fatale adgressi sacrato avellere templo

165

Palladium caesis summae custodibus arcis

corripuere sacram effigiem, manibusque cruentis
virgineas ausi divae contingere vittas:

ex illo fluere ac retro sublapsa referri

spes Danaum, fractae vires, aversa deae mens.
nec dubiis ea signa dedit Tritonia monstris.
vix positum castris simulacrum, arsere coruscae
luminibus flammae arrectis, salsusque per artus.
sudor iit, terque ipsa solo (mirabile dictu)

170

emicuit parmamque ferens hastamque trementem.

175

TESTIMONIA.

169

166-170 caesis Danaum' Augustinus de civ. dei I 2 'retro s. r.' Servius Aen. XI 290 169 sq. 'ex ... Danaum' Nonius 303, 25 170 fractae v. schol. Hor. carm. I 35, 16 Servius Aen. II 13 aversa d. m.' schol. Hor. epod. X 18 172 sq. 'vix .. flammae' Servius Aen. II 166 175 'parmamque f. h. t.' Servius Aen. II 166

VARIA LECTIO.

165 FATALEM (corr. minio) M adgreffi (i m. 2 in ras.) y @VELLERE V ACVELLERE Pa. uellere ya 166 caeffif (erasa prima l), in mg. at caefif y

facral b

SACrato

TEMPIO P

arcis P 167 effugiemb

MANIBVsque cruentis P que om. y 168 VIRGINEAs (sed ut A non certa

sit, superque ea 0 scripta esse videatur) V

arsere V

vix 2) F

po.fitum a in caftrific SIMVLACRV (sup. m. CORVSCAE, quibus praecessisse videtur CIA, V co.rufei. (i

corr. in c) b Coruscae P 173 luminibus salSVS V

(sup. m. 2) Fårectuf (u corr in i) b arectif e
salsus sudor, et supervacue positum videtur' Servius.
174 Nihil apparuit in V
DICTu P 175 emicuit

h

aftam a aftam b

per artus P

HASTAmque trementem P.

Sudomit 71, Sudor iit 72 iit] LIT F trementeM V

extemplo temptanda fuga canit aequora Calchas,
nec posse Argolicis excindi Pergama telis,
omina ni repetant Argis numenque reducant,
quod pelago et curvis secum avexere carinis.
et nunc quod patrias vento petiere Mycenas,
arma deosque parant comites, pelagoque remenso
inprovisi aderunt: ita digerit omina Calchas.
hanc pro Palladio moniti, pro numine laeso
effigiem statuere, nefas quae triste piaret.
hanc tamen inmensam Calchas attollere molem
roboribus textis caeloque educere iussit,
ne recipi portis aut duci in moenia posset

180

185

caleatif b 177 Nihil apparuit in V

aequora cal

excindi (eindi in ras.)

i DI

bexindi c PERGAMa telis P 178 Nihil apparuit in V omnia

NI

inf. eras.), in mg. at omnia ni y Omnia at Omin.à a2

ducant P corr.) a

-

NVMENQue re

myceNAS V

curuif (c et uif e UENTO (U

nomen a 179 Nihil apparuit in V carinis P 180: cf. 25 et m. 2 corr. in L ut vid.) F. PETITERE P Mycenas P micenaf e 181 arma - - PARNT. MN. S pelagoque remenso (OMNES?) V que] q: in PELAGoque remenso P- 182 Nihil apparuit in V, nisi quod

ras. c

V

OMINA videbatur agnosci posse Inprouif. cl ADERANT, M aderunt

(a e corr.) a degerit albl

OMINa calchas P

ya omnia in ras. b 183 hanc

i

omna (a m. 2 în ras.)

mOniti — laeSO V NVMINE laeso

T

P nomine a lefo y le.fo a
Consentius Putschii Piaret P 185 Hanb hanc repetitum ex v. 183

184 STASVERE (corr. m. 2) P quo

merito displicuit Peerlkampo: poterat scribi: tam tollere molem (T an D non liq.) Padtollere b

cipi (er e corr.) a aut duci (ut de corr.) a im y INTRA M POSSET Pyb2 POSSIT FMb\c, Priscianus pof fit (fit e corr.) a

ab

neu populum antiqua sub religione tueri.
nam si vestra manus violasset dona Minervae,
tum magnum exitium (quod di prius omen in ipsum
convertant!) Priami imperio Phrygibusque futurum ;
sin manibus vestris vestram ascendisset in urbem,
ultro Asiam magno Pelopea ad moenia bello
venturam, et nostros ea fata manere nepotes.'
Talibus insidiis periurique arte Sinonis
credita res, captique dolis lacrimisque coactis,
quos neque Tydides nec Larisaeus Achilles,
non anni domuere decem, non mille carinae.

190

195.

TESTIMONIA.

188 Servius Aen. III 281 190 sq. Arusianus p. 231 L.

'quod

. convertant? Servius Aen. VIII 483 193 sq. ultro.. venturam' schol. Veron. 88, 3 195 periurique a. S.' Servius Aen. I 657 196 'capti. coactis' Donatus ad Ter. eun. I 1, 22 Nonius 253, 22 197 schol. Hor. carm. I 7, 11 Asper 115, 8 K. Probi inst. I 3, 4

'quos n. T.'

'Larisaeus A.' Claudius Sacerdos I 161 Chari198 Terentianus Maurus 1239

sius 245 Diomedes 455 P.

VARIA LECTIO.

LI

L

188 neu populum P

RELIGIONE Fb2 relligione e relegione yb1

i

REGIONE M 189 nam si vestra P 'uolaff& a

Р Tunc b DH MPY
m. 2) F prhygybuf b 192 sin manibuS P Si" b

S

190 tum magnum

BU

191 convertant pRIAMI P

PHRYGIIS (corr.

ueftrif (e corr. ex

fa.ta (a pr. e corr.) a 195 talibus insIDIIS P INSIDIS F

PERIV

r) y
schol. Veron. pelopeia b1

ACCENDISSET P 193 ultro asiam P

RII F PEIURI M fin. onif a 196 credita res P
P

Donatus

FLACRIMIS

quoactif a coacti 72, Nonii exempl. coactis testantur Servius et 197 quos neqVETYDIDES P tytidef bi LARISAEVS Py larifae. uf (erasa u) a larifeuf be, Diomedis Par. B CLARISEVS F CLARISSAEVS (C comp. minio) M larisseus Charisi Neap., Diomedis Par. A et Mon., Claudii cod. claris sacuus Charisi exc. Leid. cf. XI 404 ACHILLIS F 198 non anni domVERE P omni cl domoere a decim b MILLAE F' MILLÅE M cari, ne (ri, ne e corr.) a

V

Hic aliud maius miseris multoque tremendum obicitur magis, atque inprovida pectora turbat. Laocoon, ductus Neptuno sorte sacerdos, sollemnis taurum ingentem mactabat ad aras. ecce autem gemini a Tenedo tranquilla per alta horresco referens) inmensis orbibus angues incumbunt pelago, pariterque ad litora tendunt; pectora quorum inter fluctus arrecta iubaeque sanguineae superant undas, pars cetera pontum pone legit sinuatque inmensa volumine terga.

200

205

fit sonitus spumante salo; iamque arva tenebant
ardentisque oculos suffecti sanguine et igni
sibila lambebant linguis vibrantibus ora.
diffugimus visu exangues. illi agmine certo

210

TESTIMONIA.

...

199 Nonius 412, 19 203 sq. Nonius 191, 14 Donatus ad Ter. adelph. IV 7, 4 203 Donatus ad Ter. Phorm. II 1, 34 'ecce Tenedo Pseudoascon, ad Cic. p. 133 Or. 204 horresco r. Probi inst. I 1, 3 Charisius 3 Marius Victorinus 2474 P. Servius Aen. VIII 565 207 sq. pars. legit' Nonius 332, 16 211 Servius ge. 1 328 'sibila ora Servius ecl. V 82 212 sq. illi ... petunt' gloss. Barth. adv. XXXVII 5 Servius Aen. I 82 212 illi a. c.' Servius Aen. I 393

JAGO P

rus. a

S

Sollemnif (n in ras.) a

gemiNI P

204 horresco refe

205 incumbunt pe

IMMENSIS Py INMENSI M anguif c

lu

littora c 206 pectora quorum P f. ctuf c que] q; in 207 sanguineae supeRANT P superant, undans pars Peerl

n

kampus
IMMENSA M uolumina cl
spat. 2 litt., S postea add.) P

208 pone sinuAT P finuat

finuat.. (te corr.) a 209 SPVMANTETSALO (inter F et A ARva tenebant P 210 fubfecti c

SANGVINE et igni P 211 LABEBANT P ora P

EXSANGVES P exfanguel yac

linea literae m et iin ras.) y

AGMINE certo P

V

212 diffigimuf y agmi.ne (ultima

Laocoonta petunt: et primum parva duorum
corpora natorum serpens amplexus uterque
inplicat et miseros morsu depascitur artus;
post ipsum auxilio subeuntem ac tela ferentem
corripiunt spirisque ligant ingentibus, et iam
bis medium amplexi, bis collo squamea circum
terga dati superant capite et cervicibus altis.
ille simul manibus tendit divellere nodos
perfusus sanie vittas atroque veneno,
clamores simul horrendos ad sidera tollit,
qualis mugitus, fugit cum saucius aram
taurus et incertam excussit cervice securim.
at gemini lapsu delubra ad summa dracones
effugiunt saevaeque petunt Tritonidis arcem,

215

220

225

TESTIMONIA.

214 conl. 363 sq. et VI 427 primo' de gen. nom. 76, 20 H. altis' Caper 2241 P. Sat. V 13, 10 'clamores Lactantius de morte persec. 33 222 Nonius 406, 26 223 sq. Beda de trop. 385 C. 'qualis.. taurus' Macrobius Sat. IV 5, 8 Nonius 398, 9 Donati ars III 6, 2 Victorinus in Cic. p. 84. 97 Or. Servius Aen. IX 102 224 Priscianus 757 P. 'incertam securim' Gellius XIII 21, 6 Servius Aen. XI 767 225-227 Macrobius Sat. III 4, 4

'corpora natorum sternuntur limine 215 Priscianus 796 219 'superant 220 Nonius 411, 4 222-224 Macrobius taurus' Charisins 218 Diomedes 459 P.

...

aram P

fit e

224 INCERTAM (M m. 2 add.) P incertam Servius excuSecurim P 225 in mg. m. 2 add. c AD P at ut vid. gemini.. a Japf. (p corr. ex b) a SVMMa dracones P 226 DIFFU

GIUNT M: cf. 212

TRITONidis arcem P

Tritonidos Macrobi Par. I