Page images
PDF
EPUB

Ignarosque loci passim et formidine captos
Sternimus. Aspirat primo fortuna labori.
Atque hic successu exultans animisque Corobus,
O socii, qua prima, inquit, fortuna salutis
Monstrat iter, quaque ostendit se dextra, sequamur.
Mutemus clypeos, Danaumque insignia nobis
Aptemus: dolus, an virtus, quis in hoste requirat?
Arma dabunt ipsi. Sic fatus, deinde comantem
Androgei galeam clypeique insigne decorum
Induitur, laterique Argivum accommodat ensem.
Hoc Rhipeus, hoc ipse Dymas, omnisque juventus
Læta facit; spoliis se quisque recentibus armat.
Vadimus immixti Danais haud numine nostro,
Multaque per cæcam congressi prælia noctem

385

390

395

scios locorum, et metu percitos: fortuna favet primis conatibus. Et tunc Chorobus lætus successu et animosior ait: O socii, eamus, qua fortuna ostendit viam salutis, et qua se præbet propitiam. Mutemus clypeos, et accommodemus nobis arma Græcorum. Quis exigat in hoste, utrum virtus, an dolus sit? Ipsi Græci occisi suppeditabunt nobis arma. Sic locutus postea induit cassidem cristatam Androgei, et pulchrum ornamentum clypei, et alligat lateri gladium Græcum. Hoc facit Ripheus, hoc ipse Dymas, et omnis juventus læta: unusquisque armat se spoliis novis. Imus permixti Græcis, Diis non propitiis: et congressi per obscuram noctem committimus multas

circumfudimus.-384. et passim Ven. et Goth. sec.-386. successu exsultans Heins. e libris post Pierium. Vulgo exultans successu.-387. quæ prima aliquot. quam Rottend. sec. et Gud. a m. pr., addita intp. in quam partem. Rottend. tert. qua primum, non male. quod prima Leid. a m. pr. At qua recte. Inf. VI, 95. 96. tu contra audentior ito, Qua tua te fortuna sinet.-388. qua se ostendit sec. Hamb. se abest a Zulich. et Goth. tert. sed alter. extendit se dextra fragm. Moret. et ejusdem codex quartus.-389. mutamus Gud. a pr. m. mittemus Deg. ciclopes Goth. pr.-390. quis ab hoste aliquot Pier. requiret nonnulli apud eund. requirit Hugen. et Goth. alt. et apud Macrob. v, 16. revisat alter Hamb.-391. Arma? dabunt ipsi. Ita Servius distinguit; minus bene. dabunt hostes Bigot. dabunt int. dictum pro dent, ministrent. clade pro deinde Goth. sec.-392. Androgeo nonnulli ap. Pierium et Dorvill., ex interpolatione, ut inf. 425. Peneleo. cf. vi, 20. clypeique i. decori sunt qui legant ap. Pierium, et sic Goth. tert.-395. armant Gud.—396. non n. n. Witt. nomine nostro Gud. a m. pr. vel omine bono Zulich., ex interpr.–397. per totamque ed. Ven.

NOTE

391 Comantem galeam] Cristatam, candis animalium ornatam, Æn. 111. 468. Argivum, Græcum, ab Argis urbe Peloponnesi, Æn. 1. 288.

396 Haud numine nostro] Non pro

pitiis Diis. Sic Æn. XII. v. 539. nec Di texere Cupentum, Ænea veniente, sui.' De Orco, qui pro inferis sumitur, Ge. 1. 277.

Conserimus; multos Danaum demittimus Orco.
Diffugiunt alii ad naves, et littora cursu
Fida petunt: pars ingentem formidine turpi
Scandunt rursus equum, et nota conduntur in alvo.
Heu nihil invitis fas quenquam fidere Divis!
Ecce trahebatur passis Priameia virgo
Crinibus a templo Cassandra adytisque Minervæ,
Ad cœlum tendens ardentia lumina frustra :
Lumina; nam teneras arcebant vincula palmas.
Non tulit hanc speciem furiata mente Corobus,
Et sese medium injecit periturus in agmen.
Consequimur cuncti, et densis incurrimus armis.
Hic primum ex alto delubri culmine telis
Nostrorum obruimur, oriturque miserrima cædes,
Armorum facie et Graiarum errore jubarum.

400

405

410

pugnas, mittimus plurimos Græcorum ad inferos. Alii fugiunt ad naves et quærunt currendo tutum littus: aliqui fœdo metu iterum conscendunt magnum equum, et occul tantur in utero ejus sibi cognito. Heu, nihil oportet quenquam sperare invitis Diis! Ecce filia Priami Cassandra, capillis expassis, rapiebatur a templo et penetralibus Palladis, frustra tollens ad cœlum ardentes oculos, oculos inquam, nam catenæ ligabant teneras manus. Chorœbus irato animo non passus est hoc spectaculum, et moriturus immisit se mediam in turbam. Omnes sequimur, et ingruimus spissis telis. Tum statim e summo fastigio templi obruimur jaculis nostrorum Trojanorum, et fit strages deploran

lumina pro prælia Menag. pr.-398. Dimittimus Medic. c. ceteris fere omnibus. cf. Heins. etiam Goth. duo, at tertius committimus. demisimus Leid.— 399. defugiunt Sprot. et Menag.-401. Scandere Moret., bene, nisi conduntur sequeretur. v. Burm.-402. quicquam Wall. quamquam Bigot. quenquam confidere ed. Ven.-403. sparsis tres cum ed. Ven. parssis et a m. sec. sparsis Goth. tert. virgo P. sparsis Wall. a m. sec.-405. 406 Iidem versus in Ciri 402. 403 occurrunt. Versus 406 Lumina nam t. pro Virgilii epica gravitate paulo levior nimisque ingeniosus videri potest. Jac. Bryant v. c. eum sublatum esse volebat; revocatus tamen mox ea ratione, quod auctor Ciris eum versum jam legere debuit, quia illum ex Virgilio transtulit. jam t. Bigot. geminas Moret. sec. -408. jecit Ven. et Parrhas. cum Goth. tert. v. Burm. medium mittit Witt. periturus Heins. post Pierium e melioribus. Vulgo moriturus, solenni permutatione. v. Burm.-409. concurrimus alter Hamb.-411. Obruimur nostrorum idem.-412. horrore Witt., ut sup. 301; idem tubarum a m. pr., ut et alibi.—

NOTE

404 Cassandra, &c.] Supra 246. In templo Minervæ vitiata ab Ajace Oilei filio, Æn. 1. 44. De Ajace Oilei, de quo hic mentio, Æn. 1. 45.

De Atridis, Atrei filiis, Agamemnone,
Æn. 111. 54, et Menelao, supra 264.
De Dolopibus, supra 7.

пречать)

Tum Danai, gemitu atque ereptæ virginis ira,
Undique collecti invadunt; acerrimus Ajax,
Et gemini Atridæ, Dolopumque exercitus omnis.
Adversi rupto ceu quondam turbine venti
Confligunt, Zephyrusque, Notusque, et lætus Eois
Eurus equis: stridunt sylvæ, sævitque tridenti
Spumeus atque imo Nereus ciet æquora fundo.
Illi etiam, si quos obscura nocte per umbram
Fudimus insidiis, totaque agitavimus urbe,
Apparent; primi clypeos mentitaque tela
Agnoscunt, atque ora sono discordia signant.

Ilicet obruimur numero. Primusque Corobus

t

415

420

da, ob armorum formam, et errorem cristarum Græcarum. Tunc Græci commoti dolore et ira ob ereptam sibi Cassandram, undique congregati nos oppugnant: ardentissimus erat Ajax, et gemini filii Atrei, et omnis exercitus Dolopum. Quemad. modum venti oppositi scisso turbine aliquando certant, et Zephyrus, et Notus, et Eurus exultans equis orientalibus: sibilant sylva, ac Nereus spumosus tridente furit, et commovet mare ab imo fundo. Si aliquos per tenebras obscuræ noctis fugavimus dolis, et dispersimus tota urbe ; illi etiam occurrunt, primique agnoscunt scuta et arma simulata, et notant voces sono discrepantes a suis. Statim oppri mimur numero, et primus Chorobus occiditur manu Peneleï ad aram Dea Palladis.

414. vadunt ed. Ven., vide sup. 359.—415. Dolopumve scripti et edd. multi.— 416. diversi magno Macrob. vi, 2, sed vulgatam idem alibi et Lutat. ad Sta tium agnoscunt. v. Burm. adverso rupti Witt. quondam rupte ceu alter Hamburg. 417. confugiunt Goth. tert. a m. sec.: forte cum fuisset confugiunt. Zephyrique Rottend. sec. notus Eois pr. Hamb.-418. aquis Ge. Fabric. emendare volebat ; et sic in uno Leid. superscriptum. Male. v. Not. strident aliquot; sed stridunt etiam Probus agnoscit ap. Heins.-419. ponto Menag. sec.-420. obscuram Menag. sec. per umbras pr. Hamb. sub umbram aliquot Pieriani, et Leid.-421. Fundimus Gud. a m, pr. et quinque Heins. cum binis Burm., quibus adde duo Goth. totamque a. urbem Longob. Pierii. agitamus in urbe sec. Hamb.-422. apparent primi: alii distinguunt apud Pier. et apparent primo aliquot codd. ap. Heins. clipei primos Goth. pr.-424. Illic ed. Ven. illicet fere in libris scriptum; sed v. Pier. illico Goth. alt. irru

NOTE

417 Zephyrus, &c.] Ventus occidentalis, Ecl. v. 5. Notus] Qui et Auster, meridionalis: a vórios humidus: Ecl. 11. 58. Eurus] Orientalis, unde equis invectus dicitur Eois, ab hus Aurora. Et vero Horatius equos etiam Euro tribuit, Od. IV. 4. 44. 'Per Siculas equitavit undas,' Quondam] Aliquando, supra 367.

tuno sumitur, ob tridentem: juxtą Orpheum, pro Deorum antiquissimo : juxta Hesiodum, pro Ponti filio: juxta omnes, pro Nereidum Nympha rum patre, et uno e maris præsidibus.

423 Ora sono discordia] Alii enim Phrygia, alii Græca lingua utebantur: quidam explicant de vario mili.

419 Nereus] Juxta aliquos pro Nep- tum symbolo, mot du guet,

Penelei dextra, Divæ armipotentis ad aram,
Procumbit; cadit et Rhipeus, justissimus unus
Qui fuit in Teucris et servantissimus æqui:
Dis aliter visum: pereunt Hypanisque Dymasque
Confixi a sociis; nec te tua plurima, Panthu,
Labentem pietas nec Apollinis infula texit.
Iliaci cineres, et flamma extrema meorum,
Testor, in occasu vestro nec tela nec ullas
Vitavisse vices Danaum; et, si fata fuissent,
Ut caderem, meruisse manu. Divellimur inde:
Iphitus et Pelias mecum: quorum Iphitus ævo
Jam gravior, Pelias et vulnere tardus Ulixi:

425

430

435

Occiditur etiam Ripheus, qui inter Trojanos unus omnium justissimus fuit, et observantissimus æquitatis, Aliter visum est Diis. Moriuntur Hypanis et Dymas, confossi a civibus; nec multa religio tua, nec vittæ Phœbi protexerunt te morientem, o Pantheu. Trojani cineres, et supreme ignis meorum; testor vos, me in exitio vestro nec effugisse arma, nec ulla pericula illata a Græcis: et, si fatum voluisset ut morerer, me dignum fuisse propter facta. Abstrahimur inde Iphitus et Pelias mecum: e quibus Iphitus jam erat annis tardior, Pelias etiam tardatus ob plagam

imur Parrhas.-425. Peneleo Dorvill. a m. sec. Vide sup. 392. In Homero est invéλews, sed et Пnvéλeos occurrit. Rhipeus, 'Pireùs, vidimus 394. 339. Pelenei Sprot.-426. procubuit Caris. lib. 1 Inst. Grammat. et Macrob. IV Sat. 3, cum Dorvill. a m. sec.-428. visum est aliquot Burm., quem v. ad Lucan. 11, 5.-429. Confossi Vratisl. a deest Montalb., qui et a m. sec. con fisi. ab sociis Exc. Burm. Pantheu Wall. Phantu Goth. alt. v. sup. 319.430. neque A. Gud. c. binis aliis.-432. nostro Vratisl. in hoc casu nostro Goth., non infelici lapsu.-433. manus pro vices pr. Hamb. si fata dedissent Leid. tert. tulissent Bigot. et Zulich. pro var. lect., quod verum putat Burm., quoniam proprie ita dici solet. Ita vero quid facias sup. v. 54. si fata Deum, si mens non læva fuisset.--434. mea pro manu Sprot.-435. Yphitus, Iphytus, Ephitus, Hyphitus, Iphicus, in libb.-436. Pelia et v. Barth. codex ad Stat. XI Theb. 310. et abest etiam a Parrhas.; Burm. conj. Pelias ex vulnere t. U. Ulixi Heins. e libris potioribus, ut et expressum ap. Gell. Ix, 12. vulgo Ulyssi. alii Ulixis, Ulixei. v. Heins. Versus 435 et 436 Quintil.

NOTE

425 Penelei] Unins e quinque Bootorum ducibus, qui ad expeditionem Trojanam venerant. Iliad. II. 494. Armipotentis] Palladis, quæ quassans arma e cerebro Jovis nata est, unde nomen a rλ quasso.

428 Dis aliter visum] Licet justissimus esset, visus est tamen Diis reus

ac morte dignus esse. De infula, seu vittis Apollinis, 133, De Apolline,

Ecl. III. 104.

434 Meruisse manu] Me dignum fuisse morte, propter ea quæ manu feceram : nempe ob cædes Græcorum plurimas,

Protinus ad sedes Priami clamore vocati.

Hic vero ingentem pugnam, ceu cetera nusquam
Bella forent, nulli tota morerentur in urbe,

Sic Martem indomitum, Danaosque ad tecta ruentes
Cernimus, obsessumque acta testudine limen.
Hærent parietibus scale, postesque sub ipsos
Nituntur gradibus, clypeosque ad tela sinistris
Protecti objiciunt; prensant fastigia dextris.
Dardanidæ contra turres ac tecta domorum

440

445

ab Ulysse acceptam. Statim vocamur clamoribus ad regiam Priami. Illic autem videmus magnum certamen; quasi nulla essent alibi prælia, et nulli morerentur reliqua in urbe: sic videmus Martem effrænem, et Græcos ad fastigia ascendentes, et portas obsessas admota testudine. Scala affiguntur muris, et innituntur gradibus ad ipsas portas: et Græci tecti opponunt sinistris manibus clypeos ad jacula, dextris apprehendunt tecta. Contra Trojani diruunt turres et culmina tegentia

Inst. IX, 3, 35 laudat, ut exemplum regressionis.-437. vocari Heins. conjiciebat, ut sit pro vocamur. Interpungebat adeo plene post Ulixi. Heumannus, probante Burmanno, distinguebat: Divellimur inde, I. et P. mecum (quorum-Ulyssi) Protinus ad sedes P. c. vocati. Possit sententia usque ad Cernimus continuari, ut sit : Ulixi, Protinus-vocati, Hic vero-Cernimus. Sed neutro opus. Jungenda sunt: divellimur inde; Iphitus et Pelias mecum (sc. divelluntur a ceteris), clamore vocati ad sedes Priami. Dum alii discurrunt, hi tres ad arcem pergunt.-440. Hic M. tres Heins. cum Zulich. a m. sec. Male puto. ad bella Exc. Cortiana Saxii. que non male abest a Goth. tert.--441. alta Hamb. pr. Bigot. et Zulich. Parrhasius in marg scripserat aira (f. pro arta, ut in Silio mox laudando nonnulli legunt), perperam; sed et, atra superscripto, acta fragm. Vatic. Testudo proprie agi dicitur, etiam cum scutorum est. Eadem varietas ap. Silium 1, 365 condensis actæ testudinis armis.-443. ac tela Med. Gud. cum aliis apud Heins. et Pier.; it. Goth. pr., quod pravum est. Etiam in Servianis occurrit cum altera lectione. ad tecta nonnulli Pieriani, cum fragm. Vatic. superscripto tecta. que abest post clypeos in tert. Moret. clipeisque Hugen.; unde Heins. conj. clipeisque ad tela sinistras P. o.—444. pressant duo, et pensant alter Menag., solita aberratione. dextris f. prensant tres ap. Burm.-445. e contra pr. Moret., male. v. Burm. turres et aliquot Pier. tota domorum post Medic. Pierii, Moret. tert. et Hamb. sec. pro var. lect. et idem cum altera lectione in Servianis laudatur. tuta d. Morêt. qu. Sunt et viri docti, qui Culmine,

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]
« PreviousContinue »