XXI.), hic est: Hector somnianti mihi visus adesse eadem signa exhibens acceptae iniuriae, quae vigilans eum exhibentem videram ad Troiam statim postquam raptatus erat bigis etc., et constructio loci sic procedit; moestissimus Hector, faptatus bigis aterque cruento pulvere perque pedes traiectos lora tumentes, ut quondam, visus adesse mihi largosque effundere fletus. In somniis autem mortui solent apparere eodem corporis habitu, quo erant, quum moriebantur. (Cf. Ovid. Met. XI, 653.) Eodem enim statu sunt etiam apud inferos (vid. Aen. VI, 494.) Peerlkampius, qui sine iusta causa hanc suadet versuum transpositionem: 271.274-278. 272. 273. 279. etc., pro bigis ut quondam scribi voluit quondam bigis. ,,ater plus quam respersus, inquinatus. Cf. Hom. Il. XXII, 401 sqq." H.,,Foeditas adspectus magis notatur adiecto cruento, quam vocabulo ater, h. e. tectus. Cf. Not. ad XII, 450. [ubi atrum agmen, i. e. pulvere sordidum.]" Wund. Cf. etiam adnott. ad Geo. I, 129. 273. traiectus per pedes lora graeca constructione, pro: traiectis per pedes loris, s. habens lora per pedes traiecta. Particip. Perf. Pass., pro Participio Medii Graec. positum, Accusativum Obiecti attrahit. Sic v. c. Tac. Hist. VIII, 74. aram posuit casus suos in marmore expressam et Val. Fl. I, 398. insequaris casusque tuos expressa, Phalere, arma geris, i. e. expressos in se habentem, habentia. Gossr. (qui fusius de hac re disputat) comparat Hor. Sat. I, 6, 74. pueri laevo suspensi lo Hei mihi, qualis erat! quantum mutatus ab illo enecatum esse. - 2. 275 iaculatus in iaculatur mutandum, aut hic qui exuvias rediit indutus Ach. legendum esse; eandemque coniecturam etiam Peerlkamp. profert, sed illud, Wagnero iudice, non necessarium, quia ad iaculatus non cum Bothio est supplendum, sed repetendum sit qui redit, hoc autem inelegans ob duram elisionem. Ceterum vid. adnott. ad Aen. I, 99. et Iahn. ad h. 1., qui docet, poëtam voc. redit non ex grammatica lege ad erat, sed ex cogitatione ad praesens tempus referre, tamquam Hectorem redeuntem intueatur. Cf. similes locos XI, 172. II, 663. IV, 149. II, 664 sqq. VI, 534. cum adnott. et Wagn. Qu. Virg. VII, ,,exuvias A., arma Achillea, Patroclo detracta. II. XVII, 194." H. De forma Genitivi Achilli vid. ad Geo. III, 91. 276. Danaum puppibus, in naves Achivorum. Respicit pugnam ad naves Graecorum Il. XIII. sqq. et XVI, 122. τοὶ δ ̓ ἔμβα hov axάuatov não Nŋi 9oz.“ H. Cf. etiam Ovid. Met. XIII, 91. Ecce ferunt Troes ferrumque ignesque lovemque in Danaas classes. Dativus autem haud raro sic adiungitur verbis motum aliquem indicantibus. Cf. adnott. ad Ecl. II, 30. Sic iam Hom. Il. IV, 523. et XIII, 549. aupw xɛło̟ɛ φίλοις ἑτάροισι πετάσσας etc. Puppibus iaculari est nostrum den Schiffen zuschleudern et aptissime dicitur de vibratis et rapido impetu coniectis ignibus. Vid. adnott. ad Aen. I, 46. culos tabulamque lacerto. Cf. etiam Naegelsbach., Censor meus Monac., 1. 1. p. 110. omninoque adnott. ad Ecl. I, 55. De ipsa re cf. Hom. Il. XXII, 396 sq.tumentes; ut oidav in fabula Oedipodis. Ceterum Henry (1. 1.), arte medica edoctus, mortuis non tumere pedes loro traiecto, simulque premens locum Soph. Ai. 1040. Εκτωρ μὲν ἀπέψυξεν βίον et ipsius Virgilii Aen. I, 483. Hectora raptaverat Exanimumque corpus ven deb at Achilles, admodum probabiliter contendit, Virgilium cogitare Hectorem nondum mortuum ab Achille currui alligatum et sic demum raptando (ut ipsius poëtae verbo utar) prorsus 274-279. „Nobiles versus ex eo loco ducti, qui magnos affectus habere solet, fortunae pristinae et praesentis comparatione.“ Wagn. Versum 274. Ennii (p. 125. Hessel.) esse Servius docet. -- Hei mihi! Aliquot Codd heu, quam lectionem Wagn. propterea reiicit, quod Romani heu me, non heu mihi, contra hei mihi, non hei me dixerint (coll. Huschk. ad Tibull. II, 6, 28. et infra XI, 58. XII, 620.). Quam sententiam quamquam falsam esse nuper contendit Handius Tursell. III. p. 68 sq., haud paucis locis Codd. auctoritate heu mihi edendum esse censens (vid. ad Aen. XI, 57.), hic tamen ob meliorum Codd. consensum hei retinendum. Cf. Hand. ibid. p. 44. quantum mutatus ab illo, i. e. quantum mutatione facta diversus ab illo. (Cf. Hand. Turs. I. p. 42.) Simillimus est locus Ovid. Met. VI, 273. Heu quantum haec Niobe Niobe,,concretos sanguine crines, foedistabat ab illa, Quae etc. Cf. etiam Val. Fl. IV, 398. Qualis, et a prima quantum mutata iuventa! Stat. Theb. VII, 707. Quantum diversus ab illo, Qui tripodas etc. Silius X, 508 sqq. et Senec. Troad. 433 sqq. qui redit, pro qualis redibat, paullo insolentius; et inf. v. 279. accepit pro acceperat, graeca, saltem Homerica structura." H. Bothius in Virg. Virgiliano p. 13. coniicit, aut v. 276. - ❤ 277. Squalentem barbam gerens: haec ad verba quantum mutatus erat referenda esse patet. dum quidem, sed quod horrorem non minus quam miserationem facere queat." H. Cf. Ovid. Met. XII, 270. barba concreta sanguine pendet. XIV, 201. concretam sanguine barbam. Val. Fl. III, 386. pingui concretos sanguine crines. vulnera omnino in pugnis cum Achivis factis accepta interpretabar; nunc intelligo, haec non convenire cum ceteris, quae miserationem faciunt, meliusque referri ad Vulneraque illa gerens, quae circum plurima muros 280 - τὸ αἰκίζεσθαι, vulneribus foedatum quum sit corpus caesi Hectoris ab accurrentibus Achivis, vid. Iliad. XXII, 369-375.; simulque ad laniationes tracti circa muros corporis; quandoquidem adiectum circum muros patrios." H. gerens. Vid. ad Geo. II, 122. 278. circum plurima muros. Praepositione ad Graecorum exemplum a Casu suo seiuncta. Cf. etiam supra adnott. ad v. 142. 279. ultro, non cum flens, sed cum compellare coniungendum, hic, ut infra v. 372. IV, 304. VI, 387. 499. X, 606., significat: non compellatus ab eo, ideoque prior eum videbar compellare, von freien Stücken. Vid. supra ad v. 145. et Wagn. Qu. Virg. XXVII, 2. - flens ipse, non minus quam ille. Cf. v. 271. 281-286. ,,Quasi immemor caedis Hectoris eum obiurgat, quod tam diu abfuerit, et nunc demum ad auxilium Troianis ferendum adveniat. Etiam in his Ennium ante oculos habuit, cuius versus ap. Macrob. VI, 2. O lux Troiae, germane Hector! Quid ita cum tuo lacerato Corpore miser? aut, qui te sic Respectantibus tractavere nobis? Lux autem non ad gloriam referendum, sed de salute accipiendum, si quidem ex Homerico qάos expressum." H. Et sic sane lucem afferre pro salutem ferre legitur ap. Cic. Man. 12. Phil. I, 12. X, 6. alibi. Tamen etiam altera explicatio (quam Gossr. praefert) ferri potest; quamquam hoc sensu saepius lumen usurpatur. Nam etiam ap. Plin. H. N. XVII, 5, 3. (non Epist. XVII, 5., ut Gossr. scribit) Cicero lux doctrinarum altera (post Homerum) vocatur, ut Cic. Cat. IV, 6. Romam lucem orbis terrarum appellat. Dardaniae. Vid. ad III, 156. Pro fidissima Schol. Hor. Crucq. Sat. I, 7. et Od. IV, 5. sanctissima, invitis Codd. et Macrob. Sat. IV, 2. 282. quibus ab oris. Vid. ad Geo. II, 171. 283. Exspectate venis pro exspectatus, Eandem attractionem Vocativi habemus infra IX, 485., apud Propert. II, 15, 2. Lectule, deliciis facta beate meis. Catull. LXXII, 1. Rufe mihi frustra ac nequidquam credite amice. Tibull. I, 7, 53. sic venias hodierne. Pers. III, 28 sq. Stemmate quod Tusco ramum millesime ducis, Censoremve tuum vel quod trabeate salutas; quo pertinet etiam notissimum illud macte virtute esto. Cf. Periz. ad Sanct. Min. II, 6. Ruddim II. p. 11 sq. Heindorf. ad Hor. Sat. II, 6, 20. Huschk. et Dissen. ad Tib. 1. 1. Iacobs. Blumenlese II. p. 76. Bach. Geist d, Röm. Eleg. p. 75. Krüger. Untersuch. III. p. 32. p. 76 sqq. Iahn. ad Ovid. Trist. III, 14, 2. alii, et de eodem Vocativi usu apud Graecos praeter eos, qui a Matth. Gr. Gr. §. 312, 1. et a Kühnero Gr. Gr. §. 510, 4. laudantur, Britann. Diar. Class. Vol. XVI. p. 351. Ceterum de formula exspectatum venire Peerlk. conferri iubet Plaut. Mostell. II, 2, 11. Gronov. ad eiusd. fab. I, 3, 31. et Interpp. ad Liv. XXVIII, 27. Heyn., Thiel. et Gossr. coniungunt ut (ws, quomodo) te adspicimus, et Thiel. quidem verba post multa defessi ad explicandum Adverb. ut adiecta putat, Gossr. autem ut ad tristem Hectoris habitum refert; rectius autem Wund.: ,Vide an lingua Latina iungi postulet ut defessi, h. e. [quam defessi,] quantis cladibus exhausti. Nam si quis iungere malit ut te adspicimus, h. e. ut adfectum te adspicimus, et ad sequentia referre, ei vereor ne verba post multa defessi pro otiosis habenda sint;" quod iure probat Wagn. Ad foedam Hectoris speciem, quam Aeneas, revisendi eius desiderium exprimens, hactenus plane neglexit, in seqq. demum attentus fit. |