ceteris autem locis, qui quidem certi sint1), si a comicis discesseris, notandum est, primum omnibus sic positum esse potius aut prius, nullo, ut nostro, magis (cfr. Madv. ad XXII, 34, 11, ubi is egregie ex magisuere fecit mature), deinde nullo iunctim (potius malo, m. p.) collocatos duo illos comparativos, sed inter se distractos. De IX, 7, 6 v. ad eum locum. (Valerium Max., Columellam, alios equidem non curo.)

9, 6 scribendumne Postulato?

12, 7 resisti ferre posse mihi videtur; cfr. 43, 11.

13, 8 defert ego olim, ut nunc Madv. mavult; cfr. 13, 9; 14, 32).

13, 10 fuit, quum ego suspicarer, Livium sic scripsisse: audita, quum undique increparent, vindicem, tum cett. (conf. 14, 4, al.); omisso cum ante un- addi potuit et. 14, 4 scr. tum pro tunc.

17, 7 scribendumne, ut in edd. vett. est, Fidenas, a bello, credo appellatus?

17, 8 scribendumne laetitia ex fusis (Lov. 4)?

20, 3 nonne donum fixit (cfr. 4; V, 25, 10)?

20, 11I. Perizonius fortasse recte: consulem inscripserit. 21, 6 fuit, quum ego sic vellem: non modo non p. c. quisquam exiret esset, sed ultro; nunc non modo (non dicam) etiam cum proprio suo verbo tolero apud Livium, coll. (XXIV, 40, 12,) XXV, 26, 10, XXXII, 20, 7; cfr. etiam V, 38, 9 et XXII, 28, 5, ubi quidquam non, ut debet et solet, ante se negationem suam habet, sed ex sequenti demum quidem eam (non) recipit, usitatiusque Livius scripsis

ne

set nihil.

21, 9 scr. cui quidam Prisco, alii Structo -. (Cod. arch. cuique Prisco; dam exidit ante p.)

22, 2 scribendumne cum duobus codd. dett. subiit? 23, 6. bellumque tanto maiore quam proximo conatu apparatum est, i. e., quam proximus conatus fueLivius sine dubio simplicius scripsit, aut proxime (cfr.

rat.

1) Hos locos notavi: Cic. de Orat. II, 300, pro Quinct. 9, Div. in Caec. 21, pro Cael. 19, pro Balb. 19, in Pison. 15 et 33 (ubi potius omittitur in duobus optimis codd., T. et V.), pro Ligar. 5 (ubi item meliores codd. potius omittunt), Famm. XV, 5, 2, ad Att. XIV, 13 A, 3, N. D. II, 36, Corn. Con. 5, Liv. praef. 13, XXXVIII, 56, 10.

) [defert cod. Veron. O. S.]

trum cornu, i. e., Hi non solum in itinere, sed etiam in acie dextrum cornu tenuere, et quidem prope flumen, quae sententia. quum per se ipsa subtilior spinosiorque est, tum ex illis: Intertransierat intelligi haud facile potest. Et aut ex et Fidenas repetitum est aut ex at (transierat) natum aut transpositum (ut fuerit Et hi, cfr. II, 2, 9: Et ceteri). Scribendum igitur aut Hi [et] aut † Hi et.

27, 9. id, quod ab rege auditum erat, rati. Primum hoc nimis breviter dictum est pro eo, quod est id ita esse rati; deinde in uno meliorum codd., L. 1 (de quo vid. Madv. Emm. p. 31), et in L. 2, Voss. 1, 2, Port. m. 1 est irati. Scribendum ita rati, ut iam in Port. m. 2, Haverc., Pal. 2 (corrigendo, opinor) scriptum est. De hoc loqnendi genere: hoc (id, quod) ita (= ita esse) reor, puto, credo, al. vid. Madv. ad Cic. Finn. II, 17; adde ad ea, quae ille collegit, Cic. ad Famm. XII, 23, 2, ad Att. XI, 6, 1, XV, 4, 1, ad Q. Fr. II, 7, 3 et 15 A, 3 et 15 B, 3, Tusc. I, 30, Divin. I, 84, Phil. I, 33; Livius ipse I, 55, 6 dicit: idque ita cecinere vates, cfr. XXIV, 4, 2, XXVI, 15, 9, 1, 4, 2: seu (sc. id, quod dicebat) ita rata. Ex eratitarati quam facile et eratirati et eratrati fieri potuerit, apparet. Obiecit mihi Siesbye, quod Livius ter habet, occasionem ratus (VI, 28, 2, XXI, 11, 8, XXXVII, 13, 2); sed illud quidem alius generis est; in eo enim, ut Latine saepissime fit, auditur obiectum verbi rendi (id, quod praecedit), ut sit eam occ. esse r. (nos: anseende det for en gunstig Leilighed»), non, ut nostro loco, id, quod de obiecto praedicatur (it a, i. e., ita esse, ut ab rege auditum erat).

=

29, 6 pro Egressis urbem ego E. urbe (item II, 37, 8); cfr. Madv. ad III, 57, 10. De his quadr. annorum opus, quibus Alba steterat vid. ann. mea ad XXVI, 51, 3.

31, 2. missis prodigium, in conspectu cecidere caelo lapides. Ego: prodigium in; missis enim est dat., non abl. (ut advocato concilio 6, 1), = in conspectu missorum; cfr. 25, 12 sustinenti cec. caelo sine de posito cfr. ad XXII, 1, 9.

iugulo.

De

32, 3 fortasse (ex dett. al. cdd.) scribendum sustulerunt animos et reddunt; non mirum, si in cod. arch. post erat scriptum est - erant pro erunt. III, 1, 2 fuerat auctor de priore consulatu recte est, de secundo cons. (qui tum erat) et agrariierexerant, et tribuni-suscipiunt (pro erexerunt) vix item; cfr. tamen, quae dicentur ad IX, 22, 2.

-

32, 8. quicunque obvius fuerit (post illud: quum fines suprascandit). Pravissimum fuerit est, sive fut.

ex. ind. sive perf. coni. esse statuas. Scribendum fuit; addita est, ut haud raro, nota syllabae er. (Sic scribere Siesbyeo quoque in mentem venerat.)

33, 6. Id non muro solum, sed etiam ponte coniungi placuit. Ex tam speciali verbo, quam est coniungi, alterum aeque speciale (cingi) audiri minime potest, nec vero muro urbi coni. de muro, qui ad Tiberim, non ad urbem ipsam pertinuerit, intelligi. Excidit (quod Dukerus prope fuit ut videret) verbum aliquod, ut cingi vel circumdari vel potissimum sepiri (sep sed); in textu scripsi: solum, sed.

34, 4. De his humiliora sineret ea (h. s. esse ea) cfr. III, 15, 7: plebem inermem pati, et XXI, 27, 8.

35, 2-6. orationem dicitur habuisse compositam. Quum se - petere - certasse; haec iussit. Interpretes vulgo post quum audiunt diceret («habuisse compositam, quum diceret»); Madvigius quoque aliter interpungens audit diceret, collato 48, 2: Quum ille ferociter ad haec, se-insultasse dominis, clamor oritur; at ibi ad quum additum est non solum ille, sed etiam ferociter ad haec, unde, quid audiatur, facillime intelligitur (Madv. Gr. 2 479 c); hoc vero loco ex quum sic nude posito intelligi non potest. Excidere post petere facile potuit diceret; ego tamen sic malui scribere: comp.: [Quum] se certasse. Haec cett.; cfr. simillimus locus, IV, 41, 1-7: Tempanii oratio incompta fuisse dicitur laeta Quanta implesse; utroque loco oratio obliqua ex verbo, quod est oratio, pendet; quom sine dubio ex com-repetitum est. (Iam Dukerus non multum afuit quin quum deleret.)

40, 2. Tum Anci filii duo etsi stirpis, tum impensius iis indignitas crescere. Ego sic scripsi: Tum, Anci stirpis, tamen (sic etiam Harl., Haverc.) imp. i. i. c r., etsi sic quoque distinguere licet: Tum A. f. duo, etsi st., tamen, ut iis indignitas crescere per anacoluthiam quandam non duram sit indignabantur. Cfr. XXI, 32, 7: Tum quanquam erat, tamen renovarunt. Ex tamen, praesertim ante inp- et post tum, facile factum est tum illud plane supervacaneum.

40, 4.

=

-

De quia cfr. ann. ad XXXIX, 23, 9.

43, 3 scribo machinas in bello ferrent. Faciendae

scilicet fabris machinae erant; ferre ne potuerunt quidem; quare recte, puto, Lipsius voluit facerent; cfr. Dion. Hal. IV, 17. Aliis quoque locis Livius non timuit idem verbum sic iterare (facerent facerent); cfr. IX, 16, 17, XXII, 12, 11 et 28, 12, XXXII, 26, 17, XLII, 48, 4 et 56, 1, ann. ad X, 17, 4. De confusis facere et ferre vid. ann. ad XXXIII, 2, 2.

43, 9 scr. cum Gron. sex centurias e (vel ex) tribus ab R. institutis sub- fecit; cfr. 2 1: Ex iis octoginta confecit centurias, 28: inde una centuria facta et: ex primoribus scripsit, sicut 4. Sine praepositione sententia loci non clare elucet, transformatas a Servio tres Romuleas centurias in sex esse.

43, 11. ibi si variaret, quod raro incidebat, ut secundae classis vocarentur, nec fere descenderent. Una littera mutata haec foede corrupta sanata erunt; scribendum mecum et cum Sigonio descenderunt («steg man saa langt ned»). Livius hic obiectivam sententiam (ut secun dae classis vocarentur) paulo negligentius ex verbis, quae sunt gradus (a Servio) facti, interiecto illo: equites enim centuriae, tamen suspendit, quasi dixisset institutum est; dicendum fuit ibi si variaret, quod raro incidebat, secundae classis vocabantur; nec; nos: skulde den anden Klasses kaldes til St.». (Post vocabantur recte, ut in negativa sententia, positum est perfectum descenderunt, non imperfectum.) Cfr. 22, ubi haec: seniores ut praesto essent eodem modo explicare licet, etsi etiam sic intelligi potest: iuniorum (prima c. o. appellati), seniores ut (for at»); 20, 7 ut edoceret ex instituit aut simili aliquo verbo in subiecit latenti pendet; XXIII, 38, 10 ut -faceret ex illo: iussusque explorare; XXIV, 10, 3—4; 44, 2 Aemilius haberet (sine ut) ex illo: ex. divisi; 45, 3 id esset (sine ut) ex illo: aliis verberandus videri hostis alii censebant); XXVII, 35, 2; 36, 14, XLI, 14, 6, XLIII, 11, 2, Madv. Emm. p. 552. Non mirum, si librarius aliquis descenderunt ad vocarentur, ut fit, accommodavit, quasi vero subiectum illius verbi (centuriae s. cl.) huius quoque esset aut iuberi quidquam posset fere nunquam fieri.

(=

=

45, 4 Livius, opinor, scripsit monumento ei fuere. miraculo; aliter scripsisset monumentum eius fuere miraculi. II, 38, 3 minus etiam dubito quin scripserit eam

impedimento dilectui fore. Cfr. tamen Madv. ad Cic. Finn. II, 59 et V, 28.

46, 6. virum nacta muliebri cessaret audacia. Ego post nacta addidi a; cfr. IV, 27, 5, V, 42, 6, X, 39, 6, XXVIII, 13, 10. XLII, 6, 8 (se nullo usquam cessaturum officio) ante nullo inserui in; cfr. XLV, 24, 7. II, 13, 2 ego cum Heumanno scripsi periculi casus, a quo nihil se-texisset; cfr. 1, 53, 8, VIII, 6, 7. Tegere aliquem aliqua re nihil significare potest nisi per aliquid a. t., non vero contra aliquid a. t.; cfr. defendere, tueri, tutus.

46, 7. ut fere fit malum malo aptissimum. Aut scribendum ut fere est (ferest) m. m. a., aut sic interpungendum: ut f. fit, m. m. a., ut malum malo aptissimum sit quodam modo ad similitudo appositum.

--

48, 7. scelus, monumento que locus est: Sceleratum vicum vocant, quo egisse fertur. Ego sic interpunxi: scelus (monumento que vocant) quoe. f.; nam quo non ad vicum relatum est (Livius sic dixisset: in quo vel ubi), sed ad scelus (ablat. eiusdem generis, cuius est 10, 7 vocem, qua nuncupavit, XLV, 24, 14 iudicium, quo n. iudicabimus 1).

55, 2 ego post ibi comma posui, quoniam ibi non cum vota, sed cum consecrata inaugurataque solo iungendum est, ut vota sit ad quae appositum.

58, 2. postquam satis tuta circa sopitique omnes videbantur. Vulgo ex omnes audiunt omnia, quod facere non licet. Si Livius sic scripsit, satis tuta circa videbantur dictum est, ut X, 34, 9 si tuta videantur, XXIX, 2, 10 tuta esse, XXXII, 5, 12 qua minus tuta erant: «der viste sig Tryghed, Sikkerhed rundtom», ut tuta subiectum sit), sed in eam rationem vix cadit sopiti omnes, ubi sopiti praedicatum est. Malui igitur cum Haverc., Port. m. 2, ed. Aldi scribere tuta omnia circa; cfr. XXVII, 42, 12: postquam satis tuta omnia esse exploratum est, XXVIII, 42, 3: per tuta omnia, IV, 24, 4, V, 37, 8: omnia contra circaque hostium plena erant.

2) [Cfr. Cic. ad Att. XVI, 4, 4: si exploratiora videbuntur. O. S.]