Flagrabat stomacho flamma, ut fornacibus, intùs : :
Nil aded posset cuiquam leve tenueque membris
Vertere in utilitatem : ad ventum et frigora semper,
In fluvios partim gelidos ardentia morbo
Membra dabant, nudum jacientes corpus in undas.
Multi præcipites lymphis putealibus alte
Inciderunt, ipso venientes ore patente.
Ipsedabiliter sitis arida corpora mersans
Æquabat multuin parvis humoribus imbrem.

Nec requies erat ulla mali; defessa jacebant
Corpora; mussabat tacito medicina timore.
Quippè patentia cùm totas ardentia noctes
Lumina versarent oculorum expertia somno :
Multaque prætereà mortis tùm signa dabantur;
Perturbata animi mens in moerore metuque ;
Triste supercilium; furiosus vultus et acer;
Sollicitæ porrò plenæque sonoribus aures;
Creber spiritus , aut ingens, raròque coortus;
Sudorisque madens per collum splendidus humor;
Tenuia sputa , minuta, croci contincta colore,
Salsaque , per fauces raucas vix edita tussi.
In manibus verò nervi trahier, tremere artus;
A pedibusque minutatim succedere frigus
Non dubitabat. Item ad supremum denique tempus
Compressæ nares : pasi primoris acumen
Tenue ; cavati oculi; cava tempora; frigida pellis,
Duraque; inhorrebat rictum; frons tenta minebat :
Nec nimið rigidâ post strati morte jacebant ,
Octavoque ferè candenti lumine solis,
Aut etiam nonâ reddebant lampade vitam.

Quorum si quis, ut est, vitârat funera lethi,
Ulceribus tetris, et nigrâ proluvie alvi;
Posteriùs tamen hunc tabes lethumque manebat :
Aut etiam multus capitis cum sæpè dolore
Corruptus sanguis plenis ex naribus ibat;

Hùc hominis totæ vires corpusque

fluebat.
Profluvium porrò qui tetri sanguinis acre
Exierat, tamen in nervos huic morbus et artus
Ibat, et in partes genitales corporis ipsas.
Et graviter partim metuentes limina lethi
Vivebant ferro privati parte virili;
Et manibus sine nonnulli pedibusque mancbant
In vitâ tamen, et perdebant lumina partim :
Usque adeò mortis metus his incesserat acer.
Atque etiam quosdam cepêre oblivia rerum
Cunctarum, neque se possent cognoscere ut ipsi.
Multaque humi cum inhumata jacerent corpora suprà
Corporibus, tamen alituum genus atque ferarum
Aut procul absiliebat, ut acrem exiret odorem;
Aut, ubi gustârat, languebat morte propinquá.

Nec tamen omnino temerè illis solibus ulla
Comparebat avis, nec noctibu' secla ferarum
Exibant silvis : languebant pleraque morbo,
Et moriebantur ; cum primis fida canum vis
Strata viis animam ponebat in omnibus ægram:
Extorquebat enim vitam vis morbida membris.
Incomitata rapi certabant funera vasta.
Nec ratio remedî communis certa dabatur.
Nam quod alis dederat vitales aëris auras
Volvere in ore licere, et coeli templa tueri,
Hoc aliis erat exitio, lethumque parabat.

Illud in his rebus miserandum et magnoperè unum
· Ærumnabile erat, quòd, ubi se quisque videbat
Implicitum morbo, morti damnatus ut esset,
Deficiens animo moesto cum corde jacebat
Funera respectans, animam et mittebat ibidem.
Idque vel imprimis cumulabat funere funus;
Quippe eteniin nullo cessabant tempore apisci
Ex aliis alios avidi contagia morbi.
Nam quicumque suos fugitabant visere adægroś,

Vitaï nimiùm cupidi mortisque timentes,
Pænibat paulo post turpi morte malâque
Desertos, opis expertes, incuria maclans
Lanigeras tanquam pecades et bucera secla.
Qui fuerant autem præstò, contagibus ibant,
Atque labore, pudor quem tùm cogebat obire,
Blandaque lassorum

mistâ voce querelæ.
Optimus hoc lethi genus ergò quisque subibat:
Inque aliis alium populum sepelire suorum
Certantes, lacrymis lassi luctuque redibant.
Indè bonam partem in lectum morore dabantur:
Nec poterat quisquam reperiri, quem neque morbus
Nec
mors,

nec
luctus tentaret tempore

tali.
Prætereà, jam pastor, et armentarius omnis,
Et robustus item curvi moderator aratri,
Languebant; penitùsque casis contrusa jacebant
Corpora, paupertate et morbo dedita morti,
Exanimis pueris super exanimata parentům
Corpora nonnunquam posses, retròque videre
Matribus et patribus natos super edere vitam

Nec minimùm partim ex agris ægroris in urbem Confluxit, languens quem contulit agricolarum Copia, conveniens ex omni morbida parte. Omnia complebant loca tectaque, quo magè eos lum Confertos ita acervatim mors accumulabat. Multa siti prostrata viam per, proque voluta Corpora , silanos ad aquarum strata jacebant, Interclusâ animâ nimiâ ab dulcedine aquaï. Multaque per populi passim loca prompta , viasque, Languida semianimo lùm corpore membra videres, Horrida pædore, et pannis cooperta, perire Corporis inluvie : pellis super ossibus

una, Ulceribus tetris propè jàm sordique sepulta.

Omnia deniquè sancta deûm delubra replêrat Corporibus mors exanimis, onerataque passim

Cuncta cadaveribus coelestům templa manebant,
Hospitibus loca quæ complêrant ædituentes.
Nec jam relligio divům, nec numina magni
Pendebantur : enim præsens dolor exsuperabat.
Nec mos ille sepulturæ remanebat in urbe,
Ut priùs hic populus semper consuêrat humari.
Perturbatus enim totus trepidabat, et unus
Quisque suum pro re consortem mestus humabat.
Multaque vis subita, et paupertas horrida suasit :
Namque suos consanguineos aliena rogorum
Insuper instructa ingenti clamore locabant,
Subdebantque faces , multo cum sanguine sæpė
Rixantes potiùs, quàm corpora desererentur.

Poëme de la Nature, ch. VI, v. 1137. Ovide a imité Lucrèce et Virgile dans la peinture de la Peste d'Egine, suscitée, selon la fable, par la jalousie de Junon contre Eaque, fils de Jupiter et d'Egine. Ce récit, plein de verve poétique, réunit dans un moindre cadre presque toutes les beautés des deux autres tableaux (Metain. ch. VII, v. 517 à 613 ). On trouve encore des imitations du même

dans Lucain (Pharsale, ch. VI, v. 80), Sénèque ( OEdipe, v. 35) et le Tasse (Jérusalem, ch. XIII, st. 5a à 64).

a