POLIO. ECLOGA IV.

Sicelides Musae, paulo maiora canamus:
non omnis arbusta iuuant humilesque myricae ;
si canimus siluas, siluae sint consule dignae.
Vltima Cumaei uenit iam carminis aetas;
magnus ab integro saeclorum nascitur ordo.
iam redit et uirgo, redeunt Saturnia regna;
iam noua progenies caelo demittitur alto.
tu modo nascenti puero, quo ferrea primum
desinet ac toto surget gens aurea mundo,
casta faue Lucina: tuus iam regnat Apollo.
teque adeo decus hoc aeui, te consule inibit,
Polio, et incipient magni procedere menses;
te duce, siqua manent sceleris uestigia nostri,
inrita perpetua soluent formidine terras.
ille deum uitam accipiet diuisque uidebit
permixtos heroas, et ipse uidebitur illis,
pacatumque reget patriis uirtutibus orbem.
at tibi prima, puer, nullo munuscula cultu
errantis hederas passim cum baccare tellus
mixtaque ridenti colocasia fundet acantho.
ipsae lacte domum referent distenta capellae
ubera, nec magnos metuent armenta leones.
ipsa tibi blandos fundent cunabula flores.
occidet et serpens, et fallax herba ueneni
occidet; Assyrium uolgo nascetur amomum.
at simul heroum laudes et facta parentis
iam legere et quae sit poteris cognoscere uirtus,
molli paulatim flauescet campus arista,
incultisque rubens pendebit sentibus uua,
et durae quercus sudabunt roscida mella.
pauca tamen suberunt priscae uestigia fraudis,

5

ΙΟ

15

20

25

30

ab interpretibus, tum, ut uidetur, ab ipsis librariis, qui, sensu male perspecto, easdem esse particulas uoluerunt, eundem uerborum modum. nos contra distinximus; unde sensus exit optimus: et dignus est quisquis haut metuet amores, experiatur licebit eos aut dulcis aut amaros.' respice uersus 64-83.

quae temptare Thetim ratibus, quae cingere muris
oppida, quae iubeant telluri infindere sulcos.
alter erit tum Tiphys, et altera quae, uehat Argo
delectos heroas; erunt etiam altera bella,
atque iterum ad Troiam magnus mittetur Achilles.
hinc, ubi iam firmata uirum te fecerit aetas,
cedet et ipse mari uector, nec nautica pinus
mutabit merces: omnis feret omnia tellus.
non rastros patietur humus, non uinea falcem ;
robustus quoque iam tauris iuga soluet arator;
nec, uarios discet mentiri lana colores,
ipse sed in pratis aries iam suaue rubenti
murice, iam croceo mutabit uellera luto;
sponte sua sandyx pascentis uestiet agnos.
6 talia saecla' suis dixerunt 'currite' fusis
concordes stabili fatorum numine Parcae.
adgredere o magnos (aderit iam tempus) honores,
cara deum suboles, magnum Iouis incrementum.
aspice conuexo nutantem pondere mundum,
terrasque tractusque maris caelumque profundum :
aspice, uenturo laetentur ut omnia saeclo.

35

40

45

.50

o mihi tum longae maneat pars ultima uitae,
spiritus et quantum sat erit tua dicere facta,
non me carminibus uincet nec Thracius Orpheus,

nec Linus, huic mater quamuis atque huic pater adsit, Orphei Caliopea, Lino formosus Apollo. Pan etiam, Arcadia mecum si iudice certet, Pan etiam Arcadia dicat se iudice uictum. incipe, parue puer, risu cognoscere matrem ; matri longa decem tulerunt fastidia menses. incipe, parue puer: cui non risere parentes,

55

бо

nec deus hunc mensa, dea nec dignata cubili est.

52. laetentur (codd. plur.) R. L. laetantur (cod. R) H. W. C. F., quod non displicet. uid. Ecl. v. 6, 7.

53. tum (codd. opt. omnes) R. 55. uincet (cod. R al.) W. C. F. Indicatiuo fauet praecedens erit.

tam W. C. F.

uincat (cod. P, et Grammat.) R.

ME. Cur non, Mopse, boni quoniam conuenimus ambo, tu calamos inflare leuis, ego dicere uersus,

hic corylis mixtas inter consedimus ulmos?

MO. Tu maior; tibi me est aecum parere, Menalca, siue sub incertas Zephyris motantibus umbras,

siue antro potius succedimus. aspice, ut antrum siluestris raris sparsit labrusca racemis.

5

ME. Montibus in nostris solus tibi certat Amyntas.
MO. Quid, si idem certet Phoebum superare canendo?
ME. Incipe, Mopse, prior, siquos aut Phyllidis ignes 10
aut Alconis habes laudes aut iurgia Codri.
incipe; pascentis seruabit Tityrus haedos.

MO. Immo haec, in uiridi nuper quae cortice fagi
carmina descripsi et modulans alterna notaui,
experiar. tu deinde iubeto ut certet Amyntas.
ME. Lenta salix quantum pallenti cedit oliuae,
puniceis humilis quantum saliunca rosetis,
iudicio nostro tantum tibi cedit Amyntas.
sed tu desine plura, puer; successimus antro.
MO. Extinctum Nymphae crudeli funere Daphnim
flebant, uos coryli testes et flumina Nymphis,
cum complexa sui corpus miserabile nati
atque deos atque astra uocat crudelia mater.
non ulli pastos illis egere diebus

frigida, Daphni, boues ad flumina; nulla neque amnem
libauit quadrupes, nec graminis attigit herbam.
Daphni, tuum Poenos etiam ingemuisse leones
interitum montesque feri siluaeque locuntur.
Daphnis et Armenias curru subiungere tigris
instituit, Daphnis thiasos inducere Bacchi
et foliis lentas intexere mollibus hastas.
uitis ut arboribus decori est, ut uitibus uuae,
ut gregibus tauri, segetes ut pinguibus aruis,

15

20

25

30

3. consedimus R., quem secuti sumus ideo quod codd. uett. plurimos et optimos consentientes habet. Praesens considimus non male tuetur C. ut Latinis usitatius. sed graecissare potuit Vergilius.

tu decus omne tuis. postquam te fata tulerunt,
ipsa Pales agros atque ipse reliquit Apollo.
grandia saepe quibus mandauimus hordea sulcis,
infelix lolium et steriles nascuntur auenae;
pro molli uiola, pro purpureo narcisso
carduos et spinis surgit paliurus acutis.
spargite humum foliis, inducite fontibus umbras,
pastores, mandat fieri sibi talia Daphnis,

35

40

ME. Tale tuum carmen nobis, diuine poeta, quale sopor fessis in gramine, quale per aestum dulcis aquae saliente sitim restinguere riuo. nec calamis solum aequiperas, sed uoce magistrum. fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo.

et tumulum facite, et tumulo super addite carmen : Daphnis ego in siluis, hinc usque ad sidera notus, formosi pecoris custos, formosior ipse.'

45

dicemus, Daphnimque tuum tollemus ad astra ;

nos tamen haec quocumque modo tibi nostra uicissim

50

Daphnin ad astra feremus: amauit nos quoque Daphnis. MO. An quicquam nobis tali sit munere maius? et puer ipse fuit cantari dignus, et ista

iam pridem Stimichon laudauit carmina nobis.

ME.

Candidus insuetum miratur limen Olympi

55

sub pedibusque uidet nubes et sidera Daphnis. ergo alacris siluas et cetera rura uoluptas Panaque pastoresque tenet Dryadasque puellas. nec lupus insidias pecori, nec retia ceruis

60

ulla dolum meditantur; amat bonus otia Daphnis.
ipsi laetitia uoces ad sidera iactant
intonsi montes; ipsae iam carmina rupes,
ipsa sonant arbusta: 'deus, deus ille, Menalca.'
sis bonus o felixque tuis! en quattuor aras:
ecce duas tibi, Daphni, duas altaria Phoebo.
pocula bina nouo spumantia lacte quotannis

65

38. purpureo codd. sed ex Diomede Gramm. recepit R. purpurea, quod si scripsit noster, Theocritum secutus est I. 131, ȧ dè κaλà νάρκισσος scribentem.

52. Cum nobis nondum persuasum sit quod Ribbeckio placet, nec Hermanno uidetur 'uero absimile,' Vergilium m polysyllabi reliquisse sine elisione ante uocalem, Daphnin scripsimus cum uett. codd. paucioribus. cf. Wagneri Quaest. Vergil. III. et Ecl. VIII. II.

craterasque duo statuam tibi pinguis oliui;
et multo in primis hilarans conuiuia Baccho,
ante focum, si frigus erit, si messis, in umbra
uina nouum fundam calathis Ariusia nectar.
cantabunt mihi Damoetas et Lyctius Aegon;
saltantis Satyros imitabitur Alphesiboeus.
haec tibi semper erunt, et cum sollemnia uota
reddemus Nymphis, et cum lustrabimus agros.
dum iuga montis aper, fluuios dum piscis amabit,
dumque thymo pascentur apes, dum rore cicadae,
semper honos nomenque tuum laudesque manebunt.
ut Baccho Cererique, tibi sic uota quotannis
agricolae facient; damnabis tu quoque uotis.

70

75

80

MO. Quae tibi, quae tali reddam pro carmine dona? nam neque me tantum uenientis sibilus austri nec percussa iuuant fluctu tam litora, nec quae saxosas inter decurrunt flumina ualles.

ME. Hac te nos fragili donabimus ante cicuta. haec nos formosum Corydon ardebat Alexim,' haec eadem docuit 'cuium pecus? an Meliboei ?'

85

MO. At tu sume pedum, quod, me cum saepe rogaret, non tulit Antigenes (et erat tunc dignus amari) formosum paribus nodis atque aere, Menalca.

90

VARVS. ECLOGA VI.

Prima Syracosio dignata est ludere uersu nostra neque erubuit siluas habitare Thalea. cum canerem reges et proelia, Cynthius aurem uellit et admonuit: 'pastorem, Tityre, pinguis pascere oportet ouis, deductum dicere carmen.' nunc ego (namque super tibi erunt qui dicere laudes, Vare, tuas cupiant et tristia condere bella) agrestem tenui meditabor harundine musam. non iniussa cano. siquis tamen haec quoque, siquis captus amore leget, te nostrae, Vare, myricae, te nemus omne canet; nec Phoebo gratior ullast, quam sibi quae Vari praescripsit pagina nomen.

Pergite, Pierides. Chromis et Mnasyllos in antro

5

ΙΟ