$5 Talis amor Daphnin, qualis, quum fessa juvencum Talis amor teneat, nec sit mihi cura mederi. 90 Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin. Pignora cara sui: quæ nunc ego limine in ipso, 100 Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin. Transque caput jace; nec respexeris: his ego Daphnin Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin. 105 Adspice: conripuit tremulis altaria flammis Sponte sua, dum ferre moror, cinis ipse. Bonum sit! $7 Propter aqua rivum ; ex usu poetarum, Horatii, Tibulli præeunte Lucretio. cf. Ecl. V. 47.88. nec sera-decedere nocti, elegantius ad poeticam rationem, quam sera nocte; quod aliis verbis dixit Statius Theb. VI. 191. Tunc piget ire domum, mæstoque novissima campo Exit et oppositas impasta avertitur herbas. Locus omnino pulcherrimus; in quo Varium expressit noster, docente Macrob. Sat. VI. c. 2. Dixerat ille de cane cervæ vestigiis in sistente: Non amnes illam medii, non ardua tardant, Perdita nec sera meminit decedere nocti. Est Homericum πειθώμεθα νυκτί, ut Odyss. μ, 291. 93 debent hæc pignora D. expectat hoc a defossis sub limine vestibus, ut ad eas Daphnis vel invitus retrahatur et redire cogatur. Variavit Theocriteam rationem 1. 1. 53. 54. 59.60. Liminis autem sollennis mentio in poética oratione, cum aut admittuntur aut admitti cupiunt, aut excluduntur amantes. 95 Lecta in Ponto venena commendantur, quia Medea iis usa erat. Magica quæ sequuntur miracula nimis nota sunt, quam ut aliquis in its hæreat. 101 Novum et fortissimum præter cætera incantationis genus adgredi videtur, ut cineres ex ara in aquam fluentem, et pone caput jaciat; quod partim cum expiationis, fluminis aqua viva fieri solitæ, ritu, partim cum eo more conjunctum esse puto, quo diis inferis aliquid devovetur. conf. Theocr. XXIV. 92. 94. 103. nihil ille deos, deos, qui inter incantandum vocati fuerant. Quandoquidem omni magico ritu nihil adhuc effeci, experiar novissimum. Et ecce v. 105. hoc effectum habet. 105 Non necesse hæc ex alia quam ex veneficæ persona dici. Ipsa illa simul cum ministra admovere cineri manus poterat. cinis conripuit tremulis flammis, h. flammæ ex Credimus? an, qui amant, ipsi sibi somnia fingunt? ECLOGA IX. MERIS. ARGUMENTUM. Ad urbem Mantuam hædulos deportanti Mori, villico, (qui homines et ipsi servi erant, v. Ecl. I. 28. Cic. Verr. III. 50.) adjungit se in itinere Lycidas, ætate florente pastor et carminum studio flagrans; a quo viæ caussam rogatus Moeris calamitates suas, dominique, Menalcæ, injurias ac pericula inter eundum, id quod aliquantum jucunditatis habet, commemorat; cumque serino ad Menalcæ carmina deductus esset, recitat uterque nonnulla ex iis fragmenta ac locos, qui fere ex Theocrito conversi sunt, uti tota carminis forma ex ejus Idyllio septimo ducta est. Totum carmen ad certum poëtæ consilium compositum, ejusque, sub Menalcæ nomine, fortunam ac temporum calamitatem in eo adumbratam esse, manifestum fit. Ex ipso carmine hæc saltem confirmantur: scriptum id esse eo anno, quo agri Cremonenses ac Mantuani inter Veteranos divisi essent, U. C. 713. adeoque paullo post primam eclogam; Virgilii fortunam sub Menalcæ persona adumbrari; hunc quidem caussam habuisse in largitione ista agraria agros suos sibi relictum iri ut crederet; atque ita vulgo creditum fuisse; ejus rei spem ac fidem carminum gratiam fecisse v. 6-10; fuisse tamen illum possessionibus suis ejectum, neque id sine magno periculo, v. 15. et 16. Carmina ipsa, qua intexta sunt, numero quatuor, sunt partim e Theocrito versa, partim ad temporum conditionem accommodata v. 46. sq. Lycida pueri studium et cupiditas audiendi delectat 56. sqq. Omnino carmen spiritum Maronis et dignitatem epicam prodit; etsi in summa argumenti equidem non multum ingenii agnoscam. LYCIDAS. MOERIS. LYCIDAS. Quo te, Mori, pedes? an, quo via ducit, in urbem? MORIS. O Lycida, vivi pervenimus, advena nostri, cinere moto corripuere aram; h. e. exarserunt, à modes ayov, Theocr. XIV. 42. 2. vivi pervenimus, scil. eo, ut possessor advena agelli diceret. 5. victi oppressi, afflicti, quibus id, quod victis evenire solet, contingit, ut fundos amittant. 6. quod nec b. v. " quæ res in ejus perniciem vertatur." Serv. quod male ei sit, cum imprecatione novi heri, cui hædi ex agro 1 Forma ducta ex Theocrit. VII. 21. sqq. in urbem apportandi sunt. ECLOGA X. LYCIDAS. Certe equidem audieram, qua se subducere colles Usque ad aquam, et veteres, jam fracta cacumina, fagos, 10 Omnia carminibus vestrum servasse Menalcan. 15 MORIS. Audieras; et fama fuit; sed carmina tantum LYCIDAS. Heu! cadit in quemquam tantum scelus? heu, tua nobis Quis caneret Nymphas? quis humum florentibus herbis 20 Spargeret? aut viridi fontis induceret umbra? Vel quæ sublegi tacitus tibi carmina nuper, 7 Situm agri Virgiliani puta fuisse hunc, ut ille inde a collium clivo usque ad Mincium fl. et fagos ibi satas pertingeret. conf. Ecl. I. 52. Not. subducere se colles dicuntur, qui ex alto in planum deducuntur, decrescunt. cf. Burm.; iidem colles demittunt jugum molli clico, cum dorsum collis molliter declive lenem ad planitiem et fl. Mincium descensum præbeat. 9. Fagos fractas puta seu vi hostili seu procella et vetustate, quod præstat. In priore agnoscas imitationem Dirarum Valerii Probi 26. Tu nemus, et multum nostris cantata libellis Optima silvarum-Non fundes virules umbras-Militis impia cum succidet dextera ferro. 13 aquila veniente, irruente, hostili et infesto animo. In animo habuit poëta Lucret. III. 751. tremeretque per auras Aeris accipiter fugiens veniente columba. Chaoniæ vero columbæ sollenni epitheto a Dodono luco et craculo per columbas s. palumbes edito. Erat autem Dodona urbs Epiri, vetustissimis tem 14-17 poribus a Chaonibus habitatæ. Nisi augurio monitus fuissem, ut quacunque via ac ratione, jurgia cum veteranis in agros immissis præciderem; capitis periculum una cum hero Menalca adiissem. 18 solatia, carmina erepta. 20 spargeret-induceret, dicta poëtico acumine, quod Ecl. VI. 62. 63. vidimus, h. caneret, ut sparguntur-ut inducuntur; aut ut sparsa floribus sit terra, utque fontes arboribus umbrosis consiti sint. Respicit autem Eclogam quintam, inprimis v. 20. et 40. Spargite humum foliis; inducite fontibus umbras. Utrumque vero dici, et, fontibus inducere umbras, et fontes inducere umbris, docet Burm. ad h. 1. 21 Vel que se. quis caneret, quis cecinisset vel ea, quae nuper, te non sentiente, cum caneres, ex te didici, quando ad Amaryllidem te conferebas. Tum subjicitur vss. breve carmen ex Theocrit. III. 3—5. ad verbum conversum. 22. Amaryllida, delicias 23-25. Tityre, dum redeo, brevis est via, pasce capellas; Et potum pastas age, Tityre; et inter agendum 25 Occursare capro, cornu ferit ille, caveto. MERIS. Immo hæc, quæ Varo nec dum perfecta canebat, LYCIDAS. 30 Sic tua Cyrneas fugiant examina taxos; 35 Nam neque adhuc Vario videor, nec dicere Cinna Digna, sed argutos inter strepere anser olores. nostras: aut communem utriusque amicam dicere voluit, aut pro, meam amicam. Neutrum placet; hoc tamen magis consentaneum, quandoquidem Moeris jam senio fractus est v. 51. 27-29 Aliud breve carmen. Aut quis hæc caneret, quæ etc. Vare, tuum nomen cantantes s.-superet modo-Nexus sententiarum esse videtur hic: Si modo Mantua ab interitu servata fuerit: nomen tuum per totum agrum Mantuanum celebrabitur. Poëtico, si non pastoritio, phantasmate, quo omnis natura sensu rerum jucundarum et molestarum imbuitur, ad olorum cantum id revocavit: quandoquidem cantus tribui iis solet: ipsi cygni tuum nomen celebrabunt. Commemorat hos quia Mincius iis abundat Ge. II. 198. 199. Et qualem infelix amisit Mantua campum, Pascentem niveos herboso flumine cycnos. Ut cycni poëtæ sint etsi illud aliis locis occurrit v. ad Horat. IV. Carm. 2. 25. vix video, quomodo commode fiat. Ita esset: poëtae Mantuani Varum celebrabunt; saltem dictum erit de uno Marone. Cygnorum cantum, saltem silvestrium, nostra quoque ætate rerum experimento vindicarunt plures viri docti, in his Abb. Mongez. superet modo M.; h. incolumis et salva sit, agris redditis; quo facto, ipsi Virgilio suæ possessiones conservabantur. 28. væ miseræ n. Scilicet, cum Cremonensium, qui Cassii et Bruti partes sequuti fuerant, agri militum numero, cui assignati fuerant, non sufficerent, proximi agri Mantuani additi sunt, licet ea urbs in Augusti partibus fuisset. 30 Sic nota obtestandi formula: cf. Ecl. X. 4. 32. Incipe canere, si quid habes, quod canas, aut potius, quod memineris ex Menalca auditum: sic apibus et gregibus tuis bene eveniat. Cyrneas taxos, Corsicanas, ex Kúgvos. Taxus omnino mellificio exitiosa: Ge. ÏV. 47. Neu propius tectis taxum sine. Cyrneas ergo non aliter accipies, quam ut a notiore ac famosiore genere epitheton taxis dederit. Mel amarum in ea insula confectum, satis notum post tot de Corsica virorum doctorum commentationes. 33-36. ex Theocrit. VII. 37-41. 92. sqq. De v. 34. docta est Macphersoni disputatio in Critical Diss. p. 205. qua efficere vult, vocabulum Vatis Virgilium a Gallis suis Cisalpinis petiisse; fuit enim inter Celtas Vatum seu Eubatum, Euhagum, ordo, Bardos etiam dignitate antecellens. conf. Strab. IV. pag. 302. Ammian. XV. f. Enimvero concidit omnis hæc subtilitas, si memineris, Virgilium Latine reddidisse Theocritea, in quibus dados est, nec diversum esse vatem a poëta. 35 Varius nobilis Thyeste auctor. Cinna MŒRIS. Id quidem ago, et tacitus, Lycida, mecum ipse voluto, Si valeam meminisse; neque est ignobile carmen. Huc ades, o Galatea; quis est nam ludus in undis? 40 Hic ver purpureum; varios hic flumina circum Fundit humus flores; hic candida populus antro Inminet, et lentæ texunt umbracula vites. Huc ades: insani feriant sine litora fluctus. LYCIDAS. Quid, quæ te pura solum sub nocte canentem 45 Audieram? numeros memini, si verba tenerem. MORIS. Daphni, quid antiquos signorum suspicis ortus ? Astrum, quo segetes gauderent frugibus; et quo 50 Insere, Daphni, piros; carpent tua poma nepotes. Omnia fert ætas, animum quoque; sæpe ego longos Smyrnam scripserat, carmen, quod decem annis elimaverat. Ruæus parum validis rationibus ad Cornelium Cinnam magnum Pompeii ex filia nepotem refert. Poëtas esse hic intelligendos, versus sequens arguit: inter olores. 86. Anserem aliquem ejus temporis poëtam, de quo Ovid. Trist. II. 435. et ad quem Cic. Phil. XIII. 5. respicere putatur, hic tacite vellicari, docet Servius. Sed anserem ex opposito olorum natum esse et expressisse nostrum Theocritea, probabile fit Idyll. VII. 47. Odio mihi sunt Musarum alites, Moov wx (ut ap. Horat. Maoni carminis aliti Vario), qui cum Homero contendunt, a, ποτὶ Χῖον ἀοιδὸν ̓Αντία κοκκύζοντες, ἐτώσια pox. arguti sunt canori. 39. Ex Theocr. XI. 42—49. 63. sq. cf. V. 45. sq. ductum, sed oratione variata: nobile vero bucolici generis argumentum Cyclopis amor et Galatea in eum asperitas. Quis non ex Theocrito meminerit Idyll. XI. 40. ver purpureum pro pulchro, a splendore purpuræ petitum; non a colore; ut notum. 41. candida populus, ʼn heúxn. 42. Frondes vitium memorat, utpote in vere. 44 pura sub nocte, serena. 46-50 Persuasione vulgi, quæ tum erat, stellam crinitam, quæ inter ludos D. Julio ab Augusto habitos apparuerat, U. C. 711. animam Cæsaris in cælum recepti esse ingeniose poëta ita utitur, ut eum inter deos ruris relatum esse fingat. conf. Ge. I. 26. 27. Cæterum istam stellam in numis gemmisque conspici, notum est. 47. Dionai, quod Cæsar genus ab Iulo, adeoque Anchisa et Venere, ducere credebatur; mater autem Veneris Dione. Julium sidus Horat. Od. I. 12. 47. processit, orta est stella. Ecl. VI. 86. invito processit Vesper Olympo. Alio modo menses procedunt Ecl. IV. 12. Laudant Homer. Iliad. x, 252. ága dì dù пgоßéßnuɛ, verum hic alio modo dictum est et petitum a motu et progressu siderum ad occasum vergentium ad oculorum sensum notato. Ejus vero stellæ ortus bonum frugum proventum ominari et maturare fingitur. 50. Insere, seu proprie, seu omnino: planta. 51 Omnia fert atas, animum quoque. Memoria deficiente Morin subito obticuisse, nec, quod cœperat implere potuisse, puta; |