contorsit. stetit illa tremens, uteroque recusso
insonuere cavae gemitumque dedere cavernae.
et si fata deum, si mens non laeva fuisset,
impulerat ferro Argolicas foedare latebras,
Troiaque nunc staret, Priamique arx alta maneres.

Ecce manus iuvenem interea pos terga revinctum
pastores magno ad regem clamore trahebant
Dardanidae, qui se ignotum venientibus ultro,
hoc ipsum ut strueret Troiamque aperiret Achivis,
optulerat, fidens animi atque in utrumque paratus,
seu versare dolos seu certae occumbere morti.

55

60

TESTIMONIA.

c. a. Probus de nom. 10 p. 215 Endl. ge. I 184

53 'insonuere c.' Servius

54 Diomedes 433 'et si f. d.' Claudius Sacerdos I 74 'si mens . . . fuisset' Servius Aen. X 275 55 sq. cf. Iulius Rufinianus 244 R. 55 Sergius in Donat. 22 p. 486 Endl. inpulerat f.' schol. Veron. 81, 30 K. 56 Asper iun. III Troiaque n. s.' Maximi Vict. ars 19 Diomedes 423 Velius Longus 2220 Marius Victorinus 2477 P. 57 Donatus ad Ter. Andr. I 1, 42 Iulius Rufinianus 249 R. Servius Aen. II 270. interea' Claudius Sacerdos I 84 60 hoc ... strueret' Claudius Sacerdos II 4 61 fidens ... paratus' Seneca de vita beata 8, 3 62 Nonius 418, 27 Servius Aen. XI 704 'seu v. d.' Servius ecl. X 68

'ecce...

VARIA LECTIO.
VVM MRbc

leua y

୮

recufo c 53 insonuere P 55 Inpu.lerat b inpuleraT P

foe

52 contorsit stETIT P 54 et si fata deVM P der. (e post. corr. in a, erasa fort. a) y 56 Troiia... sic enim ista scribi per geminatam i metri ratio deposcit' Maximus Viet. Troia ceteri grammatici troiaque nVNC P ftaref ybe, grammatici ‘stares: si staret, maneres sequitur: propter ouotorέhevtov Servius PRIAMI (A m. 2 add.) P ARX M MANERES (T rubra) M: utrumque etiam Servius legisse videtur. maneres Asper iun. 57 ecce manus P pofterga b POSTTERGA MPRyc 58 pastores magno P trabant c

C

T

2

59 dardanidae qui P 'quis se, quibus se, alii qui se legunt' Servius (om. Cass.) 60 hoc ipsum ut strVERET P PERIRET M 61 obtulerat yb2c obtulerat P fidens P ANIMO R, Senecae libri animi

T

testatur Servius ADOVE (T m. rec.) R. 62 seu versare dolos P uerfare dolo b, Nonius. 'versare dolo, dolo evertere aut dolos ver

...

sare, exercere' Servius. versare dolos idem Aen. XI 704 ecl. X 68 superare dolo Peerlkampus CERTAE P CERTE Myb, Noni exempl.

undique visendi studio Troiana iuventus
circumfusa ruit, certantque inludere capto.

accipe nunc Danaum insidias, et crimine ab uno
disce omnis.

65

namque ut conspectu in medio turbatus inermis
constitit atque oculis Phrygia agmina circumspexit:

'heu quae nunc tellus' inquit, quae me aequora possunt
accipere? aut quid iam misero mihi denique restat?
cui neque aput Danaos usquam locus, et super ipsi
Dardanidae infensi poenas cum sanguine poscunt."
quo gemitu conversi animi compressus et omnis
impetus. hortamur fari, quo sanguine cretus

TESTIMONIA.

...

70

con

63 sq. Asper 113, 29 K. 64 'certant... capto' Nonius 253, 27 Servius Aen. IV 591 65 sq. Nonius 240, 4 Donatus ad Ter. Phorm. II 1. 35 'crimine ... omnes' Donatus ad Ter. adelph. V 1, 12 schol. Hor. carm. I 16, 2 Lucani IX 425 Servius Aen. X 188 65 accipe insidias' Servius Aen. I 676, 754 VI 66 67 sq. namque stitit' Donatus ad Ter. eun. III 5, 48 69 sq. 'heu ... accipere' Quintilianus IX 2, 9 anecd. Paris. Eckst. 21, 23 'quae nunc accipere' schol. Lucani VII 97 69 'heu inquit Probi inst. I 4, 16 Cledonius 1936 P. aut.. restat' Nonius 378, 26 71 sq. anon. 'cui... Dardanidae' Diomedes 407 'et super

70

de orthogr. 2798 P.

...

...

infensi' Probi ars minor 691 p. 374 Endl. Cledonius 1935 gramm. Vat. in auct. class. Mai V 275 74 'hortamur p. 234 L.

...

cretus' Arusianus

VARIA LECTIO.

M

OCCVRRERE (R alt. m. 2 corr. in B) P occumbere Ennii trag. 384 exemplo confirmat Servius 63 undique visendIS P 64 circumfusa ruit P ruit] i. Asper teste Keilio (?) CERTAT R certaN (N in ras.) b inludere (n corr. in 1) b 65 ACCIPE UNUNG DANAUM M accipe nunc danaVVM P 'crimine... alii sic legunt : Danaum 66 disce omnis P Dif ce om nif (sine

insidias et crimen' Servius

ras.) y

67 namque ut conspECTV P

in

confpectumme

r

OMNES Mb dio (m pr. eras.) y immedio c 68. constitit atque oCVLIS P phygia y frigia be 69 heu quae nunc telLVS P inquid 7 nunc] me Quintilianus aecora bi 70 DENIQVE restat P PEr ipsi P 72 SANGVINE poscunt P 73conuerfi suprascr. c CONPRESSVS Py comprefuf a

quive fuat, memores quae sit fiducia capto.

75

'Cuneta equidem tibi, rex, fuerit quodcumque, fatebor 77 vera' inquit, neque me Argolica de gente negabo: hoc primum; nec, si miserum fortuna Sinonem

75 QVIDVE FERAT libri, Servius MEMORET libri, nisi quod distinguit memor & a Capto P cepto % 'memoret quae sit fiducia capto' (quae duplici modo explicantur) . . . alii memorem legunt, ut sit sensus: hortabamur ad loquendum memorem ... vel quidve ferat memoret' Servius. memoret ... capto spuria et ex III 609 sqq. conficta habuit Peerlkampus. Supplementa indidem haec quidve ferat. [Priamus rex ipse haud multa moratus Dat iuveni dextram] quae sit fiducia capto repetenda duxit seminarii Ritscheliani sodalis quidam. 76 III 612 om. Pyb, ima pag. literis miniatis add. M, margine inferiore add. a, superiore b, in ras. m. rec. c: non interpretatur Servius. Adversatur huic versui 107. 77 Cunctequidem ac fuerit quodcumque fatebor (tquod—or in ras.) b fuerit qd..cuq: fatebor (d corr. ex u) a fuerit quocumque e2 fuerit quaecumque (quodcumque m. 1) 72 fuerint quaecumque cim FVERITQVAECVMQue fatebor P (quae nolim sic interpretari: cuncta tibi rex fuerit! quaecumque fatebor). fuerit quodcumque... est autem parenthesis ... suspendendum ergo rex' Servius. fuerit quodcumque legit Phaedrus. 78 inquid y ne b NEgubo P

d

n

a

79 ne b meferum 71 SINOnem P 80—104 V fol.

с

ba

INPROba P improba b imp c fugit 71 finget P

V aliquid, sed corr. ex aliquod a aliquod (o corr. in i) b aliquid e, Prisciani Carolir. et m. 2 Halb., Cassiodorus Putschii. Cogitare possis de ablativo aliqui. PERVENITADAVres P pervenitadauRES V aure ya2be, Diomedis libri

Belidae nomen Palamedis et incluta fama
gloria, quem falsa sub proditione Pelasgi
insontem infando indicio, quia bella vetabat,
demisere Neci, nunc cassum lumine lugent:
illi me comitem et consanguinitate propincum
pauper in arma pater primis huc misit ab annis.
dum stabat regno incolumis regumque vigebat
conciliis, et nos aliquod nomenque decusque
gessimus. invidia postquam pellacis Ulixi
(haut ignota loquor) superis concessit ab oris,

85

90

TESTIMONIA.

82 Belidae P.' Charisius 99 P.

'Belides Palamedes' Diomedes

p. 310 P. 'Belidae n. P.' Charisius 52 83-85 quem ... neci' Macrobius Sat. IV 4, 5 84 sq. Claudius Sacerdos I 186 85 Priscianus 874. 921 schol. Hor. carm. I 28, 11 'nunc... lugent' Priscianus 869 P. Arusianus 243 L. 87 'pauper pater' Probi ars minor 224 auct. class. A. Mai V 195 89 sq. et nos gessimus' Sidonius Apollinaris epist. IV 14 Charisius 241 P. Macrobius Sat. IV 3, 7 Nonius 316, 23 Donatus ad Ter. hec. III 3, 23 schol. Veron. 83, 25 K. Servius ge. II 240 Aen. I 248 90 'pellacis U.' Charisius 52 Velius Longus 2227 P. Donatus ad Ter. Phorm. I 2, 17

VARIA LECTIO.

palam. edif a

82 BELIDE ut vid. V. De producta syllaba paenultima v. Priscianus 584 P. fama V nomen F non prorsus liq.) P INCLYTA Mac inclita yb tione V pelafgi (fe corr.) a Pelasgi P pelasgi V in ras.) y BElla vetabut P 85 DEMISERE neci nunc V

f

cafum ya kassum Arusianus
86 Ille a1 ConsanguinitATE
pinquum abc propinquum P
sit ab annis P 88 STabat
b reg. ù (g in ras.) a

с

V

INcVTAFama (sed de 83 fup 7 PRodi84 iudicio (u m. 2 neci. y

LuMine lugenTV LVMINE lugent P
PROPINQuum V propinqum 7 pro-
87: cf. III 595 in annis V MI-
incolomil a2b1c
regVM V

reg.um

uigebat (g in ras.) b REGVmque vigebat P

89 CONSILüs V Confiliif be2 et nos aliQVOD V

aliquod (od in

di

ras. b d&cufque (cuf e corr.) a Decusque P 90 Invidia Vinuia a POSTQuam V PELLACIS My2a2, b in ras., c, testantur Velius Longus, Donatus, Servius FALLACIS Pyla1, b sup. m. rec., m, Charisius: cf. Bentleius ad Hor. carm. III 7, 20..LLACIS (sed ut A potius quam E ante L fuisse videatur) V ulixei c Vlixi P 91 HAVI V Haud (d) e corr.) a Haud be ..gnota (eras. in, ut vid.) a LOQuor superis V loquor (o post. e corr.) a loquor (quor in ras.) b abORIS V ab oris P

CONCeSSit

adflictus vitam in tenebris luctuque trahebam
et casum insontis mecum indignabar amici.
nec tacui demens, et me, fors siqua tulisset,
si patrios umquam remeassem victor ad Argos,
promisi ultorem et verbis odia aspera movi.
hinc mihi prima mali labes, hinc semper Ulixes
criminibus terrere novis, hinc spargere voces
in volgum ambiguas et quaerere conscius arma.
nec requievit enim, donec Calchante ministro

95

100

sed quid ego haec autem nequiquam ingrata revolvo?
quidve moror, si omnis uno ordine habetis Achivos
idque audire sat est? iandudum sumite poenas:

TESTIMONIA.

...

93 Servius Aen. I 37 96 Nonius 362, 24 97 hinc ... labes' schol Iuven. I 168 98 sq. 'hine... ambiguas' Nonius 230, 20 Probi inst. II 1, 41 Charisius 57 anon. de orthogr. 2803 P. 'spargere ambiguas' Probus de nom. 12 p. 216 Endl. Consentius 2026 P. 99 in vulgum a. Charisius 9 Sergius 1842 Cledonius 1896 P. exc. Charisii p. 538. 548 K. Servius Aen. I 149 'quaerere c. a.' Servius Aen. I 542 XII 6 gloss. Barth. adv. XXXVII 5 100 sq. 'donec volvo' Macrobius Sat. IV 6, 22 Claudius Sacerdos I 179 103 sq: iamdudum... Atridae' Servius Aen. X 617 103 iamdudum s. p.' Donatus ad Ter. Andr. I 4, 1 Alcuini gramm. 2123 Servius Aen. I 580

YARIA LECTIO.

re

92 afflictus suspendendum' Servius Adflictuf a Afflictuf c cenebrif al LVCTVQVe trahebam P FLVCTuque traheBAM (yt vid.) V trahebem 71 traheba. a traebam c 93 CAsuM V caffum 71 inSONTIS V INDIGNABar amici P indignabar aMICI V 94 nec tacui

97 Hinc mihi
hine PRIMA P
98 criminibus P

VVLGVM MV'yabc in volgum P
Guas et quaerere V QVERERE

me superscr, a 95 si patrios P 96 promisi ulTOREM P Promisi

N

semper VLixes V HIC M Hine (in
prima. la.bef (a altera ex corr., in
hinc] tunc Nonii exempl.
ambiguam testatur Sergius

P calcante b 101 SEd V sed quid ego P

99 IN

ambl

Pу querere.. b 100 nec requie¥IT NEQUI-G-QUAM M nequicquam c NEQuiquam ingrata (ut quae legere non potui tredecim literarum spatium expleant) V 102 quidve mOROR P MOror SIVE P SED (E erasa, D corr. in 1) M

V

OMNIS V omnef ab audiRE P AVDIRe V

ES (sup. m. 2) P

IANDVDVM (ut vid.) P_iam

T.