Invitat pretiis animos, et praemia ponit.

Undique conveniunt Teucri, mixtique Sicani,
Nisus et Euryalus primi.

Euryalus forma insignis, viridique juventa:

Nisus amore pio pueri. quos deinde secutus
Regius egregia Priami de stirpe Diores.

Hunc Salius, simul et Patron : quorum alter Acarnan,
Alter ab Arcadio Tegeaeae sanguine gentis.
Tum duo Trinacrii juvenes, Helymus Panopesque,
Adsueti silvis, comites senioris Acestae.

Multi praeterea, quos fama obscura recondit.
Aeneas quibus in mediis sic deinde locutus:
Adcipite haec animis, laetasque advertite mentes :
Nemo ex hoc numero mihi non donatus abibit.
Gnosia bina dabo levato lucida ferro

Spicula, caelatamque argento ferre bipennem.
Omnibus hicc' erit unus honos. tres praemia primi
Adcipient, flavaque caput nectentur oliva.
Primus equom phaleris insignem victor habeto:
Alter Amazoniam pharetram, plenamque sagittis
Threïciis, lato quam circumplectitur auro
Balteus, et tereti subnectit fibula gemma.
Tertius Argolica hac galea contentus abito,
Haec ubi dicta, locum capiunt, signoque repente
Conripiunt spatia audito, limenque relinquunt,
Effusi nimbo similes: simul ultima signant,
Primus abit, longeque ante omnia corpora Nisus
Emicat, et ventis et fulminis ocior alis.
Proxumus huic, longo sed proxumus intervallo,
Insequitur Salius spatio post deinde relicto
Tertius Euryalus.

Euryalumque Helymus sequitur: quo deinde sub ipso
Ecce volat, calcemque terit jam calce Diores,

Incumbens humero: spatia et si plura supersint,
Transeat elabsus prior, ambiguumve relinquat.
Jamque fere spatio extremo, fessique sub ipsam
Finem adventabant; levi quom sanguine Nisus
Labitur infelix caesis ut forte juvencis

Fusus humum viridisque super madefecerat herbas.
Hîc juvenis jam victor ovans vestigia presso
Haud tenuit titubata solo; sed pronus in ipso
Concidit inmundoque fimo sacroque cruore.
Non tamen Euryali, non ille oblitus amorum :
Nam sese opposuit Salio per lubrica surgens.
Ille autem spissa jacuit revolutus arena.
Emicat Euryalus, et munere victor amici

Prima tenet, plausuque volat fremituque secundo.
Post Helymus subit, et nunc tertia palma Diores.
Hic totum caveae consessum ingentis, et ora
Prima patrum magnis Salius clamoribus inplet;
Ereptumque dolo reddi sibi poscit honorem.
Tutatur favor Euryalum, lacrimaeque decorae,
Gratior et pulchro veniens in corpore virtus.
Adjuvat, et magna proclamat voce Diores,
Qui subiit palmae, frustraque ad praemia venit
Ultima, si primi Salio redduntur honores.

Tum pater Aeneas, Vestra, inquit, munera vobis
Certa manent, pueri ; et palmam movet ordine nemo :
Me liceat casus miserari insontis amici.

Sic fatus, tergum Gaetuli inmane leonis

Dat Salio, villis onerosum atque unguibus aureis.
Hic Nisus, Si tanta, inquit, sunt praemia victis,
Et te labsorum miseret; quae munera Niso
Digna dabis ? primam merui qui laude coronam;
Ni me, quae Salium, fortuna inimica tulisset.
Et simul his dictis faciem ostentabat, et udo

Turpia membra fimo. risit pater optumus olli,
Et clipeum efferri jussit, Didymaonis artes,
Neptuni sacro Danais de poste refixum.

Hoc juvenem egregium praestanti munere donat.

Post, ubi confecti cursus, et dona peregit:
Nunc, si cui virtus animusque in pectore praesens,
Adsit, et evinctis adtollat brachia palmis.
Sic ait, et geminum pugnae proponit honorem:
Victori velatum auro vittisque juvencum;
Ensem, atque insignem galeam, solatia victo.
Nec mora; continuo vastis cum viribus effert
Ora Dares, magnoque virûm se murmure tollit:
Solus, qui Paridem solitus contendere contra :
Idemque ad tumulum, quo maxumus occubat Hector,
Victorem Buten inmani corpore, qui se

Bebrycia veniens Amyci de gente ferebat,

Perculit, et fulva moribundum extendit arena.
Talis prima Dares caput altum in proelia tollit,
Ostenditque humeros latos, alternaque jactat
Brachia protendens, et verberat ictibus auras.
Quaeritur huic alius nec quisquam ex agmine tanto
Audet adire virum, manibusque inducere cestus.
Ergo alacris, cunctosque putans excedere palma,
Aeneae stetit ante pedes: nec plura moratus,
Tum laeva taurum cornu tenet, atque ita fatur:
Nate dea, si nemo audet se credere pugnae,
Quae finis standi ? quo me decet usque teneri ?
Ducere dona jube. cuncti simul ore fremebant
Dardanidae, reddique viro promissa jubebant.
Hic gravis Entellum dictis castigat Acestes,
Proxumus ut viridante toro consederat herbae:
Entelle, heroum quondam fortissime frustra,
Tantane tam patiens nullo certamine tolli

E e

Dona sines? ubi nunc nobis deus ille, magister
Nequidquam memoratus Eryx ? ubi fama per omnem
Trinacriam, et spolia illa tuis pendentia tectis?
Ille sub haec Non laudis amor, nec gloria cessit

:

Pulsa metu; sed enim gelidus tardante senecta
Sanguis hebet, frigentque effetae in corpore vires.
Si mihi, quae quondam fuerat, quaque inprobus iste
Exsultat fidens, si nunc foret illa juventas :
Haud equidem pretio inductus pulchroque juvenco
Venissem nec dona moror. sic deinde locutus,
In medium geminos inmani pondere cestus
Projecit; quibus acer Eryx in proelia suetus
Ferre manum, duroque intendere brachia tergo.
Obstupuere animi. tantorum ingentia septem
Terga boum plumbo insuto ferroque rigebant.
Ante omnis stupet ipse Dares, longeque recusat:
Magnanimusque Anchisiades et pondus et ipsa
Huc illuc vinclorum inmensa volumina versat,
Tum senior talis referebat pectore voces:
Quid, si quis cestus ipsius et Herculis arma
Vidisset, tristemque hoc ipso in litore pugnam?
Haec germanus Eryx quondam tuus arma gerebat.
Sanguine cernis adhuc fractoque infecta cerebro.
His magnum Alciden contra stetit: his ego suetus;
Dum melior vires sanguis dabat, aemula necdum
Temporibus geminis canebat sparsa senectus.
Sed, si nostra Dares haec Troïus arma recusat,
Idque pio sedet Aeneae, probat auctor Acestes;
Aequemus pugnas. Erycis tibi terga remitto:
Solve metus, et tu Troianos exue cestus.
Haec fatus, duplicem ex humeris rejecit amictum,
Et magnos membrorum artus, magna ossa, lacertosque
Exuit, atque ingens media consistit arena.

Tum satus Anchisa cestus pater extulit aequos;
Et paribus palmas amborum innexuit armis.
Constitit in digitos extemplo adrectus uterque,
Brachiaque ad superas interritus extulit auras.
Abduxere retro longe capita ardua ab ictu :
Inmiscentque manus manibus, pugnamque lacessufit.
Ille pedum melior motu, fretusque juventa:
Hic membris et mole valens; sed tarda trementi
Genua labant: vastos quatit aeger anhelitus artus:
Multa viri nequidquam inter se volnera jactant,
Multa cavo lateri ingeminant, et pectore vastos
Dant sonitus, erratque auris et tempora circum
Crebra manus duro crepitant sub volnere malae.
Stat gravis Entellus, nisuque inmotus eodem,
Corpore tela modo atque oculis vigilantibus exit.
Ille, velut celsam oppugnat qui molibus urbem,
Aut montana sedet circum castella sub armis,
Nunc hos, nunc illos aditus, omnemque pererrat
Arte locum; et variis adsultibus inritus urget.
Ostendit dextram insurgens Eritellus, et alte
Extulit ille ictum venientem a vertice velox
Praevidit, celerique elabsus corpore céssit.
Entellus vires in ventum effudit; et ultro
Ipse gravis graviterque ad terram pondere vasto
Concidit ut quondam cava concidit aut Erymanthio,
Aut Ida in magna radicibus eruta pinus.

Consurgunt studiis Teucri et Trinacria pubes:
It clamor coelo, primusque adcurrit Acestes,
Aequaevomque ab humo miserans adtollit amicum.
At non tardatus casu neque territus heros,
Acrior ad pugnani redit, ac vim suscitat ira.
Tum pudor incendit vires, et conscia virtus i
Praecipitemque Daren ardens agit aequore toto;