Illos patefactus ad auras
Reddit equus, lætique cavo se robore promunt
Thessandrus Sthenelusque duces et dirus Ulixes,
Demissum lapsi per funem, Acamasque, Thoasque,
Pelidesque Neoptolemus, primusque Machaon,
Et Menelaus, et ipse doli fabricator Epeus.
Invadunt urbem somno vinoque sepultam ; Cæduntur vigiles, portisque patentibus, omnes Accipiunt socios atque agmina conscia jungunt. 18 VIRG. EN. II. 250-267.
XV. THE DESTRUCTION OF TROY.
Diverso interea miscentur mœnia luctu,
Et magis atque magis, quamquam secreta parentis
Anchisæ domus arboribusque obtecta recessit,
Clarescunt sonitus, armorumque ingruit horror. 4
Excutior somno, et summi fastigia tecti
Ascensu supero, atque arrectis auribus adsto!
In segetem veluti cum flamma furentibus austris
Incidit, aut rapidus montano flumine torrens
Sternit agros, sternit sata læta boumque labores,
Præcipitesque trahit silvas, stupet inscius alto
Accipiens sonitum saxi de vertice pastor.
Tum vero manifesta fides, Danaumque patescunt
Insidiæ. Jam Deiphobi dedit ampla ruinam
Volcano superante domus, jam proximus ardet
Ucalegon; Sigea igni freta lata relucent.
XVI. A HUNTING PARTY.
Oceanum interea surgens Aurora reliquit.
It portis jubare exorto delecta juventus;
Retia rara, plage, lato venabula ferro,
Massylique ruunt equites et odora canum vis.
Reginam thalamo cunctantem ad limina primi
Ponorum exspectant, ostroque insignis et auro
Stat sonipes ac frena ferox spumantia mandit.
Tandem progreditur magna stipante caterva,
Sidoniam picto chlamydem circumdata limbo.
Cui pharetra ex auro, crines nodantur in aurum,
Aurea purpuream subnectit fibula vestem.
Nec non et Phrygii comites et laetus Iulus
Incedunt. Ipse ante alios pulcherrimus omnes
Infert se socium Æneas atque agmina jungit.
Qualis ubi hibernam Lyciam Xanthique fluenta
Deserit ac Delum maternam invisit Apollo,
Instauratque choros, mixtique altaria circum
Cretesque Dryopesque fremunt pictique Agathyrsi;
Ipse jugis Cynthi graditur, mollique fluentem
Fronde premit crinem fingens atque implicat auro,
Tela sonant humeris: haud illo segnior ibat
Æneas; tantum egregio decus enitet ore.
Postquam altos ventum in montes atque invia lustra, Ecce feræ saxi dejectæ vertice capræ
Decurrere jugis; alia de parte patentes
Transmittunt cursu campos, atque agmina cervi 27 Pulverulenta fuga glomerant montesque relinquunt.
puer Ascanius mediis in vallibus acri
Gaudet equo, jamque hos cursu, jam præterit illos,
Spumantemque dari pecora inter inertia votis
Optat aprum, aut fulvum descendere monte leonem. 31
XVII. ÆNEAS PLUCKS THe Golden Branch.
Vix ea fatus erat, geminæ cum forte columbæ
Ipsa sub ora viri, cœlo venere volantes,
Et viridi sedere solo. Tum maximus heros
Maternas adgnoscit aves, lætusque precatur.
Este duces, o, si qua via est, cursumque per auras
Dirigite in lucos, ubi pinguem dives opacat
Ramus humum. Tuque, o, dubiis ne defice rebus,
Diva parens. Sic effatus vestigia pressit,
Observans, quæ signa ferant, quo tendere pergant. 9
Pascentes illæ tantum prodire volando
Quantum acie possent oculi servare sequentum.
Inde ubi venere ad fauces graveolentis Averni,
Tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsæ
Sedibus optatis gemina super arbore sidunt,
Discolor unde auri per ramos aura refulsit.
Quale solet silvis brumali frigore viscum
Fronde virere nova, quod non sua seminat arbos,
Et croceo fetu teretes circumdare truncos:
Talis erat species auri frondentis opaca
Ilice, sic leni crepitabat bractea vento.
Corripit Æneas extemplo avidusque refringit
Cunctantem, et vatis portat sub tecta Sibyllæ.
XVIII. ENEAS IN THE LOWER REGIONS SEES THE SPIRITS OF ILLUSTRIOUS ROMANS YET UNBORN.
Dixerat Anchises, natumque unaque Sibyllam Conventus trahit in medios turbamque sonantem, Et tumulum capit, unde omnes longo ordine possit Adversos legere, et venientum discere vultus.
Nunc age, Dardaniam prolem quæ deinde sequatur
Gloria, qui maneant Itala de gente nepotes,
Inlustres animas nostrumque in nomen ituras,
Expediam dictis, et te tua fata docebo.
Ille, vides, pura juvenis qui nititur hasta,
Proxima sorte tenet lucis loca, primus ad auras
Etherias Italo commixtus sanguine surget,
Silvius, Albanum nomen, tua postuma proles,
Quem tibi longævo serum Lavinia conjux
Educet silvis regem regumque parentem,
Unde genus Longa nostrum dominabitur Alba.
Proximus ille Procas, Trojanæ gloria gentis,
Et Capys et Numitor, et qui te nomine reddet
Silvius Æneas, pariter pietate vel armis.
Egregius, si unquam regnandam acceperit Albam.
Quin et avo comitem sese Mavortius addet
Romulus, Assaraci quem sanguinis Ilia mater
Educet. Viden', ut geminæ stant vertice cristæ,
Et pater ipse suo superum jam signat honore?
En hujus, nate, auspiciis illa inclita Roma
Imperium terris, animos aquabit Olympo,
Septemque una sibi muro circumdabit arces,
Felix prole virum ; qualis Berecyntia mater
Invehitur curru Phrygias turrita per urbes,
Læta deum partu, centum complexa nepotes,
Omnes cœlicolas, omnes supera alta tenentes.
Huc geminas nunc flecte acies, hanc aspice gentem
Romanosque tuos. Hic Cæsar et omnis Iuli
Progenies, magnum cœli ventura sub axem.
Hic vir, hic est, tibi quem promitti sæpius audis,
Augustus Cæsar, Divi genus, aurea condet
Sæcula qui rursus Latio regnata per arva
Saturno quondam; super et Garamantas et Indos
Proferet imperium; jacet extra sidera tellus,
Extra anni solisque vias, ubi cœlifer Atlas
Axem humero torquet stellis ardentibus aptum.
Hujus in adventum jam nunc et Caspia regna
Responsis horrent divum et Mæotia tellus,
Et septemgemini turbant trepida ostia Nili.
Nec vero Alcides tantum telluris obivit,
Fixerit æripedem cervam licet, aut Erymanthi
Pacârit nemora, et Lernam tremefecerit arcu ;
Nec qui pampineis victor juga flectit habenis,
Liber, agens celso Nysæ de vertice tigres.
Et dubitamus adhuc virtute extendere vires,
Aut metus Ausonia prohibet consistere terra ?
Quis procul ille autem ramis insignis olivæ
Sacra ferens? Nosco crines incanaque menta
Regis Romani primus qui legibus urbem
Fundabit, Curibus parvis et paupere terra
Missus in imperium magnum.
Otia qui rumpet patriæ residesque movebit
Tullus in arma viros et jam desueta triumphis
Agmina. Quem juxta sequitur jactantior Ancus
Nunc quoque jam nimium gaudens popularibus
Vis et Tarquinios reges, animamque superbam
Ultoris Bruti, fascesque videre receptos ?
Consulis imperium hic primus sævasque secures
Accipiet, natosque pater nova bella moventes,
|