P. VERGILI MARONIS

GEORGICON

LIBER QVARTVS

Protenus aërii mellis caelestia dona
exsequar: hanc etiam, Maecenas, aspice partem.
admiranda tibi levium spectacula rerum
magnanimosque duces totiusque ordine gentis
mores et studia et populos et proelia dicam.
in tenui labor; at tenuis non gloria, siquem
numina laeva sinunt auditque vocatus Apollo.
Principio sedes apibus statioque petenda,
quo neque sit ventis aditus (nam pabula venti

TESTIMONIA.

I sq. 'protinus... exsequar' Nonius 376, 20 Probus 64, 24 1 Isi2 hanc e. M.' Probi inst. I 4, 13

dorus orig. XX 2, 36

6 sq. Gel'siquem 6 in... gloria' Servius ge.

lius V 12, 13 'siquem... Apollo' Nonius 51, 12. 331, 23

... sinunt' Servius Aen. II 693 X 275

III 290

8 Nonius 367, 3 9-12 Columella de r. r. IX 4, 1

VARIA LECTIO.

celeftia

b

na

apice

1 PROTENVS P71 PROTINVS MRbc, Probi, Nonii, Isidori exempl. 7 2 EXEQVAR M prosequar Probus MICENAS M parte (è in ras.) b 3 laeuium 7 4 Magnimof b ex ordine c gentef bl 5 MAIORES M populos] motus Schraderus populos Servius dicam in ras. b 6 at (t in ras.) b 7 leua y probat Nonius laeva testantur Servius, Gellius, Philargyrus finant Servius Aen. II 693 AVDET P 8 ftatio (t post. in ras.) y legenda Schraderus petenda testatur Nonius 9 VENTIS (N m.2 add.) R uentif (if e corr. in ras.) y

ferre domum prohibent) neque oves haedique petulci

10

floribus insultent, aut errans bocula campo

decutiat rorem, et surgentis atterat herbas.

apsint et picti squalentia terga lacerti

pinguibus a stabulis, meropesque aliaeque volucres

et manibus Procne pectus signata cruentis;
omnia nam late vastant ipsasque volantis

ore ferunt dulcem nidis inmitibus escam.

neu propius tectis taxum sine, neve rubentis
ure foco cancros, altae neu crede paludi,

aut ubi odor caeni gravis aut ubi concava pulsu

TESTIMONIA.

15

17

47

'haedi

10 sq. 'neque. insultent' Festus p. 206 M. v. petulci que... insultent' Macrobius Sat. VI 5, 3 10 'petulci' Probus 64, 29 K. 11 ‘aut... campo' Probus 64, 30 14 'meropes... volucres' Pro15 Servius ecl. VI 74 Aen. I 235 Probus 65, 5 'ipsaeque. escam' Nonius 459, 28 1173 'ne... sine' Arusianus p. 254 L.

bus 64, 31

VARIA LECTIO.

16 sq.

47 'neu p. tectis' Priscianus

V

T

10 PROHIBET P AEDI Ry hedi c

11 AV (T m.2) R

. errant

b

CAMPI

P

BOCVLA P bacula y BVCVLA MRb bu.cula (c e corr.) e

12 ADTERAT R adte.rat (d corr. in t) y 13 apfint y ABSINT MPRbc picif qualentia (f in ras., qualentia eras.) c pictuf calentia 71, picti fqalentia (in mg. at squalentia) 72 Freitagio MAEROPES M meropef (mero in ras.) b meropesque malaeque vel meropes avidaeque vel m. blattaeque vel m. vespaeque Schraderus meropesque aliaeque volucres testantur Probus, Servius, Philargyrus 15 maculis Marklandus ad Stat. Silv. V 3, 84 manibus defendit Lachmannus Lucr. 165 prochne 7 progne c fignata.. c cruentum Servius Aen. I 235 16 latae y ipsacque Nonius lantef 72c 17 IMMITIBVS R IMMITTIBVS P inmi. .tibuf (i sec. corr. ex m, ut vid.) y Post v. 17 rectius v. 47-50 sequi, siquidem in ‘philosopho dogmatico' versaremur, animadvertit Heynius. Nobis quatuor illi versus aut in priore editione omnino non positi et secundis demum curis a poeta additi, nondum tamen reliquorum ordini inserti esse videntur, aut si iam antea extiterunt, nullo modo potuisse alio loco recle collocari: cf. lect. Verg. p. 6 47 ne Arusianus, Prisciani Voss. propriuf y propiuf taxum c rubentif tectif c 48 CANOROS P ALTE M 49 odor (in mg, at dolor) y

chancrof c

V

Α

PULSI (V col. rubro) M pulfo y pulfu in ras. b

CONCHAVA M

saxa sonant vocisque offensa resultat image.
at liquidi fontes et stagna virentia musco
adsint et tenuis fugiens per gramina rivos,
palmaque vestibulum aut ingens oleaster inumbret,

ut, cum prima novi ducent exagmina reges vere suo, ludetque favis emissa iuventus, vicina invitet decedere ripa calori,

obviaque hospitiis teneat frondentibus arbos.

in medium, seu stabit iners seu profluet umor,
transversas salices et grandia conice saxa,
pontibus ut crebris possint consistere et alas
pandere ad aestivom solem, si forte morantis.
'sparserit aut praeceps neptuno inmerscrit eurus.
haec circum casiae virides et olentia late
serpulla et graviter spirantis copia thymbrae
floreat, inriguumque bibant violaria fontem.

50

18

20

25

30

TESTIMONIA.

50 Acron ad Hor. carm. I 20, 7

'vocisque. . . imago' Macrobius 20-24 Columella

Sat. VI 6, 7 19 'et... rivos' Servius ge. IV 60

de r. r. IX 5, 4 22 'vere suo' Donatus in Ter. Andr. III 2, 30 27-29 Columella de r. r. IX 5, 5 29 'aut

eurus' Servius ge.

I 12 30 sq. 'casiae . . . serpilla' Probus 65, 11 K. 31 sq. et... floreat' Servius Aen. VI 201 31 et... thymbrae' schol. Persii III 89 graviter... thymbrae' Servius Aen. VII 705

Columella 21 AT P

U

RIUOS M RIVVS Rybc 20

inumbret 71, bumbret 72 obumbret

novi] uere Columellae Reg. EXAGMINA M fuo] MVO P: novo?

EXAMINA PRybc 22 om. Columellae Reg.

ut 1 43. Testantur fuo Donatus et Servius FAMIS P cavis Schrade

rus

E

a

MESSA M 23 DISCEDERE R CATORI P 24 ofpitiif y TENEANT P ten& y hofpitiif-arbof (iif—arbof in ras, b 25 feu ftabit (u e corr. in ras.) y PROPROFLVET R PROFLVIT Pyl

pof. fint (eras. I ut vid.) y

28

profluat b humor be 27 & yc AESTIVVM MRybe MORANTES Ry2 30 uiridif y LATAE M

31 ferpylla y SERPYLLA (R m.2 add.) R Serpylla e, (y in ras.) b thymbre y 32 florent (n corr. in a) y

serpilla Probus

ipsa autem, seu corticibus tibi suta cavatis,
seu lento fuerint alvaria vimene texta,
angustos habeant aditus: nam frigore mella
cogit hiemps, eademque calor liquefacta remittit.
utraque vis apibus pariter metuenda; neque illae
nequiquam in tectis certatim tensia cera
spiramenta linunt, fucoque et floribus oras

explent, collectumque haec ipsa ad munera gluten
et visco et Phrygiae servant pice lentius Idae.
saepe etiam effossis, si vera est fama, latebris
sub terra fovere larem, penitusque repertae
pumicibusque cavis exessaeque arboris antro.
tu tamen et levi rimosa cubilia limo

ungue fovens circum, et raras superinice frondes.

TESTIMONIA.

35

40

45

41

34 Charisius 82 Beda de metris 2374 P. 'lentum vimen' Servius Aen. III 384 35 sq. nam. . . remittit' Nonius 265, 8 36 'cogit h.' Probi inst. I 17, 7 40 'collectum. . . gluten' Charisius 67. 106 Nonius 338, 14 43 sub... larem' Nonius 311, 28 44 'exesaeque a. a.' Macrobius Sat. VI 6, 6 45 sq. tu... circum' Acron ad Hor. carm. I 17, 12

33 corticabuf l 34 UENTO M lento (o e corr.) y

E

PRb, Charisius ALUARIA M aluearia yc, testatur Beda

U

ALVARIA

uimene y

VIMINE MPRbc 35 ADITOS M 36 inter lineas add. a IQ - FACTA R Hic in singulari folio inserti versus 44—75, manu aliena scripti:

с

A

37-81 deficit R 37 ILLE M ille y PALLAE P

M tenuia (in mg. ał tenula) y 39 foribus a lectum hec a GLUTE M glu. ten ya glàten e frigia (in mg. at figiae) y frigiae be

tenatiul

tentiuf

38 NEQUICQUAM HORAS P

40 col

41 Et (t in ras.) c feruent y TENTIVS P

lentiuf (diversis manibus, quarum media extincta, summa recentissima est) a lentiuf (uf in ras.) b lentius testantur Nonius, Servius, PhilarPAENITUS M poe

gyrus

nituf y

43 FODIERE M fovere testatur Nonius

reperte ye 44-57 om. c, adiungitur 76 ad 43 in eadem

S

pagina sine ullo intervallo 44 EXEAE M exefae yac, ET LEVI MPC & leui y e. leui b e leui (e in ras.) a e

‘e levi... alii et levi legunt' Servius (etiam Vat. Par.)

in ras. b 45 leui zx, Acron

L

RIMO M saxo

Quod superest, ubi pulsam hiemem Sol aureus egit 51 sub terras caelumque aestiva luce reclusit,

illae continuo saltus silvasque peragrant

purpureosque metunt flores et flumina libant
summa leves. hinc nescio qua dulcedine laetae
progeniem nidosque fovent, hine arte recentis
excudunt ceras et mella tenacia fingunt.
hic ubi iam emissum caveis ad sidera caeli
nare per aestatem liquidam suspexeris agmen
obscuramque trahi vento mirabere nubem,
contemplator: - aquas dulcis et frondea semper
tecta petunt.
huc tu tussos asperge sapores,
trita melisphylla et cerinthae ignobile gramen,
tinnitusque cie et Matris quate cymbala circum:

55

60

TESTIMONIA.

55 sq. hine... fovent' Nonius 311, 20 'emissum . . . agmen' Arusianus p. 230 L. VI 16 cf. Quintilianus VIII 6, 18

58 sq. Nonius 353, 23 59 Servius in Aen. IV 245 'nare... liquidam' Pompeius 466 L. Servius Aen. I 118. 224 61 sq. aquas . . petunt' Priscianus 775 P. 61 'contemplator aquas dulces' Sergius 1841 P. Servius ge. I 187

62 hue... sapores' Arusianus p. 234 L. 63 Probus 65, 14 K. Columella de r. r. IX 8, 13 64 sq. matris . . . sedibus' schol. Lucani IX 64 Diomedes 455 P.

288

VARIA LECTIO.

Acron 46 Vng.e a Unge c

superinice] ET PERNICE P

reclu.it cl 53 ille 7

laetae: cf. ge. I 412

stratas Hildebrandus Apul. met. T. I 256

51 Tuper.. 7 52 TERRA (S rubr. M SALTVM P 54 Purpureaf c 55 hine... letae 7 56 PROGNIEM P

ueN hine (shine in ras.) b RECENTES My2c Pa in mg. Excudux (cudux in ras.) b

exempl.

fcura y

fo

f.ouent y
57 EXCLVDVNT

58 HIC P HINC Myabe, Nonii "miffum y 59 acmen (e corr. in g) y 60 ob

TRAHIT P 61 CONTEMPLATOR AQUAS DULCES- M, Serdulcef 72c dulcis testatur Priscianus 62

gius, Servius ge. I 187

TU HUC M tunsos Reiskius conl. 267 IVSSOS libri siani Ambr.

asparge Aru

SOPORES P 63 MELLISPHYLLA My melifpylla

ᅡ

lifpylla in ras.) b cerinthae y ceronthae b1

CARMEN P granum

Probi Par. germen susp. Burmannus 64 ci& a

RIBBECK, VERGIL.

cimbala c

13