occurrit, veterem Anchisen adgnovit amicum.
iungimus hospitio dextras, et tecta subimus.

Templa dei saxo venerabar structa vetusto:
'da propriam, Thymbrace, domum; da moenia fessis
et genus et mansuram urbem; serva altera Troiae
Pergama, reliquias Danaum atque immitis Achilli.
quem sequimur? quove ire iubes, ubi ponere sedes?
da, pater, augurium, atque animis inlabere nostris.'
vix ea fatus eram: tremere omnia visa repente,
liminaque laurusque dei, totusque moveri

TESTIMONIA.

$5

90

82 'veterem ... amicum' Donatus ad Ter. Andr. III 3, 7 Phorm. 'Anchisen a. a.' Servius Aen. III 183

I 2, 17

III 611

VIII 478

83 Servius Aen.

'iunximus h.' Probi inst. I 7, 3 84 Servius Aen. I 375
85 Claudius Sacerdos I 132 schol. Hor. carm. III 3, 26
278, 28. 361, 32 Servius Aen. I 73 VII 122
86 sq. 'serva
Charisius 52 P.

'da... domum' Nonius ecl. VII 31 ge. IV 209 340 87 atque i. A.' nus de gramm. 2016 P. Macrobius Sat. III 6, 3

...

Pergama' Servius Aen. IV 88 'quo ... sedes' Augusti89 schol. Veron. 96, 24 K. 'da p. a.

91 liminaque laurusque' Probi inst. I 14, 3 'liminaque 1. d.' Charisius 3. 109 Diomedes 428 Marius Victorinus

2474 P.

VARIA LECTIO.

2

82 OCCURRIT M

ueteremq; (q; m. 2 add.) a

anchifem 72a

AGNOSCIT Mc 83 iunximus

'hospitio: licet Probus

ADGNOVIT FP, Donati ad Andr.exempl. agnouit yb a.gno. uit. a cognouit 7, Donati ad Phorm. exempl. Probi inst. hofpitio dextraf (od e corr.) y quaerat, quid sit iungimus hospitio dextras, tamen septimus casus est, i.e. iure hospitalitatis. Nam ad hospitium non potest intelligi, quia jum amicus fuit; aut sicut quidam tradunt: iungimus dextras, et hospitio tecta subimus' Servius 84 ueneramur c1: cf. 79 85 DAT M thym

brace 71 THYMBRAE P THYMBREME (A rubra) M tymbree. 72 thymbres a

mons circum et mugire adytis cortina reclusis.
summissi petimus terram, et vox fertur ad auris:
'Dardanidae duri, quae vos a stirpe parentum
prima tulit tellus, eadem vos ubere laeto
accipiet reduces. antiquam exquirite matrem.
hic domus Aeneae cunctis dominabitur oris,
et nati natorum et qui nascentur ab illis.'
haec Phoebus; mixtoque ingens exorta tumultu
laetitia, et cuncti quae sint ea moenia quaerunt,
quo Phoebus vocet errantis iubeatque reverti.
tum genitor, veterum volvens monimenta virorum,
audite, o proceres,' ait et spes discite vestras.
Creta Iovis magni medio iacet insula ponto,
mons Idaeus ubi et gentis cunabula nostrae.
centum urbes habitant magnas, uberrima regna;

95

100

105

TESTIMONIA.

93 Nonius 367, 12 'summissi ... fertur' Nonins 390, 2 94 'Dardanidae d.' Servius Aen. II 118 96 antiquam e. m.' Servius Aen. XII 209 ge. II 268 97 sq. Macrobius Sat. V 3, 8 104 Creta I. m.' Pompeius p. 356 L. 'medio... ponto' Servius Aen. III 692 105 Servius Aen. IX 80 106 centum 6 magnas' Gellius XIII 21, 5 Servius Aen. IX 87 schol. Veron. p. 73, 9 K.

VARIA LECTIO.

92 aditif ybc reclufi. a reclusis P

93 SVMMISSI FMy Sumiffi

c Summifi al Sumiffi. b summisSI P ET m. 2 sup. FP AVRIS

FMbici auref ya2b2c2 AVREAS P auraf al 94 dardaNIDAE P

S

TIRPE P ftyrpe yb parantu b1 95 prima tVLIT P

2 in ras.) y 96 Accipiat b accipiET P exqui.rite b

Р

cuntif a 98 et nati P

foebuf 7 febuf b phoebi al γ

QVAERVNT (V post. in ras.) F

E

.ubere (u m.

97 hic doMVS

e

NASCVNTVR P 99 haec phoEBVS P &orta a 100 laetitia P monia y 101 quo phOEBVSP ERRANTES Pylac MONVMENTA Mb munumenta al HIT P ET m. 2 sup. P. 104 cretA P IDEUS Mybc ibi-b genti b 106 cenTVM P

A

iubea a 102 tum genITOR P 103 audiTEP moNS P

testatur Gellius auctore Valerio Probo

105 urbes

maximus unde pater, si rite audita recordor,
Teucrus Rhoeteas primum est advectus in oras
optavitque locum regno. nondum Ilium et arces
Pergameae steterant; habitabant vallibus imis.
hinc mater cultrix Cybeli Corybantiaque aera
Idaeumque nemus; hinc fida silentia sacris,
et iuncti currum dominae subiere leones.
ergo agite, et divom ducunt qua iussa sequamur,
placemus ventos et Cnosia regna petamus.
nec longo distant cursu: modo Iuppiter adsit,
tertia lux classem Cretaeis sistet in oris.'

110

115

TESTIMONIA.

'Teucrus' Charisius 11

108 Charisius 65 Priscianus 692 P. 109 'optavitque 1. r.1 Nonius 358, 16 Isidorus orig. XV 2, 3 (cf. Aen. ̧ I 425) Arusianus p. 250 L. Servius Aen. I 76. 425 110 'habitabant v. i.' Arusianus p. 233 L. 111 'hic... Cybele' Nonius 250, 8 Servius Aen. X 220 'uirgl. Ciuelus, mons frigiae' gloss. Zic. p. 8 112 'et fida s. s.' schol. Hor. carm. III 2, 26 116 anon. de yerbo 12 p. 151 Endl. 'modo I. adsit' Macrobius diff. 15, 19 Donatus ad Ter. Phorm. I 2, 9 116 sq. 'modo . . . oris' schol. Hor. carm. I 22, 20

PRIMVSEST (M sup. minio) M primum (om. IN FPyabc Priscianus, Charisius AD M 109

Sithonis filiam' Servius est) Charisii cod.

Obtauitque b Optauit c

e

optavitque locVM P
110 pergameae steTERANT P Pergame a
Р hic Nonii et Servi Aen. X 220 exempl.
Servius, Nonius, gloss. Zic. cybeli. a cybili. c1

n

dum y

E

AT P

111 hinc mater CVLTRIX cybeli c2, confirmant cybile & CYBELE FMP

cybelle (1 pr. erasa) y cibele b Cybeli, i. e. montis Phrygiae ... nonnulli cultrix Cybele legunt, ut sit quasi Cybeleia.'

Cybelae Heinsius

Servius : cf. XI 768 112 idaeumque nE113 et iuncli curRVM P

coribantiaq: aera in ras. b
hinc] et schol. Hor.

corr. in e) y

cnofia al CaNOSIA (C m. rec. corr. in G) F GNOSIA

MPya2bc PETAMVS (MVS m. 2 in ras.) F 116 curfum y1

curfu

sic fatus meritos aris mactavit honores,

taurum Neptuno, taurum tibi, pulcher Apollo,
nigram Hiemi pecudem, Zephyris felicibus albam.

Fama volat pulsum regnis cessisse paternis
Idomenea ducem, desertaque litora Cretae,
hoste vacare domum, sedesque astare relictas.
nauticus exoritur vario certamine clamor;
hortantur socii Cretam proavosque petamus.
linquimus Ortygiae portus pelagoque volamus,
bacchatamque iugis Naxum viridemque Donusam,

120

128

124

TESTIMONIA.

118 sq. Macrobius Sat. III 4, 6 118 meritos . . . honores' Nonius 320, 20 119 Gellius XIII 27, 3 Macrobius Sat. III 10, 5 V 13, 11 Servius Aen. I 378 120 Servius Aen. IV 58 ducem' Nonius 305, 17 Servius Aen. XI 264 II 2, 8 123 'hoste v. d.' Arusianus p. 265 L. bacchatamque i. N.' Probi inst. II 1, 55

125 III 3, 43

121 sq. fama ... 121 schol. Hor. carm. 124 Nonius 333, 21 schol. Hor. carm.

VARIA LECTIO.

117 cretaeif b CRETEIS (A rubra) M CRETEIS Pe craeteif ya CRAE

VACERE (corr. m. ead. ut II DOMVM FP71 DOMOS Mab2c,

ASTARE FPb ADSTARE Mya aftare c

RE

'hoste: multi hic distinguunt' Servius 441) F: cf. Lachmannus Lucr. 191 Arusiani cod. domuf b1 LICTAS P Post 123 sequentia Peerlkampus sic: 128 sq. 124-127. 130. 131, Wagnerus sic ordinat: 128-130. 124-127. 131 auof (f in ras.) a 124 sq. inverso ordine m HORTYGIAE P ortigiae VOLAmus P 125 Baccatam b Bacchatum al Bacatum c NAXVM

b

N

h

129 pro

FP71 NAXO M naxon abc Donusam aliquot' Pieriani DONYSAM (Y vel V in ras.) F DONYSAm P DONYSAM M donifam yabc

maximus unde pater, si rite audita recordor
Teucrus Rhoeteas primum est advectus in
optavitque locum regno. nondum lit
Pergameae steterant; habitabant val
hinc mater cultrix Cybeli Coryba
Idaeumque nemus; hinc fida si'
et iuncti currum dominae S
ergo agite, et divom duc
placemus ventos et Cnos
nec longo distant cur
tertia lux classem C

TESTIMONIA.

108 Charisius 65 109 'optavitque 1. r I 425) Arusianus p v. i.' Arusianus | vius Aen. X 220 112 et fida s. p. 151 Endl. Phorm. I 2,

mine gentem
tectis.
puppes;]
ventus,

cum tabida membris
que venit

Je letifer annus.

135

Hr. earm. I 19, 7 126 sq. niveam 'sparsas... Cycladas' schol. veladas... legimus' Probi inst. I 5, 1 24 erebris... terris' Isidorus orig. V 13. 16 Servius Aen. I 156 134 'horanon. de verbo 34 p. 164 Endl. Servius Victorini de fin. 19 gloss. p. 466 Endl. Idorus de nat. rer. 39, 1

138 'corrupto

P

i

SICCOE M

PVPPES P pupef a 136 Conubif b CONVBIIS FMPɣa2cy
NOMS N m. 2 in ras.) F nouif c IVVENTus P

137