Indiscreta suis, gratusque parentibus error. At nunc dura dedit vobis discrimina Pallas: Nam tibi, Thymbre, caput Euandrius abstulit ensis: Te decisa suum, Laride, dextera quaerit; Semianimesque micant digiti, ferrumque retractant. Arcadas adcensos monitu, et praeclara tuentis Facta viri, mixtus dolor et pudor armat in hostis. Tum Pallas, bijugis fugientem Rhoetea praeter Trajicit. hoc spatium, tantumque morae fuit Ilo: Ilo namque procul validam direxerat hastam : Quam medius Rhoeteus intercipit, optime Teuthra, Te fugiens, fratremque Tyren: curruque volutus Caedit semianimis Rutulorum calcibus arva. Ac velut, optato ventis aestate coortis, Dispersa inmittit silvis incendia pastor; Conreptis subito mediis, extenditur una Horrida per latos acies Volcania campos; Ille sedens victor flammas despectat ovantis: Non aliter sociúm virtus coit omnis in unum, Teque juvat, Palla. Sed bellis acer Halesus Tendit in adversos, seque in sua conligit arma. Hic mactat Ladona, Pheretaque, Demodocumque: Strymonio dextram fulgenti deripit ense Elatam in jugulum: saxo ferit ora Thoantis, Ossaque dispersit cerebro permixta cruento. Fata canens silvis genitor celarat Halesum: Ut senior leto canentia lumina solvit, Injecere manum Parcae, telisque sacrarunt Euandri. quem sic Pallas petit ante precatus : Da nunc, Thybri pater, ferro, quod missile libro, Fortunam atque viam duri per pectus Halesi. Haec arma exuviasque viri tua quercus habebit. Audiit illa deus: dum texit Imaona Halesus,

Arcadio infelix telo dat pectus inermum.

At non caede viri tanta perterrita Lausus, Pars ingens belli, sinit agmina : primus Abantem Oppositum interimit, pugnae nodumque moramque. Sternitur Arcadiae proles; sternuntur Etrusci ; Et vos, o Graiis inperdita corpora, Teucri. Agmina concurrunt ducibusque et viribus aequis. Extremi addensent acies: nec turba moveri Tela manusque sinit. hinc Pallas instat et urget, Hinc contra Lausus, nec multum discrepat aetas, Egregii forma; sed quis Fortuna negarat In patriam reditus. ipsos concurrere passus Haud tamen inter se magni regnator Olympi: Mox illos sua fata manent majore sub hoste.

Interea soror alma monet succurrere Lauso Turnum; qui volucri curru medium secat agmen. Ut vidit socios: Tempus desistere pugnae. Solus ego in Pallanta feror; soli mihi Pallas Debetur cuperem ipse parens spectator adesset. Haec ait; et socii cesserunt aequore jusso. At Rutulûm abscessu juvenis tum jussa superba Miratus, stupet in Turno, corpusque per ingens Lumina volvit, obitque truci procul omnia visu. Talibus et dictis it contra dicta tyranni : Aut spoliis ego jam raptis laudabor opimis, Aut leto insigni. sorti pater aequus utrique est. Tolle minas. fatus medium procedit in aequor. Frigidus Arcadibus coit in praecordia sanguis. Desiluit Turnus bijugis: pedes adparat ire Comminus. utque leo, specula quom vidit ab alta Stare procul campis meditantem in proelia taurum, Advolat; haud alia est Turni venientis imago. Hunc ubi contiguom missae fore credidit hastae,

Ire prior Pallas, si qua fors adjuvet ausum

Viribus inparibus; magnumque ita ad aethera fatur :
Per patris hospitium, et mensas, quas advena adisti,
Te precor, Alcide, coeptis ingentibus adsis:
Cernat semineci sibi me rapere arma cruenta,
Victoremque ferant morientia lumina Turni.
Audiit Alcides juvenem, magnumque sub imo
Corde premit gemitum, lacrimasque effundit inanis.
Tum Genitor natum dictis adfatur amicis:

Stat sua cuique dies: breve et inreparabile tempus
Omnibus est vitae sed famam extendere factis,
Hoc virtutis opus. Troiae sub moenibus altis
Tot gnati cecidere deûm: quin occidit una
Sarpedon, mea progenies. etiam sua Turnum.
Fata vocant, metasque dati pervenit ad aevi.
Sic ait, atque oculos Rutulorum rejicit arvis.
At Pallas magnis emittit viribus hastam,
Vaginaque cava fulgentem deripit ensem.

Illa volans, humeris surgunt qua tegmina summa,
Incidit, atque viam clipei molita per oras,
Tandem etiam magno strinxit de corpore Turni.
Hic Turnus ferro praefixum robur acuto

In Pallanta diu librans jacit, atque ita fatur:
Adspice, num mage sit nostrum penetrabile telum.
Dixerat; at clipeum, tot ferri terga, tot aeris,
Quem pellis totiens obeat circumdatą tauri,
Vibranti medium cuspis transverberat ictu,
Loricaeque moras et pectus perforat ingens.
Ille rapit calidum frustra de volnere telum :
Una eademque via sanguis animusque sequuntur.
Conrujt in volnus sonitum super arma dedere:
Et terram hostilem moriens petit ore cruento.
Quem Turnus super adsistens;

Arcades, haec, inquit, memores mea dicta referte
Euandra. qualem meruit, Pallanta remitto.

Quisquis honos tumuli, quidquid solamen humandi é
Largior. haud illi stabunt Aeneïa parvo
Hospitia. et laevo pressit pede, talia fatus,
Exanimem, rapiens inmania pondera baltei,
Inpressumque nefas una sub nocte jugali
Caesa manus juvenum foede, thalamique cruenti :
Quae Clonus Eurytides multo caelaverat auro :
Quo nunc Turnus ovat spolio gaudetque potitus.
Nescia mens hominum fati sortisque futurae,
Et servare modum rebus sublata secundis.

Turno tempus erit, magno quom optaverit emtum
Intactum Pallanta, et quom spolia ista, diemque
Oderit. at socii multo gemitu lacrimisque
Inpositum scuto referunt Pallanta frequentes.
O dolor, atque decus magnum, rediture parenti;
Haec te prima dies bello dedit, haec eadem aufert:
Quom tamen ingentis Rutulorum linquis acervos!

Nec jam fama mali tanti, sed certior auctor
Advolat Aeneae, tenui discrimine leti
Esse suos tempus, versis succurrere Teucris.
Proxuma quaeque metit gladio, latumque per agmen
Ardens limitem agit ferro; te, Turne, superbum
Caede nova quaerens. Pallas, Euander, in ipsis
Omnia sunt oculis mensae, quas advena primas
Tunc adiit, dextraeque datae. Sulmone creatos
Quatuor hic juvenes; totidem, quos educat Ufens,
Viventis rapit, inferias quos inmolet umbris,
Captivoque rogi perfundat sanguine flammas.
Inde Mago procul infensam contenderat hastam ;
Ille astu subit; ac tremebunda supervolat hasta ;
Et genua amplectens effatur talia supplex:

Ire prior Pallas, si qua fors adjuvet ausum
Viribus inparibus; magnumque ita ad aethera fatur:
Per patris hospitium, et mensas, quas advena adisti
Te precor, Alcide, coeptis ingentibus adsis:
Cernat semineci sibi me rapere arma cruenta,
Victoremque ferant morientia lumina Turni.
Audiit Alcides juvenem, magnumque sub imo
Corde premit gemitum, lacrimasque effundit inanis.
Tum Genitor natum dictis adfatur amicis:

Stat sua cuique dies: breve et inreparabile tempus
Omnibus est vitae : sed famam extendere factis,
Hoc virtutis opus. Troiae sub moenibus altis.
Tot gnati cecidere deûm : quin occidit una
Sarpedon, mea progenies. etiam sua Turnum
Fata vocant, metasque dati pervenit ad aevi.
Sic ait, atque oculos Rutulorum rejicit arvis.
At Pallas magnis emittit viribus hastam,
Vaginaque cava fulgentem deripit ensem.
Illa volans, humeris surgunt qua tegmina summa,
Incidit, atque viam clipei molita per oras,
Tandem etiam magno strinxit de corpore Turni.
Hic Turnus ferro praefixum robur acuto

In Pallanta diu librans jacit, atque ita fatur :
Adspice, num mage sit nostrum penetrabile telum.
Dixerat; at clipeum, tot ferri terga, tot aeris,
Quem pellis totiens obeat circumdatą tauri,
Vibranti medium cuspis transverberat içtu,
Loricaeque moras et pectus perforat ingens.
Ille rapit calidum frustra de volnere telum:
Una eademque via sanguis animusque sequuntur.
Conrujt in volnus sonitum super arma dedere:
Et terram hostilem moriens petit ore cruento.
Quem Turnus super adsistens;