Eft ad hanc manum facellum: ibi angiportum propter eft.

Dem. Quónam? Syr. Illic, ubi etiam caprificus magna eft. Dem. Novi. Syr. Hac pergito.

Dem. Id quidem angiportum non eft pervium. Syr. Verum hercle. vah,

Cenfen' hominem me effe? erravi. in porticum rurfum redi.

Sane hac multo propius ibis, & minor eft erratio. Scin' Cratini hujus ditis ades? Dem. Scio. Syr. Ubi eas præterieris,

Ad finiftram hac recta platea: ubi ad Dianæ veneris,

Et ultro accufant. id quia non eft a me factum, agi' gratias?

Heg. Ah, minime? numquam te aliter, atque es, in animum induxi meum.

Sed quæfo, ut una mecum ad matrem virginis eas, Micio;

Atque iftæc eadem, quæ mihi dixti, tute dicas mulieri;

Sufpicionem hanc propter fratrem ejus effe & illam pfaltriam.

Mic. Si ita æquom cenfes, aut fi ita opus eft facto, eamus. Heg. Bene facis:

Nam & illi animum jam rellevabis, quæ dolore ac miferia

Tabefcit; & tuo officio fueris functus. fed fi aliter putas,

Egomet narrabo quæ mihi dixti. Mic. Immo ego ibo. Heg. Bene facis.

OMNES, QUIBU' RES funt minu' fecundæ, magi' funt nefcio quo modo

Sufpiciofi ad contumeliam omnia accipiunt magis: Propter fuam impotentiam, fe femper credunt neglegi.

Quapropter teipfum purgare ipfi coram placibilius eft. Mic. Et recte, & verum dicis. Heg. Sequere me ergo hac intro. Mic. Maxume.

ACTUS IV. SCENA IV.
Æfchinus.

DIfcrucior animi. hoccine de improvifo mali mihi

objici

Amicus quidam me a foro abduxit modo

Huc advocatum fibi. Æfch. Quid? Mic. Ego dicam tibi.

Habitant hic quædam mulieres pauperculæ :

Ut opinor, has non noffe te, & certo fcio: Neque enim diu huc commigrarunt. Æfch. Quid tum poftea?

Mic. Virgo eft cum matre. Æfch. Perge. Mic. Hæc virgo orba eft patre:

Hic meus amicus illi genere eft proxumus:

Huic leges cogunt nubere hanc. Efch. Perii. Mic. Quid eft?

Efch. Nil: rete: perge. Mic. Is venit, ut fecum a

vehat :

Nam habitat Mileti. Afch. Hem, virginem ut fecum avehat?

Mic. Sic eft. Efch. Miletum ufque, obfecro? Mic. Ita. Efch. Animo male eft.

Quid ipfæ quid ajunt? Mic. Quid illas cenfes? nihil enim.

Commenta mater eft, effe ex alio viro Nefcio quo puerum natum, neque eum nominat: Priorem effe illum, non oportere huic dari. fch. Eho, nonne hæc jufta tibi videntur poftea? Mic. Non. Efch. Obfecro, non? an illam hinc abducet, pater?

Mic. Quid illam ni abducat? Afch. Factum a vobis duriter,

Iminifericorditerque, atque etiam, fi eft, pater,
Dicendum magis aperte, inliberaliter.

Mic. Quamobrem? #fch, Rogas me? quid illi tandem

creditis

Fore animi mifero, qui illi confuevit prior,

Qui infelix, haud fcio, an illam mifere nunc amat,

Cum hanc fibi videbit præfens præfenti eripi, Abduci ab oculis? facinus indignum, pater! Mic. Qua ratione iftuc? quis defpondit? quis dedit? Cui, quando nupfit? auctor his rebus quis eft? Cur duxit alienam? Efch. An federe oportuit Domi virginem tam grandem, dum cognatus huc Illinc veniret, exfpectantem hæc, mi pater, Te dicere æquom fuit, & id defendere. Mic. Ridiculum! advorfumne illum caufam dicerem, Cui veneram advocatus? fed quid ifta, Æfchine, Noftra? aut quid nobis cum illis? abeamus. quid eft? Quid lacrumas? Efch. Pater, obfecro, aufculta. Mic. Efchine, audivi omnia,

Et fcio: nam te amo: quo magis, quæ agis, curæ funt mihi.

Efch. Ita velim me promerentem ames, dum vivas, mi pater,

Ut me hoc delictum admififfe in me, id mihi ve

hementer dolet;

Et me tui pudet. Mic. Credo hercle: nam ingenium novi tuum

Liberale: fed vereor ne indiligens nimium fies.
In qua civitate tandem te arbitrare vivere?
Virginem vitiafti, quam te jus non fuerat tangere.
Jam id peccatum primum magnum, magnum, at
humanum tamen.

Fecere alii fæpe, item boni. at poftquam id eve nit, cedo,

Numquid circumfpexti? aut numquid tute profpexti tibi,

Quid fieret, qua fieret? fi teipfum mihi puduit di

cere ;

Qua refcifcerem? hæc dum dubitas, menfes abierunt decem..

Prodidifti te, & illam miferam, & gnatum, quod

quidem in te fuit.

Quid? credebas dormienti hæc tibi confecturos Deos? Et illam fine tua opera in cubiculum iri deductum domum?

Nolim ceterarum rerum te focordem eodem modo. Bono animo es, duces uxorem hanc. Efch. Hem! Mic. Bono animo es, inquam. Efch. Pater, Obfecro, num ludis tu nunc me? Mic. Ego te? quamobrem? Æfch. Nefcio:

Quia tam misere hoc effe cupio verum, ideo vereor magis.

Mic. Abi domum, ac Deos comprecare, ut uxorem accerfas: abi.

Afch. Quid? jamne uxorem? Mic. Jam. Efch. Jam? Mic. Jam, quantum poteft. Æfch. Di me, pater,

Omnes oderint, ni magi' te quam oculos nunc ego

Afch. Quid hoc negoti? hoc eft patrem effe? aut hoc eft filium effe?

Si frater aut fodalis effet, qui magi' morem gereret

Bo, illis dicam nullam effe in nobis moram.
Dem. Sed eccum ipfum. te jamdudum quæro,
Micio.

Mic. Quidnam? Dem. Fero alia flagitia ad te ingentia
Boni illius adolefcentis. Mic. Ecce autem. Dem.
Nova,

Capitalia. Mic. Ohe, jam. Dem. Ah, nefcis qui vir fit. Mic. Scio.

Dem. O ftulte, tu de pfaltria me fomnias

Agere, hoc peccatum in virginem eft civem. Mic. Scio.

Dem. Eho, fcis, & patere? Mic. Quidni patiar? Dem. Dic mihi,

Non clamas? non infanis? Mic. Non. malim quidem.

Dem. Puer natu' eft. Mic. Di bene vortant. Dem.

Defpondi: res compofita eft: fiunt nuptiæ:

Demfi metum omnem. hæc magis funt hominis. Dem. Ceterum,

Placet tibi factum, Micio? Mic. Non, fi queam Mutare: NUNC, CUM NON queo, æquo animo fero. ITA VITA EST HOMINUM, quafi, cum ludas tefferis; Si illud, quod maxume opus eft jactu, non cadit, Illud, quod cecidit torte, id arte ut corrigas. Dem. Corrector! nempe tua arte viginti minæ Pro pfaltria periere: quæ, quantum poteft, Aliquo abjicienda eft; fi non pretio, gratiis. Mic. Neque eft, neque illam fane ftudeo vendere. Dem. Quid igitur facies? Mic. Domi erit. Dem. Proh divom fidem!

Syr. Ohe, jam tu verba fundis hic fapientia?
Dem. Tun'? fi meus effes. Syr. Dis quidem effes, De-

HEus Syre, rogat te Ctefipho, ut redeas. Syr. Abi. Dem. Quid Čtefiphonem hic narrat? Syr. Nihil. Dem. Eho, carnufex,

Eft Ctesipho intus? Syr. Non eft. Dem. Cur hic

nominat?

Syr. Eft alius quidam, parasitaster parvolus;

Noftin'? Dem. Jam fcibo. Syr. Quid agis? quo abis? Dem. Mitte me.

Syr. Noli, inquam. Dem. Non manum abftines, maftigia ?

An tibi jam mavis cerebrum difpergam hic? Syr.
Abit.

Edepol commiffatorem haud fane commodum,
Præfertim Crefiphoni. quid ego nunc agam?
Nifi, dum hæ filefcunt turbæ, interea in angulum
Aliquo abeam, atque edormifcam hoc villi. fic a-
gam.

ACTUS QUINTUS.

SCENA I.

Micio, Demea.

Arata a nobis funt, ita ut dixi, Softrata,

Ubi vis. quifnam a me pepulit tam graviter fores?

Dem. Hei mihi, quid faciam? quid agam? quid clamem, aut querar? O cælum, o terra, o maria Neptuni! Mic. Hem tibi, Refcivit omnem rem: id nunc clamat; ilicet, Paratæ lites: fuccurrendum eft. Dem. Eccum, adeft Communis corruptela noftrum liberum.

Mic. Tandem reprime iracundiam, atque ad te redi.
Dem. Repreffi, redii, mitto maledicta omnia:

Rem ipfam putemus. dictum hoc inter nos fuit,
Ex te adeo eft ortum, ne tu curares meum,
Neve ego tuum. refponde. Mic. Factum eft, non

Quando ego tuum non curo, ne cura meum. Mic. Non æquom dicis; non: nam vetus verbum hoc quidem eft,

COMMUNIA ESSE amicorum inter fe omnia.
Dem. Facete! nunc demum iftæc nata oratio eft.
Mic. Aufculta paucis, nifi moleftum eft, Demea.
Principio, fi id te mordet, fumtum filii

Quem faciunt; quæfo, hoc facito tecum cogites:
Tu illos duo olím pro re tollebas tua,
Quod fati' putabas tua bona ambobus fore:
Et me tum uxorem credidifti fcilicet
Ducturum. eamdem illam rationem antiquam obtine:
Conferva, quære, parce, fac quamplurimum
Illis relinquas. gloriam tu iftam obtine:
Mea, quæ præter fpem evenere utantur fine:
De fumma nihil decedet: quod hinc accefferit,
Id de lucro putato effe omne. hæc fi voles
In animo vere cogitare, Demea,

Et mihi, & tibi, & illis demferis moleftiam.
Dem. Mitto rem: coufuetudinem ipforum. Mic. Ma-

ne:

Scio iftoc ibam. multa in homine, Demea,
Signa infunt, ex quibu' conjectura facile fit,
Duo cum idem faciunt, fæpe ut poffis dicere,
Hoc licet impune facere huic, illi non licet:
Non quo diffimilis res fit, fed quo is qui facit:
Quæ ego in illis effe video: ut confidam fore
Ita, ut volumus. video fapere, intellegere, in loco
Vereri, inter fe amare. fcire eft liberum
Ingenium, atque animum: quovis illos tu die
Reducas. at enim metuas ne ab re fint tamen
Omiffiores paulo. o nofter Demea,

Ad omnia alia ætate fapimus rectius:

SOLUM UNUM Hос vitium adfert fene&tus homini.

Et tuus ifte animus æquos fubvortat. Mic. Tace,
Non fiet. mitte jam iftæc: da te hodie mihi :
Exporge frontem. Dem. Scilicet, ita tempus fert,
Faciundum eft: ceterum rus cras cum filio

Cum primo lucu ibo hinc. Mic. De note, cenfeo:
Hodie modo hilarum te fac. Dem. Et iftam pfaltriam
Una illuc mecum hinc abftraham. Mic. Pugnaveris.
Eo pacto prorfum illi alligaris filium :

Modo facito, ut illam ferves. Dem. Ego iftuc videro.
Atque ibi favillæ plena, fumi ac pollinis
Coquendo fit, faxo, & molendo præter hæc,
Meridie ipfo faciam ut ftipulam colligat.
Tam excoctam reddam atque atram, quam carbo
eft. Mic. Placet.

Nunc mihi videre fapere. atque equidem filium Tum etiam fi nolit, cogam, ut cum illa una cubet, Dem. Derides? fortunatus, qui ifto animo fies.

Ego fentio. Mic. Ah, pergifne? Dem. Jam jam defino.

Mic. I ergo intro, & cui rei eft, ei rei hunc fumamus diem.

ACTUS V. SCENA II.

vitam fuit,

Demea.

Numquam ita quifquam bene subducta ratione ad Quin res, ætas, ufus femper aliquid apporter novi, Aliquid moneat: ut illa, quæ te fcire credas, ne- ̧ fcias;

Et, quæ tibi putaris prima, in experiundo ut re pudies.

Quod nunc mi evenit. nam ego vitam duram, quam vixi ufque adhuc,

Prope jam excurfo fpatio mitto: id quamobrem ? re ipfa repperi,

FACILITATE NIHIL effe homini melius, neque clementia. id

Effe verum, ex me, atque ex fratre, cuivis facile eft nofcere.

Ille fuam femper egit vitam in otio, in conviviis: Clemens, placidus, nulli lædere os, arridere omni

bus: