Page images
PDF
EPUB

Munera præterea,

Iliacis

erepta ruinis,

Ferre jubet; pallam signis auroque rigentem,
Et circumtextum croceo velamen acantho,
Ornatus Argivæ Helenæ : quos illa Mycenis,
Pergama quum peteret inconcessosque Hymenæos,
Extulerat, matris Leda mirabile donum.

1

650

[ocr errors]

650. Or

649. circumtexto sec. Moret. achanto scribunt nonnulli hic ut alibi. nata Leid. f. ex ornamenta - 651. Dum p. Menag. pr. peteres Fabric. laudat. 652. Abstulerat alii, male. Commode laudat Burm. ad Sueton. Neron. 49. ubi adde not. Ernesti et Oudendorp. Sic Gr. ἐκφέρειν. ἐξαίρειν. Odyss. v. 137 πόλλ ̓ ὃς ἂν

647-656. Apud Homerum munera fere via hospitibus advenis dantur ab iis, qui excipiunt; abeuntes isti remunerantur v. c. Val. Fl. I, 660 ubi cf. not. Hoc loco jubet Eneas Achatem apportare e navibus, quæ Didoni donet. palla signis auroque rigens, intextis rerum vel hominum formis ex auro. Laudant Pindari Isthm. VI, 58. 59. Oivodónov piáñav xpus Οινοδόκον φιάλαν χρυσῷ πεφρικυίαν. Sed hoc illustraret pateram aureis signis horrentem, h. e. asperam signis extantibus. Sed rigent vestes plenæ ac densæ auro. Sic quoque Burm. En. XI, 72 Tunc geminas vestes auroque ostroque rigentes Extulit Æneas: quas Dido tenui telas discreverat auro. rigentes togas ex nostro duxit Claudian. I, 205. Porro vs. 649 circumtextum croceo velamen acantho, prætextum acanthi foliis, oram ambientibus. De acantho, (branca ursina,) vel capitulorum in columnis ornatu nobili herba, v. ad Ecl. III, 45, ubi in poculis ansæ acantho circumlitæ, ut apud Ovid. Met. XIII, 701 crateris os. croceum quidem ejus genus est; nam vulgare est flore albo. saltem a semine luteo vix appellari eum croceum puto; quamquam hoc

vestes tingi olim potuere, quod e Schol. MSt. N. Heins. ad Claudian. p. 180 b. notavit. Calpurnius Ecl. IV, 68 rutilum dixit, ubi Tityrum cantantem rutilo spargebat acantho Nais. et similiter, puto, Sidonium Statius in loco ex nostro expresso III Silv. I, 37, 38 Hic tibi (Hercules) Sidonio celsum pulvinar acantho (h. e. cui intextus sit ex purpura acanthus) Texitur, et signis crescit torus asper eburnis. (Vestes apud Servium ex acantha vel acanthio, spinæ genere, factæ, bombycinis similes (v. Plin. XXIV, 66), alienæ sunt ab h. 1. Velamen de peplo accipiunt; Servius cycladem reddit; forte quod hoc inter feminea vestimenta inprimis est lautum. Non satisfacit; est κρήδεμνον, vel καλύπτρα, qua caput et velari et, si complicaretur, coma religari poterat. Homerico vero more v. 650 652 commendatur velamen illud ab Helena, in cujus mundo fuerat. Abstulerat autem cum Helena ('Appeínv Exévny latiore sensu, et si Spartanam, jam Homerus appellaverat.) Paris multas vestes et ornamenta, pa, quæ ipsa cum Helena repetebant Achivi v. Iliad. 2,70 et al.

Præterea sceptrum, Ilione quod gesserat olim,
Maxuma natarum Priami, colloque monile
Baccatum, et duplicem gemmis auroque coronam.
Hæc celerans, iter ad navis tendebat Achates.

At Cytherea novas artis, nova pectore versat
Consilia: ut faciem mutatus et ora Cupido
Pro dulci Ascanio veniat, donisque furentem
Incendat reginam, atque ossibus implicet ignem.

G55

660

656. Nec c. Goth.

οὐδέποτε Τροίης ἐξήρας Ὀδυσσεὺς etc. cf. Guell. -653. Ilionæ, ut sit sceptrum Iliona, habent Mentel. pr. duo Rottend. et Leid., nec ab eo refugit Heins. Enimvero nimis nude ponerentur tum illa: quod gesserat olim. pr. Hac celerans alter Mentel. a m. sec. : unde Accelerans pr. Rottend. Montalb. Vrastil. Has celerans Oudart. Ascelerans tert. Moret. Vides, variationibus sit tribuendum. 658. mutatusque Franc.

653. Habes sceptrum h. e. hastam vel scipionem, insigne puellæ regiæ, ut omnino hominum genere vel honore insignium. v. Stat. Theb. VI, 81. Sic ap. Eurip. Troad. 150 Hecuba Exp Пpiάμου διερειδομένα choros se celebrasse dicit. Ilione e Priami filiabus fuit: v. Excurs. ad h. v.

655. Coronam intelligo duplici materia, h. e. diadema, nam de eo agitur, aureum, gemmis distinctum, quo in monumentis, inprimis Italorum, sæpe deas ornatas videas. Ovid. Met. XIII, 704 Dant pateram, claramque auro gemmisque coronam. neque aliter dictum, quam ad Virgilii imitationem (sententia tamen ex Homero expressa Iliad. x, 470, 1.) apud Valer. Fl. VIII, 235, ubi Venus Medeam ornat: ipsa suam duplicem Cytherea coronam Donat; nam ipse Flaccus sese interpretans subjicit et arsuras alia cum virgine gemmas; et paullo antecesserat similis forma: ipsa suas illi croceo subtemine vestes Induit.

:

quam parum talibus 660. atque tenuit

Vix accedam, si, ut interdum solet, duplicem simpliciter pro magna, præclara, accipias positam. Diverso sensu geminas coronas Claudian. X, 203 simpl. pro binis; etsi Gesn. ibi aliter.

657. sqq. Scilicet Venus, filio suo Æneæ timens, ne Junonis fraude Didonis ac Ponorum voluntas mutetur, Didonem amore ejus inflammat; eodem metu impulsa in nuptias consentit inf. IV, 107 sqq. Viderunt jam Germanus et Ursinus, in toto Veneris artificio et machinatione Virgilium ante oculos habuisse Apollonium, quem cf. lib. III, 7 sqq. : inpr. 25 sq. 112 sqq.

659. 660. Donis furentem, vix nisi dure admodum dicas, quam-` vis v. 713 Expleri mentem nequit ardescitque tuendo. Melius ut donis incendat reginam furentem, ut amore furat; quo Servii interpretatio spectat: qui simili modo accipit dictum IV, 22. animumque labantem Impulit. ossibus implicet ignem, exquisitiore forma, quam

Quippe domum timet ambiguam Tyriosque bilinguis;
Urit atrox Juno, et sub noctem cura recursat.
Ergo his aligerum dictis adfatur Amorem:
Nate, meæ vires, mea magna potentia, solus,
Nate, patris summi qui tela Typhoïa temnis;

-

665

-

Heins. propter consensum librorum edd. que vett. ac pr. Moret. utque nonnullæ edd. vide ad v. 298 et 486.-662. reversat Franc. v. IV, 3.–663. Ergo quis Goth. pr. dictis compellat un.Guelpherb. in Sax. coll. ·664. mea regna sec. Rottend. 665. vide an præstet interpungere : - potentia; solus — 665. Typhoëa omnes, ipse Medic. c. fragm. Vatic. Τυφωεύς, Τυφώειος, ut Αχιλλεὺς, Αχίλλειος, Ὀρφεὺς "Oppesos. Dubito equidem, an hoc e ex & natum a poeta corripiatur. cf. sup. ad v. 201. Apud Serv. multi, Typhoia; hoc est verius: ut ductum sit a Typhos, Tupas, unde Tupios, itaque cum Brunckio recepi. In Franciano erat Typhea et superscr. on, Typhonea; debebat saltemTyphonia, ut est in Goth. sec. Apud Clau

ossa implicet igni, h. e. ipsis ossibus ac medullis (ut de amore loqui mos est, v. Cerda et al.) flammas inserere, immittere, insinuare: pro vulgari, admovere : dictum, ut involvere omnia flammis, incendio; quoniam etiam in vulgari oratione flamma involvit domum. Quod autem donis mox afferendis tantopere confidit Venus, quodque Dido regina, quæ cum thesauris effossis Tyro fugerat (v. 358. 363), donis illis tantopere movetur (709 sqq.), offendebat Schraderum, acutum poetarum judicem. Scilicet artem, qua elaborata erant, palla, velamen et reliqua, et auctorem muneris, Enæam, in illis inprimis probari putabimus.

[blocks in formation]
[merged small][ocr errors]

664 666. Meæ vires, mea magna potentia, splendide pro, per quem ego valeo et potens sum. Petiere hinc alii, ut Statius I Silv. II, 137 tu, mea summa potestas; adde Ovid. V Met. 365, quod a poeta forte græco Virgilius sumserat. Paullo aliter filii patrum Dévos, robur, dicuntur; unde et Tragicorum vox vs ducta esse videtur de filio : v. c. Eurip. Troad. 570 Astianax "Europos vis. Contemtus, quo Amor Jovis fulmina habet, elegans poetarum et artificum veterum lusus, suavi cum varietate expressus passim occurrit, etiam in gemmis, fractis quoque telis, v. c. Mus. Flor. T.. II t. 16, 1 tela Typhoia, quibus

[ocr errors]

Tu faciem illius noctem non amplius unam
Falle dolo, et notos pueri puer indue vultus:
Ut, quum te gremio adcipiet lætissima Dido,
Regalis inter mensas laticemque Lyæum,
Quum dabit amplexus atque oscula dulcia figet,
Occultum inspires ignem, fallasque veneno.
Paret Amor dictis cara genetricis, et alas

Exuit, et gressu gaudens incedit Iuli.

At Venus Ascanio placidam per membra quietem
Inrigat, et fotum gremio dea tollit in altos
Idaliæ lucos: ubi mollis amaracus illum

[merged small][ocr errors]

683. ipsius pr. Moret.- 685. Et Goth. tert. ut te cum unus Guelpherb. in Sax. collect. accipiat sec. Moret. male.-686. Regales epulas inter Montalb.—688. obscurum alter Hamburg. fallaxque venenum ed. Venet., non infelici errore. — 690. et vultu Schol. Stat. II Theb. 96. gressu gradiens Sprot. a m. pr. incessit Dorvill. · 691. placitam sollenni vitio aliquot ap. Pier.

sup. 348 Quos inter medius venit furor. h. 1. de eo, qui impedimentum affert.683. faciem falle, mentire, simula, falsam exhibe. cf. German. facies pro toto corpore et habitu. v. h. 1. Burm. cf. v. 658. notos vultus, ex more poetarum, de vultu cujusque suo, ac proprio. 686. laticem Lyæum pro vulgari : latex Lyæi. Sed poetarum more pro derivato adjectivo, latex Lyæius, quod ipsum vix usus ferret, ponitur. -688. inspires ignem, nonne paullo durius hoc? et jungitur etiam nova rei imago fallasque veneno, h. e. per fraudem venenum ei instilles. Quod autem hoc ita adstruit poeta, ut Didonem inter convivii hilaritatem , quæ animum relaxat, amore inflammet, naturæ humanæ convenienter comminiscitur.

:

690-694. Gaudens suaviter adjectum ut alias, lætus paret, b. e. lubens, et mox 696 duce

[ocr errors]

lætus Achate, quietem irrigat, ut somnum infundere, et, vulgatiore ratione, perfundere somno, irrigare membra quiete, habet ab antiquioribus poetis, Lucretio et Furio Antiate, apud Macrob. VI, 1. Et hi duxere ex Homerico izi γλυκὺν ὕπνον ἔχευεν. περὶ δ ̓ ἀμβρόσιος κέχυθ ̓ ὕπνος. Nata autem loquendi forma ex notione humoris, forte a rore ducta, quo herbæ perfunduntur, primum nocti, tum somno adjuncta; unde ὑγρὸς ὕπνος. Ex eo ipso artificum ratio ducta, quod Somnus cornu defundit quietem vel somnia; non inverse, ut vulgo creditur. - 692. fotum gremio, ornatius quam, positum. hærent interpretes. cf. 678. interdum gremio fovet. amaracus sampsuchum vel majorana, quæ inter coronarias est. v. Plin. XXI, 11 s. 35. 39 in Cypro laudatissimum et odoratissimum, ibid. c. 22 s. 93, et, ut umbram h. 1. efficiat,

Floribus et dulci adspirans complectitur umbra.
Jamque ibat, dicto parens, et dona Cupido
Regia portabat Tyriis, duce lætus Achate.
Quum venit, aulæis jam se regina superbis
Aurea composuit sponda mediamque locavit.
Jam pater Æneas, et jam Trojana juventus
Conveniunt, stratoque super discumbitur ostro.
Dant famuli manibus lymphas, Cereremque canistris
Expediunt, tonsisque ferunt mantelia villis.

694. floridus et amplectitur Zulich. cum Parrhas.

[ocr errors]
[ocr errors]

695

700

- 697. convenit Goth. tert., sed in eo fere semper con pro cum. — 699. Malim cum superioribus jungere: Cum venit, a. jam se regina s. composuit Jam pater E. conveniunt, h. e. jam etiam p. 700. convenient Rom. a m. pr. decumbitur Commelin. structoque ed. pr. Burmanni. adde Pierium, unde male adscriptum Pomponio in edit. Basil. Lucii. 701. Dant manibus famuli Medic. (hic utique: Dant m. famula) Gudianus cum al. optimis; item Romanus, Longob. aliique Pieriani; adde quos Cuninghamus laudat. Vulgatum ordinem retinuisse Heins. videtur Prisciani auctoritate motus. Dant f. lymphas manibus Hamb. pr. lympham Hamb. sec. -702. tunsis Medic. mantelia. Heins. post Pierium cum vetustiss. Rom. Medic.

[blocks in formation]

697. 698. Accumbebat jam mensæ in toro Dido, cum falsus Iulus advenit. Aulea sunt vestes stragulæ :

V. 639, spondæ et toro injectæ ; et subjicitur sponda. Alia sunt aulæa Georg. III, 25. Cerda cum aliis de velis appensis, quæ proprie aulæa; ut Horat. II Sat. 8, 54. sub quibus torus ejus collocatus fuerit. - se composuit,

pulchre pro consedit. sponda aurea jungendum, ne sponda nude sit posita. Dicta autem sponda exquisitius quam lectus. mediamque locavit, inter Eneam et falsum Iulum, in triclinio, aiunt. Copiose explanat Cerda. Verba tamen tan

tum hoc suppeditant : eam consedisse in lecto; et mediam se locavit ad poeticum sermonem referendum. Sunt quoque mox sedes Trojanorum diversa. 699. 700. Strato ostro, super toro purpurea veste, stragula, strato. cf. 639.

[ocr errors]

701. 702. Post discubitum hoc loco (etsi non semper, quod Intpp. volunt, ita veterum mos ferebat. v. Od., 52 sq. », 172) aqua affertur ad manus lavandas; afferuntur ad eas tergendas (non ad mensas integendas, ut quidam commentantur; hoc enim ut ne opus esset, mensas cum ipsis ferculis tolli mos erat ) χειρόμακτρα lævia ac mollia (v. ad Georg. IV, 377) simulque instruitur mensa pane e canistris depromto et apposito. Apud Homerum panis (quippe crustæ vel placentæ nostræ similior) in canistris apponitur,

« PreviousContinue »