BUCOLIQUES TEXTES ECLOGA I MELIBOEUS, TITYRUS. MELIBOEUS. Tityre, tu patulæ recubans sub tegmine fagi Silvestrem tenui musam meditaris avena; Nos patriæ fines et dulcia linquimus arva; Nos patriam fugimus: tu, Tityre, lentus in umbra, 5 Formosam resonare doces Amaryllida silvas. TITYRUS. O Meliboe, Deus nobis hæc otia fecit. Namque erit ille mihi semper Deus; illius aram Sæpe tener nostris ab ovilibus imbuet agnus. Ille meas errare boves, ut cernis, et ipsum 10 Ludere quæ vellem calamo permisit agresti. MELIBOEUS. Non equidem invideo, miror magis: undique totis Usque adeo turbatur agris! En ipse capellas Protinus æger ago; hanc etiam vix, Tityre, duco. Hic inter densas corylos modo namque gemellos, 15 Spem gregis, ah! silice in nuda connixa reliquit. Sæpe malum hoc nobis, si mens non læva fuisset, De cœlo tactas memini prædicere quercus ; Sæpe sinistra cava prædixit ab ilice cornix. Sed tamen, iste Deus qui sit, da, Tityre, nobis. 20 TITYRUS. Urbem quam dicunt Romam, Melibœe, putavi Stultus ego huic nostræ similem, quo sæpe solemus Pastores ovium teneros depellere fetus. Sic canibus catulos similes, sic matribus hædos Noram; sic parvis componere magna solebam. 25 Verum hæc tantum alias inter caput extulit urbes, Quantum lenta solent inter viburna cupressi. MELIBOEUS. Et quæ tanta fuit Romam tibi causa videndi? TITYRUS. Libertas, quæ, sera, tamen respexit inertem, Candidior postquam tondenti barba cadebat; 30 Respexit tamen, et longo post tempore venit, Postquam nos Amaryllis habet, Galatea reliquit. Namque, fatebor enim, dum me Galatea tenebat, Nec spes libertatis erat, nec cura peculi. Quamvis multa meis exiret victima septis, 35 Pinguis et ingratæ premeretur caseus urbi, Non unquam gravis ære domum mihi dextra redibat. MELIBOEUS. Mirabar quid mosta Deos, Amarylli, vocares; Cui pendere sua patereris in arbore poma : Tityrus hinc aberat! Ipsa te, Tityre, pinus, 40 Ipsi te fontes, ipsa hæc arbusta vocabant. TITYRUS. Quid facerem? Neque servitio me exire licebat, Nec tam præsentes alibi cognoscere Divos. Hic illum vidi juvenem, Melibœe, quotannis Bis senos cui nostra dies altaria fumant. 45 Hic mihi responsum primus dedit ille petenti : Pascite, ut ante, boves, pueri, submittite tauros. MELIBOEUS. Fortunate senex, ergo tua rura manebunt! Et tibi magna satis, quamvis lapis omnia nudus Limosoque palus obducat pascua junco. 50 Non insueta graves tentabunt pabula, fetas Nec mala vicini pecoris contagia lædent. Fortunate senex, hic inter flumina nota Et fontes sacros, frigus captabis opacum! Hinc tibi, quæ semper vicino ab limite sepes 55 Hyblæis apibus florem depasta salicti, Sæpe levi somnum suadebit inire susurro. Hinc alta sub rupe canet frondator ad auras; Nec tamen interea raucæ, tua cura, palumbes, Nec gemere aeria cessabit turtur ab ulmo. TITYRUS. 60 Ante leves ergo pascentur in æthere cervi, 65 MELIBOEUS. At nos hinc alii sitientes ibimus Afros; Pars Scythiam, et rapidum Cretæ veniemus Oaxem, Et penitus toto divisos orbe Britannos, En unquam patrios longo post tempore fines, Pauperis et tuguri congestum cespite culmen, 70 Post aliquot, mea regna videns, mirabor, aristas! Impius hæc tam culta novalia miles habebit! Barbarus has segetes! En quo discordia cives Produxit miseros! En quis consevimus agros! Insere nunc, Melibœe, piros, pone ordine vites! 75 Ite meæ, felix quondam pecus, ite capellæ. Non ego vos posthac, viridi projectus in antro, Dumosa pendere procul de rupe videbo. Carmina nulla canam, non, me pascente, capellæ, Florentem cytisum et salices carpetis amaras. TITYRUS. 80 Hic tamen hanc mecum poteras requiescere noctem Fronde super viridi. Sunt nobis mitia poma, Castaneæ molles et pressi copia lactis, Et jam summa procul villarum culmina fumant, Majoresque cadunt altis de montibus umbræ. ECLOGA IV. POLLIO. Sicelides Musæ, paulo majora canamus. Non omnes arbusta juvant humilesque myricæ: Si canimus silvas, silvæ sint consule dignæ. Ultima Cumæi venit jam carminis ætas. 5 Magnus ab integro sæclorum nascitur ordo. Jam redit et Virgo, redeunt Saturnia regna; Jam nova progenies cœlo demittitur alto. Tu modo nascenti puero, quo ferrea primum Desinet, ac toto surget gens aurea mundo, 10 Casta, fave, Lucina: tuus jam regnat Apollo. Teque adeo decus hoc ævi, te consule, inibit, Pollio, et incipient magni procedere menses. Te duce, si qua manent sceleris vestigia nostri, Irrita perpetua solvent formidine terras. 15 Ille Deum vitam accipiet, Divisque videbit Permixtos heroas, et ipse videbitur illis; Pacatumque reget patriis virtutibus orbem. At tibi prima, puer, nullo munuscula cultu, Errantes hederas passim cum baccare tellus, 20 Mixtaque ridenti colocasia fundet acantho. Ipsæ lacte domum referent distenta capellæ Ubera, nec magnos metuent armenta leones; Ipsa tibi blandos fundent cunabula flores. Occidet et serpens, et fallax herba veneni 25 Occidet: Assyrium vulgo nascetur amomum. At simul heroum laudes et facta parentis Jam legere, et quæ sit poteris cognoscere virtus, Molli paulatim flavescet campus arista, Incultisque rubens pendebit sentibus uva, 30 Et duræ quercus sudabunt roscida mella. Pauca tamen suberunt priscæ vestigia fraudis, Quæ tentare Thetim ratibus, quæ cingere muris Oppida, quæ jubeant telluri infindere sulcos. Alter erit tum Tiphys, et altera quæ vehat Argo 35 Delectos heroas; erunt etiam altera bella, Atque iterum ad Trojam magnus mittetur Achilles. Hine, ubi jam firmata virum te fecerit ætas, |