Page images
PDF
EPUB

Arcturum pluviasque Hyadas geminosque Triones, 745 quid tantum Oceano properent se tingere soles hiberni, vel quae tardis mora noctibus obstet. ingeminant plausu Tyrii, Troesque sequuntur. nec non et vario noctem sermone trahebat infelix Dido longumque bibebat amorem,

750 multa super Priamo rogitans, super Hectore multa, nunc, quibus Aurorae venisset filius armis,

nunc, quales Diomedis equi, nunc, quantus Achilles. 'immo age et a prima dic, hospes, origine nobis insidias', inquit, 'Danaum casusque tuorum 755 erroresque tuos. nam te iam septima portat omnibus errantem terris et fluctibus aestas.

744. Arcturus. Das Siebengestirn (septentriones, 7 Ochsen, triones) am nördlichen Himmel wird gewöhnlich in zwei Sternbilder getrennt, den grossen und kleinen Bär, Septentrio maior, Septentrio minor. gemini

Triones (der erstere 5, der zweite
2 Sterne zählend, auch ursa maior
und minor). Das kleinere Gestirn
heisst auch Arctophylax oder Arctu-
rus. Wird das ganze Sternbild als
Wagen (plaustra) gedacht, so heisst
das kleinere auch Bootes, und dann
ist der Arcturus der hervorragendste
Stern in dem letztern.
Töchter des Atlas, ein Sternbild am
Kopfe des Stieres, bringen mit ihrem
Aufgang Regen und Sturm.

Hyades,

746. tardis mora noctibus. Die zögernden Nächte, d. i. die nicht kommen wollen, also die kurzen

[blocks in formation]

P. VERGILI MARONIS

AENEIDOS

LIBER SECUNDUS.

Conticuere omnes intentique ora tenebant. inde toro pater Aeneas sic orsus ab alto:

Infandum, regina, iubes renovare dolorem. Troianas ut opes et lamentabile regnum 5 eruerint Danai, quaeque ipse miserrima vidi et quorum pars magna fui quis talia fando Myrmidonum Dolopumve aut duri miles Ulixi temperet a lacrimis? et iam nox umida caelo praecipitat suadentque cadentia sidera somnos. 10 sed si tantus amor casus cognoscere nostros et breviter Troiae supremum audire laborem, quamquam animus meminisse horret luctuque refugit,

[blocks in formation]

incipiam. Fracti bello fatisque repulsi ductores Danaum, tot iam labentibus annis 15 instar montis equum divina Palladis arte aedificant sectaque intexunt abiete costas; votum pro reditu simulant, ea fama vagatur. huc delecta virum sortiti corpora furtim includunt caeco lateri penitusque cavernas 20 ingentis uterumque armato milite complent. est in conspectu Tenedos, notissima fama insula, dives opum, Priami dum regna manebant, nunc tantum sinus et statio male fida carinis: huc se provecti deserto in litore condunt. 25 nos abiisse rati et vento petiisse Mycenas. ergo omnis longo solvit se Teucria luctu. panduntur portae; iuvat ire et Dorica castra desertosque videre locos litusque relictum.

hic Dolopum manus, hic saevus tendebat Achilles, 30 classibus hic locus, hic acie certare solebant. pars stupet innuptae donum exitiale Minervae et molem mirantur equi; primusque Thymoetes duci intra muros hortatur et arce locari, sive dolo seu iam Troiae sic fata ferebant. 35 at Capys et quorum melior sententia menti aut pelago Danaum insidias suspectaque dona

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

praecipitare iubent subiectisque urere flammis,
aut terebrare cavas uteri et tentare latebras.
scinditur incertum studia in contraria vulgus.
40 primus ibi ante omnis, magna comitante caterva,
Laocoon ardens summa decurrit ab arce

et procul o miseri, quae tanta insania, cives?
creditis avectos hostis aut ulla putatis

dona carere dolis Danaum? sic notus Ulixes? 45 aut hoc inclusi ligno occultantur Achivi,

aut haec in nostros fabricata est machina muros inspectura domos venturaque desuper urbi, aut aliquis latet error: equo ne credite, Teucri. quidquid id est, timeo Danaos et dona ferentis.' 50 sic fatus validis ingentem viribus hastam

in latus inque feri curvam compagibus alvum contorsit. stetit illa tremens, uteroque recusso insonuere cavae gemitumque dedere cavernae. et si fata deum, si mens non laeva fuisset, 55 impulerat ferro Argolicas foedare latebras, Troiaque nunc staret, Priamique arx alta maneres. Ecce manus iuvenem interea post terga revinctum

vel.

37. que hier 38. aut aut. Entweder vernichten oder untersuchen soll man das Geschenk.

39. scinditur incertum

vulgus.

Durch den doppelten Vorschlag wird die Menge unsicher, was sie thun soll; daher ereifert sie sich (scinditur in studia) nach den zwei entgegengesetzten Seiten hin, ob man das Pferd vernichten oder untersuchen solle.

41. Laocoon, Priester des Neptun, ardens, zornentbrannt über den von ihm durchschauten Trug. ·

42. quae tanta insania. Aus der Ferne bemerkt er an der Haltung der Menge, dass diese in einem Irrtum ist.

46. machina, ähnlich den römischen Belagerungsthürmen, welche gegen die Mauern vorgeschoben werden, um von ihnen auf die letztern zu springen.

47. inspectura. Das Part. Fut. bezeichnet sehr häufig die Bestimmung, auch die Unabänderlichkeit einer Bestimmung, wie homo moriturus.

48. aut aliquis error, oder sonst ein Betrug.

1=

49. et auch, sogar, auch dann wann sie Geschenke bringen.

51. inque alvum, Epexegese zu in latus. ferum, nämlich animal, hier Ungeheuer. curvam compagibus, gerundet durch die zusammengefügten Rippen. Vgl. v. 16.

52. contorsit, malerisch zur Bezeichnung des kräftigen Wurfes an den Anfang des Verses mit Cäsur und Pause gestellt. recusso. Wie oft bei den Compositis mit re bedeutet dieses hier nicht,,wieder" oder „,zurück", sondern dient nur zur Verstärkung des Begriffs.

53. cavae, prädicativ.
54. si fata, erg. fuissent.

55. impulerat. Nach dem Bedingungssatze, der im Imperfect oder Plusquamperfect conjunct. die Unmöglichkeit der Erfüllung anzeigt, erscheint der Folgesatz bisweilen im Indicativ statt im gleichen Modus.

57-198. Sino lässt sich von Troern gefangen nehmen und täuscht sie durch Lügen über das Pferd.

[blocks in formation]

pastores magno ad regem clamore trahebant Dardanidae, qui se ignotum venientibus ultro, 60 hoc ipsum ut strueret Troiamque aperiret Achivis, obtulerat, fidens animi atque in utrumque paratus, seu versare dolos seu certae occumbere morti. undique visendi studio Troiana iuventus circumfusa ruit, certantque inludere capto.

65 accipe nunc Danaum insidias et crimine ab uno disce omnis.

namque ut conspectu in medio turbatus inermis

constitit atque oculis Phrygia agmina circumspexit: 'heu quae nunc tellus', inquit, quae me aequora possunt 70 accipere? aut quid iam misero mihi denique restat? cui neque apud Danaos usquam locus, et super ipsi Dardanidae infensi poenas cum sanguine poscunt." quo gemitu conversi animi compressus et omnis impetus. hortamur fari, quo sanguine cretus, 75 quidve ferat, memoret quae sit fiducia capto.

[Ille haec deposita tandem formidine fatur:] 'cuncta equidem tibi, rex, fuerit quodcumque, fatebor vera', inquit, neque me Argolica de gente negabo: hoc primum; nec, si miserum fortuna Sinonem 80 finxit, vanum etiam mendacemque improba finget. fando aliquod si forte tuas pervenit ad auris

59. Dardanidae. S. Aen. I, 38.

ultro, darüber hinaus, d. i. über das hinaus, was zu geschehen hat; daher auch bisweilen = freiwillig, ohne anderes Zuthun.

60. hoc ipsum erhält seine Epexegese in Troiamque aperiret Achivis. 61. fidens animi, vgl. Aen. I, 178. 62. versare dolos, das homerische κέρδεα νωμᾶν.

66. disce omnis, vgl. Aen. I, 534. 67. conspectu in medio, mitten unter aller Augen. turbatus, so stellte er sich; denn er war ja fidens animi, v. 61.

68. Phrygia Troiana. circumspexit, absichtlich ein Spondeus im fünften Fuss.

72. poenas, weil er ein Grieche ist. cum sanguine, erklärend zu poenas: sie werden mein Blut als Sühne nehmen.

75. quid ferat, eine allgemeine Frage des ersten Zusammentreffens = was ihn hierherführe, was er zu

bringen habe, dass er komme. quae sit fiducia capto, auf was er noch vertraue, nachdem er gefangen sei? Der Sinn ist: er müsse etwas Bedeutendes zu bringen haben, weil er sich der Gefangennahme ausgesetzt habe; ob er auf Grund dessen, was er bringe, das Vertrauen habe, von der Gefangennahme nichts fürchten zu müssen.

76. deposita formidine wie turbatus v. 67 zu nehmen. Uebrigens fehlt der ganze Vers in den besten Handschriften und wird desshalb als eingeschoben aus Aen. III, 612 bezeichnet.

77. fuerit quodcumque, was auch kommen mag.

79. hoc primum, dies vor allem. Durch treuberzig scheinende Offenheit will er die Gemüther gewin

nen.

81. aliquod si pervenit nomen, wenn irgend etwas von dem Namen gelangt ist.

« PreviousContinue »