Page images
PDF
EPUB

Jam gravior, Pelias et vulnere tardus Ulixi;
Protinus ad sedes Priami clamore vocati.

Hìc verò ingentem pugnam, ceu cetera nusquam
Bella forent, nulli totâ morerentur in urbe ;
Sic Martem indomitum Danaosque ad tecta ruentes
Cernimus, obsessumque actâ testudine limen.
Hærent parietibus scalæ, postesque sub ipsos
Nituntur gradibus, clipeosque ad tela sinistris
Protecti objiciunt, prensant fastigia dextris.
Dardanidæ contrà turres ac tecta domorum
Culmina convellunt: his se, quando ultima cernunt,
Extremâ jam in morte parant defendere telis;
Auratasque trabes, veterum decora alta parentum,
Devolvunt: alii strictis mucronibus imas
Obsedêre fores, has servant agmine denso.
Instaurati animi, regis succurrere tectis,
Auxilioque levare viros, vimque addere victis.

Limen erat, cæcæque fores, et pervius usus Tectorum inter se Priami, postesque relicti A tergo infelix quà se, dum regna manebant, Sæpius Andromache ferre incomitata solebat Ad soceros, et avo puerum Astyanacta trahebat. Evado ad summi fastigia culminis, unde Tela manu miseri jactabant irrita Teucri. Turrim in præcipiti stantem, summisque sub astra Eductam tectis, (unde omnis Troja videri, Et Danaûm solitæ naves, et Achaïca castra ;) Aggressi ferro circùm, quà summa labantes Juncturas tabulata dabant, convellimus altis Sedibus, impulimusque: ea lapsa repentè ruinam Cum sonitu trahit, et Danaûm super agmina latè Incidit ast alii subeunt; nec saxa, nec ullum Telorum interea cessat genus.

Vestibulum ante ipsum, primoque in limine, Pyrrhus Exultat, telis et luce coruscus ahenâ:

Qualis ubi in lucem coluber, mala gramina pastus,
Frigida sub terrâ tumidum quem bruma tegebat,
Nunc positis novus exuviis, nitidusque juventâ,
Lubrica convolvit sublato pectore terga

Arduus ad solem, et linguis micat ore trisulcis.
Unà ingens Periphas, et equorum agitator Achillis
Armiger Automedon; unà omnis Scyria pubes
Succedunt tecto, et flammas ad culmina jactant.
Ipse inter primos correptâ dura bipenni
Limina perrumpit, postesque a cardine vellit
Eratos; jamque excisâ trabe firma cavavit
Robora, et ingentem lato dedit ore fenestram.
Apparet domus intùs, et atria longa patescunt;
Apparent Priami et veterum penetralia regum ;
Armatosque vident stantes in limine primo.

At domus interior gemitu miseroque tumultu
Miscetur; penitusque cava plangoribus ædes
Fœmineis ululant: ferit aurea sidera clamor.
Tum pavidæ tectis matres ingentibus errant,
Amplexæque tenent postes, atque oscula figunt.
Instat vi patriâ Pyrrhus: nec claustra, neque ipsi
Custodes sufferre valent: labat ariete crebro
Janua, et emoti procumbunt cardine postes.
Fit via vi: rumpunt aditus, primosque trucidant
Immissi Danai, et latè loca milite complent.
Non sic, aggeribus ruptis cùm spumeus amnis
Exiit, oppositasque evicit gurgite moles,
Fertur in arva furens cumulo, camposque per omnes
Cum stabulis armenta trahit. Vidi ipse furentem
Cæde Neoptolemum, geminosque in limine Atridas;
Vidi Hecubam, centumque nurus, Priamumque per aras

Sanguine fœdantem, quos ipse sacraverat, ignes.
Quinquaginta illi thalami, spes tanta nepotum,
Barbarico postes auro spoliisque superbi,
Procubuêre tenent Danai, quà deficit ignis.
Forsitan et Priami fuerint quæ fata, requiras.
Urbis ubi captæ casum, convulsaque vidit
Limina tectorum, et medium in penetralibus hostem,
Arma diu senior desueta trementibus ævo
Circumdat nequicquam humeris, et inutile ferrum
Cingitur, ac densos fertur moriturus in hostes.
Edibus in mediis, nudoque sub ætheris axe,
Ingens ara fuit, juxtàque veterrima laurus,
Incumbens aræ, atque umbrâ complexa Penates.
Hic Hecuba et natæ nequicquam altaria circum,
Præcipites atrâ ceu tempestate columbæ,
Condensæ, et Divûm amplexæ simulacra tenebant.
Ipsum autem sumtis Priamum juvenilibus armis
Ut vidit, "Quæ mens tam dira, miserrime conjux,
Impulit his cingi telis? aut quò ruis?" inquit.

66

"Non tali auxilio, nec defensoribus istis

"Tempus eget: non, si ipse meus nunc afforet Hector.
"Huc tandem concede: hæc ara tuebitur omnes;
"Aut moriere simul." Sic ore effata, recepit
Ad sese, et sacrâ longævum in sede locavit.
Ecce autem elapsus Pyrrhi de cæde Polites,
Unus natorum Priami, per tela, per hostes
Porticibus longis fugit, et vacua atria lustrat
Saucius illum ardens infesto vulnere Pyrrhus
Insequitur, jam jamque manu tenet, et premit hastâ.
Ut tandem ante oculos evasit et ora parentum,
Concidit, ac multo vitam cum sanguine fudit.
Hìc Priamus, quanquam in mediâ jam morte tenetur,
Non tamen abstinuit, nec voci iræque pepercit :

"At tibi pro scelere," exclamat, “ pro talibus ausis, "Dî (si qua est cœlo pietas, quæ talia curet) "Persolvant grates dignas, et præmia reddant "Debita: qui nati coram me cernere letum "Fecisti, et patrios fœdâsti funere vultus. "At non ille, satum quo te mentiris, Achilles "Talis in hoste fuit Priamo; sed jura fidemque "Supplicis erubuit, corpusque exsangue sepulcro "Reddidit Hectoreum, meque in mea regna remisit." Sic fatus senior; telumque imbelle sine ictu Conjecit, rauco quod protinus ære repulsum E summo clipei nequicquam umbone pependit. Cui Pyrrhus :- "Referes ergò hæc, et nuntius ibis "Pelidæ genitori: illi mea tristia facta, "Degeneremque Neoptolemum narrare memento. "Nunc morere." Hæc dicens, altaria ad ipsa trementem Traxit, et in multo lapsantem sanguine nati; Implicuitque comam lævâ; dextrâque coruscum Extulit, ac lateri capulo tenus abdidit ensem. Hæc finis Priami fatorum: hic exitus illum Sorte tulit, Trojam incensam et prolapsa videntem Pergama, tot quondam populis terrisque superbum Regnatorem Asia: jacet ingens littore truncus, Avulsumque humeris caput, et sine nomine corpus.

Story of Achaemenides and the Cyclops. POSTERA jamque dies primo surgebat Eoö, Humentemque Aurora polo dimoverat umbram ; Cùm subitò e silvis, macie confecta supremâ, Ignoti nova forma viri, miserandaque cultu, Procedit, supplexque manus ad littora tendit. Respicimus. Dira illuvies, immissaque barba, Consertum tegmen spinis; at cetera Graius,

Et quondam patriis ad Trojam missus in armis. Isque ubi Dardanios habitus et Troïa vidit Arma procul, paulùm aspectu conterritus hæsit, Continuitque gradum : mox sese ad littora præceps Cum fletu precibusque tulit :-"Per sidera testor, "Per superos, atque hoc cœli spirabile lumen, "Tollite me, Teucri; quascunque abducite terras : "Hoc sat erit. Scio me Danais e classibus unum, "Et bello Iliacos fateor petiisse Penates: "Pro quo, si sceleris tanta est injuria nostri, "Spargite me in fluctus, vastoque immergite ponto. "Si pereo, manibus hominum periisse juvabit." Dixerat et genua amplexus, genibusque volutans Hærebat. Qui sit, fari, quo sanguine cretus, Hortamur; quæ deinde agitet fortuna, fateri. Ipse pater dextram Anchises, haud multa moratus, Dat juveni, atque animum præsenti pignore firmat. Ille hæc, depositâ tandem formidine, fatur :"Sum patriâ ex Ithacâ, comes infelicis Ulixi; "Nomen Achemenides; Trojam genitore Adamasto "Paupere (mansissetque utinam fortuna !) profectus. "Hic me, dum trepidi crudelia limina linquunt, "Immemores socii vasto Cyclopis in antro "Deseruêre. Domus sanie dapibusque cruentis, "Intùs opaca, ingens: ipse arduus, altaque pulsat "Sidera, (Dî, talem terris avertite pestem!) "Nec visu facilis, nec dictu affabilis ulli.

"Visceribus miserorum, et sanguine vescitur atro. "Vidi egomet, duo de numero cùm corpora nostro, "Prensa manu magnâ, medio resupinus in antro,

66

Frangeret ad saxum, sanieque expersa natarent "Limina: vidi, atro cùm membra fluentia tabo

"Manderet, et tepidi tremerent sub dentibus artus:

« PreviousContinue »