Huc sese trepida Aeneae fugientis imago
Conjicit in latebras nec Turnus segnior instat :
Exsuperatque moras, et pontes transilit altos.
Vix proram adtigerat; rumpit Saturnia funem,
Avolsamque rapit revoluta per aequora navem.
Tum levis haud ultra latebras jam quaerit imago,
Sed sublime volans nubi se inmiscuit atrae.
Illum autem Aeneas absentem in proelia poscit;
Obvia multa virûm demittit corpora morti;
Quom Turnum medio interea fert aequore turbo.
Respicit ignarus rerum, ingratusque salutis,
Et duplices cum voce manus ad sidera tendit :

Omnipotens genitor, tanton' me crimine dignum
Duxisti, et talis voluisti expendere poenas?

Quo feror? unde abii? quae me fuga, quemve reducit ?
Laurentisne iterum muros aut castra videbo?

Quid manus illa virûm, qui me meaque arma secuti ?
Quosne (nefas) omnis infanda in morte reliqui?
Et nunc palantes video, gemitumque cadentum
Adcipio. quid ago? aut quae jam satis ima dehiscat
Terra mihi? vos o potius miserescite, venti.
In rupes, in saxa (volens vos Turnus adoro)
Ferte ratem, saevisque vadis inmittite Syrtis:
Quo neque me Rutuli, nec conscia fama sequatur.

Haec memorans, animo nunc huc, nunc fluctuat illuc : An sese mucrone ob tantum dedecus amens

Induat, et crudum per costas exigat ensem :
Fluctibus an jaciat mediis, et litora nando

Curva perat, Teucrûmque iterum se reddat in arma.
Ter conatus utramque viam ter maxuma Juno
Continuit; juvenemque, animi miserata, repressit.
Labitur alta secans fluctuque aestuque secundo:
Et patris antiquam Dauni defertur ad urbem.

At Jovis interea monitis Mezentius ardens Succedit pugnae, Teucrosque invadit ovantis. Concurrunt Tyrrhenae acies, atque omnibus uni, Uni odiisque viro telisque frequentibus instant. Ille, velut rupes, vastum quae prodit in aequor, Obvia ventorum furiis, expostaque ponto,

Vim cunctam, atque minas perfert coelique marisque:
Ipsa inmota manet. prolem Dolichaonis Hebrum
Sternit humi, cum quo Latagum, Palmumque fugacem:
Sed Latagum saxo atque ingenti fragmine montis
Occupat os faciemque adversam poplite Palmum
Succiso volvi segnem sinit; armaque Lauso
Donat habere humeris, et vertice figere cristas.
Nec non Euanthen Phrygium, Paridisque Mimanta
Aequalem comitemque: una quem nocte Theano
In lucem genitori Amyco dedit, et face praegnas
Cisseis regina Parin Paris urbe paterna
Occubat ignarum Laurens habet ora Mimanta.
Ac velut ille canum morsu de montibus altis
Actus aper, multos Vesulus quem pinifer annos
Defendit, multosve palus Laurentia, silva
Pastus arundinea, postquam inter retia ventum est,
Substitit, infremuitque ferox, et inhorruit armos;
Nec cuiquam irasci propiusve adcedere virtus ;
Sed jaculis tutisque procul clamoribus instant :
Ille autem inpavidus partis cunctatur in omnis,
Dentibus infrendens, et tergo decutit hastas.
Haud aliter, justae quibus est Mezentius irae,
Non ulli est animus stricto concurrere ferro:
Missilibus longe, et vasto clamore lacessunt.
Venerat antiquis Corythi de finibus Acron,
Graius homo; infectos linquens profugus hymenaeos:
Hunc ubi miscentem longe media agmina vidit,

Purpureum pennis et pactae conjugis ostro :
Inpastus stabula alta leo ceu saepe peragrans;
Suadet enim vesana fames; si forte fugacem

Conspexit capream, aut surgentem in cornua cervom ;
Gaudet hians inmane, comasque adrexit, et haeret
Visceribus super incumbens; lavit inproba teter
Ora cruor:.

Sic ruit in densos alacer Mezentius hostis,
Sternitur infelix Acron, et calcibus atram
Tundit humum exspirans, infractaque tela cruentat.
Atque idem fugientem haud est dignatus Oroden
Sternere, nec jacta caecum dare cuspide volnus :
Obvius adversoque occurrit, seque viro vir
Contulit, haud furto melior, sed fortibus armis.
Tum super abjectum posito pede nixus et hasta ;
Pars belli haud temnenda, viri, jacet altus Orodes.
Conclamant socii laetum Paeana secuti :

Ille autem exspirans : Non me, quicumque es, inulto,
Victor, nec longum laetabere te quoque fata

Prospectant paria, atque eadem mox arva tenebis.

Ad quem subridens mixta Mezentius ira;

Nunc morcrę. ast de me divom pater atque hominum rex
Viderit. hoc dicens eduxit corpore telum.

Olli dura quies oculos et ferreus urget

Somnus; in aeternam clauduntur lumina noctem.
Caedicus Alçathoum obtruncat, Sacrator Hydaspen :
Partheniumque Rapo, et praedurum viribus Orsen:
Messapus Cloniumque Lycaoniumque Ericeten;
Illum infrenis equi labsu tellure jacentem,
Hunc peditem pedes. et Lycius processerat Agis:
Quem tamen haud expers Valesus virtutis avitae
Dejicit at Thronium Salius, Saliumque Nealces,
Insignis jaculo et longe fallente sagitta.

Jam gravis aequabat luctus et mutua Mavors

Funera

caedebant pariter pariterque ruebant

Victores victique neque his fuga nota, neque illis.
Dii Jovis in tectis iràm miserantur inanem
Amborum, et tantos mortalibus esse labores.
Hinc Venus, hinc contra spectat Saturnia Juno:
Pallida Tisiphone media inter millia saevit.
At vero ingentem quatiens Mezentius hastam
Turbidus ingreditur campo: quam magnus Orion,
Quom pedes incedit, medii per maxuma Nerei
Stagna viam scindens, humero supereminet undas ;
Aut summis referens annosam montibûs ornum,
Ingrediturque solo, et caput inter nubila condit:
Talis se vastis infert Mezentius armis.

Huic contra Aeneas, speculatus in agmine longo,
Obvius ire parat. manet inperterritus ille

Hostem magnanimum opperiens, et mole sua stat:
Atque oculis spatium emensus, quantum satis hastae:
Dextra mihi deus, et telum, quad missile libro,
Nunc adsint voveo praedonis corpore raptis
Indutum spoliis ipsum te, Lause, tropaeum
Aeneae. dixit; stridentemque eminus hastam
Injicit illa volans clipeo est excussa, proculque
Egregium Antoren latus inter et ilia figit:
Herculis Antoren comitem, qui missus ab Argis
Haeserat Euandro, atque Itala consederat urbe.
Sternitur infelix alieno, volnere, coelumque,
Adspicit, et dulcis moriens reminiscitur Argos.
Tum pius Aeneas hastam jacit illa per orbem
Aere cavom triplici, per linea terga, tribusque
Transiit intextum tauris opus, imaque sedit
Inguine, sed vires haud pertulit. ocius ensem
Aeneas, viso Tyrrheni sanguine laetus,

:

Eripit a femine, et trepidanti fervidus instat.
Ingemuit cari graviter genitoris amore,

Ut vidit, Lausus; lacrimaeque per ora volutae.
Hic mortis durae casum, tuaque optuma facta,
Si qua fidem tanto est operi laturä vetustas,
Non equidem, nec te, juvenis memorande, silebo.
Ille pedem referens, et inutilis, inque ligatus
Cedebat, clipeoque inimicum hastile trahebat.
Prorupit juvenis, seseque inmiscuit armis :
Jamque adsurgentis dextra plagamque ferentis
Aeneae subiit mucronem, ipsumque morando
Sustinuit socii magno clamore sequuntur;
Dum genitor nati parima protectus abiret:
Telaque conjiciunt, proturbantque eminus hostem
Missilibus. furit Aeneas, tectusque tenet se..
Ac velut, effusa si quando grandine nimbi
Praecipitant, omnis campis diffugit arator,
Omnis et agricola, et tuta latet arce viator,
Aut amnis ripis, aut alti fornice saxi,
Dum pluit in terris; ut possint, sole reducto,
Exercere diem: sic obrutus undique telis
Aeneas nubem belli, dum detonet omnis,
Sustinet, et Lausum increpitat, Lausoque minatur:
Quo moriture ruis, majoraque viribus audes?
Fallit te incautum pietas tua. nec minus ille
Exsultat demens. saevae jamque altius irae
Dardanio surgunt ductori, extremaque Lauso
Parcae fila legunt : validum namque exigit ensem
Per medium Aeneas juvenem, totumque recondit.
Transiit et parmam mucro, levia arma minacis,
Et tunicam, molli mater quam neverat auro :
Inplevitque sinus sanguis: tum vita per auras
Concessit maesta ad Manis, corpusque reliquit.